Mehri Hüseynova: “Bizim əsas varlığımız mədəni irsimizdir”
Xəbər verildiyi kimi, UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin 15-ci iclası keçirilib. “Nar bayramı, ənənəvi nar festivalı və mədəniyyəti” UNESCO-nun Bəşəriyyətin qeyri-maddi mədəni irsi üzrə reprezentativ siyahısına daxil edilib. Mədəniyyət Nazirliyinin yaydığı məlumatda qeyd olunur ki, Azərbaycanın təqdim etdiyi “Nar bayramı, ənənəvi nar festivalı və mədəniyyəti” adlı nominasiya sənədinin UNESCO-nun Bəşəriyyətin qeyri-maddi mədəni irsi üzrə reprezentativ siyahısına daxil edilməsi haqqında qərar qəbul olunub.
Həmçinin, dekabrın 16-da Türkiyə, Azərbaycan, İran və Özbəkistanın birgə hazırladığı “Miniatür sənəti” nominasiya sənədi müzakirə olunub və bu mədəni elementin UNESCO-nun Bəşəriyyətin qeyri-maddi mədəni irsi üzrə reprezentativ siyahısına daxil edilməsi haqqında qərar qəbul edilib.
Ölkəmiz üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən belə bir qərarların qəbul olunması Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın dəstəyi, Mədəniyyət Nazirliyi və Xarici İşlər Nazirliyi, UNESCO yanında Azərbaycanın Daimi Nümayəndəliyi və UNESCO üzrə Azərbaycan Respublikası Milli Komissiyasının birgə fəaliyyəti nəticəsində mümkün olub.
- “UNESCO-da qeyri-maddi irs siyahısına salınan dəyərlərimiz azərbaycançılıq ideologiyasının təbliğində xüsusi rol oynayır”
“Nar bayramı, ənənəvi nar festivalı və mədəniyyəti” və “Miniatür sənəti”nin UNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs üzrə siyahısına daxil edilməsinin əhəmiyyəti haqqında danışan sənətşünas Mehri Hüseynova bildirdi ki, UNESCO-da qeyri-maddi irs siyahısına salınan dəyərlərimiz azərbaycançılıq ideologiyasının təbliğində xüsusi rol oynayır: “Məlumdur ki, hər bir xalq dünya mədəniyyətini öz töhfələri ilə zənginləşdirir və bütün bunlar bəşəriyyətin mədəni irsinə çevrilir, milli sərvət ümumbəşəri əhəmiyyət kəsb edir. Xalqımızın milli sərvətlərindən, eyni zamanda, ümumbəşəri mahiyyətli mədəni dəyərlərdən biri də bayramlardır. Azərbaycanda bayramlar zövqlə və adət-ənənəyə uyğun formada keçirilir.
UNESCO ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsində, mədəni irsimizin qorunması və dünya miqyasında təbliğində əvəzsiz xidmətləri olan Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESCO və İCESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın dəstəyilə hazırda Azərbaycan muğam ifaçılığı, lavaş bişirmə və paylaşma ənənəsi, aşıq sənəti, Novruz bayramı, xalça sənəti, tar ifaçılığı, çovqan oyunu, kəlağayı sənəti UNESCO-nun Bəşəriyyətin qeyri-maddi mədəni irs üzrə reprezentativ siyahısına salınıb. Bu siyahıya “Nar bayramı, ənənəvi nar festivalı və mədəniyyəti”nin əlavə edilməsi sevindiricidir”.
Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, “Miniatür sənəti” də UNESCO-nun Bəşəriyyətin qeyri-maddi mədəni irsi üzrə reprezentativ siyahısına daxil edilib: “Məlumat üçün bildirim ki, zamanında üslub kimi geniş yayılan, orta əsrlərdə isə həm də kitabla bağlı olub, əsasən illüstrasiya kimi formalaşan miniatür sənəti klassik Şərq poeziyası ilə sıx əlaqədə, onun təsiri nəticəsində yaranıb inkişaf edərək XIII-XVI əsrlərdə özünün çiçəklənmə dövrünə qədəm qoyub. XX əsrin əvvəllərində bu sənət Qəzənfər Xalıqov, Salam Salamzadə kimi rəssamların da əsərlərində öz əksini tapıb. Lakin sovet rejimində sosialist realizminin hökm sürməsi rəssamlar üçün ciddi maneələrə səbəb olub. Sonrakı illərdə miniatür sənəti sahəsində müəyyən inkişaf meylləri özünü göstərib. Azərbaycan müstəqillik əldə edəndən sonra miniatür sənəti ənənələri bir çox yaşlı, orta və gənc nəslin nümayəndəsinin yaradıcılığında geniş şəkildə yer almağa başlayır. Son illər Azərbaycan qeyri-maddi mədəni irsinin beynəlxalq səviyyədə təbliği məqsədilə Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESCO və İSESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın dəstəyilə həyata keçirilən silsilə tədbirlər nəticəsində milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunması və təbliği yeni mərhələyə qədəm qoyub.
Ümumiyyətlə, M.Əliyeva UNESCO tədbirlərindən birində çıxış edərkən mədəniyyətimizin həm milli, həm də bəşəri mahiyyət daşıdığını vurğulayıb. Bununla belə, M.Əliyeva deyib ki, milli mədəniyyətimiz Azərbaycan xalqının və dövlətinin varlığıdır. Əlbəttə, bizim əsas varlığımız mədəni irsimizdir. Azərbaycanın qədim xalçaçılıq məktəbi, nadir miniatürləri, ədəbiyyatı və poeziyası, musiqisi, rəqsləri, təsviri sənəti, memarlıq abidələri var".
Günel CƏLİLOVA
