Cümə axşamı günü, 17 iyul 2025
     

Avropada yeni müsəlman dövləti yaradılır...

Image

Tural İrfan: "Sufi təriqətlərinin bu gün əksəriyyəti İsrail və Qərbin xüsusi orqanlarının təsir dairəsindədir"

Albaniyanın paytaxtı Tiranada Romadakı Vatikana bənzər cırtdan dövlətin yaradılması planlaşdırılır, lakin bu, katoliklər üçün deyil, mötədil müsəlman bektaşi icması üçün nəzərdə tutulacaq.

"New York Times" bu barədə şənbə günü, sentyabrın 21-də ölkənin baş naziri Edi Rama və Bektaşi Sufi ordeninin dini lideri Baba Mondi kimi tanınan Edmond Brahimaya istinadən yazıb. 

Ehtimal olunur ki, gələcək şəhər-dövlət ərazisində spirtli içkilərdən istifadəyə icazə veriləcək, qadınlardan hicab taxmaq tələb olunmayacaq və istədiklərini geyinməyə icazə veriləcək; heç bir həyat tərzi resepti tətbiq edilməyəcək. "Tanrı heç nəyi qadağan etmir, buna görə də səbəb göstərdi" deyə  Edmond Brahimay NYT-yə ("New York Times") müsahibəsində deyib. Albaniyanın baş naziri Edi Rama da öz növbəsində nəşrə bildirib ki, "yaxın gələcəkdə" "Bektaşi Ordeninin Suveren Dövləti" adlı yeni dövlət qurumunun yaradılması planlarını açıqlayacaq.

Yeni dövlətin cəmi on hektara yaxın ərazini əhatə edəcəyi gözlənilir, lakin öz administrasiyası, pasportları və sərhədləri olacaq. Ramanın qəzetə verdiyi məlumata görə, yeni dövlətin yaradılmasında məqsəd Albaniyanın fəxr etdiyi İslamın tolerant versiyasını təbliğ etmək olacaq. "Biz bu xəzinəni - dini tolerantlığı əziz tutmalıyıq və bunu heç vaxt təbii qəbul etməməliyik", - o vurğulayıb. 

Albaniyanın baş naziri əmindir ki, mötədil İslam mikrodövlətinin yaradılması belə bir mesaj verəcək: "Müsəlmanlar haqqında stereotiplərin müsəlmanların kim olduğunu müəyyən etməsinə imkan verməyin".

Almaniyanın "Renovabis" humanitar layihəsinə görə, Albaniya əhalisinin yalnız 2,1%-i Bəktaşi sufi təriqətinə mənsubdur.

Belə ki, ənənəvi İslama etiqad edənlər arasında bu hərəkatın tərəfdarları azlıq təşkil edir və onların ölkədəki payı 57%-ə çatır.

Bektaşilər Balkanlarda və Türkiyədə sufilərin (mistiklərin) ən nüfuzlu təriqətlərindən biridir, onlar mötədil İslamı təbliğ edir və İslamın şəriət normaları çərçivəsində şərhindən xeyli kənara çıxırlar.

Beləliklə, Albaniyanın paytaxtı Tiranada Bəktaşi Sufi dövləti  adlı mini-müsəlman dövləti yaradılır. Bəktaşilər əhalinin 2 faizidir. Albaniya əhalinin 57 faizi müsəlmanlardır.

Qeyd olunur ki, hicab olmayacaq, hər kəsə istədiyi kimi yaşamaq seçimi veriləcək. Bu nə təcrübədir? Bu barədə nə demək olar?

"Müstəqil qərarla qurulsa belə, təriqət adı ilə dövlət qurmaq ikinci İran, ikinci Səudiyyə yaratmaq deməkdir ki..." 

Milli Cəbhə Partiyasının (MCH) sədr müavini, tanınmış ilahiyyatçı, politoloq Tural İrfan "Bakı-Xəbər"ə şərhində "İslama düşmən olan kənar güclərin təsiri və planı olmadan dünyada yeni bir müsəlman dövlətinin yaranması müsbət haldır. Albaniyada belə bir qərara gəlinibsə təfərrüatları şəffaf olmalıdır. Əgər reallıqdan, zərurətdən doğursa, Albaniya dövləti buna yol verirsə, fərqlidir. Əgər əhalinin 57 faizini nəzərə alsaq, dövləti parçalamadan müsəlman huquqlarını nəzərə alan qanunlar qəbul edib ortaq dövləti saxlamaq olar, Livandakı kimi. Orada prezident xristian, parlament sədri şiə, baş nazir isə sünni olur. Hər bir halda dövləti bölmək yaxşı təcrübə deyil. Xüsusən də qeyd edilir ki, hicab olmayacaq, hər kəsə kefi istədiyi kimi yaşamaq haqqı veriləcək. Bu, elə Albaniyada indi də var. Ehtimal edirəm ki, bu planda xarici təsirlərin rolu ola bilər. Çünki hazırda İslamı və müsəlmanları parçalamaq, özlərindən özlərinə düşmən yaratmaq üçün Qərb dairələri çoxmərhələli plan həyata keçirirlər. Bəktaşilik sufi təriqətidir. Mühafizəkar deyillər, əsasən sufizmə əsaslanan şiə yönümlü cərəyandır. Sufi təriqətlərinin bu gün əksəriyyəti İsrail və Qərbin xüsusi orqanlarının təsir dairəsindədir. Bu dövlətin qurulması əsasən Türkiyəyə qarşı ola bilər"-deyə bildirdi. 

T.İrfanın sözlərinə görə, Qərb sünni ölkələrin həndəvərinə radikal şiə qrupları, şiə ölkələrin əhatəsinə də vəhhabilər kimi radikal sünni qrupları dövrələyir. "Qurulacaq olan bu dövlət də Türkiyə üçün gələcək problemlər yaratmağa hesablanmış ola bilər. Kosovo ilə sərhəd olan Albaniyada əhalinin 56 faizini digər müsəlmanlar, 2 faizdən bir qədər artığını Bəktaşilər təşkil edir. Belə olduğu halda niyə məhz azsaylı məzhəb mənsubunun adı ilə dövlət yaradılır? Burada şübhəli məqamlar çoxdur. Qərbin İslama bu qədər təzyiqi və təhdidləri qarşısında belə bir gərgin dövrdə İslam adına məzhəbçi bir dövlətin qurulması Qərbin məkrli planlarına daha uyğundur. Ümumiyyətlə, müsəlman dövləti olsa, ümumi İslam dəyərlərini əsas götürsə, bu başqa. Yoxsa sırf sufi, məzhəb və təriqəti indidən dövlətin əsası kimi tərənnüm etməsi İslam aləmində növbəti bir ziddiyyətin əsasını qoymuş olur. Lap şəffaf niyyətlə və sağlam, müstəqil qərarla da qurulsa belə, təriqət adı ilə dövlət qurmaq ikinci İran, ikinci Səudiyyə yaratmaq deməkdir ki, bu da müsəlman aləmi üçün növbəti bəlanın başlanğıcı sayıla bilər"-deyə T.İrfan bildirdi.

İradə SARIYEVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

17.07.2025 / 15:05
Nəsimidə silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlandı

17.07.2025 / 14:43
Sviridenko Ukraynanın baş naziri təyin edildi

17.07.2025 / 14:42
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 14:30
Ağcabədidə çətənə bitkilərinin kultivasiyasını təşkil edən şəxslər saxlandı

17.07.2025 / 14:19
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət ediblər - FOTO

17.07.2025 / 14:17
"İşgəncələrə məruz qalırdım, döyülürdüm" - Erməni əsirliyində olmuş azərbaycanlı

17.07.2025 / 13:58
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada Bülbülün ev-muzeyində olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:45
İsti hava bu avtomobillərdə yanğın ehtimalını dəfələrlə artırır - BDYPİ-dən xəbərdarlıq

17.07.2025 / 13:33
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Natəvanın, Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin gülləbaran edilmiş heykəllərinə baxıblar - FOTO

17.07.2025 / 13:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Heydər Əliyev və Qarabağ” sərgisi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:17
Laçında baş vermiş meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb edildi

17.07.2025 / 13:11
Azərbaycan XİN-dən İraqa başsağlığı mesajı...

17.07.2025 / 13:08
Пашинян дал Кремлю очередную пощёчину - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

17.07.2025 / 12:53
Prezident Əliyev və Berdiməhəmmədov Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:34
“Suriya tortu” bölüşülmür...

17.07.2025 / 12:26
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada inşa edilmiş birinci yaşayış kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:15
Azərbaycanla Vyetnam arasında mühüm razılaşma

17.07.2025 / 12:07
Prezident İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Daşaltı kəndinin fonunda şəkil çəkdiriblər - FOTO

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 11:03
Trampdan Rusiyaya sərt cavab, müharibə qızışır - CANLI

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

17.07.2025 / 01:14
Suriyada nə baş verir... İsrail prezident iqamətgahını, Baş Qərargah və Müdafiə Nazirliyinin binalarını vurdu... ölü sayısı 300-ü keçdi... - VİDEO

16.07.2025 / 23:18
Paşinyan Ermənistanın KTMT-dən çıxacağını açıqladı - geri qayıtmaq niyyətində deyilik...

16.07.2025 / 22:41
Ermənistan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına tam üzvlük üçün müraciət edib

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910