Azərbaycandan xarici daşınmaz əmlak bazarına yenə böyük pullar axır
Ölkənin əmlak bazarında aktivlik istənilən həddə olmasa da, son dövrlərdə bu sahədə müəyyən irəliləyişlər qeydə alınır. Daha bir maraqlı məqam isə xaricdə hələ də mənzil alan soydaşlarımızın sayının çoxluğudur. Ümumiyyətlə, real vəziyyət göstərir ki, Azərbaycandan hələ də müxtəlif ölkələrin daşınmaz əmlak bazarına böyük həcmdə sərmayələr yatırılır. Həmişəki kimi isə, bu sırada Türkiyə xüsusi yer tutur.
Türkiyə Statistika Komitəsi bildirir ki, cari ilin ötən dövrü ərzində Azərbaycan Türkiyədən ən çox mənzil alan 8-ci ölkə olub. Təkcə cari ilin iyulunda azərbaycanlılar Türkiyədə 39 mənzil alıb. Bu ilin yanvar-iyul aylarında isə həmyerlilərimiz qonşu ölkədə 375 mənzil alıb. Düzdür, bu say ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 24,67% azalıb. Qeyd edək ki, ötən ilin ilk yeddi ayında bu say 458 mənzil təşkil edirdi. Bu il qeydə alınan azalmaya səbəb son aylarda Türkiyədə terror təhdidinin artması, təhlükəsizliklə bağlı yaşanan əndişələrdir. Bu problemlər aradan qalxdıqdan sonra buradan daşınmaz əmlak alan soydaşlarımızın sayında yenidən artım gözlənir. Türkiyədə soydaşlarımızın ev alan zaman ən çox əhəmiyyət verdikləri nüans isə satış prosesinin tezləşdirilməsidir. Mənzil alanların əksəriyyəti onu maklerlər vasitəsilə alır ki, bütün tələblərinə cavab tapa bilsin. Ümumiyyətlə, yerli vətəndaşlar üçün maraq doğuran ölkələr içində Türkiyə ilk yerdədir. Başqa ölkələrdə, məsələn, Avropa dövlətlərində də xeyli sayda azərbaycanlı mənzil alır. Araşdırmalar göstərir ki, bu sırada azərbaycanlıların vəsait yatırdığı əsas xarici məkanlardan biri də Çexiyadır. Ucuz ipoteka kreditləri, eləcə də xaricilərin artan marağı Praqada mənzil satışı bumuna səbəb olub. Soydaşlarımızın Çexiyaya üstünlük verməsinin müəyyən səbəbləri var. Birincisi, Çexiya Şengen zonasıdır. İkincisi, Çexiya Avropanın mərkəzində yerləşir və burada daşınmaz əmlakın qiyməti eyni keyfiyyət daxilində Fransa, İtaliya və ya İspaniyadakı daşınmaz əmlakın qiymətindən bir neçə dəfə aşağıdır. Eləcə də, çex dili slavyan dil qrupuna aiddir və rusdilli insanlar üçün bu dili öyrənmək o qədər də ağır zəhmət tələb etmir. Çexiyada, Praqada və ya Karlovı Varıda daşınmaz əmlak almaqla, müştəri asanlıqla rezident statusu və ya Şengen zonasında yaşayış vəsiqəsi ala bilər.
Avropanın digər ölkələrində əmlak alanlar arasında da azərbaycanlılara rast gəlmək olar. Belə ki, Rusiya və Azərbaycan vətəndaşları Çernoqoriyanın Adriatik dənizi sahillərində yerləşən Budva şəhərində ən çox mənzil alanlar sırasındadır.
Onu da qeyd edək ki, son dövrlər xaricilərin də Azərbaycanın mənzil bazarına marağı xeyli artıb. Xüsusən də ərəb turistlərin Bakıya axını daşınmaz əmlak bazarına da təsirsiz ötüşməyib. Ərəblər əsasən şəhərin mərkəzindəki mənzillərlə maraqlanır. Rieltorlar deyir ki, belə davam edərsə, mənzil bazarında xeyli canlanma müşahidə ediləcək və bu da öz növbəsində qiymətlərə təsir göstərəcək. Bundan başqa, ərəb turistlər kirayə evlərə maraq göstərirlər. Amma satışla, evlərin qiymətləri ilə də maraqlanırlar. Qiymətləri öz ölkələri ilə müqayisə edirlər.
Qeyd edək ki, Azərbaycan qanunvericiliyində xarici vətəndaşların burada mənzil almasına heç bir məhdudiyyət yoxdur. Onlar çoxmənzilli binalarda mənzil ala bilərlər. Ancaq torpaq qanunvericiliyinə görə, əcnəbi vətəndaşlara yalnız torpağa xüsusi mülkiyyət hissəsində qadağalar tətbiq edilir. Yəni xaricilərə Azərbaycanda torpağa xüsusi mülkiyyət hüququ verilmir. Xarici vətəndaşlar Azərbaycan ərazisində torpaq üzərində xüsusi mülkiyyətə ancaq vərəsəlik hüququ olduqda sahib ola bilər.
Hələlik isə ərəb turistlərin ayağı Bakıya dəydikdən sonra turizm sektorunda müəyyən canlanma müşahidə olunur. Ərəb turistlərinin xərclədiyi pullar əyləncə və xidmət obyektlərinin işinə müəyyən dərəcədə təsir göstərir, eləcə də ticarət sektorunda turizmin inkişafının müsbət tərəfləri barədə qənaət formalaşmağa başlayır. Yaxın tezlikdə isə bu hal mənzil bazarında da özünü göstərəcək. Hər halda, Bakıya gələn ərəb turistlərinin sayı və onların təəssüratları belə deməyə əsas verir. Ev-alqı satqısı ilə məşğul olan vasitəçilərin sözlərinə görə, ərəb turistlər, çoxulduzlu otellərdə qalmaqdansa, kirayə mənzillərə daha çox meyl göstərirlər. Eyni zamanda, yuxarıda qeyd olunduğu kimi, şəxsi mənzilə sahib olmaq istəyənlərin də sayı artır.
Tahir TAĞIYEV
