Çərşənbə günü, 23 iyul 2025
     

Baltikdə Rusiya-NATO müharibəsi hər an başlaya bilər...

Image

Əli Orucov: "Bu astronomik məbləğ Rusiya ÜDM-nin 6,3, dövlət büdcəsinin isə 41 faizni təşkil edir"

Qərbin çoxsaylı səylərinə baxmayaraq, Rusiya hələ də neft ixracından əhəmiyyətli qazanc əldə edir ki, bu da ona müharibəni maliyyələşdirməyə imkan verir. Münaqişənin ilk illərində enerji daşıyıcılarının qiymətinin kəskin artması və dünya iqtisadiyyatına ziyan vurması risqi səbəbindən Rusiya ixracının ciddi şəkildə məhdudlaşdırılması qeyri-mümkün görünürdü.

Onda G7 ölkələri Rusiya nefti üçün qiymət tavanı (bir barel üçün 60 dollar) müəyyən etmək qərarını qəbul etdilər. Bu, dünya bazarına neft nəqlinin həcmini azaltmadan Rusiya büdcəsinin gəlirlərini məhdudlaşdırmağa imkan verdi.

Əvvəlcə sanksiyalar mexanizmi işlədi: Rusiyanın gəlirləri azaldı, amma neft tədarükü sabit qaldı.

Lakin zaman keçdikcə sanksiyaların səmərəliliyi azaldı. Rusiya Qərbin məhdudiyyətlərindən yan keçmək üçün öz donanmasına və logistikasına sərmayə qoydu, Qərb isə bazardakı qarışıqlıqdan qorxaraq sanksiyaları yumşaltdı.

İndi vəziyyət dəyişib. Qlobal neft bazarı həddi aşan təklif nümayiş etdirir: hasilatın artması OPEC+ üzvü olmayan ölkələrdə (ABŞ və Kanada kimi) azalan tələbi üstələyir.

2025-ci ildə neft təklifinin təxminən iki dəfə artacağı gözlənilir. Bu, Rusiyaya qarşı dünya qiymətlərinin kəskin artması risqi olmadan yeni sanksiyaların tətbiqi üçün əlverişli şərait yaradır.

Amma buna rəğmən sanksiyalar sərtləşdirilmir, Rusiya dünya bazarına kifayət qədər neft çıxara bilir. Bu neftin böyük əksəriyyəti isə "qara yollarla" satılır. Məsələn, Rusiya neft satışının 84 faizi Baltik dənizi üzərindən "kölgə donanma" gəmilərinin vasitəsilə daşınır. Belə bir şəraitdə Baltikdə Rusiya-NATO toqquşması nə qədər realdır?

Baki-xeber.com-a məsələ ilə bağlı açıqlamasında politoloq Əli Orucov bildirdi ki, Rusiyaya Qərbin tətbiq etdiyi sanksiyalar ilk etaplarda ciddi təsir göstərsə də, zaman keçdikcə Moskva mümkün xilas yollarına ət ataraq, bəzi hallarda həmin sanksiyalardan yayına bilməkdədir: "Bir sıra ölkələr, hətta Ermənistan ikiüzlü siyasət yürütməklə Rusiyanın təcriddən çıxmasına imkanlar yaratmaqdadır. Şimal qonşumuzun gəlirlərinin əsas hissəsi beynəlxalq bazara xammal, neft-qaz və silah ixraçından formalaşırdı. Ukraynaya təcavüzü silah ixracında Rusiyanın kəskin düşüşünə səbəb oldu. Hətta özü bu gün İran, Şimali Koreya kimi ölkələrdən silah almağa məcbur qalır.

Neft-qaz sektorunda Rusiyanın dünya bazarında böyük payı var və həmin bazarın itirilməsi ciddi maliyyə çətinlikləri yaradır. Doğrudur, bundan Qərb də ziyan çəkir. Ancaq Moskva alternativ yollarla bu boşluğu doldurmağa çalışır. Çin ucuz qiymətə Rusiyadan neft və digər təbii resurslar almaqla ən böyük ticarət ortağına çevrildi. Həmçinin ötən 3 il ərzində Rusiya özünün “kölgə donanmasını” yaratmağa nail ola bildi. Həmin donanmaya daxil olan iritutumlu tankerlər bir sıra hallarda başqa dövlətlərin bayraqları altında üzərək bazara neft və neft məhsullarının tədarükünü davam etdirməkdədir. Böyük Britaniya höküməti təxminən bir həftə əvvəl həmin donanmaya daxil olan bəzi gəmiləri aşkarlayaraq sanksiyalar tətbiq etdi. Amma mütəxəssislər Rusiyanın "kölgə donanması"nı aşkar etmək və bütünlükdə bu prosesin qarşısını almağın çox çətin olduğunu düşünürlər. Xüsusən də nəzərə almaq lazımdır ki, həmin neft ucuz qiymətə təklif olunur və müxtəlif dövlətlər də burda iştirak edirlər.

Dünya bazarında neftin qiymətinin düşməsi bazarda neft bolluğu yaratsa da, Rusiya üçün bunun o qədər də qorxusu yoxdur. Çünki Rusiya onsuz da öz neftini ucuz qiymətə satırdı və onun sabit alıcılarına həmin məhsullar çatdırılır. Rusiyanın neft gəlirlərinin cari il üçün tarixində ilk dəfə 145 milyard dollara çatdırılması quru rəqəmlərdən ibarət deyil və bu ciddi təşviş doğurur. Bu astronomik məbləğ Federasiyanın ÜDM-nin 6,3, ümumi dövlət büdcəsinin isə 41 faiznin təşkil edir. Demək, ən böyük daxilolmaların neft-qaz sektorunun payına düşdüyünü nəzərə alsaq, aydın olur ki, bu ixracatı gerçəkləşdirmək üçün Rusiyanın “kölgə donanması” kifayət qədər geniş imkanlara malikdir və bunu durdurmaq sadəcə mümkün görünmür. Məncə Qərb, xüsusən də Baltik dənizində nəzarəti gücləndirməyə çalışmalıdır. Eyni zamanda sanksiyaları daha da sətrləşdirməlidir ki, Ukraynaya qarşı müharibənin maliyyələşdirilməsində böyük paya malik neft-qaz satışının həcmini azalda bilsin.

Düşünmürəm ki, buna görə NATO Rusiya ilə hərbi konfiliktə girsin. Bu, Rusiya tərəfindən beynəlxalq konvensiyaların pozulmasıdır və ona görə cəza metodları var, onlardan iştifadə edilə bilər".

Akif NƏSİRLİ



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

23.07.2025 / 11:20
Prezident İlham Əliyev Əbdülfəttah əs-Sisiyə təbrik məktubu göndərib

23.07.2025 / 11:19
Həssas qrupların cəmiyyətə inteqrasiyasına dəstək layihəsi

23.07.2025 / 11:15
Bu aviaşirkət Omskdan Bakıya reyslər həyata keçirəcək

23.07.2025 / 11:05
Bu gün Xaçmazda beş saat işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

23.07.2025 / 11:00
İranın 2 sərhədçisi öldürüldü

23.07.2025 / 10:35
AQTA Kürdəmirdəki kütləvi zəhərlənmə hadisəsi ilə bağlı araşdırma aparır

23.07.2025 / 10:21
Gəncədə iki qardaş bıçaqlanıb

23.07.2025 / 10:14
64 yaşlı keçmiş futbolçu evində ölü tapıldı

23.07.2025 / 10:10
Ağdam və Ağdərədəki yanğını söndürmək üçün 2 helikopter cəlb olunub

23.07.2025 / 10:06
Bu gün Rusiya və Ukrayna nümayəndələri İstanbulda görüşəcəklər

23.07.2025 / 10:01
Türkiyənin yük gəmisi Somalidə ələ keçirilib

23.07.2025 / 09:35
Bu gün "Qarabağ" Çempionlar Liqasında mübarizəyə başlayır

23.07.2025 / 09:25
Şabranda avtomobil divara çırpılıb, sürücü ölüb

23.07.2025 / 09:20
Şuşada Vaqif soraqlı növbəti poeziya bayramı

23.07.2025 / 09:14
Putinə bəd xəbər - Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar hazırlanır

23.07.2025 / 09:10
BMT həyəcan təbili çalır- quraqlıq bəşəriyyəti təhdid edir!

23.07.2025 / 09:06
Andrey Şevçenkonun oğlu ingilis klubuna keçdi

23.07.2025 / 09:00
Tramp yaponlarla razılaşdı - 15 faiz gömrük rüsumu və minlərlə yeni iş yeri...

23.07.2025 / 08:35
Məktəbli formalarında yenidən dəyişiklik valideynləri narazı saldı...

22.07.2025 / 23:25
Azərbaycan və Türkiyə arasında Anlaşma Memorandumu imzalandı - FOTO

22.07.2025 / 22:53
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri belə oğurlayıblar - arxeoloq Fərhad Quliyev maraqlı faktlar açıqladı

22.07.2025 / 22:28
Media nümayəndələri Fəxri xiyaban, Zərdabinin məzarı və Zəfər parkını ziyarət ediblər

22.07.2025 / 22:10
Ceyhun Bayramov Gürcüstan Prezidentini Ermənistanla normallaşma prosesi barədə məlumatlandırdı

22.07.2025 / 21:49
"Yubiley medalı jurnalistikada xidməti olanlar üçün nəzərdə tutulub" - Hikmət Hacıyev

22.07.2025 / 21:40
ABŞ-Rusiya savaşı, hələ ki, sözdə şiddətlənir...

22.07.2025 / 21:25
Rusiyanın ittiham etdiyi 2 azərbaycanlı alimdən reaksiyalar niyə gecikdi?..

22.07.2025 / 21:12
Azərbaycanın Avropa ilə siyasi gündəmi yenidən başlayır...

22.07.2025 / 20:58
Macarıstan və Serbiya Aİ-ni parçalayır - rus "neft kartı" işləyir...

22.07.2025 / 20:45
ABŞ-İran-Ermənistan üçbucağında Zəngəzur qovğası başlanır

22.07.2025 / 20:32
Azərbaycan-Ermənistan sülhü şəraitində Cənubi Qafqaz üçün beş mühüm ssenari…

22.07.2025 / 20:18
Azərbaycan rəsmilərinin adından Rusiya ilə münasibətlərə qarşı təxribat... Məqsəd nədir?

22.07.2025 / 20:05
Paşinyan Trampın qorxusundan 2 sülh maddəsinə münasibətini dəyişdi...

22.07.2025 / 19:51
Zəngəzur dəhlizi beynəlxalq ticarətin həcmini 100 milyard dollar artıracaq

22.07.2025 / 19:43
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslər və zərərçəkmişlərin hüquqi varisləri ifadə verdi - FOTO

22.07.2025 / 19:37
Azad rayonlarımızın bərpasında gənclərin fəal iştirakı böyük nümunədir - təbliğat boşa getməyib...

22.07.2025 / 19:32
Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik yubileyi münasibətilə tədbir keçirilib - FOTO

22.07.2025 / 19:25
Prezident İlham Əliyev: "Bu gün Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində öz layiqli yerini tutmuş güclü dövlətdir"

22.07.2025 / 19:24
Mətbuatın builki yubileyi əvvəlkilərdən çox fərqli oldu...

22.07.2025 / 19:20
Bir sıra media nümayəndələrinə yubiley medalı verildi

22.07.2025 / 19:19
"Bizim milli mətbuat bir əsr yarım ərzində şərəfli və mütərəqqi inkişaf yolu keçib" - Prezident

22.07.2025 / 19:15
Prezident: "Mətbuatın müstəqilliyi cəmiyyətimizin inkişafının başlıca şərtlərindən biridir"

22.07.2025 / 19:13
“AŞIQLAR QƏRBİ AZƏRBAYCANI TƏRƏNNÜM EDİR” ADLI KİTAB HAZIRLANIR

22.07.2025 / 19:12
"Azərbaycan milli mətbuatı xalqımızın ən ülvi arzularının reallaşmasına öz töhfəsini verib" - Prezident İlham Əliyev

22.07.2025 / 19:11
İrəvan Minsk qrupunun buraxılmasını Bakı ilə müzakirə edir? - Maraqlı bəyanat...

22.07.2025 / 19:07
Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın media nümayəndələrinə müraciət ünvanladı

22.07.2025 / 18:57
Prezident Əliyev sazişlə bağlı İrəvana növbəti mühüm təklifi etdi...

22.07.2025 / 18:44
Avropa yalnız Azərbaycandan qaz alışını çoxaldıb - digər 3 mənbədən isə...

22.07.2025 / 18:30
İran nüvə müzakirələri üçün ABŞ-ı yox, 3 Avropa ölkəsini seçdi...

22.07.2025 / 18:23
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 18:16
Dünya mediası Əliyevin Mediaforumda çıxışına niyə həssas yanaşdı..

22.07.2025 / 18:08
DGK sədri Şahin Bağırov Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 18:01
Qərb Azərbaycanı iki qonşu ilə müharibəyə sövq edir... Şok

22.07.2025 / 17:48
Prezident İlham Əliyevin "Rusiya məhkəməyə veriləcək" bəyanatına Kremldən reaksiya ..

22.07.2025 / 17:35
Trampı Azərbaycanla bağlı xüsusi demarşa təşviq edən hadisə...

22.07.2025 / 17:30
Qismət Yunusoğlu Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 17:22
İsraildən Şara ilə bağlı şok iddia - 7 ayda 3 sui-qəsd cəhdi… Həyatını türklər xilas etdi…

22.07.2025 / 17:19
BDU-nun müəllimi “Bakı-Xəbər”in əməkdaşını təbrik etdi

22.07.2025 / 17:15
Hakan Fidandan xəbərdarlıq - Suriyanı bölməyə çalışsalar, müdaxilə edəcəyik...

22.07.2025 / 17:09
Tramp ABŞ-ı UNESCO-dan çıxarır...

22.07.2025 / 17:05
“Nar” milli mətbuatın 150 illiyini media nümayəndələri ilə qeyd edib - FOTO

22.07.2025 / 16:57
Daxili işlər nazirinin adından saxta məlumatlar yayıldı - MEDİA çağırış etdi...

22.07.2025 / 16:50
İrandan Azərbaycana külli miqdarda narkotik keçirilməsinin qarşısı alındı

22.07.2025 / 16:33
Yunus Oğuzun 65 illik yubileyi münasibəti ilə kitab nəşr olunub

22.07.2025 / 16:32
Ömrünün 16 ilini orduda keçirdi, Vətən yolunda şəhadətə ucaldı

22.07.2025 / 16:30
Mətbuat Şurası Yunus Oğuzu 65 illik yubileyi münasibətilə təbrik etdi

22.07.2025 / 16:27
BDU-nun müəllimi Qismət Yunusoğlu “Bakı-Xəbər”i təbrik etdi

22.07.2025 / 16:20
Ali təhsil sahəsində tətbiq edilən beynəlxalq ikili diplom proqramlarının sayı artırıldı - SƏRƏNCAM

22.07.2025 / 16:18
Türkiyənin Egey sahilində yerləşən Didimi ziyarət etmək üçün 5 səbəb...

22.07.2025 / 16:15
Azərbaycanda qablaşdırılan dərmanlar 5 il yerli mal hesab olunacaq

22.07.2025 / 16:10
Azərbaycanda əmlakın qeydiyyatına dair yeni prosedur müəyyənləşdi

22.07.2025 / 16:07
Çoxşaxəli istedad sahibi, dərin intellektual... Aydın Mirzəzadədən Yunus Oğuza yubiley təbriki...

22.07.2025 / 16:01
Millət vəkili jurnalistləri təbrik etdi

22.07.2025 / 15:50
Millət vəkili Cavanşir Feyziyev jurnalistləri təbrik edib

22.07.2025 / 15:48
Millət vəkili Vüqar İskəndərov Yunus Oğuzu 65 yaş münasibətilə təbrik etdi

22.07.2025 / 15:28
Ərdoğan Avropa İttifaqına çağırış etdi - Türkiyəyə ehtiyacınız var…

22.07.2025 / 15:12
Ceyhun Bayramovun Gürcüstanın XİN başçısı ilə müzakirə etdiyi məsələlər açıqlandı...

22.07.2025 / 14:53
Azərbaycanın dövlət borcu açıqlandı

22.07.2025 / 14:36
İranın Rusiyadakı keçmiş səfiri - "Kreml seçim qarşısında qalsa, İsraili seçəcək"

22.07.2025 / 14:20
İran uranın zənginləşdirilməsinin müvəqqəti dayandırıldığını açıqladı...

22.07.2025 / 13:29
"Ermənistan konstitusiyasından ərazi iddiaları çıxarılmalı, Minsk Qrupu ləğv edilməlidir" - Nazir

22.07.2025 / 13:18
Prezident İlham Əliyev onun çıxışını paylaşdığına görə Trampa təşəkkür etdi

Azad rayonlarımızın bərpasında gənclərin fəal iştirakı böyük nümunədir - təbliğat boşa getməyib...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910