Çörəyin qiyməti dəyişməyib, çəkisinə isə "əl gəzdiriblər"...
4 yanvar 2021-ci il tarixində Tarif (qiymət) Şurasının növbəti iclası keçirilib. İclasda aidiyyəti qurumların müraciətlərinə baxılıb və müvafiq qərarlar qəbul edilib. İclasda Aİ-92 markalı avtomobil benzininin pərakəndə satış qiyməti 1 litr üçün 1 manat, dizel yanacağının pərakəndə satış qiyməti isə 1 litr üçün 80 qəpik müəyyən edilib. Dizel yanacağından istifadənin ekoloji zərərini nəzərə alaraq, daha çox benzin istehlakına keçilməsi məqsədilə qiymət fərqi azaldılıb.
Məlum qərardan sonra bir sıra sahələrdə qiymət artımının baş verəcəyi ehtimal edilsə də, dövlət tərəfindən görülən qabaqlayıcı tədbirlər sayəsində süni qiymət artımı qeydə alınmadı. Hansısa sahibkar süni şəkildə qiymət artımı edirsə, qanunla həmin şəxs cəzalandırılır.
Son günlər çörəyin çəkisində əhəmiyyətli azalma müşahidə olunur. Bunu istənilən şirkətin məhsulu olan çörək haqqında demək mümkündür.
Məlumat üçün qeyd edək ki, dünya bazarlarında da buğda qiymətləri bahalaşıb. Bu bahalaşma 2014-cü ildən sonrakı dövrdə rekord göstərici hesab olunur. Məsələn, Çikaqo əmtəə birjasında ticarət olunan buğda müqaviləsi 1.3% artımla, təxminən 12.7 kilosu 6.84 dollardan əməliyyat olunub.
Hesab olunur ki, bunun əsas səbəbi taxılın böyük ixracatçılarından biri olan Rusiyanın tətbiq etdiyi əlavə gömrük vergiləri və Çində artan istehlak tələbidir. Eləcə də Çində əhəmiyyətli əkin sahələrində quraqlığın baş verməsi, hökumətlərin daxili tədarükü təmin etmək üçün ixracı məhdudlaşdırması qlobal taxıl qiymətlərinə təsir edib.
Məlumat üçün onu da vurğulayaq ki, Azərbaycanda son illər çörəyin qiyməti standart qalmaqdadır - çəkisindən və növündən asılı olaraq 35, 40, 50, 60 və bir qədər yüksək qiymətlərlə satılır. Çörək qiyməti Tarif Şurası tərəfindən tənzimlənən məhsulların siyahısında olmasa da, ölkəmizdə dövlət tərəfindən çörəyin bahalaşmaması üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir. Bunlardan biri də onun əlavə dəyər vergisindən azad edilməsidir. Çörəyin satış qiymətinə nəzarət edilsə də, bəzi sahibkarlar çörəyin çəkisini azaldırlar.
- İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti: “Hazırda çörəyin qiymətinə dövlət nəzarəti yoxdur, çörək qiyməti sərbəst tənzimlənir”
Məsələ ilə bağlı İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətindən bildirildi ki, hazırda çörəyin qiymətinə dövlət nəzarəti yoxdur. Çörək qiyməti sərbəst tənzimlənir, Tarif Şurası tərəfindən tənzimlənən məhsullar sırasında deyil. Xidmət isə yalnız Tarif Şurası tərəfindən tənzimlənən qiymətlərə nəzarət edir.
- Məmməd Qurbanov: “Bəzi çörək sexləri məcbur olub çörəyin çəkisini azaldır, ancaq bu düzgün deyil”
Çörək istehsalı ilə məşğul olan Məmməd Qurbanov bildirdi ki, yanacağın bahalaşması bilavasitə onların fəaliyyətinə ciddi təsir göstərir: “Biz unu böyük dəyirmanlardan alırıq, əsasən Bakıdan gətiririk. Qiymət artana qədər bir maşın unun Gəncəyə gətirilməsi 200 manata başa gəlirdisə, indi 250 manatdır. Sürücünü qınaya bilmərik, dizelin qiyməti 30 faizdən çox artıb. Əvvəl kisəsini 27 manata aldığımız un indi 32-33 manatdır. Amma biz çörəyin qiymətini özbaşına artıra bilmərik. Bəzi çörək sexləri məcbur olub çörəyin çəkisini azaldır. Ancaq bu düzgün deyil”.
Günel CƏLİLOVA
