Bazar günü, 20 iyul 2025
     

Fransadan Çinə quru marşrut – İrəvanda yeni xəyallar...

Image

Cənubi Qafqaz tarix boyu imperiya və xalqların taleyinə təsir edən kəsişmə nöqtəsi olub. Bu strateji coğrafiya müasir dövrdə də geosiyasi baxımdan önəm daşıyır, regional və beynəlxalq güclərin maraq dairəsindədir. Bu baxımdan, Azərbaycan və Ermənistanın regionda rolu, onların xarici siyasət kursları həm regional sabitliyin, həm də beynəlxalq təhlükəsizliyin formalaşmasında həlledici amillərdir.

Son dövrlər Ermənistanın xarici siyasətində müşahidə olunan aktivləşmə, xüsusilə Fransa və Hindistanla strateji əlaqələrin güclənməsi, ölkənin beynəlxalq arenada mövqeyini möhkəmləndirməyə və regional tranzit mərkəzi kimi çıxış etməyə çalışması diqqət çəkir. Bu kontekstdə, Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyanın beynəlxalq “Raisina Mediterranean” forumundakı çıxışı Haysyanın ambisiyalarını açıq şəkildə ortaya qoyur. Ermənistan “Dünyanın kəsişməsi” layihəsi ilə Cənubi Qafqazda iqtisadi və nəqliyyat infrastrukturunu inkişaf etdirərək, Hindistanla Avropa arasında yeni kommunikasiya kanalları yaratmaq istəyir. Bu təşəbbüs yalnız iqtisadi layihə kimi deyil, həm də Ermənistanın regional siyasi təsirinin artırılması və təhlükəsizlik zəncərinin bir halqası kimi qiymətləndirilir. Nazir konfransda deyib: “Fransa ilə Hindistan arasında əlaqə yaratmaq istəyirsinizsə, bu yollardan biri dənizdir. Təəssüf ki, bu, heç də həmişə sürətli olmur və son zamanlar həm də təhlükəsiz deyil. Bundan əlavə, quru yolları da var. Burada Ermənistan mühüm mövqe tutur. Ermənistan Avropa ilə Hindistan arasında – Cənubi Qafqazda yerləşir. Ortaq əlaqələrin qurulması üçün, bu, çox əhəmiyyətlidir. İrəvan kommunikasiya proqramlarını təşviq edir və infrastruktura “böyük məbləğdə” sərmayə qoyur”.

Çıxışında A.Mirzoyan qeyd edib ki, Ermənistan həm Fransa, həm də Hindistanla strateji tərəfdaşlıq əlaqələrini inkişaf etdirir: “Biz bundan çox şadıq”. Nazir Hayastanın qonşularla münasibətlərini yaxşılaşdırmaq və sərhədləri açmaq istəyini də önə çəkib. O, xüsusilə İran və Gürcüstanla münasibətlərin yaxşı, Türkiyə və Azərbaycanla isə dialoqa açıq olduqlarını bildirib. XİN başçısı Ermənistan hökumətinin təşəbbüsü ilə həyata keçirilən “Dünyanın kəsişməsi” layihəsini xatırladıb: “Biz Ermənistan ətrafında sülh və əmin-amanlıq mühiti yaratmağa çalışırıq ki, təkcə Ermənistan, Azərbaycan, Türkiyə, Gürcüstan və İran deyil, həm də daha geniş region bundan faydalana bilsin”.

Bu açıqlamalar ilk baxışdan Ermənistanın beynəlxalq əlaqələrdə daha aktiv və balanslı mövqe tutmaq, həmçinin qonşularla dialoqu inkişaf etdirmək istəyini göstərir. Amma beynəlxalq diplomatiya səhnəsində atılan bu addımların fonunda regionda hərbi gərginliyin yüksəlməsi və İrəvanın silahlanmanı sürətləndirməsi ciddi narahatlıq doğurur.

Ermənistanın xarici tərəfdaşlarından aldığı silah-sursat, hərbi texnika və sərmayələr bölgədə sülh prosesini zərbə vurur, revanşist əhval-ruhiyyəni artırır. Bu isə yalnız Azərbaycan və Türkiyədə deyil, bütövlükdə regionda təhlükəsizlik mühitinin pisləşməsinə səbəb olur. Silahlanma və hərbi eskalasiya dialoq və qarşılıqlı etimad mühitinə zərbə vura bilər.

Mövzu ilə bağlı XQ-yə açıqlama verən politoloq Aydın Quliyev Ermənistanın revanşist dairələrində itirilmiş torpaqların hərbi yolla geri alınması barədə ümidlərin canlı qalması, gənc nəslin siyasi təsir altına düşməsi, yeni münaqişə risklərini gündəmə gətirir: “Bu, həm Ermənistan cəmiyyətində, həm də regionda dərin narahatlıq yaradır. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Ermənistanda müşahidə edilən bəzi hərbi və sosial problemlərə baxmayaraq, revanşist ritorikanın artması və silahlanmanın davam etməsi, bölgədə yeni hərbi qarşıdurma ssenarilərini gündəmə gətirir. Azərbaycan isə sülhə açıq olduğunu və danışıqlara hazır olduğunu dəfələrlə bəyan edib. Prezident İlham Əliyevin müharibədən uzaq, dialoq və əməkdaşlıq mövqeyi Azərbaycanın beynəlxalq ictimaiyyətlə, qonşu dövlətlərlə, o cümlədən Ermənistanla münasibətlərində prioritet olaraq qalır. Lakin bu sülh niyyəti, Ermənistanın hərbi gücünü artırmaq istiqamətində atdığı addımlar və revanşist ritorikanın yüksəlməsi ilə çətin vəziyyətə düşür. Azərbaycanın öz milli təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hərbi hazırlıqlarını gücləndirməsi, regionda yeni geosiyasi reallığın ortaya çıxdığını göstərir”.

A.Quliyev hesab edir ki, Ermənistanın xarici güclərlə—xüsusilə, Fransa və Hindistanla silah ticarəti və hərbi əməkdaşlıq səyləri regionda balansın pozulmasına səbəb olur: “Bu ölkələrin Ermənistanın hərbi gücünü artırmaqda maraqlı olmaları, yalnız regional deyil, qlobal geosiyasi maraqların da ifadəsidir. Fransa kimi Avropa İttifaqının aparıcı üzvünün Ermənistanı silahlandırması, Avropa siyasətində gərginliyi artırır və bəzən regionda mövcud sülh proseslərinə zərər verir. Bu proseslərin fonunda, sülhə aparan yolun qarşısında duran əsas maneələrdən biri də Ermənistanın öz daxilində revanşist ideologiyanın dərin kök atmasıdır. Bu ideologiya yalnız siyasi elitada deyil, geniş ictimaiyyətdə də hələ qüvvədədir və ölkənin gələcək siyasətinə ciddi təsir göstərir.

İtirilmiş ərazilərin hərbi yolla geri alınması arzusu, diplomatik sülh prosesinin real imkanlarını kölgədə qoyur və regionda dayanıqlı sabitliyin yaranmasına mane olur. Dayanıqlı sülhə nail olmaq üçün yalnız silahlanmanı azaltmaq yetərli deyil. Qarşılıqlı etimadın bərpası, siyasi iradənin möhkəmləndirilməsi, iqtisadi əməkdaşlığın inkişafı və insan hüquqlarının qorunması kimi daha geniş və çoxşaxəli tədbirlər həyata keçirilməlidir. Region ölkələri arasında dialoqun davamlı olması, beynəlxalq vasitəçilərin fəal iştirakı və xarici güclərin regionun daxili işlərinə müdaxilədən çəkinməsi sülhün təməlini təşkil edir”.

Ermənistanın Fransa ilə Hindistan arasında nəqliyyat bağlılığı qurmaq irəyinə toxunan politoloq bunun daha çox siyasi bəyanat və ya gələcəy yönəlik plan kimi səsləndiyini, amma praktikada həyata keçirməsi çətin layihə adlandırdı: “Çünki Ermənistanın mövcud nəqliyyat infrastrukturu çox ciddi problemlərlə üzləşir və bir çox hissələri artıq istifadəyə yararsız hala gəlib. Həmçinin, bəzi ərazilərdən keçən dəmir yolu xətləri təmir edilə bilmədiyi üçün, onların bərpa edilməsi və yenidən istifadəyə verilməsi çox ciddi maddi resurs tələb edir. Ermənistanın bu növ əlaqələr qurması üçün ən azı iqtisadi şəraitin möhkəmlənməsi və beynəlxalq tərəfdaşlarla sıx əməkdaşlıq lazım olardı, amma indiki vəziyyətdə bunu həyata keçirmək üçün ciddi maddi maneələr mövcuddur”.

Nəticə etibarilə, Ermənistanın xarici siyasətdə fəallaşması, regional inteqrasiya istiqamətində təşəbbüsləri, potensial olaraq, müsbət dəyişiklikləra zəmin yarada bilər. Fəqət, bu proses yalnız revanşist siyasətdən uzaqlaşıb, dialoq və əməkdaşlıq ruhu ilə hərəkət edildikdə real ola bilər. Regionda davamlı sülh və sabitliyin təmin olunması üçün bütün tərəflərin məsuliyyətli və konstruktiv davranışı zəruridir.

Pünhan ƏFƏNDİYEV




DİGƏR XƏBƏRLƏR

VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

20.07.2025 / 15:52
Dünya mediası İlham Əliyevin çıxışında bu məqamlara xüsusi diqqət çəkdi... - FOTO

20.07.2025 / 15:16
Ukrayna konstitusiyasında rus dilinə verilən xüsusi statusun ləğvi təklif edildi...

20.07.2025 / 14:56
Rusiya alimi Kərim Şükürova və Yaqub Mahmudova qarşı çağırış etdi - "məhrum edilsinlər"...

20.07.2025 / 14:22
III Şuşa Qlobal Media Forumunun açılış mərasimi keçirilib - YENİLƏNDİ

20.07.2025 / 14:10
"İkitərəfli müstəvidə sülh gündəliyinin irəli aparılması üçün nailiyyətlər əldə olunub" - Hikmət Hacıyev

20.07.2025 / 13:48
"Bu gün kontent yaradıcılığı baxımından Azərbaycan mediasının göstəriciləri artıb" - Prezidentin köməkçisi

20.07.2025 / 13:40
"Dezinformasiya bu gün media mühitində ən təhlükəli təhdidlərdən biridir" - Avropa Xəbər Agentlikləri Alyansının baş katibi:

20.07.2025 / 13:34
Hikmət Hacıyev Azərbaycanın MDB-nin Moskva iclasında iştirak etməməsinin səbəblərini açıqladı

20.07.2025 / 11:50
"Jurnalistikanı blogerlikdən ayırmağın vaxtı gəlib" - Qlobal Forum iştirakçısı

20.07.2025 / 11:17
Prezidentin köməkçisi: "Azərbaycana qarşı fəal dezinformasiya dalğaları olur"

20.07.2025 / 11:07
"Şuşa Qlobal Media Forumunda müxtəlif ideyalar və yenilikçi baxışlar formalaşır" - Hikmət Hacıyev

19.07.2025 / 23:55
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkələrdəki rəsmi səhifələrində III Şuşa Qlobal Media Forumunun iştirakçıları ilə görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

19.07.2025 / 21:37
Prezident: "Azərbaycan ilə Ermənistan arasında etimadın zəmanəti beynəlxalq hüquq normaları olmalıdır"

19.07.2025 / 21:28
"Qarabağ və Şərqi Zəngəzur artıq cənnətin kiçik bir parçasıdır" - Prezident

19.07.2025 / 21:16
Azərbaycan Prezidenti: "Fransa ilə Yeni Kaledoniya arasında baş verən hadisə tarixi presedentdir"

19.07.2025 / 21:15
Azərbaycan Rusiyanı beynəlxalq məhkəməyə verəcək...

19.07.2025 / 21:11
"Azərbaycan ilə Çinin ticarət həcminin artırılmasına dair böyük planları var" - Prezident

19.07.2025 / 21:01
Prezident İlham Əliyev: "Azərbaycan mediasının inkişafı məni çox sevindirir"

19.07.2025 / 20:57
"Biz xarici investorları enerji sektoruna cəlb edirik" - Prezident

19.07.2025 / 20:50
Prezident: "Mən süni intellektdən istifadə etmirəm"

19.07.2025 / 20:39
Prezident İlham Əliyev: "İqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizədə Afrika dövlətlərini dəstəkləyirik"

19.07.2025 / 20:32
"Azərbaycan və Ermənistana razılığa gəlməkdə kömək etmək səylərinə görə Prezident Trampa minnətdarıq" - Prezident

19.07.2025 / 20:28
Azərbaycan Prezidenti qəzaya uğrayan AZAL təyyarəsi ilə bağlı sualı cavablandırıb

19.07.2025 / 20:17
Prezident Rusiya ilə Avropa İttifaqı arasında yaranmış təbii qaz böhranına münasibət bildirdi

19.07.2025 / 20:10
Prezident İlham Əliyev Şuşa Forumunda öz siyasətinin təməl prinsiplərini sadaladı

19.07.2025 / 19:59
"Cənubi Qafqaz sabit məkan olacaq" - Prezident İlham Əliyev

19.07.2025 / 19:56
Prezident Ermənistanla sülh müqaviləsinin hansı halda imzalana biləcəyini açıqladı

19.07.2025 / 19:49
Prezident İlham Əliyev III Şuşa Qlobal Media Forumunda iştirak edib - FOTO/YENİLƏNDİ

19.07.2025 / 19:41
"Bizi tənqid edənlərin xarici borcu ÜDM-in 100 faizi qədərdir və ondan da artıqdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:23
"Biz indi beynəlxalq səhnədə daha fəalıq" - Prezident

19.07.2025 / 19:15
Prezident: "İstəyirik ki, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı daha güclü, daha effektiv olsun"

19.07.2025 / 19:12
"Bizim Qələbəmiz göstərir ki, ədalət var, sadəcə, ona nail olmaq lazımdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:10
Bakı ilə İrəvanın arasında Paris özünü bu dəfə belə pərdələyir - "göz yaşları"...

19.07.2025 / 19:03
Azərbaycan Prezidenti: "ABŞ-la güclü tərəfdaşlıq münasibətlərinin dəstəkləndiyini görürük"

19.07.2025 / 18:40
"Bu gün Cənub Qaz Dəhlizi maksimal həcmdə fəaliyyət göstərir" - Prezident

19.07.2025 / 18:35
Ərdoğan Trampın “50 gün” hədəsindən Putini xilas etmək istəyir...

19.07.2025 / 18:28
Prezident İlham Əliyev: "Bizim etibarlı tərəfdaş imicimiz var"

19.07.2025 / 18:20
"Ermənistan Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı prosesi bundan sonra da bloklasa, onun tranzit ölkəyə çevrilmək şansı sıfra yaxınlaşır" - Prezident

19.07.2025 / 18:06
AB Azərbaycan qazına möhtac... Rəsmi Brüssel isə bizə pislikdən əl çəkmir…

19.07.2025 / 18:01
Prezident: "Zəngəzur dəhlizinin potensialı ilkin mərhələdə 15 milyon ton yük səviyyəsində qiymətləndirilir"

19.07.2025 / 17:38
Azərbaycanın MDB İqtisadi Şura iclasından imtinasının ardınca maraqlı bəyanat səsləndi...

19.07.2025 / 17:36
"Azərbaycan ekoloji baxımdan çox düzgün mövqe seçmiş ölkədir" - Prezident

19.07.2025 / 17:24
Prezident İlham Əliyev: "Şuşa Media Forumu artıq ənənəvi xarakter alıb"

19.07.2025 / 17:09
Mahmud Kaşqari Fondunun layihəsi əsasında çap olunan kitabların təqdimatı keçirilib - FOTO

19.07.2025 / 16:52
Yunus peyğəmbərdən sonra üçüncü Yunus... Yunus Oğuz - 65

19.07.2025 / 16:37
Bu gün 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu işə başlayır

19.07.2025 / 16:10
"Dünya liderləri Prezident İlham Əliyevdən çox şeyləri öyrənə bilər" - Rusiyalı politoloq

19.07.2025 / 15:33
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri də oğurlayıblar...

19.07.2025 / 14:16
Azərbaycan-Pakistan mövcud strateji tərəfdaşlıq münasibətləri müzakirə edilib

19.07.2025 / 12:18
Milli Məclisdən Belçika parlamentinə sərt cavab - regionda yeni gərginlik ocağı yaratmağa çalışırlar...

19.07.2025 / 11:45
Prezident İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında qanunu təsdiqlədi

19.07.2025 / 11:33
Azərbaycanda geodeziya, qravimetriya, topoqrafiya, kartoqrafiya və kadastr işlərində yeni koordinat sistemi tətbiq ediləcək - SƏRƏNCAM

19.07.2025 / 10:12
ŞOK - Özbəkistanda İŞİD-ə məxsus terror qruplaşması aşkar edildi!

19.07.2025 / 10:08
İrəvanda keçmiş deputat hakimiyyətin devrilməsinə çağırışa görə həbs edilib

19.07.2025 / 10:01
"Napoli" Vikter Osimhen üçün "Qalatasaray"a "HƏ" dedi

19.07.2025 / 09:53
Milli Məclis Belçika Nümayəndələr Palatasının qətnaməsinə kəskin etirazını bildirib

19.07.2025 / 09:27
Müəllimlər kimi həkimlər də "yazı-pozu" ilə hədsiz yükləniblər...

19.07.2025 / 08:42
Ət 1 manat da bahalaşdı....

18.07.2025 / 23:20
Bakı Kitab Mərkəzində “Tanımadığımız Konfutsi” adlı gecə keçirildi - FOTO

18.07.2025 / 22:32
İctimai Birlik sədri Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 22:18
“65 illik yubileyiniz mübarək olsun, ustad!” - Missiya TV-nin baş redaktorundan Aydın Quliyevə təbrik...

18.07.2025 / 21:51
Prezident İlham Əliyev İraq Prezidentinə başsağlığı verdi

18.07.2025 / 21:50
Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqları və qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin törətdiyi təxribatlar nəticəsində zərər çəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

18.07.2025 / 21:35
Ermənistanı elə Avropanın özü vurmağa hazırlaşır - Makron nə ilə fərqlənir?..

18.07.2025 / 21:23
65 İLLİK ÖMÜR YOLUNA DƏYƏR VERƏN İNSANA! - Milli İstiqlalçıların Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

18.07.2025 / 21:20
31 tona yaxın qızıl almışıq - yığım, ya emal üçün?

18.07.2025 / 21:06
İmamoğlunun həbsindən sonra Türkiyənin iç siyasətində mümkün təmayüllər - sabitlik qalacaqmı?..

18.07.2025 / 20:53
Bakıdan Parisə sərt sillə - dünya mediası Azərbaycanın möhtəşəm uğuruna heyrandır...

18.07.2025 / 20:39
Avropa İttifaqı yeni SSRİ olmaq istəyir - Cənubi Qafqazda ilk olaraq Gürcüstanı əzəcək...

18.07.2025 / 20:26
Qonşularla müqayisədə iki rəqəm bizi geridə qoyur...

18.07.2025 / 20:14
Çin-Hindistan-Rusiya ittifaqı? - XİN-in yeni strategiyasında ən ağır maneə...

18.07.2025 / 20:00
Azərbaycanın çay ixracı azalır... Niyə?

18.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

18.07.2025 / 19:35
"Erməni kilsəsi İŞİD-dir, molla rejimi ilə bir addımlayır" - təhqirin biri "1 qəpik"…

18.07.2025 / 19:26
Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi Aydın Quliyevi təbrik etdi

18.07.2025 / 19:22
Suriyada Türkiyə-İsrail müharibəsi hər an başlaya bilər...

18.07.2025 / 19:09
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 19:04
Müəllimlər müəllimi Sabir Qurbanov - FOTO

18.07.2025 / 19:04
BMT-nin İqtisadi və Sosial şurasına üzvlüklə bağlı təlimlər keçirilir

18.07.2025 / 18:50
İsrailin Suriyanı vurması Azərbaycanın siyasətinə bəzi çətinliklər yaradır...

18.07.2025 / 18:46
Bakıda Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq Forumu keçirildi

Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910