Budapeştdən mesaj gəldi - İrəvan qarışdı...
“Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesi ilə bağlı onu deyə bilərəm ki, sülh danışıqlarının İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra təşəbbüskarı da biz olmuşuq. Sülh müqaviləsinin mətninin müəllifi də biz olmuşuq və məhz bu mətn bu gün Ermənistan tərəfindən qəbul edilib, təbii ki, müəyyən düzəlişlərlə. Amma prinsip etibarilə bizim təklif etdiyimiz məsələ bu gün artıq Ermənistan tərəfindən qəbul edilib. Qaldı ki, sülh müqaviləsinin bağlanmasına, burada iki əsas şərt var. Birincisi, Ermənistan konstitusiyasında bu günə qədər Azərbaycana qarşı ərazi iddiası vardır. Bu, dəyişdirilməlidir. İkincisi isə Qarabağ münaqişəsini həll etmək üçün yaradılmış ATƏT-in Minsk qrupu ləğv edilməlidir. Bu, artıq de-fakto fəaliyyət göstərmir, de-yure bunun ləğvi zəruridir. Əfsuslar olsun ki, Ermənistan tərəfi hələ ki, bu iki şərtimizi qəbul etmək istəmir. Ancaq son illərin hadisələri və proseslərin gedişatı onu göstərir ki, gec-tez onlar bizim təklifimizlə razılaşmağa məcbur olacaqlar. Çünki bu təkliflərdə qeyri-adi heç bir məsələ yoxdur”.
Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev Macarıstanın baş naziri Viktor Orbanla mətbuata bəyanatında səsləndirib.
İndi bu məsələ Ermənistanda geniş müzakirə predmetidir. Burada hesab olunur ki, Azərbaycan bu iki məsələdə də tezliklə öz məqsədinə çatacaq. Bu xüsusda “armenianreport” portalı yazır ki, Azərbaycanın yanaşmasına əsasən, Ermənistan gec-tez sülh sazişinin imzalanması üçün Azərbaycan tərəfinin irəli sürdüyü şərtlərlə razılaşacaq: “Bunu Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Macarıstanın baş naziri Viktor Orbanla birgə mətbuat konfransında bir daha deyib. Rəsmi Bakının irəli sürdüyü şərtlər arasında, məlum olduğu kimi, Ermənistan konstitusiyasına dəyişikliklər də var. Bu, təkcə siyasi təzyiq deyil. Bu, suverenliyimizə vurulan sillədir. Bu, erməni xalqının ölkədə köklü dəyişikliklərə ümid dalğası ilə hakimiyyətə gələn bir insanın dişsiz, məğlubiyyətçi, milli fəlakətli siyasəti nəticəsində yaranmış bir durumdur. Əgər xalqımızın zamana səyahət etmək imkanı olsaydı, 2025-ci ilin may ayından etibarən nələrə sahib olacağımız barədə heç bir təsəvvürü olmayan “məxməri inqilab”ı dəstəkləyənlərin heç biri bunu etməzdi desək, yanılmarıq. Bunun nəticəsidir ki, biz indi Azərbaycan prezidentinin çıxışlarını təhlil edərkən özümüzə həqiqətən də ritorik suallar veririk. Necə oldu ki, Konstitusiyamızda yazdıqlarımızı xarici ölkənin prezidenti diktə etsin? Bu sualların cavabı göz qabağındadır: Paşinyan buna öz qorxaqlığı, uzaqgörənliyi, tarixi acizliyi ilə səbəb olub. Ermənistan ordusunun dəstəyə ehtiyacı olanda o, selfi çəkdirib. Azərbaycan Qarabağda irəliləyərkən o, “dövrün sülhü” haqqında fəlsəfi çıxışlar etdi. Bakı dəhliz tələb edəndə Şuşanı da nəzarətinə qaytardı. Bu gün biz görürük ki, Azərbaycan İrəvan hakimiyyətinin yanaşmasından istifadə edərək Ermənistanı özünün idarəçilik obyektinə çevirir. Aşkar olanı istədiyiniz qədər inkar edə bilərsiniz, amma bu həqiqətdir. Əliyev Paşinyana görə qalibdir. İndi Azərbaycan lideri təkcə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tanınmasını deyil, həm də Ermənistanın əsas qanununun redaktə edilməsini tələb edir. Erməni mübarizəsini, yaddaşını, namusunu və öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu simvolizə edən hər şeyin məhv edilməsini tələb edir. Paşinyanın Əliyevi “bir fincan qəhvə içməyə” dəvət etdiyi Albaniyanın paytaxtından bu görüntüləri hamımız gördük. Bundan əvvəl Paşinyan Azərbaycan telekanallarından birinə müsahibə verib və o, Azərbaycanın bütün iddialarını tamamilə təkzib etməyib. Yox, Paşinyan sadəcə olaraq qarşı tərəfi inandırmağa çalışırdı ki, konstitusiyamıza da dəyişikliklər ediləcək. Sadəcə deyir ki, mənə vaxt ver və mən hər şeyi gözəl şəkildə edəcəm. İndi də Tiranadakı biabırçılıqdan sonra biz Əliyevin çıxışlarını eşidirik. Nəticə etibarı ilə tamamilə aydındır ki, Nikol Paşinyan hakimiyyətdə qalsa, bizi yeni aşağılamalar, yeni güzəştlər, yeni fəlakət gözləyir. Bu adam Ermənistanı müdafiə etməyə qadir deyil. Ermənistan xalqı başa düşməlidir: kapitulyator ultimatumlar doğurur. Zəiflik aqressiya doğurur. Dövlətçiliyimizi, ləyaqətimizi, gələcəyimizi qorumaq istəyiriksə, ölümcül xəstəlik kimi nikolizmdən qurtulmalıyıq. Amma biz tamamilə fərqli bir şey görürük. Daha doğrusu, cəmiyyətin parçalanması. Burada həm Nikol Paşinyan, həm də onun siyasi opponentləri, ilk növbədə Robert Köçəryan günahkardır. Güclü və müstəqil dövlət qurmaq baxımından eyni dərəcədə zərərli olan hər iki tərəf bir-birini bütün ölümcül günahlarda ittiham edərkən, Azərbaycan daha da güclənir və məqsədinə çatacağına əminliyini artıq açıq şəkildə bəyan edir”. Bu arada qeyd edək ki, Ermənistan daxilində həqiqətən də müxalifətlə iqtiar arasında qarşıdurma kəskinləşir. Robert Köçəryan Nikol Paşinyanı korrupsiyada və ölkəni səmərəsiz idarəçilikdə ittiham edib və təkid edib ki, əgər yenidən hakimiyyətə qayıtsa, Ermənistanın ciddi təhlükəsizlik problemlərini həll edə bilər: “Mənim əsaslı şübhəm var ki, Nikol Paşinyan Ermənistandakı ən varlı adamdır”. Koçaryan iddia edib ki, Paşinyanın 7 illik hakimiyyəti dövründə dövlət vəsaitlərinin mənimsənilməsi və israfçılığı geniş vüsət alıb. Köçəryanın özü də 1998–2008-ci illərdə prezidentliyi dövründə və sonrakı illərdə korrupsiya ittihamları ilə üzləşib. Parlamentin sədri və Paşinyanın əsas müttəfiqlərindən biri olan Alen Simonyan isə 70 yaşlı keçmiş prezidentə cavab verərkən bu ittihamları inkaredilməz fakt kimi təqdim edib: “Məncə, əgər o belə bəyanatlar verirsə, həkimə müraciət etməlidir. Daha yaxşı olardı ki, o desin ki, 200 milyon dolları Qarabağdanmı gətirib, babasındanmı miras qalıb, yoxsa başqa yerdən əldə edib?”. Ermənistan prokurorluğu Köçəryanın və onun geniş ailə üzvlərinin qanunsuz yolla əldə etdiyi iddia olunan əmlak siyahısını müsadirə etməyə çalışır. Keçmiş prezident bu prosesi “siyasi motivli” adlandıraraq rədd edir. Ötən həftə hakim partiyanın deputatları bu əmlakların müsadirə prosesinə istinad edərək müxalifətin son vaxtlar Paşinyanın siyasi komandası üzvlərinin, onların ailələrinin və yaxınlarının qanunsuz zənginləşməsi ilə bağlı artan ittihamlarına cavab veriblər. Paşinyan isə mayın əvvəlində bu ittihamlara sərt reaksiya göstərərək “Hayastan” blokunun deputatlarını həbsə atmaqla hədələyib.
Ramil QULİYEV
