Beynəlxalq agentlikdən manatın kursu barədə bir neçə həftəlik maraqlı proqnoz...

Tarix: 25.05.2016 / 01:11
Bölmə: İqtisadiyyat

Neftin qiyməti ətrafında cərəyan edən proseslər maliyyə bazarlarına, o cümlədən milli valyutaların məzənnəsinə də ciddi surətdə təsir göstərməkdədir. Son həftələrdə bahalaşan neftin qiymətində yeni ucuzlaşmalar qeydə alınsa da, ekspertlər bunun müvəqqəti hal olduğunu bildirir. Çünki son aylarda neft sənayesində sərmayə yatırılması baxımından ciddi geriləmələr qeydə alınır, həmçinin iflas edən şirkətlərin sayı artır.
"Standard & Poor’s" beynəlxalq reytinq agentliyi bildirir ki, təkcə son bir həftədə bu il üçün rekord hədd sayılan 10 korporasiya iflas edib. Bunun 8-i energetika sektoruna aid olub. Yaxın zamanda, xüsusilə neft sektorunda iflas edən şirkətlərin sayının artması gözlənir. Agentliyin hesabatında 2017-ci ilin mart ayına qədər ABŞ-da öhdəliklərini yerinə yetirə bilməyən şirkətlərin borclarının həcminin 5,3%-ə yüksəlməsi gözlənir ki, bunun da əsas hissəsini neft-qaz şirkətləri təşkil edəcək. Qeyd edək ki, 2016-cı ilin martında ödəliklərini yerinə yetirə bilməyən şirkətlərin borclarının həcmi 3,8% olub: "Aşağı neft qiymətləri, Federal Ehtiyat Sisteminin uçot dərəcəsini artırması və qlobal bazarlarda qeyri-sabit vəziyyət yaxın 12 ayda daha çox şirkətin iflas etməsinə gətirib çıxaracaq". Son bir həftədə iflas edən korporasiyalardan 8-i ABŞ-da fəaliyyət göstərib. İlin əvvəlindən isə energetika sektoruna aid olan 29 korporasiya iflas edib.
"Standard & Poor’s" həmçinin qeyd edir ki, neft böhranı başlayandan energetika sektorundakı iflaslar maliyyə sektorunu ötüb. May ayının ortalarına olan məlumata əsasən, iflas etmək astanasında olan şirkətlərin sayı energetika sektorunda 60, maliyyə sektorunda isə 29 olub. Ümumiyyətlə, ilin əvəlindən 72 iflas faktı qeydə alınıb ki, bu da 2009-cu ildən etibarən rekord göstəricidir. Məhz belə vəziyyət neft hasilatını azaldır və bu da yekun nəticədə qiymətləri yüksəldəcək əsas amil olacaq. Azərbaycanın energetika naziri Natiq Əliyev bildirir ki, baş verənlər fonunda dünya bazarında neftin qiyməti bu il ərzində 60 dollara çatacaq: "Dohada neft hasilatının müəyyən səviyyədə dondurulması ilə bağlı keçirilən görüşdə heç bir qərarın qəbul olunmamasına baxmayaraq, neftin qiyməti qalxmağa başladı və 49 dolları keçib. Hesab edirəm ki, qiymət ilin axırına kimi bir az artacaq. Amma bu il neftin qiyməti 60 dolları keçməyəcək". Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, neftin qiyməti yüksələcəyi təqdirdə bu, bir çox ölkələrdə milli valyutaların dəyər qazanmasına da səbəb olur. Qeyd olunan sıraya Azərbaycan da aiddir. "MoodyTs" beynəlxalq reytinq agentliyinin bank qrupunun icraçı direktoru Yaroslav Sovqra da manatın məzənnəsinin neftin qiymətindən asılı olduğunu bildirir. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda 2015-ci ildə baş verən ikinci devalvasiyadan sonra manata olan inam müəyyən qədər itib: "Biz deyə bilərik ki, bir neçə həftəyə manata olan inam bərpa olacaq. Lakin bazarda baş verən proseslər bizim proqnozları doğrultmaya bilər. Çünki manatın taleyi birbaşa bazarda baş verən proseslərdən asılıdır. Neftin qiymətini proqnozlaşdırmaq çətindir. Bizim 6 ay, 1 il əvvəl neftin qiyməti ilə bağlı verdiyimiz proqnozlar özünü doğrultmadı. Bilirsiniz ki, bir neçə ay əvvəl biz neftin qiymətinin 33 dollar olacağını proqnozlaşdırmışdıq. Amma indi qiymət bir qədər yüksəkdir. Bununla belə, neftin qiyməti ilə bağlı proqnoz vermək çətin olsa da, məlum olan odur ki, yaxın 12-18 ay ərzində neftin qiyməti 2-3 il əvvəlki kimi yüksək olmayacaq". Amma istənilən halda, neftin artan qiymətləri manatın məzənnəsini daha da möhkəmləndirəcək. Eyni zamanda, milli valyutanın yaxın aylarda məzənnəsi, daha çox, dünya valyuta bazarında baş verənlərdən asılı olacaq. Digər tərəfdən, manatın son günlərdəki rəsmi məzənnəsi göstərir ki, Mərkəzi Bank valyuta səbətində avronun payını artırıb. Praktik olaraq, dollar avroya nisbətən möhkəmlənən zaman manata nisbətən də güclənir. Əslində bu, artıq manatın tədricən avronun məzənnəsindən asılılığının yaranması anlamına da gəlir. Bu isə o deməkdir ki, manatın növbəti mərhələdə məzənnəsi həm də Avropa pulunun durumundan asılı olacaq. Avrozonada milli valyuta möhkəmlənəcəksə, o zaman manat da dollara nisbətən dəyər qazanacaq. Avronun dollara nisbətən zəifləməsi isə manatın da yumşalmasına səbəb olacaq. İndilikdə isə avro dollara nisbətdə möhkəmlənməyə başlayır. Bu amil də manatın dollar qarşısında məzənnəsinə ciddi təsir edir. Amma onu da qeyd edək ki, manatın kəskin möhkəmlənməsi nəinki valyuta və dünya neft bazarındakı mövcud vəziyyət, hətta iqtisadi hədəflər baxımdan da məqbul hesab edilmir.
Çünki möhkəm milli valyuta hər zaman qeyri-enerji ixracatını tormozlayır. Bu baxımdan Mərkəzi Bankın, hətta xarici faktorlar arzuolunan olduğu halda belə, kəskin məzənnə möhkəmlənməsinə gedəcəyi gözlənilmir.
Nahid SALAYEV

DİGƏR XƏBƏRLƏR

Tarix: 12.12.2025 / 21:49

Avropa "Yaşıl keçid" istəyir, Azərbaycan buna da hazırdır...

Tarix: 11.12.2025 / 19:04

Mərkəzi Bank 7.25-dən başlayıb 6.75-ə düşdü - nə dəyişəcək?...

Tarix: 11.12.2025 / 18:11

2029-cu ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı əsasən rəqəmsallaşacaq...

Tarix: 10.12.2025 / 18:15

Bu ölkə ilə Azərbaycanın geniş qarşılıqlı sərmayələr dövrü başladı...

Tarix: 10.12.2025 / 17:50

Rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafına dair 2026–2029-cu illər üçün Strategiya təsdiq edildi - SƏRƏNCAM

Tarix: 10.12.2025 / 17:43

Azərbaycan Biznesinin İnkişafı Fondu Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə çevrildi - FƏRMAN

Tarix: 10.12.2025 / 12:15

Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini azaltdı

Tarix: 10.12.2025 / 12:03

Mərkəzi Bank inflyasiya proqnozlarını açıqladı...

Tarix: 09.12.2025 / 19:50

Ölkədə kiçik və makro biznesin sayı sürətlə azalır - sürət 19 faiz artıb...

Tarix: 09.12.2025 / 19:36

Azərbaycanda Süni İntellekt Akademiyası... Sosial-iqtisadi tərəqqinin yeni mənbəyi...

Tarix: 09.12.2025 / 14:31

Şahdəniz kompressiya platformasının dayaq blokunun tikintisi üzrə müqavilə imzalandı

Tarix: 09.12.2025 / 13:52

"Azad olunmuş ərazilərin bərpasına büdcədən 25 milyard manatdan çox vəsait ayrılıb" - Baş nazir

VİDEO

Tarix: 27.11.2025 / 11:10

Biri ermənini öpür, biri sovet bayrağı qaldırır... Günümüzə baxın! - VİDEO

Tarix: 12.11.2025 / 11:05

Lavrov işdən kənarlaşdırılır, yoxsa oyun qurulur? - VİDEO

Tarix: 21.06.2025 / 08:15

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tarix: 12.12.2025 / 21:49

Avropa "Yaşıl keçid" istəyir, Azərbaycan buna da hazırdır...

Tarix: 12.12.2025 / 20:25

Bəs deyirdilər Qarabağdan 120 min erməni gedib? - 23 min nə deməkdir?

Tarix: 12.12.2025 / 18:08

Emin Əmrullayevin hədəfi doğru, seçdiyi üsul mübahisəli...

Mədəni-maarif proqramları Azərbaycan cəmiyyətinin rifahı üçün strateji əhəmiyyət daşıyır