ABŞ-da qarşıdan gələn prezident seçkilərinə beynəlxalq miqyasda maraq artmaqdadır. Ən azından o baxımdan ki, ABŞ hələ də dünya nizamının müəyyən edilməsində əsas güc mərkəzlərindən biri olaraq qalmaqdadır.
Artıq indidən bəllidir ki, seçkidə yarışacaq əsas namizədlər indiki prezident Donald Tramp və ölkənin keçmiş vitse-prezidenti Co Bayden olacaq. Donald Tramp qeyd edir ki, Co Bayden 2020-ci il seçkilərində qələbə qazansa, ölkəni məhv olmaq təhlükəsi gözləyir: “Baydeni tamamilə idarə edən radikal solçu demokratlar bizim ölkəmizi məhv edəcəklər. ABŞ-ın başına təsəvvür etməyəcəyimiz şeylər gələcək”. ABŞ prezidenti qeyd edib ki, demokratların qalib gələcəyi təqdirdə iqtisadiyyat çökəcək, şəhərlər isə od tutub yanacaq. Bundan başqa Tramp koronavirus üzündən səslərin poçtlarla göndərilməsinə də qarşıdır. O, ölkədə poçtla göndərilən seçki bülletenlərinin “ölülərə, pişiklərə və itlərə” də getdiyini iddia edib. Rusiya, İran və Çin kimi ölkələrin ABŞ seçkilərinə müdaxilə edəcəyi iddialarına diqqət çəkən Tramp seçkilərdə əsas problemin Çin, İran və ya Rusiya deyil, demokratlar olacağını deyib. Trampın sözlərinə görə, demokratlar poçt səsverməsi üçün 3,5 milyard dollar tələb edirlər: “Uzaqdan səsvermə isə ölkə tarixində ən böyük hiylədir”. Tramp qeyd edib ki, demokratlar istədikləri pulu ala bilməyəcəklər. O, məktubla göndərilən seçki bülletenlərinin etibarlı olmadığını vurğulayıb.
Qeyd edək ki, 2020-ci il 7 noyabr tarixində ABŞ-da növbəti prezident seçkiləri keçiriləcək. Bu seçkiləri diqqətlə izləyən tərəflərdən biri də erməni lobbisidir. Məsələ bundadır ki, erməni lobbisinin Birləşmiş Ştatların siyasi dairələrində fəaliyyəti Trampın dövründə xeyli məhdudlaşıb. Corc Soros və ona yaxın dairələrin dəstəyi ilə baş vermiş “inqilab” nəticəsində hakimiyyətə gələn, Soros fondundan pul alan Nikol Paşinyan da bu mənada illərdir göstərdiyi səylərər rəğmən, hələ də Trampla görüşə bilməyib. Elə bu günlərdə Ermənistanın “Qraparak” qəzeti də yazırdı ki, Nikol Paşinyan hakimiyyətə gəldiyi gündən etibarən prezident Donald Trampın, yaxud ABŞ dövlət administrasiyasında təmsil olunan hər hansı şəxsin qəbuluna düşməyə cəhd göstərir. Amma məlumata görə, ABŞ-da fəaliyyət göstərən erməni icmasının, erməni təşkilatlarının və partiyaların bu məsələnin baş tutması istiqamətində apardığı fəaliyyət nəticəsiz qalıb. Qəzet yazır ki, bir müddət əvvəl Corc Sorosun təmsilçiləri Paşinyanın Birləşmiş Ştatların hazırkı prezidenti ilə görüşmək perspektivinin olmadığı barədə məlumat verərək, noyabrda ABŞ-da keçiriləcək prezident seçkilərini gözləməyi məsləhət biliblər. Bu vəziyyətdə erməni lobbisi yenidən Trampa qarşı fəaliyyətə keçib. ABŞ-ın “California Courier” qəzetinin erməni redaktoru Harut Sasunyan da qeyd edir ki, ABŞ prezident seçkilərində erməni icmasının nümayəndələri əsas etibarı ilə Baydeni dəstəkləyir. Sasunyan vurğulayıb ki, Trampın növbəti 4 illik prezidentliyi Amerika erməniləri üçün fəlakət olacaq. Məsələ bundadır ki, daha əvvəl də Tramp prezident seçilərkən keçmiş prezident Barak Obamadan fərqli olaraq, Amerikadakı erməni lobbisinə heç nə vəd etməyib. Lobbi onun rəqibi Hillari Klintonu dəstəkləyib. Bu dəfə də lobbi yenə Trampın rəqibinin yanında yer alır. Bunu isə Tramp diqqətdən qaçırmır. Digər ətərəfdən Tramp yaddan çıxarmır ki, ötən il ona qarşı Konqresdə impiçment cəhdlərinin arxasında da erməni lobbisi durub. Prosesdə əsas fəallıq Konqresdə erməni lobbisinin əsas təmsilçilərindən olan Adam Şiffə məxsus olub. Haym Salomon Mərkəzinin prezidenti və icraçı direktoru Pol Miller hələ o vaxt bildirirdi: “Bədnam Adam Şiff və əlaltıları uzun illər erməni "bazarı"ndan qazanıblar, bu fonda da Ağ Evin başçısını aradan götürməyə qərar veriblər. Şiffin və digər ermənipərəst millət vəkillərinin alışdığı ikili standartlar və saxtalaşdırmalar təkcə bədnam "erməni soyqırımı" məsələsində deyil, həm də Konqresdə impiçment iddiasının araşdırılmasında əsas rol oynayıb”. Belə vəziyyət Trampın erməni lobbisi ilə münasibətlərini daha da gərginləşdirib. ABŞ prezidentinin keçmiş milli təhlükəsizlik müşaviri Con Bolton isə qeyd edir ki, Vaşinqtonun Paşinyanın “demokratik hökumətindən” gözləntiləri doğrulmayıb. Bu da ABŞ-ın Ermənistana baxışlarının dəyişməsində az rol oynamır. Bu vəziyyətdə erməni lobbi və diasporunun da fəaliyyətinin nəticəsizdir. Bu diasporun maliyyə və siyasi vasitələrlə lobbiçiliyinin ABŞ-ın Cənubi Qafqaz siyasətinə mənfi təsir göstərməsi Tramp dövründə mümkün olmayıb. Bu fonda isitisna deyil ki, seçki kampaniyası dövründə ermənilərin Amerikadakı lobbi təşkilatları Respublikaçılar partiyasından namizəd olacaq Donald Trampın əleyhinə yenidən kampaniya təşkil edəcəklər. Ölkədəki ən böyük erməni təşkilatı olan Amerika Erməni Milli Komitəsinin Trampın rəqibləri ilə görüşlərə başlaması da bunun növbəti təsdiqidir. İndi isə hesab edilir ki, Tramp yenidən prezident olarsa, bu, Amerikadakı erməni lobbisinin ciddi məğlubiyyəti olacaq. Bu fonda yenə yaxın dörd ildə ABŞ-ın xarici siyasətinə Amerika erməni lobbisinin təsiri sıfır olacaq. Bu mənada Trampın qələbəsi ABŞ-dakı erməni lobbisinin məğlubiyyətidir və bunu ermənilər özləri də yaxşı başa düşür.
Tahir TAĞIYEV
