Bazar günü, 20 iyul 2025
     

İran-İsrail müharibəsi uzanır - Ermənistan ayaq altda qalacaq...

Image

İran-İsrail müharibəsinin Cənubi Qafqaza təsiri getdikcə ekspert dairələrində daha çox müzakirə edilir. Münaqişənin ən çox təsir göstərə biləcəyi ölkələrdən biri isə Ermənistan hesab olunur. İrana iqtisadi-logistik asılılığı səbəbilə Ermənistan bu qarşıdurmadan birbaşa zərər görə biləcək dövlətlər sırasındadır. Ermənistanın maliyyə naziri Vahe Ovannisyanın da qeyd edib ki, baş verən hadisələr ölkənin təchizat zəncirinə və iqtisadi sabitliyinə ciddi təsir göstərə bilər.

Məsələ ilə bağlı “Euarasiadaily” nəşri yazır ki, İran-İsrail münaqişəsi mütləq şəkildə Ermənistana da təsir edəcək. Nəşrə görə, daha əvvəl ABŞ prezidenti Donald Tramp bəyan etmişdi ki, Vaşinqton İsrailin İrana zərbə endirmə planlarından əvvəlcədən xəbərdar idi: “İran prezidenti Məsud Pezeşkian bildirib ki, İran xalqı bu müharibəni istəmir. "Biz müharibə istəmirik və müharibəyə başlamırıq", – deyə o vurğulayıb və qeyd edib ki, İran təcavüzkar deyil”.

“Yoldaş General” adlı “Telegram” kanalı Ermənistan üçün əhəmiyyətli olan İran-İsrail müharibəsinin üç əsas ssenarisinə toxunub.

“Nüvə ssenarisi”: Sənin “nüvə” fəaliyyətindən kimsə narazı olduğu üçün sənə hücum edə bilərlər. Kiminsə fikrincə, sən təhlükə mənbəyisənsə, səni bombalaya bilərlər. Türkiyə tərəfindən artıq başlanan “Metsamor” atom elektrik stansiyasının bağlanması kampaniyası bu ssenariyə mükəmməl şəkildə uyğun gəlir və bu, müdaxilə ilə nəticələnə bilər.

“Logistika ssenarisi”: İran dünya üçün əsl kəsişmə nöqtəsi idi, Orta Dəhlizin üç qolu və cənub-şimal marşrutları məhz buradan keçirdi. İranda baş verəcək qeyri-sabitlik və xaos bu ölkəni qlobal logistikadan kənarlaşdıracaq, Çin, Mərkəzi Asiya və Avropa iqtisadiyyatına zərər vuracaq. Əgər bu hərbi münaqişə yaxın vaxtlarda həll olunmasa, böyük güclərin baxışları Ermənistana yönələcək. Ermənistanın xarici siyasi çərçivədə müstəqil aktor olmadığını nəzərə alsaq, qərarları onun yerinə türklər verəcək. Bu zaman isə əsas amil Ermənistanın suverenliyi deyil, yüklərin axınının bərpasının sürəti olacaq.

“Siyasi ssenari”: Son dövrlər İran Ermənistanla bağlı məsələdə Azərbaycan üçün çəkindirici faktor olmayıb. Bu, prezident İlham Əliyevin özünə əmin davranışından da açıq görünür. Əslində, İran Ermənistanı türklərə “satıb” və bunun müqabilində regional logistikadan pay alıb. Ancaq bu, Rusiya məsələsində olduğu kimi, yalnız Ermənistanın İrana qarşı laqeyd münasibəti nəticəsində mümkün olub. İran yalnız onu istəyir ki, Zəngəzur dəhlizi mövzusu inkişaf etməsin. Əgər İran bu münaqişəyə tab gətirib onu tez bir zamanda həll edə bilsə, bu məsələ ilə yenidən və daha fəal şəkildə məşğul olacaq. Yenə də Ermənistanı nəzərə almadan. Çünki Ermənistanın fikri qonşularından heç birini maraqlandırmır, hər kəs yaxşı bilir ki, bu gün regionda real güc kimdir”. Ermənistan Mərkəzi Bankının sədri Martin Qalstyan qeyd edir ki, İrəvan ssenarilərində İran-İsrail münaqişəsini nəzərə alıb: “Müharibə daha aktiv fazaya keçərsə və ya uzanarsa, bütün region təchizat zəncirlərinin pozulması, turizm axınına mənfi təsir və sair ilə bağlı risqlərlə üzləşəcək. Ümumiyyətlə, Ermənistan iqtisadiyyatı, o cümlədən ticarət əlaqələri zəifləyə bilər və daxili tələbatın azalmasına səbəb ola biləcək digər amillər ola bilər.

Məqsədimiz həmişə bank sisteminin kapitallaşmasını şoklara tab gətirməyə imkan verəcək səviyyəyə çatdırmaq olub. Biz kontratsiklik buferləri 1,75% artırmışıq ki, bu da 150 milyard dramdan çox əlavə kapital deməkdir. İndiki mərhələdə bizim risqlərin idarə edilməsi baxımından heç bir problemimiz yoxdur”. Siyasi şərhçi Akop Badalyan əmindir ki, İsrail İrana zərbəni ABŞ-ın heç olmasa səssiz razılığı olmadan həyata keçirməzdi: “Eskalasiya risqi çox yüksəkdir. Əgər İran və İsrail arasında genişmiqyaslı müharibə başlasa, ABŞ-ın bu münaqişəyə cəlb olunma ehtimalı böyükdür. Gözləyək, görək hadisələr necə inkişaf edəcək və eskalasiya hansı miqyaslara çatacaq”. Onun fikrincə, Ermənistan üçün əsas risq Azərbaycan tərəfinin güc yolu ilə Ermənistan ərazisindən ekstraterritorial yol əldə etməyə cəhd göstərməsidir: “Söhbət “Zəngəzur dəhlizi” adlandırılan layihədən gedir. Artıq bir neçə ildir ki, Ermənistan kommunikasiyaların açılmasına və Azərbaycanın Naxçıvan anklavı ilə əlaqə yaratmasına hazır olduğunu bəyan edir. Eyni zamanda, İrəvan qəti şəkildə “dəhliz” təqdim etməkdən imtina edir. Çünki bu termin Ermənistanın öz ərazisi üzərində suveren nəzarətini itirməsini nəzərdə tutur. Tehran da bu ssenariyə qəti qarşı çıxır, çünki Ermənistanla sərhədini itirmək istəmir”. Siyasi şərhçinin fikrincə, belə bir vəziyyətdə Ermənistan ABŞ, Rusiya və Çin daxil olmaqla müxtəlif aktorlarla fəal diplomatik iş aparmalıdır: “Ermənistan üçün ideal həll yolları yoxdur. Ən pis ssenarilərin qarşısını almaq üçün maraqların müxtəlifliyindən istifadə etmək lazımdır. Təəssüf ki, Ermənistan bu risqləri tam şəkildə idarə edə bilmir. Amma üzərində işləmək lazım olan çox iş var. Regional və qeyri-regional ölkələrlə əməkdaşlıq aparmaq, zəruri diplomatik işləri həyata keçirmək, vəziyyətin idarə oluna bilməsi üçün əlindən gələni etmək lazımdır”. Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan isə yaranmış vəziyyətin yalnız İran və ya Yaxın Şərq üçün deyil, həm də Ermənistan üçün təhlükə yaratdığını bildirib: “Ermənistanın təhlükəsizliyi üçün əsas təhdid klassik təhlükə təhdididir, yəni təkcə Ermənistan üçün deyil, region üçün də hərbi təhlükə. Ermənistan regionda sabitliyə öz töhfəsini vermək üçün işini davam etdirir”.

Samirə SƏFƏROVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

19.07.2025 / 21:37
Prezident: "Azərbaycan ilə Ermənistan arasında etimadın zəmanəti beynəlxalq hüquq normaları olmalıdır"

19.07.2025 / 21:28
"Qarabağ və Şərqi Zəngəzur artıq cənnətin kiçik bir parçasıdır" - Prezident

19.07.2025 / 21:16
Azərbaycan Prezidenti: "Fransa ilə Yeni Kaledoniya arasında baş verən hadisə tarixi presedentdir"

19.07.2025 / 21:15
Azərbaycan Rusiyanı beynəlxalq məhkəməyə verəcək...

19.07.2025 / 21:11
"Azərbaycan ilə Çinin ticarət həcminin artırılmasına dair böyük planları var" - Prezident

19.07.2025 / 21:01
Prezident İlham Əliyev: "Azərbaycan mediasının inkişafı məni çox sevindirir"

19.07.2025 / 20:57
"Biz xarici investorları enerji sektoruna cəlb edirik" - Prezident

19.07.2025 / 20:50
Prezident: "Mən süni intellektdən istifadə etmirəm"

19.07.2025 / 20:39
Prezident İlham Əliyev: "İqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizədə Afrika dövlətlərini dəstəkləyirik"

19.07.2025 / 20:32
"Azərbaycan və Ermənistana razılığa gəlməkdə kömək etmək səylərinə görə Prezident Trampa minnətdarıq" - Prezident

19.07.2025 / 20:28
Azərbaycan Prezidenti qəzaya uğrayan AZAL təyyarəsi ilə bağlı sualı cavablandırıb

19.07.2025 / 20:17
Prezident Rusiya ilə Avropa İttifaqı arasında yaranmış təbii qaz böhranına münasibət bildirdi

19.07.2025 / 20:10
Prezident İlham Əliyev Şuşa Forumunda öz siyasətinin təməl prinsiplərini sadaladı

19.07.2025 / 19:59
"Cənubi Qafqaz sabit məkan olacaq" - Prezident İlham Əliyev

19.07.2025 / 19:56
Prezident Ermənistanla sülh müqaviləsinin hansı halda imzalana biləcəyini açıqladı

19.07.2025 / 19:49
Prezident İlham Əliyev III Şuşa Qlobal Media Forumunda iştirak edib - FOTO

19.07.2025 / 19:41
"Bizi tənqid edənlərin xarici borcu ÜDM-in 100 faizi qədərdir və ondan da artıqdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:23
"Biz indi beynəlxalq səhnədə daha fəalıq" - Prezident

19.07.2025 / 19:15
Prezident: "İstəyirik ki, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı daha güclü, daha effektiv olsun"

19.07.2025 / 19:12
"Bizim Qələbəmiz göstərir ki, ədalət var, sadəcə, ona nail olmaq lazımdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:10
Bakı ilə İrəvanın arasında Paris özünü bu dəfə belə pərdələyir - "göz yaşları"...

19.07.2025 / 19:03
Azərbaycan Prezidenti: "ABŞ-la güclü tərəfdaşlıq münasibətlərinin dəstəkləndiyini görürük"

19.07.2025 / 18:40
"Bu gün Cənub Qaz Dəhlizi maksimal həcmdə fəaliyyət göstərir" - Prezident

19.07.2025 / 18:35
Ərdoğan Trampın “50 gün” hədəsindən Putini xilas etmək istəyir...

19.07.2025 / 18:28
Prezident İlham Əliyev: "Bizim etibarlı tərəfdaş imicimiz var"

19.07.2025 / 18:20
"Ermənistan Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı prosesi bundan sonra da bloklasa, onun tranzit ölkəyə çevrilmək şansı sıfra yaxınlaşır" - Prezident

19.07.2025 / 18:06
AB Azərbaycan qazına möhtac... Rəsmi Brüssel isə bizə pislikdən əl çəkmir…

19.07.2025 / 18:01
Prezident: "Zəngəzur dəhlizinin potensialı ilkin mərhələdə 15 milyon ton yük səviyyəsində qiymətləndirilir"

19.07.2025 / 17:38
Azərbaycanın MDB İqtisadi Şura iclasından imtinasının ardınca maraqlı bəyanat səsləndi...

19.07.2025 / 17:36
"Azərbaycan ekoloji baxımdan çox düzgün mövqe seçmiş ölkədir" - Prezident

19.07.2025 / 17:24
Prezident İlham Əliyev: "Şuşa Media Forumu artıq ənənəvi xarakter alıb"

19.07.2025 / 17:09
Mahmud Kaşqari Fondunun layihəsi əsasında çap olunan kitabların təqdimatı keçirilib - FOTO

19.07.2025 / 16:52
Yunus peyğəmbərdən sonra üçüncü Yunus... Yunus Oğuz - 65

19.07.2025 / 16:37
Bu gün 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu işə başlayır

19.07.2025 / 16:10
"Dünya liderləri Prezident İlham Əliyevdən çox şeyləri öyrənə bilər" - Rusiyalı politoloq

19.07.2025 / 15:33
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri də oğurlayıblar...

19.07.2025 / 14:16
Azərbaycan-Pakistan mövcud strateji tərəfdaşlıq münasibətləri müzakirə edilib

19.07.2025 / 12:18
Milli Məclisdən Belçika parlamentinə sərt cavab - regionda yeni gərginlik ocağı yaratmağa çalışırlar...

19.07.2025 / 11:45
Prezident İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında qanunu təsdiqlədi

19.07.2025 / 11:33
Azərbaycanda geodeziya, qravimetriya, topoqrafiya, kartoqrafiya və kadastr işlərində yeni koordinat sistemi tətbiq ediləcək - SƏRƏNCAM

19.07.2025 / 10:12
ŞOK - Özbəkistanda İŞİD-ə məxsus terror qruplaşması aşkar edildi!

19.07.2025 / 10:08
İrəvanda keçmiş deputat hakimiyyətin devrilməsinə çağırışa görə həbs edilib

19.07.2025 / 10:01
"Napoli" Vikter Osimhen üçün "Qalatasaray"a "HƏ" dedi

19.07.2025 / 09:53
Milli Məclis Belçika Nümayəndələr Palatasının qətnaməsinə kəskin etirazını bildirib

19.07.2025 / 09:27
Müəllimlər kimi həkimlər də "yazı-pozu" ilə hədsiz yükləniblər...

19.07.2025 / 08:42
Ət 1 manat da bahalaşdı....

18.07.2025 / 23:20
Bakı Kitab Mərkəzində “Tanımadığımız Konfutsi” adlı gecə keçirildi - FOTO

18.07.2025 / 22:32
İctimai Birlik sədri Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 22:18
“65 illik yubileyiniz mübarək olsun, ustad!” - Missiya TV-nin baş redaktorundan Aydın Quliyevə təbrik...

18.07.2025 / 21:51
Prezident İlham Əliyev İraq Prezidentinə başsağlığı verdi

18.07.2025 / 21:50
Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqları və qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin törətdiyi təxribatlar nəticəsində zərər çəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

18.07.2025 / 21:35
Ermənistanı elə Avropanın özü vurmağa hazırlaşır - Makron nə ilə fərqlənir?..

18.07.2025 / 21:23
65 İLLİK ÖMÜR YOLUNA DƏYƏR VERƏN İNSANA! - Milli İstiqlalçıların Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

18.07.2025 / 21:20
31 tona yaxın qızıl almışıq - yığım, ya emal üçün?

18.07.2025 / 21:06
İmamoğlunun həbsindən sonra Türkiyənin iç siyasətində mümkün təmayüllər - sabitlik qalacaqmı?..

18.07.2025 / 20:53
Bakıdan Parisə sərt sillə - dünya mediası Azərbaycanın möhtəşəm uğuruna heyrandır...

18.07.2025 / 20:39
Avropa İttifaqı yeni SSRİ olmaq istəyir - Cənubi Qafqazda ilk olaraq Gürcüstanı əzəcək...

18.07.2025 / 20:26
Qonşularla müqayisədə iki rəqəm bizi geridə qoyur...

18.07.2025 / 20:14
Çin-Hindistan-Rusiya ittifaqı? - XİN-in yeni strategiyasında ən ağır maneə...

18.07.2025 / 20:00
Azərbaycanın çay ixracı azalır... Niyə?

18.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

18.07.2025 / 19:35
"Erməni kilsəsi İŞİD-dir, molla rejimi ilə bir addımlayır" - təhqirin biri "1 qəpik"…

18.07.2025 / 19:26
Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi Aydın Quliyevi təbrik etdi

18.07.2025 / 19:22
Suriyada Türkiyə-İsrail müharibəsi hər an başlaya bilər...

18.07.2025 / 19:09
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 19:04
Müəllimlər müəllimi Sabir Qurbanov - FOTO

18.07.2025 / 19:04
BMT-nin İqtisadi və Sosial şurasına üzvlüklə bağlı təlimlər keçirilir

18.07.2025 / 18:50
İsrailin Suriyanı vurması Azərbaycanın siyasətinə bəzi çətinliklər yaradır...

18.07.2025 / 18:46
Bakıda Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq Forumu keçirildi

18.07.2025 / 18:31
Azərbaycan Türkmənistanın Transxəzər problemini həll edəcək...

18.07.2025 / 18:17
Dünyanın yaradıcı insanlarının bir qrupu “Azərbaycan” Nəşriyyatına toplaşdı - 150 illik işığın əhatəsi... - FOTO

18.07.2025 / 18:03
Ay Paşinyan, Şanxay təşkilatı hara, Avropa Birliyi hara?..

18.07.2025 / 17:49
İrəvanda “Arsax deyən son dilləri də kəsirlər”...

18.07.2025 / 17:36
İrəvan Moskvanı konyakla məst edə bilmədi, ancaq Kreml İrəvanı konyakla vurdu...

18.07.2025 / 17:23
Prezident İlham Əliyev Təzəbinə və Xanyurdu sakinlərinə - Biz burada əbədi yaşayacağıq, daha heç kim bizi bu yerlərdən çıxara bilməz

18.07.2025 / 17:05
"Suriyada sülhün, təhlükəsizliyin və sabitliyin bərqərar olunması mütləq dərəcədə vacibdir" - Azərbaycan XİN

18.07.2025 / 16:51
Xadimələrə maşınını yudurdan məktəb direktoru işdən çıxarıldı

18.07.2025 / 16:36
Polis Maştağada əməliyyat keçirdi - 881 kq çətənə kolu yetişdirilən istixana aşkarlandı...

18.07.2025 / 15:55
Bakıda 12 min manatlıq oğurluq edən və avtomobil qaçıran şəxslər saxlandı

18.07.2025 / 15:43
Valideyn himayəsindən məhrum uşaqlar üçün yaradıcı və psixoloji inkişaf layihəsi

18.07.2025 / 15:40
Prezident Xocalının Xanyurdu kəndində olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910