Çərşənbə axşamı günü, 22 iyul 2025
     

Özbəkistan Şuşa Bəyannaməsinə qoşulur, Azərbaycan Türk dünyasının əsas birləşdirici qüvvəsinə çevrilir...

Image

“Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyoyev Türk Dövlətləri Təşkilatının Budapeştdə keçirilən qeyri-rəsmi sammitində iştirak edərək bir sıra təkliflərlə çıxış edib. O, Özbəkistan tərəfinin təşəbbüsü ilə irəli sürülən Türk Dövlətlərinin Strateji Tərəfdaşlıq, Əbədi Dostluq və Qardaşlıq Müqaviləsinin imzalanmasının aktuallığını vurğulayıb.

Bir gün əvvəl Mirziyoyev Özbəkistan və Azərbaycanın müttəfiqlik statusunu hüquqi cəhətdən təmin edən və Daşkəndin əvvəllər Türkiyə ilə Azərbaycan arasında ikitərəfli saziş olan strateji Şuşa Bəyannaməsinə qoşulmasını rəsmiləşdirən qanunu imzalayıb. Özbəkistan həmçinin müttəfiqlərinə, o cümlədən Rusiyaya daxili şəxsiyyət vəsiqələrindən istifadə etməklə ölkəyə daxil olmaq imkanı verməyə hazırdır”. Bu fikirlər Rusiyanın “Nezavisimaya qazeta” mətbu orqanında yer alıb.

Nəşr daha sonra yazır: “Özbəkistan müttəfiqlərinə, o cümlədən təkcə Azərbaycana deyil, Rusiya və Qazaxıstana da ölkəyə daxili şəxsiyyət vəsiqəsi ilə daxil olmaq imkanı vermək niyyətindədir. Müvafiq müddəa Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyoyevin 21 may 2025-ci il tarixli fərmanında yer alıb. Xarici İşlər Nazirliyinə üç ay müddətində müvafiq ölkələrlə danışıqlara başlamaq və onların nəticələrinə əsasən təkliflər vermək tapşırılıb. “Özbəkistanın müttəfiqlik münasibətləri haqqında müqaviləni imzalaması və Şuşa Bəyannaməsinə qoşulması yeni birliyin yaranması sayıla bilər”, - İrəvan analitik mərkəzinin rəhbəri Söhbət Məmmədov bildirib. Eyni zamanda ekspert vurğulayıb ki, Azərbaycan digər inteqrasiya birliklərinə qarşı müttəfiq təşkilatlar yaratmaq məsələsini qaldırmır. “Bakı öz milli maraqlarına əsaslanaraq həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli səviyyədə müttəfiqlik və tərəfdaşlıq əlaqələri qurur və əlaqələri, o cümlədən türkdilli ölkələrlə gücləndirir”, - Məmmədov qeyd edib. Xatırladaq ki, Şuşa Bəyannaməsi Türkiyə ilə Azərbaycan arasında hələ 2021-ci ilin iyununda imzalanmış birgə müdafiəyə dair strateji sazişdir. İmza üçün yer seçimi simvolik xarakter daşıyırdı: Qarabağın əsas mərkəzi olan Şuşa şəhəri 2020-ci ildə Ermənistanın itirdiyi 44 günlük müharibə nəticəsində Azərbaycanın nəzarətinə qayıdıb. “Daşkəndin Şuşa Bəyannaməsinə qoşulması türk pantürkistləri üçün uğurdur”, politoloq Armen Xanbabyan deyib. Onun fikrincə, bu, Özbəkistan tərəfinin məqsədyönlü şəkildə Qərbi vurğulamaqla çoxşaxəli xarici siyasətini davam etdirdiyini göstərir. Eyni zamanda, bu fakt özünü türk dünyasının İstanbulun himayəsində “toplayan” kimi qələmə verən Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın siyasətinin uğurunu göstərir. Ekspert hesab edir ki, “Ərdoğan Daşkəndin ilhaqını aktiv hesab edə bilər, çünki Özbəkistan postsovet məkanında Mərkəzi Asiyada əhali və iqtisadi artım templərinə görə lider ölkədir”. Qeyd edək ki, Şuşa Bəyannaməsində təkcə hərbi-siyasi deyil, həm də iqtisadi və humanitar əməkdaşlıqdan bəhs edilir. Özbəkistanın üzv olması ilə bütün bu aspektlər üçtərəfli format alır. Sadə dillə desək, indi hərbi qarşıdurma baş verərsə, Ankara və Bakı Daşkəndə “mənəvi” dəstəkdən daha çox yardım etməli olacaqlar. Müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlıq, birgə hərbi təlimlər, kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsi də nəzərdə tutulur.

"Türkiyənin NATO-nun üzvü olduğunu xatırlatmaq çətin deyil, bu o deməkdir ki, bundan sonra Şimali Atlantika Alyansının Özbəkistanda hərbi-siyasi təsiri ardıcıl olaraq artacaq. Əslində, Ankara təkcə Transqafqazda deyil, həm də Mərkəzi Asiyada təhlükəsizlik məsələləri sahəsində koordinator rolunu oynamağa çalışır", - Xanbabyan qeyd edib.Ancaq türklər bir neçə il əvvəl hərbi sahədə əldə etdikləri nailiyyətləri bölüşməyə başladılar. 2022-ci ilin martında Türkiyə və Özbəkistanın müdafiə nazirləri hərbi əməkdaşlıq haqqında genişləndirilmiş çərçivə sazişi imzalayıblar. Bu tərəfdaşlığın əməli ifadəsi Türkiyənin EJDER 4x4 zirehli texnikasının tədarükü və mütəmadi olaraq birgə hərbi təlimlərin keçirilməsidir. Eyni zamanda, Ankara Özbəkistanla məhdudlaşmayaraq, bütün Orta Asiya ölkələri, o cümlədən farsdilli Tacikistanla əlaqələri fəal şəkildə inkişaf etdirir. Bununla belə, genişmiqyaslı təşəbbüslərin ən yaxın əlaqələndirilməsi və həyata keçirilməsi Türk Dövlətləri Təşkilatı) çərçivəsində müşahidə olunur. Qarşılıqlı əlaqələrin dərinləşməsi vektoru gələcək üçün planlarla təsdiqlənir. Türk Dövlətləri Təşkilatının Baş katibi Kubanıçbek Ömüraliyev a bildirib ki, İDEF-2025 müdafiə sərgisi çərçivəsində ilk dəfə olaraq İstanbulda üzv ölkələrin müdafiə müəssisələrinin rəhbərlərinin görüşü keçiriləcək. Onun sözlərinə görə, bu, hərbi sənaye kompleksində çoxtərəfli əməkdaşlığın formalaşması istiqamətində əsas addım olacaq. Növbəti addım müdafiə nazirlərinin görüşü olacaq. Eyni zamanda, regional təhdidlərə əlaqələndirilmiş cavab tədbirləri və kollektiv təhlükəsizliyin gücləndirilməsi üçün “Ümumi Təhlükəsizlik Konsepsiyası” hazırlanır. Ömürəliyevin vurğuladığı kimi, təhlükəsizlik və müdafiə birləşən ərazi icmalarının gündəmində əsas sahələrə çevrilir. Bunun strateji əsasını İstanbul və Səmərqənd Bəyannamələri, həmçinin əməkdaşlıq və informasiya mübadiləsi şəbəkəsinin yaradılmasını nəzərdə tutan “Türk dünyasına baxış – 2040” konsepsiyası qoyur. Onun əsas məqsədi radikallaşma, ekstremizm, islamofobiya, ksenofobiya və terrorizmlə mübarizənin effektivliyini artırmaq, həmçinin iştirakçı ölkələrin sərhəd təhlükəsizliyini gücləndirməkdir. Politoloq Derya Qarayev Azərbaycan diplomatiyasının bölgədəki fəallığı fonunda belə qənaətə gələ bilər ki, Türkiyə tərəfindən “təzyiqlər” müvəqqəti olaraq azalıb və Ankaranın kursu Mərkəzi Asiya liderləri tərəfindən hədsiz hal kimi qəbul edilib. Müvafiq olaraq, birləşmiş ərazi icmaları daxilində potensial olaraq daha az “qıcıqlandırıcı” və ya daha məqbul inteqrator kimi Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin simasını ön plana çıxarmaq tendensiyası mövcuddur. Müdafiə sahəsində əməkdaşlığa gəlincə, bəyanatlara və görüşlərə baxmayaraq, onun ciddi silahlanma baxımından praktiki həyata keçirilməsi əksər iştirakçı ölkələr üçün maliyyə məhdudiyyətləri ilə üzləşə bilər. Derya Qarayev onu da qeyd edib ki, Özbəkistanla Azərbaycan arasında elan edilmiş müttəfiqlik klassik hərbi ittifaq kimi şərh edilməməlidir. Daha dəqiq səciyyələndirmə, yəqin ki, “xeyirxah neytrallıq”dır. Bu o deməkdir ki, Özbəkistan çətin ki, Türkiyə və ya Azərbaycan tərəfində hərbi əməliyyatlarda iştirak etsin və rəqiblərinə dəstək verməyəcək. Özbəkistanın xaricdə hərbi mövcudluğunun olmaması və ölkələr arasında birbaşa quru sərhədi kimi amillər bu fikri dəstəkləyir”.

Ramil QULIYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

22.07.2025 / 23:25
Azərbaycan və Türkiyə arasında Anlaşma Memorandumu imzalandı - FOTO

22.07.2025 / 22:53
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri belə oğurlayıblar - arxeoloq Fərhad Quliyev maraqlı faktlar açıqladı

22.07.2025 / 22:10
Ceyhun Bayramov Gürcüstan Prezidentini Ermənistanla normallaşma prosesi barədə məlumatlandırdı

22.07.2025 / 21:40
ABŞ-Rusiya savaşı, hələ ki, sözdə şiddətlənir...

22.07.2025 / 21:25
Rusiyanın ittiham etdiyi 2 azərbaycanlı alimdən reaksiyalar niyə gecikdi?..

22.07.2025 / 21:12
Azərbaycanın Avropa ilə siyasi gündəmi yenidən başlayır...

22.07.2025 / 20:58
Macarıstan və Serbiya Aİ-ni parçalayır - rus "neft kartı" işləyir...

22.07.2025 / 20:45
ABŞ-İran-Ermənistan üçbucağında Zəngəzur qovğası başlanır

22.07.2025 / 20:32
Azərbaycan-Ermənistan sülhü şəraitində Cənubi Qafqaz üçün beş mühüm ssenari…

22.07.2025 / 20:18
Azərbaycan rəsmilərinin adından Rusiya ilə münasibətlərə qarşı təxribat... Məqsəd nədir?

22.07.2025 / 20:05
Paşinyan Trampın qorxusundan 2 sülh maddəsinə münasibətini dəyişdi...

22.07.2025 / 19:51
Zəngəzur dəhlizi beynəlxalq ticarətin həcmini 100 milyard dollar artıracaq

22.07.2025 / 19:37
Azad rayonlarımızın bərpasında gənclərin fəal iştirakı böyük nümunədir - təbliğat boşa getməyib...

22.07.2025 / 19:32
Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik yubileyi münasibətilə tədbir keçirilib - FOTO

22.07.2025 / 19:25
Prezident İlham Əliyev: "Bu gün Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində öz layiqli yerini tutmuş güclü dövlətdir"

22.07.2025 / 19:24
Mətbuatın builki yubileyi əvvəlkilərdən çox fərqli oldu...

22.07.2025 / 19:20
Bir sıra media nümayəndələrinə yubiley medalı verildi

22.07.2025 / 19:19
"Bizim milli mətbuat bir əsr yarım ərzində şərəfli və mütərəqqi inkişaf yolu keçib" - Prezident

22.07.2025 / 19:15
Prezident: "Mətbuatın müstəqilliyi cəmiyyətimizin inkişafının başlıca şərtlərindən biridir"

22.07.2025 / 19:13
“AŞIQLAR QƏRBİ AZƏRBAYCANI TƏRƏNNÜM EDİR” ADLI KİTAB HAZIRLANIR

22.07.2025 / 19:12
"Azərbaycan milli mətbuatı xalqımızın ən ülvi arzularının reallaşmasına öz töhfəsini verib" - Prezident İlham Əliyev

22.07.2025 / 19:11
İrəvan Minsk qrupunun buraxılmasını Bakı ilə müzakirə edir? - Maraqlı bəyanat...

22.07.2025 / 19:07
Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın media nümayəndələrinə müraciət ünvanladı

22.07.2025 / 18:57
Prezident Əliyev sazişlə bağlı İrəvana növbəti mühüm təklifi etdi...

22.07.2025 / 18:44
Avropa yalnız Azərbaycandan qaz alışını çoxaldıb - digər 3 mənbədən isə...

22.07.2025 / 18:30
İran nüvə müzakirələri üçün ABŞ-ı yox, 3 Avropa ölkəsini seçdi...

22.07.2025 / 18:23
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 18:16
Dünya mediası Əliyevin Mediaforumda çıxışına niyə həssas yanaşdı..

22.07.2025 / 18:08
DGK sədri Şahin Bağırov Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 18:01
Qərb Azərbaycanı iki qonşu ilə müharibəyə sövq edir... Şok

22.07.2025 / 17:48
Prezident İlham Əliyevin "Rusiya məhkəməyə veriləcək" bəyanatına Kremldən reaksiya ..

22.07.2025 / 17:35
Trampı Azərbaycanla bağlı xüsusi demarşa təşviq edən hadisə...

22.07.2025 / 17:30
Qismət Yunusoğlu Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 17:22
İsraildən Şara ilə bağlı şok iddia - 7 ayda 3 sui-qəsd cəhdi… Həyatını türklər xilas etdi…

22.07.2025 / 17:19
BDU-nun müəllimi “Bakı-Xəbər”in əməkdaşını təbrik etdi

22.07.2025 / 17:15
Hakan Fidandan xəbərdarlıq - Suriyanı bölməyə çalışsalar, müdaxilə edəcəyik...

22.07.2025 / 17:09
Tramp ABŞ-ı UNESCO-dan çıxarır...

22.07.2025 / 17:05
“Nar” milli mətbuatın 150 illiyini media nümayəndələri ilə qeyd edib - FOTO

22.07.2025 / 16:57
Daxili işlər nazirinin adından saxta məlumatlar yayıldı - MEDİA çağırış etdi...

22.07.2025 / 16:50
İrandan Azərbaycana külli miqdarda narkotik keçirilməsinin qarşısı alındı

22.07.2025 / 16:33
Yunus Oğuzun 65 illik yubileyi münasibəti ilə kitab nəşr olunub

22.07.2025 / 16:32
Ömrünün 16 ilini orduda keçirdi, Vətən yolunda şəhadətə ucaldı

22.07.2025 / 16:30
Mətbuat Şurası Yunus Oğuzu 65 illik yubileyi münasibətilə təbrik etdi

22.07.2025 / 16:27
BDU-nun müəllimi Qismət Yunusoğlu “Bakı-Xəbər”i təbrik etdi

22.07.2025 / 16:20
Ali təhsil sahəsində tətbiq edilən beynəlxalq ikili diplom proqramlarının sayı artırıldı - SƏRƏNCAM

22.07.2025 / 16:18
Türkiyənin Egey sahilində yerləşən Didimi ziyarət etmək üçün 5 səbəb...

22.07.2025 / 16:15
Azərbaycanda qablaşdırılan dərmanlar 5 il yerli mal hesab olunacaq

22.07.2025 / 16:10
Azərbaycanda əmlakın qeydiyyatına dair yeni prosedur müəyyənləşdi

22.07.2025 / 16:07
Çoxşaxəli istedad sahibi, dərin intellektual... Aydın Mirzəzadədən Yunus Oğuza yubiley təbriki...

22.07.2025 / 16:01
Millət vəkili jurnalistləri təbrik etdi

22.07.2025 / 15:50
Millət vəkili Cavanşir Feyziyev jurnalistləri təbrik edib

22.07.2025 / 15:48
Millət vəkili Vüqar İskəndərov Yunus Oğuzu 65 yaş münasibətilə təbrik etdi

22.07.2025 / 15:28
Ərdoğan Avropa İttifaqına çağırış etdi - Türkiyəyə ehtiyacınız var…

22.07.2025 / 15:12
Ceyhun Bayramovun Gürcüstanın XİN başçısı ilə müzakirə etdiyi məsələlər açıqlandı...

22.07.2025 / 14:53
Azərbaycanın dövlət borcu açıqlandı

22.07.2025 / 14:36
İranın Rusiyadakı keçmiş səfiri - "Kreml seçim qarşısında qalsa, İsraili seçəcək"

22.07.2025 / 14:20
İran uranın zənginləşdirilməsinin müvəqqəti dayandırıldığını açıqladı...

22.07.2025 / 13:29
"Ermənistan konstitusiyasından ərazi iddiaları çıxarılmalı, Minsk Qrupu ləğv edilməlidir" - Nazir

22.07.2025 / 13:18
Prezident İlham Əliyev onun çıxışını paylaşdığına görə Trampa təşəkkür etdi

22.07.2025 / 13:10
Москва придумала новых врагов - казахов и президента Токаева - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

22.07.2025 / 13:08
Sabirabadda avtomobil yolunun əsaslı təmirinə 2,1 milyon manat vəsait ayrıldı - SƏRƏNCAM

22.07.2025 / 12:22
Maqnit qasırğası barədə əhaliyə XƏBƏRDARLIQ

22.07.2025 / 12:12
Hacıqabulda taxıl daşıyan TIR aşıb

22.07.2025 / 12:03
Türkiyə bu dəmir yolu layihəsinə 2,4 milyard avro cəlb edib

22.07.2025 / 11:43
BMT-dən həyəcan təbili: Quraqlıqlar qlobal fəlakətə çevrilir!

22.07.2025 / 11:38
Zəngəzur dəhlizi açıldıqdan sonra bu şirkətlərin xərcləri azalacaq

22.07.2025 / 11:22
Ceyhun Bayramovla Maka Boçorişvili arasında təkbətək görüş keçirilir

22.07.2025 / 11:12
Xırdalanda faciə - fəhlə üçüncü mərtəbədən yıxılıb öldü

22.07.2025 / 11:04
Azərbaycanlı hakim UEFA-dan təyinat alıb

22.07.2025 / 11:03
Rusiya Qafqazdan sökülməyə başladı - CANLI

22.07.2025 / 11:00
Baqrat Qalstanyan Paşinyanın nazirlərindən kompensasiya tələb edir

22.07.2025 / 10:41
Rezidenturaya qəbul imtahanının II mərhələsində iştirak üçün qeydiyyat başlayıb

22.07.2025 / 10:25
Jurnalistika şərəfli və yüksək məsuliyyət tələb edən peşədir - Hikmət Hacıyevdən PAYLAŞIM

22.07.2025 / 10:14
Uranın zənginləşdirilməsi proqramından imtina etməyəcək - Əraqçi ABŞ-a meydan oxudu

22.07.2025 / 10:10
Ceyhun Bayramov Gürcüstana səfərə gedib

22.07.2025 / 10:06
Daha 53 ailə Cəbrayıla köçürüldü

22.07.2025 / 10:04
Media nümayəndələrinin iştirakı ilə "Mədəniyyətimiz, mətbuatımız: 150 il birlikdə" adlı tədbir keçirilib

22.07.2025 / 10:03
Prezident İlham Əliyevdən Milli Mətbuat Günü münasibətilə paylaşım

22.07.2025 / 09:31
Donald Tramp Prezident İlham Əliyevin Xankəndidəki çıxışından bir hissəni paylaşıb

22.07.2025 / 09:21
Prezidentin pişiyinə cangüdən ayrıdılar...

22.07.2025 / 09:14
"Mançester Siti" bu futbolçuya 40 milyon avro qiymət qoydu!

Azad rayonlarımızın bərpasında gənclərin fəal iştirakı böyük nümunədir - təbliğat boşa getməyib...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910