Cümə günü, 11 iyul 2025
     

“İranın qeyri-müəyyənliyi olmasaydı, Azərbaycan və Türkiyə Zəngəzur dəhlizini zorla açacaqdı” - erməni təfəkkürü...

Image

Abutalıb Səmədov: “Azərbaycan zorakılığa baş vurmayacağını, heç bir ölkənin ərazi bütövlüyünə qəsd etməyəcəyini dəfələrlə bəyan edib”

“Sputnik Ermənistan”a müsahibəsində politoloq və təhlükəsizlik üzrə ekspert David Arutyunov deyib ki, guya İranın mövqeyində strateji qeyri-məyyənlik Azərbaycanı və Türkiyəni Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı “təxribatdan”, hərbi güc tətbiqindən çəkindirir. Guya İranın nə edəcəyi məlum olmadığına görə Azərbaycan və Türkiyə dəhlizlə bağlı Ermənistana hücum etməyiblər.

Arutyunov təbii ki, cəfəng danışır. İranın mövqeyini, fikrini nəzərə alan kimdir? Sadəcə, Azərbaycan və Türkiyənin zorakı yola əl atmasına ehtiyac olmayıb.

“Guya Zəngəzur dəhlizini zorakı yolla açmaq istəyi olub, ABŞ da bunu istəyib, ancaq İranın tutduğu mövqe və bu mövqedəki qeyri-müəyyənlik kimlərisə qorxudub”

"Alyans" Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, siyasi ekspert Abutalıb Səmədov "Bakı-Xəbər"ə şərhində bildirdi ki, İranın Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı tutduğu mövqe aydın deyil: “Müxtəlif rəsmi şəxslər müxtəlif bəyanatlar səsləndirib. Bəziləri İranın bütövlükdə Zəngəzur dəhlizinə qarşı olmadığını, ancaq dəhlizin Ermənistanən nəzarətində olmasını istədiyini bildirib. Yəni biz dəhlizin əleyhinə deyilik, ancaq Zəngəzur dəhlizi Ermənistanın nəzarətində olmalıdır. Bu günlərdə çıxış edən İranın keçmiş xarici işlər naziri, indi dini liderin müşaviri Əli Əkbər Vilayəti isə tamamilə başqa şey deyir. Onun sözlərindən belə çıxır ki, İran bütövlükdə Zəngəzur dəhlizinin əleyhinədir. Bəyan edir ki, biz dəhlizin açılmasının qarşısını aldıq, çünki əgər Zəngəzur dəhlizi açılsa, bu, İran dəhlizinin fəaliyyinə mane ola bilər və İranın Avropa ilə birləşməsinin qarşısını alar. Bu səbəbdən İranın nə istədiyi aydın deyil. İranın mövqeyi nədən ibarətdir? Ümumiyyətlə dəhlizin açılmasını istəmir, yoxsa açılmasını istəyir, ancaq Ermənistanın nəzarətində olmasını tələb edir? Ancaq 10 noyabr sənədinə görə dəhliz Rusiya sərhədçilərinin nəzarəti altında olmalıdır. Azərbaycan zorakılığa baş vurmayacağını, heç bir ölkənin ərazi bütövlüyünə qəsd etməyəcəyini dəfələrlə bəyan edib. Azərbaycan Prezidenti onu da deyib ki, biz Zəngəzura minik maşınları ilə gedəcəyik. Ancaq buna baxmayaraq ermənilər dəfələrlə bəyan ediblər ki, guya Azərbaycan zorakı yolla bu dəhlizi açmaq istəyir və burda Türkiyənin və Rusiyanın köməyinə ümid edir. Əli Əkbər Vilayəti görünür İranın düşdüyü vəziyyəti axıra qədər dərk edə bilmir. Bu gün İran çox ağır vəziyyətdədir, ABŞ-la İranın nüvə proqramı ilə bağlı danışıqlar davam edir, artıq bir neçə görüş keçirilib və gözlənilən nəticə alınmayıb. Hadisələr göstərir ki, razılığa gəlmək ehtimalı azdır və İrana raket zərbələrinin enidiriləcəyi, İranın nüvə obyektlərinin raket zərbələrinə məruz qalacağı tamamilə realdır. Artıq hazırlıqlar da görülməyə başlayıb. İran belə bir təhlükə ilə üz-üzədir, üstəlik, sanksiyaların tətbiq olunma ehtimalı da xeyli artıb. İran onu da unutmayıb ki, 2019-cu ildə tətbiq olunan sanksiyalar onun iqtisadiyyatına öldürücü zərbə vurub və aradan 7 il keçməsinə baxmayaraq, hələ də İran 2018-ci il səviyyəsinə gəlib çata bilmir. Yəni bir tərəfdən ciddi sanksiyalarla üz-üzədir, digər tərəfdən nüvə obyektlərinə raket zərbələrinin endirilmə ehtimalı var. Belə bir məqamda dini liderin müşaviri çıxış edir və İranın “qəhrəmanlıqlarından” danışır. Guya Zəngəzur dəhlizini zorakı yolla açmaq istəyi olub, ABŞ da bunu istəyib, ancaq İranın tutduğu mövqe və bu mövqedəki qeyri-müəyyənlik kimlərisə qorxudub”.

A.Səmədovun sözlərinə görə, əslində isə reallıq tamamilə başqadır: “Əslində reallıq nədən ibarətdir? 10 noyabr sənədində hər şey aydın yazılıb. Naxçıvandan Azərbaycanın Qərb rayonlarına çəkiləcək dəhlizlə insanların və nəqliyyat vasitələrinin maneəsiz hərəkəti təmin olunmalıdır. Maneəsiz hərəkət nə deməkdir? Yəni burda heç bir yoxlama aparıla bilməz. Bunu nəyin əsasında deyirik? 1997 və 1998-ci illərdə məşhur Minsk qrupu Laçın dəhlizi barədə təkliflərlə çıxış etmişdi. Məlumdur ki, uzun müddət Laçın dəhlizi Azərbaycanın nəzarətində olmayıb, eksterritorial olub. Yəni keçdiyi dövlətin suverenliyi altında olmayıb. Həmin təklifdə bu eksterritoriallığın tərifi verilib. 1997-ci ildə verilən təklifdə göstərilirdi ki, Laçın dəhlizi və Naxçıvandan Azərbaycanın əsas hissəsinə çəkiləcək dəhliz eksterritorial olmalı və həmin dəhlizdə azad və maneəsiz hərəkət təmin olunmalıdır. Yəni eksterritoriallığın əlamətləri də göstəilirdi-azad və maneəsiz hərəkət. 1998-ci ilin noyabrında təqdim olunan təklifdə bir daha bu məsələyə qayıdılır və azad və maneəsiz sözünün eyni məna daşıdığını da nəzərə alaraq maneəsiz hərəkət ifadəsi göstərilir. Yəni həm Laçın dəhlizində, həm Naxçıvandan Azərbaycana çəkiləcək dəhlizdə maneəsiz hərəkət təmin olunmalı idi. Bu, eksterritoriallığı göstərən əsas əlamət idi. 2020-ci ildə imzalanmış 10 noyabr bəyanatında isə yalnız Naxçıvandan Azərbaycana çəkiləcək yolda hərəkətin maneəsiz olması tələbi var. Yəni əslinə qalsa, 10 noyabr sənədində Zəngəzur dəhlizinin eksterritoriallığı və Ermənistana tabe olması açıq şəkildə göstərilmir. Ən azından heç orda yoxlama olmamalıdır. İran da gah buna qarşı çıxış edir, gah tələb edir ki, yola Rusiya yox Ermənistan nəzarət etsin, gah da hədələyir. Hətta SEPAH Rusiyanı, Türkiyəni və Azərbaycanı hərbi əməliyyatlarla, hərbi vasitələrlə dəhilzin açılmasına mane olacağı ilə hədələyib. Əslinə qalsa, İran özü də bilmir nə istəyir. ABŞ hələ ki, İranın nüvə proqramı ilə bağlı məsələni həll etmək istəyir. Artıq işin əməliyyatlara doğru getdiyi göz qabağındadır. Rusiya Ukrayna ilə apardığı müharibəni hələ bitirə bilmir ki, Zəngəzur dəhlizi ilə məşğul olsun. Rusiyanın da mövqeyi aydındır, dəhlizə Rusiya sərhədçiləri nəzarət etməlidir. Bunu İran istəmir. Yəni əslinə qalsa, dünyanın böyük dövlətlərinin hamısının mövqeyi eynidir-Zəngəzur dəhlizi açılmalıdır və bu dəhlizdə hərəkət 10 noyabr bəyanatında nəzərdə tutulduğu kimi təmin olunmalıdır. Buna bir İran etiraz edir, sanki İranın o qədər böyük gücü var ki, Türkiyənin, Rusiyanın, ABŞ-ın qarşısında tək dayan bilər, dəhlizin açılmasına imkan verməz. Çünki İran maraqlıdır ki, öz ərazisindən keçən və bizim Araz dəhlizi dediyimiz dəhliz vasitəsilə Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirib, ondan sonra da Avropaya doğru yönəlsin. Beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi İranın ərazisindən keçsin, Naxçıvana, Türkiyəyə, ordan da Avropaya istiqamət götürsün. Əslinə qalanda İranın istəyi bundan ibarətdir. Ancaq bir şey aydındır ki, böyük dövlətlərin və Azərbaycanın ədalətli tələbləri qarşısında İranın sona qədər dayanacağı mümkün görünmür. Dəhliz açılacaq və Zəngəzur dəhlizi 10 noyabr bəyanatında nəzərdə tutulduğu kimi fəaliyyət göstərəcək. Çünki Ermənistanın baş naziri də bu sənədə qol çəkib ki, dünyanın böyük gücləri dəhlizin məhz 10 noyabr bəyanatında nəzərdə tutulduğu kimi açılmasının tərəfdarıdır. Yaxın günlərdə baş verəcək hadisələr İranın o qədər də böyük gücü olmadığını bir daha göstərəcək. Çünki Suriya hadisələri kifayət qədər aydın şəkildə göstərdi ki, İran bəzən özünə həddən artıq güvənir və bu güvən son nəticədə Suriyada ciddi məğlubiyyətə gətirib çıxardı. Zəngəzur dəhlizi məsələsində tutduğu mövqe də eyni cür sonluqla nəticələnəcək və İran anlayacaq ki, burda da öz gücünü kifayət qədər şişirdib, özünə çox güvənib, düşünüb ki, bölgədə əsas qərar verən dövlət İran olmalıdır, çünki onun çox böyük hərbi potensialı var. Reallıq isə tamamilə başqa şey deyir və İran ilk növbədə özünün üz –üzə durduğu təhlükələri anlasa, reallıqları dərk etsə, bu onun nüfuzlu bir dövlət kimibundan sonra da fəaliyyət göstərməsinə şərait yarada bilər. Əks halda ciddi faciələr qapıdadır”.

İradə SARIYEVA



VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

Bakı-İrəvan sazişi barədə ABŞ-dan dalbadal sual doğuran açıqlamalar gəlir...

"Mənim yanıma hazırlığa gəlməsən, attestat qiymətini kəsəcəyəm" - müəllimlər qisasa başlayıb...

Prezident İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş başa çatdı - FOTO/VİDEO/YENİLƏNDİ

SON XƏBƏRLƏR

11.07.2025 / 15:42
“Terrorsuz Türkiyə” prosesinə rəsmən start verildi - PKK silahı yerə qoydu...

11.07.2025 / 15:29
Dəniz kənarında ekoloji çirklənməyə yol verən şəxslərə qarşı polis nəzarəti daha da gücləndirilib

11.07.2025 / 15:14
"Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı" - Xocalı soyqırımı zamanı körpə övladları ilə girov götürülmüş qadın

11.07.2025 / 15:10
Bakıda “Gələcəyin mediası: “Əkinçi”nin izi ilə” mövzusunda Forum keçirilib - FOTO

11.07.2025 / 14:51
Azərbaycanın daha iki abidəsi UNESCO-nun Dünya İrsinin İlkin Siyahısına daxil edildi

11.07.2025 / 14:26
16 milyon manata yaxın borcu olan şirkətin əmlakı satışa çıxarıldı

11.07.2025 / 14:12
Ağdamda tikinti aparılan ərazidə insan sümüyü aşkarlandı

11.07.2025 / 13:55
Türk Rivierasında heyranedici mənzərələrlə dolu unudulmaz səyahət

11.07.2025 / 13:47
Paşinyan İrəvanı revanşistlərdən “təmizləyir”..

11.07.2025 / 13:24
“Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində BDU-nun 2 tələbəsinə Ombudsmanın xüsusi təqaüdü veriləcək

11.07.2025 / 13:21
Prezident İlham Əliyev Gürcüstanın iqtisadiyyat və davamlı inkişaf nazirini qəbul edib

11.07.2025 / 13:19
BDU-da “Birincilik” təqaüdü təsis edildi

11.07.2025 / 13:12
Страшный сон профессора Хачикяна - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

11.07.2025 / 13:11
Almaniyada yaşayan ixtiraçı həmyerlimiz "Bakı Xəbər"ə müraciət etdi

11.07.2025 / 13:09
“Sənət və duyğu harmoniyasının təbliği” layihəsi uşaqların psixoloji rifahına töhfə verir

11.07.2025 / 12:53
"Medianın işində ciddi keyfiyyət dəyişikliyi özünü göstərməkdədir" - Əhməd İsmayılov

11.07.2025 / 12:35
Rusiya Ukrayna müharibəsilə bağlı ABŞ-a yeni təkliflər verdi - Lavrovla görüşən Rubio detalları açıqlamadı...

11.07.2025 / 12:07
"Milli mətbuatımızın hazırkı estafetini yeni gənc nəsil qəbul etməlidir" - Əhməd İsmayılov

11.07.2025 / 11:55
“Respublika” qəzeti və “Xalq qəzeti” redaksiyaları birləşdirildi

11.07.2025 / 11:50
“Şübhəli əməliyyatların monitorinqi” informasiya sistemi yaradıldı - FƏRMAN

11.07.2025 / 11:42
Prezident bələdiyyələrin vahid informasiya sisteminin yaradılmasını təsdiqlədi

11.07.2025 / 11:35
Yaşayış minimumu haqqında qanunda dəyişiklik edildi

11.07.2025 / 11:33
“Bakinski raboçi” və “Xalq” qəzetinin redaksiyalarının MMC-ləri yaradıldı - FƏRMAN

11.07.2025 / 11:31
Milli Onkologiya Mərkəzinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə vəsait ayrıldı - SƏRƏNCAM

11.07.2025 / 11:30
"İrana səfər etməyin!" - ABŞ öz vətəndaşlarına XƏBƏRDARLIQ ETDİ

11.07.2025 / 11:25
Dünya bazarı çalxalanır - qızıl 20 dollardan çox bahalaşıb

11.07.2025 / 11:16
Abşeronda 17 əl qumbarası, 16 partlayıcı və xeyli silah-sursat aşkarlandı - TƏCİLİ

11.07.2025 / 11:13
Vüqar Rəhimzadə: Azərbaycan konstruktiv və lider mövqeyi ilə sülh gündəliyini irəli aparır

11.07.2025 / 11:09
Cənubi Qafqazda yeni diplomatik mərhələ: Əbu-Dabidə tarixi görüş

11.07.2025 / 11:07
Samvel Karapetyanın yaxın adamı da həbs edildi

11.07.2025 / 11:04
Prezident İlham Əliyev Monqolustan Prezidentini təbrik etdi

11.07.2025 / 11:03
Bakı - İrəvan danışıqlarında mühüm nəticələr alındı - CANLI

11.07.2025 / 11:00
Respublika Klinik Xəstəxanasında pasiyent üzərində eyni anda 5 əməliyyat icra olunub

11.07.2025 / 10:31
BDU-da T3 Fondunun birgə əməkdaşlığı ilə “TEKNOFEST klubu” yaradılır

11.07.2025 / 10:29
Makron ŞOKDA - Məhkəmə onun arvadını kişi adlandıran jurnalistə bəraət verdi!

11.07.2025 / 10:22
Şirvanda narkokuryerdən 7 kiloqrama yaxın narkotik vasitə götürülüb

11.07.2025 / 10:13
Azərbaycan və Çin arasında mülki aviasiya sahəsində əməkdaşlığa dair sənəd imzalanıb

11.07.2025 / 10:10
Pakistanda cinayətkarlar 9 sərnişini öldürüblər

11.07.2025 / 10:00
"Rusiya ilə müharibə təkcə Ukrayna üçün deyil..."

11.07.2025 / 09:45
Pensiyaçılara şad xəbər

11.07.2025 / 09:32
Bu çanta Parisdə 7 milyona avroya satıldı

11.07.2025 / 09:20
"60 günlük atəşkəsə razıyıq, amma..."

11.07.2025 / 09:12
"Rusiya ilə bağlı məyus oldum" - Trampdan mühüm açıqlama

11.07.2025 / 09:05
Avroliqada yeni mövsüm başladı - NƏTİCƏLƏR

11.07.2025 / 09:02
PKK bu gün silahı yerə qoyacaq - "Terrorsuz Türkiyə" dövrü başlayır

11.07.2025 / 08:41
DİM-in riyaziyyatla bağlı "hesabları" özünü doğrultmadı...

11.07.2025 / 08:40
Bakının bu yollarında tıxac var - MƏLUMAT

11.07.2025 / 00:03
"Azərbaycan və Ermənistanın sülh istəyini dəstəkləyirik" - ABŞ Departamenti

10.07.2025 / 22:34
Ermənistanın Azərbaycan ərazilərini işğal etməsi zamanı əsirlikdə və girovluqda dəhşətli işgəncələrə məruz qalmış şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

10.07.2025 / 22:05
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə işgüzar səfərindən görüntülər paylaşıldı - VİDEO

10.07.2025 / 21:29
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatdı - FOTO

10.07.2025 / 21:24
Tramp bacarmadı - Qərblə Rusiyanın qarşıdurması daha da şiddətlənir...

10.07.2025 / 21:10
Bakı-İrəvan sazişi barədə ABŞ-dan dalbadal sual doğuran açıqlamalar gəlir...

10.07.2025 / 20:56
Ya Öcalan PKK ilə oynayır, ya da PKK Öcalanı oynadır - 11-də hər şey açılacaq...

10.07.2025 / 20:41
"İşıqçı Karapetyan Çarukyandan güclü fiqurdur” - Paşinyanın qarşısına fiqur tapıb çıxara bilmirlər...

10.07.2025 / 20:27
Prezident Əliyevlə Paşinyan razılığa gəldi - dövlət komissiyalarına tapşırıqlar verildi...

10.07.2025 / 20:11
“Dirilik” məcmuəsinin transliterasiya edilmiş toplusunun təqdimat mərasimi keçirilib

10.07.2025 / 20:03
"Mənim yanıma hazırlığa gəlməsən, attestat qiymətini kəsəcəyəm" - müəllimlər qisasa başlayıb...

10.07.2025 / 19:43
Makron səfirliyimizə basqın etmiş quldurun cəzasını ağırlaşdırdı - Bakıya jest?..

10.07.2025 / 19:26
Tramp Azərbaycanla bağlı məktubda dediyi kimi etdi - artım var...

10.07.2025 / 19:10
Fikir və söz azadlığına tam təminat Azərbaycanda inkişafın mühüm amilinə çevrilib...

10.07.2025 / 18:55
Antinarkotik tədbirlərinin gücləndirilməsi və reabilitasiya mərkəzlərinin fəaliyyəti DİN-in Kollegiyasında geniş müzakirə olundu

10.07.2025 / 18:48
Trampın “cəfəng danışan Putinə” kiçik sürprizi nədir?..

10.07.2025 / 18:45
ABŞ Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı təklif verib - rəsmi təsdiqləndi...

10.07.2025 / 18:33
Tramp hökumətində “Ukrayna xaosu”, ya oyun? - Heqset Trampdan fərqli siyasət aparır...

10.07.2025 / 18:25
Azərbaycan-Qazaxıstan "Tərlan-2025” PUA təlimi başa çatdı - FOTO

10.07.2025 / 18:19
Xərçəng niyə bu sürətlə artır - Azərbaycanda bir ildə təxminən 4 min artım...

10.07.2025 / 18:11
Ermənistanda Karapetyanın Sirk binası da müsadirə olunur...

10.07.2025 / 18:06
Mehdi Sobhani Pezeşkianın Qarabağda atdığı imzanı pozdu - İran XİN-dən hərəkət yoxdur...

10.07.2025 / 18:04
Beynəlxalq səyyahlar Şuşa və Ağdama səfər ediblər... - YENİLƏNDİ

10.07.2025 / 17:52
Ərəb Əmirlikləri ilə Azərbaycanın "yeni iqtisadi dövrü" başladı…

10.07.2025 / 17:39
Aİ-nin ardınca Britaniya da Azərbaycanın böyük layihəsinə qoşulur...

10.07.2025 / 17:26
Bütün əsas istiqamətlər üzrə cinayət faktları 19-40 faiz, bəzən dəfələrlə azalıb - Nazir rəqəmləri açıqladı...

10.07.2025 / 17:16
“Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - FOTO

10.07.2025 / 17:14
DTX əməliyyat keçirdi - azərbaycanlı "Vaqner"çilər həbs edildi

10.07.2025 / 17:07
Polşa Ukraynaya hərbi yardımların daşındığı hava limanını bağlamaqla hədələdi…

10.07.2025 / 16:52
103 kriminal qrup zərərsizləşdirilib - DİN açıqladı

10.07.2025 / 16:25
Əliyevlə Paşinyan Əbu-Dabidə konkret nələri razılaşa bildilər?...

10.07.2025 / 16:22
Əliyevlə Paşinyanın ikitərəfli formatla bağlı razılaşması danışıqlar tarixində ən unikal nəticələrdən biridir...

10.07.2025 / 16:19
BMU ilə Lanzhou Maliyyə və İqtisadiyyat Universiteti arasında memorandum imzalanıb

10.07.2025 / 16:12
İmaməddin Xəlilov beynəlxalq təlim-məşq toplanışının ən fəal kişi parataekvondoçusu seçilib

Fikir və söz azadlığına tam təminat Azərbaycanda inkişafın mühüm amilinə çevrilib...

XƏBƏR ARXİVİ