Aydın Xan Əbilov: “Biz xalq olaraq Vaqif Nağıyev kimi gənclərimizə hərtərəfli dəstək olmalıyıq, amma təəssüf ki...”
Bir neçə il əvvəl “O səs Ukrayna”nın möhtəşəm səsinə çevirilən əslən Azərbaycandan olan soydaşımız Vaqif Nağıyev böyük Müslüm Maqomayevin ölməz “Sinyaya veçnost” (“Mavi ənginlik”) əsərini özünəməxsus ustalıqla, istedadla ifa edib.
O müsabiqəyə baxanlar yaxşı xatırlayır ki, V.Nağıyev həmin mahnını ifa edərkən münsiflər heyəti onun ifasına heyran kəsilmişdi və ifasını başa çatdırmamış gənc müğənninin möhtəşəm ifasına ən yüksək bal vermişdi. O vaxt Vaqif münsiflərə özü haqda məlumat verərkən “əslən Bakıdanam, amma Xarkovdan gəlmişəm” demişdi. V.Nağıyevin ifasında 3 ildir ki, YoTube-də “raskrutka” edilən“Sinyaya veçnost” mahnısına cəmi 40 min adam baxıb və 1400 nəfər bəyənib. V.Nağıyev kimi gözəl ifaçının videosuna 40 min baxış, 1400 bəyənmə olduğu halda “üç badam bir qoz” oxuyanlara, lap elə Aygün Kazımovanın, Rəqsanənin, digər soyunmaq “ustaları”nın videosuna bəzən 1 milyondan artıq baxış, saysız bəyənmə olur. Halbuki, onlar sənət nümayiş etdirmir, çılpaq bədənlərini göstərirlər. Amma Vaqif Nağıyev sənət göstərir, ölməz Müslüm Maqomayevin ölməz əsərini çox yüksək istedadla ifa edir, Azərbaycanı tanıdır, hər kəs onun Azərbaycan əsilli olduğunu, kökünün Azərbaycandan olduğunu bilir. Vaqifin səsinə ölkəmizdən kənarda insanlar necə məftun olurlar. Amma onun ifasına 40 min baxışın və 1400 bəyənmənin olması həqiqətən də biabırçılıqdır. Necə ola bilər ki, belə gözəl ifaçıya cəmi 1400 layk verilib. 60 milyona yaxın dünya azərbaycanlılarının Vaqif kimi bir istedada laqeyd yanaşması, ona lazımı dəstək verməməsi doğrudan da mənfi haldır. Vaqif Azərbaycanı necə yüksək səviyyədə təbliğ edir, amma biz ona dəstək vermirik.
Ekspertlər bizimlə söhbətlərində bildirdilər ki, əslində burada başqa bir məqam da istisna edilmir. Bəzi yanaşmalara görə, ola bilsin, ermənilər, yaxud da erməni düşüncəlilər onun bu gözəl ifasını götürüb YoTube-də elə hesabdan yayımlayırlar ki, ona baxış imkanları məhdud olsun. Səbəbə gəlincə, onlar göstərmək istəyirlər ki, baxın, belə məşhur azərbaycanlının ifasına belə az baxış var. Yəni onun ifasına baxış sayını az göstərən hesabın saxta hesab olduğu barədə şübhələr var. Belə olmasaydı, bu cür gözəl ifaçıya əməlli-başlı layk gələrdi. Azərbaycanın 10 milyon əhalisi var, onların da ən azı 5 milyonu Müslüm Maqomayevin pərəstişkarıdır. Onun əsərini yüksək səviyyədə ifa edən bir gəncin videosuna, ifasına niyə az baxış var, bəyənmə sayı niyə 3 il ərzində 1400-ü aşmayıb?
- “Hər hansı bir təxribatdan söhbət getmir, buna səbəb xalq olaraq klassik musiqi janrına marağımızın zəif olmasıdır”
Vətəndaş Cəmiyyəti Alyansının rəhbəri, Yeni Yazarlar və Sənətçilər İctimai Birliyinin sədri, analitik-ekspert, yazıçı-kulturoloq Aydın Xan Əbilov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, biz bu məsələdə gərək problemin kökünü axtaraq. A.X.Əbilovun sözlərinə görə, azərbaycanlılar və Azərbaycan cəmiyyəti klassik musiqi janrlarına, o cümlədən, Avropa bəstəkarlıq məktəbinin davamçısı olan bəstəkarlarımızın hansının yaradıcılığına diqqət yetiriblər ki, yeni nəsil ifaçılarının ifalarına da isti yanaşınlar? “Razılaşaq ki, Müslüm Maqomayev, Lütfiyar İmanov və onlardan əvvəlki klassik, peşəkar sənətkarların, musiqiçilərimizin ifalarına elə də kütləvi şəkildə qulaq asmırıq. Biz klassik bəstəkarlarımızdan tutmuş Fikrət Əmirova, Qara Qarayevə, Aqşin Babayevə və müasir dövrdəki peşəkar bəstəkarlarımıza qədər hansıların əsərlərinə kütləvi şəkildə qulaq asmışıq, dinləyə bilmişik? Dünya şöhrətli Arif Məlikovun dünyanın ən nüfuzlu opera səhnələrində oynanılan “Məhəbbət əfsanəsi” baleti və digər əsərləri Azərbaycanda nə vaxt anşlaqla dinlənilib? Sizin qeyd etdiyiniz məsələyə gəlincə, öz gözəl səsi, klassik oxu tərzi ilə tamaşaçıları heyrətləndirən, Ukraynada, Türkiyədə böyük alqışlarla qarşılanan, Azərbaycanda da bəh-bəhlə KİV-lərdə reklam olunan bizim gənc müğənnimiz Vaqif Nağıyevin yaradıcılığına kifayət qədər diqqət göstərə bilməmişik. Biz xalq olaraq Vaqif Nağıyev kimi gənclərimizə hərtərəfli dəstək olmalıyıq, amma təəssüf ki, çox zaman bunu bacara bilmirik. Bilirsiz ki, Vaqif kimi xaricdə yaşayan və ifaçılıqla məşğul olan fitri istedadlarımız çoxdur. Onların da yaradıcılığına baxanda görürük ki, onların ifası pop musiqisindən kənardırsa, klassik musiqi janrındadırsa onlar elə də yüksək baxışla yadda qalmır. Çünki bizim ölkəmizdə klassik musiqiyə elə də önəm verilmir, tamaşaçılar xarici internet platformalarında, Yotube də yayımlanan bu kimi ifalara diqqətsizdirlər. Avroviziyada pop musiqisi ifa edən neçə ifaçımızın adı, ifası bizim yadımızda qalıb? Onların bir çoxu artıq undulmaqdadır. Onların bəziləri ABŞ-da taksi sürücülüyü edir, qalanlar da məcburən tur şou-biznesinə qoşulub birtəhər özünün adını gündəmdə saxlayır. Əslində, bu problemdir. Fitru istedada malik insanların ifasına, yüksək estetik dəyərlərə söykənən ifalara baxış sayı azdır. Amma elə ölkələr, elə cəmiyyətlər də var ki, elitar sənət nümunəsi klassik musiqiçilər, ifaçılar imkanlı şəxslər tərəfindən dəstəklənir. Əslində, hər zaman azərbaycanlılar klassik musiqiçilərə elə də maraq göstərməyib”.
A.X.Əbilovun sözlərinə görə, V.Nağıyevin ifasına bu cür münasibət yolverilməzdir. O hesab edir ki, Vaqif kimi gənclərə çox isti yanaşılmalıdır. “Vaqif Nağıyev kimi Vətəndən kənarda olan istedadlı ifaçının videosuna qarşı bu layeqlik yolverilməzdir. Bu gün Vaqifdən başqa da istedadlarımız var, onlar xarici ölkələrdə işləyirlər. Onların çoxu bu biganəlikdən klassik musiqidən uzaqlaşırlar, yaxud da sənəti atırlar, bundan da incəsənətimiz itirir. Vaqif Nağıyevin videosuna baxış sayının və bəyənmənin az olmasına gəlincə, bu da səbəbsiz deyil. Bu bütün dünyada olan problemdir. Çünki platformalar tez-tez dəyişir. O sənət adamları ki, instaqramdan, Feysbukdan istifadə ediblər, Yotube-yə fikir verməyiblər, indi onlar daha çox Tik-tok platformasına maraq göstərirlər. Tik-tokdan böyük baxışlar götürə bilirlər. Amma klassik musiqi ifaçıları və xalq mahnılarını, muğamları ifa edənlər bu platformalardan az istifadə etdiyi üçün onlara az səs gəlir”.
A.X.Əbilovun sözlərinə görə, Vaqifin videosunun da az bəyənmə və baxış qazanmasında hansısa təxribat axtarmağa ehtiyac yoxdur. “Burada hər hansı bir təxribatdan söhbət getmir, buna səbəb xalq olaraq klassik musiqi janrına marağımızın zəif olmasıdır. Eyni zamanda istənilən sosial şəbəkə platforması süni intellektlə idarə olunur. Süni intellekt də əvvəllər yerləşdirdiyiniz bir ifaya, statusa çoxlu sayda adamın baxdığını görüb onu əsas səhifəyə gətirir. Əsas səhifəyə gətirildiyi üçün ona çoxlu sayda tamaşaçı baxır, baxış sayı artır” - deyə müsahibimiz vurğuladı.
İradə SARIYEVA
