AMEA institutlarında direktor dəyişiklikləri - mənimsəmədən söhbətlər gedir, cinayət məsuliyyətinə isə cəlb edilən yoxdur...
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) elmi-tədqiqat institutlarının fəaliyyəti ilə bağlı yoxlamalar həyata keçirilir. Akademiyadan mətbuata verilən məlumatlarda qeyd edilir ki, yoxlamalar zamanı Fizika İnstitutunda ciddi maliyyə yeyintiləri müəyyən edildiyinə görə bu institutun direktoru, AMEA-nın həqiqi üzvü (akademik) Nazim Məmmədov, institutun elmi işlər üzrə direktor müavini, akademik Cavad Abdinov, həmin institutun baş mühasibi İradə Qulubəyova və Kadrlar şöbəsinin müdiri Pərvanə İsgəndərova vəzifələrindən azad ediliblər.
Qeyd edək ki, Fizika İnstitutunda mükafatların verilməsi, ezamiyyə xərclərinin qanunvericiliyin tələblərinə uyğun ödənilməməsi, institutun fəaliyyəti üçün dövlət büdcəsindən ayrılmış pul vəsaitlərinin qanunsuz və əsassız olaraq başqa təşkilatlara ödənilməsi, büdcədə qalan artıq pul vəsaitlərinin əsassız silinməsi, kadr fəaliyyəti üzrə əmək qanunvericiliyinin tələblərinin kobud şəkildə pozulması, qanunsuz və əsassız əmrlərin verilməsi, kargüzarlıq fəaliyyətinin qanunauyğun aparılmaması, habelə əmək və icra intizamının kobud şəkildə pozulması aşkar olunub.
Keçən həftə isə Radiasiya Problemləri İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Oqtay Səmədov və ümumi işlər üzrə direktor müavini Hökmən Mahmudov işlərində yol verdikləri ciddi nöqsanlara görə vəzifələrindən azad ediliblər.
Məlumatlara görə, Radiasiya Problemləri İnstitutunda 2018-2020-ci illər üzrə kadr, kargüzarlıq, maliyyə, əmək və icra intizamı, habelə elmi cihaz və avadanlıqların mövcud vəziyyətinin öyrənilməsi məqsədilə 2021-ci ilin 7-12 yanvar tarixlərində yoxlama aparılıb. Yoxlama zamanı bir sıra nöqsan və çatışmazlıqlar aşkarlanıb.
Yeri gəlmişkən, O.Səmədov direktor vəzifəsindən xaric edilsə də, akademiya rəhbərliyi tərəfindən O.Səmədovun Radiasiya Problemləri İnstitutunda rəhbərlik etdiyi laboratoriyada elmi fəaliyyətini davam etdirməsi barədə qərar qəbul edilib.
Akademiyanın Rəyasət Heyətinin qərarı ilə sözügedən şəxslərə qarşı cəza tədbirləri yalnız onların tutduqları rəhbər vəzifələrdən azad edilməsi ilə kifayətlənib. Halbuki, söhbət miqdarından asılı olamayaraq, dövlət vəsaitlərinin mənimsənilməsindən gedir və dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlərin səmərəsiz xərclənməsinə görə isə qanunvericilikdə ayrıca hüquqi məsuliyyət var. Görünən odur ki, akademik, müxbir üzvü, professor elmi titulu daşıyan adamlar törətdikləri əməllərə görə cinayət məsuliyyətindən kənarda qalırlar, hətta bu azmış kimi, işində yol verdiyi nöqsanlara görə AMEA-nın müxbir üzvü laboratoriya müdiri kimi fəaliyyətini də davam etdirə bilir.
Ekspertlər qeyd edirlər ki, qanunlar qarşısında hamı eyni dərəcədə bərabərdir və burada akademikə, müxbir üzvünə, professora xüsusi güzəştlər nəzərdə tutulmayıb.
- “Burada kütləvi həbslər və cəzalar da istisna olunmamalıdır”
AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun şöbə müdiri, professor İdris Abbasov öz “Facebook” hesabında çox diqqətçəkən bir status paylaşıb: “Masallı Rayon Xəstəxanasının baş həkimi Cəlil Nəzərovun maliyyə yeyintisinə görə saxlandığı bildirilir. AMEA-nın hansısa institutunda direktor maliyyə yeyintisinə yol verdiyinə görə laboratoriya müdiri olur. Belə çıxır ki, baş həkimə yeyinti olmaz, amma akademikə olar? Axı qanunda belə şey yoxdur!”
İ.Abbasov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, akademiyada baş verənlər həqiqətən də böyük faciədir. Son zamanlar akademiyada yaşanan xoşagəlməz olayların dövlətçiliyimizə ağır zərbə olduğunu deyən İ.Abbasov hesab edir ki, dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaiti talayan akademikə, müxbir üzvünə qarşı indiyə qədər cinayət işinin açılmaması təəccüblü görünür. “Mən deməkdən və yazmaqdan yorulmuşam, o qədər demişəm, yazmışam ki... Akademiyada qanunun funksionallığı yoxdur. Belə görsənir ki, qanunlar akademiyada işləmir, bu quruma təsir etmir. Mən 4-5 ildir ki, bu barədə deyirəm, yazıram. Akademiyadakı direktorlar, akademiklər artıq tam arxayındırlar, qanunu pozmaqdan qətiyyən ehtiyat etmirlər. Yəni qanunsuzluğu bir “qanun”, “norma” halına gətiriblər. Ona görə də buna məəttəl qalmışam, özüm çıxış yolu tapa bilmirəm ki, bu nə deməkdir. Yəni burada söhbət dövlət vəsaitinin mənimsənilməsindən, milli maraqlara, dövlətin onurğa sütununa vurulan zərbədən, bu qədər maliyyə fırıldaqlarından söhbət gedir. Bəs belə olduğu halda heç bir tədbir görülmürsə, bunun özü bir faciədir, dövlətin dayaqlarının sarsıdılmasıdır. Bu, dövlətin dayaqlarını sarsıdır.
Qeyd etdiyimiz kimi, sözügedən institutlarda bu qədər cinayətlərin üstü açılır, amma akademiya adlı qurumda bunu öz şəxsi düşüncələri əsasında həll edirlər və buna qanun müdaxilə etmir. Sanki bura başqa bir adadır, bu adada baş verənləri özləri öz şəxsi münasibətləri, şəxsi düşüncələri ilə həll edə bilərlər. Bu baş verənlər dövlətçilik prinsipləri ilə daban-dabana ziddir. Ümumiyyətlə, artıq elmdən söhbət getmir. Yəni bu qurum elmi-tədqiqat müəssisəsi kimi öz funksiyasını itirib. Hər şey göz qabağındadır. Yəni görülən işə qiymət verilmir, qanuni işlə qanunsuz iş bir-birinə qarışıb. Başa düşmürəm ki, onlar nəyə arxayındırlar, nəyə güvənirlər, niyə bu cür edirlər? Bilmirəm”.
Vəzifəsindən çıxarılan institut direktorunun cəzalandırılmaq əvəzinə, laboratoriya müdiri kimi institutda saxlanması böyük faktdır deyən İ.Abbasovun sözlərinə görə, kiçik bir inzibati xəta törədən adam dərhal cərimələnir, cəzalandırılır, hər şey yerindəcə həll olunur, amma ümummilli maraqlara, dövlət maraqlarına bu qədər ziyan vuran, onu sarsıdan, gələcəyimizə zərbə vuran, böyük qanun pozuntularına yol verən insanlar cəzalandırılmır: “Bu bir paradoksdur. Mətbuatda oxudum ki, bir xəstəxananın baş həkimi rüşvət üstə tutulub və qandallanıb. Amma milyonları mənimsəyən sözügedənlər kənarda qalır. Burada milyonlardan söhbət gedir. Milyon olmasın, 100 min olsun, bu vəsait mənimsənilib. Əgər akademiklik titulu onları qanuni məsuliyyətdən azad edirsə, onda belə çıxır ki, ayrıca məcəllə qəbul edək, akademiklər cəzadan azaddırlar, onlar nə istəsələr onu da edə bilərlər (?). Demək istəyirəm ki, akademiklik heç kəsin məsuliyyətdən yaxa qurtarması üçün əsas deyil. Hazırda ölkədə elə bir vəziyyət yaranıb ki, burada bir iradə ortaya qoyulmalıdır. Dövlət artıq bu məsələdə öz iradəsini göstərməlidir. Hətta burada kütləvi həbslər və cəzalar da istisna olunmamalıdır. Zərurətdirsə, bu mütləq gerçəkləşməlidir. Qətiyyən elmi nailiyyətlərin, titulların heç nəyə dəxli yoxdur ki, kimsə desin mənim yüksək elmi titulum var və mən məsuliyyətdən kənarda qalmalıyam”.
İ.Abbasov hesab edir ki, kimsə bir elmi kəşf edibsə, kimsə bir kitab yazıbsa, bu o demək deyil ki, həmin titullu adamlar öz davranışları ilə dövləti dağıtmaq, onun əmlakını, vəsaitini havaya sovurmaq, mənimsəmək yolunu tutsunlar, milli maraqları tapdasınlar: “Başa düşmürəm ki, biz bu təfəkkürlə, düşüncə ilə hara gedirik. Bu olmaz axı. Biri deyir mənim elmdə xidmətim var. Xidmətin var, xidmətinin də qarşılğını almısan. Görürsünüz, bir əsər ortaya qoyan kimi ona dövlət büdcəsindən milyonlar xərclənir, bəs cinayət törədəndə niyə bu adamlar “məni cəzalandırın” demirlər. Bəs bununla niyə razılaşmırlar? Yəni bu kimi neqativlər ölkəni çıxılmaz bir labirintə çevirib. Bu halların qarşısı yəqin ki, alınar. Mən həmişə demişəm, yenə də deyirəm, inanıram ki, ölkə Prezidenti bu məsələdə də öz iradəsini göstərəcək. Hesab edirəm ki, dövlətə arxadan zərbə vuranlar cəzalandırılmalıdırlar. Onlar cəzasız qalmamalıdırlar”.
İradə SARIYEVA
