Cümə axşamı günü, 17 iyul 2025
     

Koronavirus daha qorxulu təhdid mənbəyinə çevrilir... İndi də Hindistan ştammı...

Image

Aparılan mübarizəyə baxmayaraq, koronavirus pandemiyası hələ də dünya boyu yayılmaqda davam edir. Xüsusən də onun yeni ştammları ciddi təhdid mənbəyi kimi çıxış edir. Sözügedən virusun “Delta” və “Delta+”  adı verilən Hindistan ştammlarının dünya boyu böyük yüksək sürətlə yayılması da bunu təsdiq edir.

Digərləri ilə müqayisədə “Delta” və “Delta+”  ştammları olduqca təhlükəli olmaqla yüksək yoluxuculuq xüsusiyyətinə malikdir. Ümumdünya Tibb Assosiasiyasının araşdırmaları göstərir ki, bu bakteriyalar mutasiya nəticəsində dərhal xəstənin boğazında kök salır. Yeni ştammın bu xüsusiyyəti ucbatından koronavirusa yoluxmuş insan artıq bir neçə saatdan sonra xəstəliyin daşıyıcısına və yoluxdurucusuna çevrilir. Bundan başqa, dünyanın 30-dan çox ölkəsində, əsasən də yarandığı ehtimal olunan Cənubi Amerikada koronavirusun “Lambda” adlandırılan yeni ştammı da sürətlə yayılır.

İlk dəfə iyunun 14-də Peruda qeydə alınan “Lambda” ştammı Cənubi Amerikada “yüksək yayılma səviyyəsinə görə maraq doğuran” variant kimi qəbul olunub. Perunun hakimiyyət orqanlarının məlumatına görə, “Lambda” 2021-ci ilin aprelindən bəri ölkədə qeydə alınan yoluxma hallarının 81 faizini təşkil edib. Çilidə isə son 60 gündə qeydə alınan yoluxma hallarının 32 faizinə bu ştamm səbəb olub. Eyni zamanda digər ölkələr, o cümlədən Argentina və Ekvador da yeni ştammın yüksək yoluxuculuq təsirinə məruz qalıb. O, yoluxuculuğuna görə yalnız ilk dəfə Braziliyada aşkarlanan “Gamma” ştammından geri qalır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, “Lambda” ştammı virusun yoluxma qabiliyyətini və ya onun anticisimlərə qarşı müqavimətini artıra biləcək mutasiyalara malikdir. Lakin qurum yeni ştamm barədə kifayət qədər məlumatın olmadığını və onun daha yaxşı öyrənilməsi üçün əlavə tədqiqatlara ehtiyac duyulduğunu bildirib. Virusun “narahatlıq yaradan” variantlarından fərqli olaraq, “maraq doğuran” variantlar tibbi təşkilatlar tərəfindən izlənilsə də, hələlik ictimai sağlamlıq üçün ciddi təhlükə yaradan variantlar kimi tanınmayıb. Rus infeksionist Yevgeni Timakov bu fonda qeyd edir ki, virus ehtimal olunduğundan daha sürətli mutasiyaya uğrayır: “Əvvəllər virus bizim immun sərhədimizi keçə bilmirdi. Bəli, onlar patogen idi, ciddi kovidsonrası sindromlar yaradırdı, ancaq onlara əhalinin 30%-i həssas idi. Bir çox insanlar bu virusa, hətta xəstələrlə sıx təmasda olarkən yoluxmurdu. Bu, virusun xoşuna gəlmədi və o, öz xüsusiyyətlərini dəyişərək bizə adaptasiya olmağa qərar verdi”. Ekspert qeyd edir ki, Uhan koronavirusu ötən ilin payızında dəyişməyə başlayıb: “Əvvəlcə bu, daha təhlükəli və aqressiv Britaniya ştammına döndü və bütün dünyaya yayılmağa başladı. Virus əlverişli şəraitə düşdü. Sonra isə hər bir ölkənin öz mutasiyası başlandı. İsti ölkələrdə - Braziliya, Cənubi Afrika, Hindistanda yaranan mutasiyalar isə o dərəcədə dəyişdi ki, çox təhlükəli oldu. Hazırda ən patogen ştamm Hindistan ştammıdır, onun artıq beş mutasiyası var”. Timakovun sözlərinə görə, ən qorxulusu odur ki, Hindistan ştammı insanın immunitet baryerlərini aşa bilir, immunitetdən maskalanır və xəstəliyin klinik şəklini dəyişir. “Bəs onu necə dayandırmaq olar” sualına Yevgeni Timakov belə cavab verib ki, əsas məsələ bu deyil: “Əsas məsələ əhalinin çox olduğu yerlərdə, xüsusilə özü üçün rahat məkanlarda onsuz da hazırlıqsız olan immun hədlərini aşmağa başlayan daha ciddi ştammın yaranmasından qacınmaqdır. İndi görürük ki, Hindistanda “Delta” ştammından başqa, artıq daha aktiv “Delta+”  ştammı da yaranıb. İndi əsas məsələ ondan qorunmaq deyil, illər uzunu qorxu ilə yaşamamaq üçün ümumiyyətlə bu pandemiyanı necə bitirməkdir.  Bunun üçün insanların orqanizmində aktiv virusneytrallaşdırıcı anticisimlər formalaşdırılmalıdır. COVID-19-un Hindistan ştammına yoluxmamaq üçün orqanizmdə aniticisimlərin sayı normadan beş dəfə çox olmalıdır”. İndiyə qədər “Delta” ştammı dünyanın 100-ə yaxın ölkəsində qeydə alınıb. Son günlərdə Azərbaycana qonşu ölkələrdə də “Delta” ştammı sürətlə yayılır. Qonşularımızdan artıq bu ştamm Rusiya, Gürcüstan və Türkiyədə qeydə alınıb. Rusiyada koronavirus infeksiyasına tutulan xəstələrin 70 faizində, Moskvada isə 90 faizində Hindistan ştammı aşkar edilib. Bu durumda Rusiya epidemioloqları ölkədə koronavirus pandemiyasının üçüncü və təhlükəli dalğasının başlandığını bildirir. Azərbaycana qonşu ölkələrdə Hindistan ştammının yayılması koronavirusa qarşı mübarizədə ölkəmizdə görülən tədbirlərin əvvəlki templə davam etdirilməsini zəruri edir. Nəzərə alınmalıdır ki, ölkəmizdə epidemioloji vəziyyətin yaxşılaşması fonunda artıq bir sıra məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb. Bunun nəticəsi olaraq indi açıq havada maskasız gəzmək mümkündür. Metronun fəaliyyəti bərpa olunub, idman zalları açılıb, böyük ticarət mərkəzləri fəaliyyətə başlayıb. Car il iyulun 1-dən, müəyyən şərtlər nəzərə alınmaqla, toy və nişan mərasimlərinin keçirilməsinə də icazə veriləcək. Belə şəraitdə vətəndaşlar dövlət tərəfindən qoyulan qayda və qanunlara daha ciddi şəkildə riayət etməlidir. İnsanlar özlərini qorumalı, sanitar-epidemioloji qaydalara əməl etməlidir. Ən əsası isə,  vətəndaşlar daha fəal şəkildə vaksinasiya prosesində iştirak etməlidir. Timakovun da sözlərinə görə, koronavirus pandemiyasına nəzarəti o zaman ələ almaq mümkün olacaq ki, ilkin vaksinasiya stabil aparılsın: “Bundan sonra virus tamamilə bizə adaptasiya olmağa məcbur olacaq, bizdə isə həmin vaxta qədər yaxşı kollektiv immunitet yaranacaq”.

Nahid SALAYEV

 

 



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

17.07.2025 / 15:05
Nəsimidə silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlandı

17.07.2025 / 14:43
Sviridenko Ukraynanın baş naziri təyin edildi

17.07.2025 / 14:42
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 14:30
Ağcabədidə çətənə bitkilərinin kultivasiyasını təşkil edən şəxslər saxlandı

17.07.2025 / 14:19
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət ediblər - FOTO

17.07.2025 / 14:17
"İşgəncələrə məruz qalırdım, döyülürdüm" - Erməni əsirliyində olmuş azərbaycanlı

17.07.2025 / 13:58
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada Bülbülün ev-muzeyində olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:45
İsti hava bu avtomobillərdə yanğın ehtimalını dəfələrlə artırır - BDYPİ-dən xəbərdarlıq

17.07.2025 / 13:33
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Natəvanın, Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin gülləbaran edilmiş heykəllərinə baxıblar - FOTO

17.07.2025 / 13:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Heydər Əliyev və Qarabağ” sərgisi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:17
Laçında baş vermiş meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb edildi

17.07.2025 / 13:11
Azərbaycan XİN-dən İraqa başsağlığı mesajı...

17.07.2025 / 13:08
Пашинян дал Кремлю очередную пощёчину - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

17.07.2025 / 12:53
Prezident Əliyev və Berdiməhəmmədov Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:34
“Suriya tortu” bölüşülmür...

17.07.2025 / 12:26
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada inşa edilmiş birinci yaşayış kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:15
Azərbaycanla Vyetnam arasında mühüm razılaşma

17.07.2025 / 12:07
Prezident İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Daşaltı kəndinin fonunda şəkil çəkdiriblər - FOTO

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 11:03
Trampdan Rusiyaya sərt cavab, müharibə qızışır - CANLI

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910