Çərşənbə günü, 16 iyul 2025
     

İranın Suriya uğrunda yeni savaşı başladı - bu dəfə ABŞ da hədəf seçildi...

Image

ABŞ prezidenti Donald Trampın Səudiyyə Ərəbistanının paytaxtı Ər-Riyadda Suriya prezidenti Əhməd əş-Şaraa ilə tarixi görüşü İranın sərt siyasi xətt tərəfdarı olan mediasında heç də yaxşı qarşılanmayıb.

Mötədil media görüşü, əsasən neytral şəkildə xəbər kimi təqdim etsə də, Suriyanın Tehrandan kəskin şəkildə uzaqlaşmasından narazı olan mühafizəkar media Trampı üsyançıdan prezidentə çevrilmiş bir şəxslə görüşdüyünə görə tənqid edib. Bu reaksiya bir zamanlar İranın regional strategiyasının mühüm hissəsi olan Suriyanın itirilməsi ilə bağlı Tehranda artan narahatlığı əks etdirir.

Ötən ilin sonunda Bəşər Əsədin devrilməsindən sonra Suriyanın yeni rəhbərliyi sürətlə İrandan uzaqlaşmağa, ərəb qonşuları ilə yeni ittifaqlar qurmağa və sanksiyaları aradan qaldırmaq üçün Qərblə münasibətləri yumşaltmağa başlayıb. Təzyiqləri daha da artıran məqam isə odur ki, İran hazırda ABŞ ilə nüvə danışıqlarına cəlb olunub və burada həm vaxt, həm də təsir imkanları tədricən əlindən çıxır. Tramp Ər-Riyadda Körfəz Əməkdaşlıq Şurasının liderləri ilə keçirilən görüş çərçivəsində əş-Şaraa ilə bir araya gəlib. Bu görüş onun Suriyaya qarşı sanksiyaların ləğv olunacağına dair verdiyi vəddən sonraya təsadüf edib. ABŞ prezidenti bildirib ki, o bu qərarı Suriyaya böyümək üçün bir şans vermək məqsədilə qəbul edib. Ölkə 14 illik vətəndaş müharibəsi və iqtisadi fəlakətdən sonra yenidən özünü bərpa etməyə çalışır. Sərt xətt tərəfdarı olan və baş redaktoru İranın ali dini rəhbəri Əli Xamenei tərəfindən təyin edilən “Keyhan” qəzeti Trampın əş-Şaraa ilə görüşünü ələ salaraq bunu “terrorçu Colani” və “terrorçuların xaç atası” arasında baş tutan görüş kimi xarakterizə edib. İran İslam Respublikası uzun illərdir ki, Yaxın Şərqdə sabitliyi pozmaq məqsədilə ABŞ-ni regiondakı radikal qrupları maliyyələşdirməkdə ittiham edir və Vaşinqtonun həmin qruplara qarşı apardığı kampaniyanı saxtakarlıq kimi dəyərləndirir. ABŞ-ın qara siyahısında olan İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (SEPAH) ilə bağlı olan “Tasnim” agentliyi də bu mövqeni dəstəkləyərək Tramp-əş-Şaraa görüşünü ABŞ-ın “təkfiri qruplarla münasibətlərini rəsmiləşdirməsi” kimi təqdim edib. “Təkfiri” ifadəsi İran İslam Respublikası tərəfindən regiondakı sünni dövlətlərlə əlaqəli olduğunu iddia etdiyi silahlı qruplar üçün istifadə olunur. Sərt xətt tərəfdarı digər media orqanları isə qeyd edib ki, əş-Şaraa dekabr ayında İran və Rusiya tərəfindən dəstəklənən Əsəd hökumətini devirməzdən əvvəl onun rəhbərlik etdiyi “Heyət Təhrir əş-Şam” qruplaşması hələ də ABŞ tərəfindən terror təşkilatı kimi tanınır.

Ekspertlər xatırladır ki, Əsədin devrilməsi İran üçün böyük zərbə oldu, çünki İran “müqavimət oxu”nu - regional müttəfiqlər və özünün proksilər şəbəkəsini Suriyaya əsaslanaraq qurmuşdu. Suriyanın keçid prezidenti Əhməd əş-Şaraa regiondakı əksər ərəb ölkələri tərəfindən müsbət qarşılanıb və onlarla beynəlxalq nümayəndə heyətini, həmçinin avropalı diplomatları qəbul edib. Tramp Suriyanın keçid prezidenti ilə bağlı təəssüratlarını bölüşərkən əş-Şaraanı güclü keçmişi olan cazibədar gənc oğlan kimi xarakterizə edib. Tramp Vaşinqtonla əlaqələri bərpa etmək üçün beş şərtdən biri kimi Suriya liderini İsraillə münasibətləri normallaşdırmağa çağırıb. İranın Suriyadakı təsiri Əsədin devrilməsi ilə faktiki olaraq yoxa çıxıb, lakin Rusiya yeni hökumətlə əlaqələr qurmağa və ölkədəki bazalarını saxlamağa çalışıb. Karnegi Beynəlxalq Sülh Fondunun tədqiqatçısı Nikol Qrayevski məsələ ilə bağlı bildirir: “Rusiya Suriyanın hələ də sanksiyalar altında olmasından və ABŞ ilə Avropanın bu ölkəyə qarşı sanksiyaların aradan qaldırılması məsələsində tərəddüd etməsindən istifadə edib”. O qeyd edib ki, sanksiyaların ləğvi qərarı əhəmiyyətli olsa da, transformativ deyil, çünki Suriyanın hələ də investisiyaya ehtiyacı var: “Dini və etnik azlıqlar ilə hökumət arasında, eləcə də kürdlərin statusu ilə bağlı həll olunmamış məsələlər mövcuddur. Lakin İran hazırda, demək olar ki, vəziyyətdən kənardadır. İranın yenidənqurma işlərinə kömək etmək üçün iqtisadi kapitalı yoxdur və Rusiya ilə müqayisədə suriyalılar tərəfindən daha mənfi qiymətləndirilirlər”. Trampın Suriyaya tətbiq olunan sanksiyaların ləğv olunacağı barədə açıqlamasının ABŞ Dövlət Departamenti və Maliyyə Nazirliyini təəccübləndirməsi ilə bağlı xəbərlərə istinad edən Böyük Britaniyada yaşayan siyasi şərhçi Hüseyn Derakşan isə bildirib ki, sanksiyaların aradan qaldırılması üçün İranın ABŞ prezidenti ilə razılığa gəlməsi kifayətdir: “İran başa düşməlidir ki, bu fürsət bir də təkrarlanmayacaq, ilkin və ikinci dərəcəli sanksiyaların götürülməsi üçün uranın zənginləşdirilməsini 25 il, hətta daha çox müddətə dayandırmağa dəyər!”. Tramp bu həftə regiona səfəri zamanı bildirib ki, ABŞ İranın nüvə proqramı ilə bağlı bəlkə də razılığa gəlməyə yaxınlaşır: “Biz uzunmüddətli sülh üçün İranla çox ciddi danışıqlar aparırıq”. İranın ali dini lideri Əli Xameneinin baş müşaviri Əli Şəmxani isə “NBC News”a deyib ki, Tramp Tehrana qarşı sanksiyaları dərhal aradan qaldırmağa razılaşarsa, İran heç vaxt nüvə silahı hazırlamamağa sadiq olacaq, uranın yalnız mülki istifadəsində tələb olunan səviyyədə zənginləşdirilməsini qəbul edəcək. Cihadçı media üzrə mütəxəssis Mina əl-Lami deyib ki, Suriyanın daxilində və xaricində olan cihadçılar və sərt xətt tərəfdarı islamçılar Əhməd əş-Şaraanın xarici döyüşçüləri “satmasından”, İsrail ilə əlaqələri normallaşdırmasından və hətta Suriyada islam layihələrinə təzyiq göstərəcəyindən narahatdır: “Buna baxmayaraq, sərt xətt tərəfdarları geniş dəstək toplamaqda çətinlik çəkirlər, çünki sanksiyaların ləğvi geniş şəkildə əş-Şaraa üçün böyük bir qələbə və siyasi lider kimi onun imicinə, etibarlılığına aydın dəstək kimi qəbul edilir”.

Samirə SƏFƏROVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

16.07.2025 / 13:06
Россия обязана возместить ущерб, нанесённый Азербайджану за 200 лет оккупации - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

16.07.2025 / 12:57
“Su şəbəkələrinə qoşulma” işçi qrupunun növbəti iclası keçirilib*

16.07.2025 / 12:21
"Azərbaycan və Türkmən xalqlarını dərin qardaşlıq ənənələri birləşdirir və müstəqillik dövründə bu əlaqələr daha da gücləndi" - Prezident

16.07.2025 / 12:09
Prezident İlham Əliyevin Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşü olub - FOTO

16.07.2025 / 12:05
Avropa İttifaqından Ukrayna SÜRPRİZİ - 88 milyard avroluq yardım...

16.07.2025 / 11:29
Bir gündə ölkə ərazisində 46 cinayətin üstü açılıb- polis

16.07.2025 / 11:13
Paşinyan bu erməni naziri işdən qovdurdu

16.07.2025 / 11:06
I Qarabağ müharibəsinin daha bir şəhidi Xaçmazda dəfn olunacaq

16.07.2025 / 11:03
Paşinyanı devirmək üçün Rusiyanın yeni planı ortaya çıxdı - CANLI

16.07.2025 / 11:00
Altı ayda motosiklet sürücülərinin təqsiri üzündən 17 yol qəzası olub, 4 nəfər ölüb

16.07.2025 / 10:41
“Mentor Klinika” layihəsi çərçivəsində tibb müəssisələrinə baxış davam etdirilir

16.07.2025 / 10:34
Azərbaycanın ədliyyə naziri İraq Federal Ali Məhkəməsinin sədri ilə görüşüb

16.07.2025 / 10:32
Karapetyana qarşı "çirkli pulların yuyulması" ittihamı irəli sürülüb

16.07.2025 / 10:28
Tramp bu dəfə tələbələrin etirazı ilə qarşılaşdı

16.07.2025 / 10:21
Azərbaycanda bu kredit təşkilatı bağlandı

16.07.2025 / 10:17
Sabirabadda arvad ərini bıçaqlayıb

16.07.2025 / 10:12
MMA döyüşçüsü Mahaçqalada güllələndi

16.07.2025 / 10:05
Goranboyda kütləvi dava olub

16.07.2025 / 10:00
İran 2 milyon litr neft daşıyan xarici tankeri ələ keçirib

16.07.2025 / 09:51
Qazaxıstanın iki sığorta brokeri Azərbaycan bazarına daxil olub - Mərkəzi Bank

16.07.2025 / 09:46
Evdən çürümüş kişi meyiti tapıldı...

16.07.2025 / 09:39
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Bakıya gəlib

16.07.2025 / 09:22
Azərbaycanlı boksçu erməni rəqibinə qalib gəldi, Avropa çempionu oldu!

16.07.2025 / 09:18
Tramp Avropa İttifaqı barədə danışdı - "irəliləyiş var"

16.07.2025 / 09:11
Xaçmazda "Kamaz" divara çırpılıb, sürücü ölüb

16.07.2025 / 09:04
Rasim Məmmədov – 60

16.07.2025 / 09:00
Azərbaycanla Çin arasında viza rejiminin ləğvi ilə bağlı saziş bu gündən qüvvəyə minib

16.07.2025 / 08:36
5-ci qrup ixtisas universitetləri attestatla qəbulu dayandırdılar...

16.07.2025 / 01:27
Tramp geri addım atdı və Zelenskiyə xəbərdarlıq etdi – Moskvanı vurmayın...

15.07.2025 / 22:43
Yekaterinburqda Azərbaycan diaspor rəhbərinin oğlu saxlandı

15.07.2025 / 21:31
Tramp Putinə qarşı sərt addımlar üçün 50 gün gözləməyəcək...

15.07.2025 / 21:16
Ölkəyə gələn 31 tonun içində ərəb qızılı yoxdur - niyə?..

15.07.2025 / 21:02
AB Ermənistana 2,5 milyard avro dəstək qərarı verdi...

15.07.2025 / 20:47
“60 kənd boşaldılır, 300 min azərbaycanlı qayıdır” - Qərb daha çox şey gözləyirmiş...

15.07.2025 / 20:33
Zəngəzur dəhlizində 3-cü dövlətin nəzarəti ideyası kimə məxsusdur?

15.07.2025 / 20:20
Trampın bu 50 günü əvvəlki “60, 90 günlərə dönməsə yaxşıdır”...

15.07.2025 / 20:06
“3 dövlət birləşir” - Bakı-Dəməşq “qaz əməkdaşlığına” erməni mediasından hücum başladı...

15.07.2025 / 19:52
Rusiya Akkuyu AES-lə bağlı Türkiyəyə qəbuledilməz şərt qoydu...

15.07.2025 / 19:39
“Dini qurumlarla bu mövzu ətrafında toplaşmağımız çox əhəmiyyət daşıyır”- Rəşad Məcid

15.07.2025 / 19:37
Ermənistanın ağır müharibə cinayətləri məhkəmədə bir-bir sübuta yetirilir...

15.07.2025 / 19:25
Tərəqqi yolunun başlanğıcı – Əhliman Əmiraslanov yazır...

15.07.2025 / 19:12
Ukrayna öz qaz anbarlarını Azərbaycana təklif etdi...

15.07.2025 / 19:05
Polis Sumqayıtda ikitəkərli nəqliyyat sürücüləri ilə maarifləndirici söhbətlər aparıb - FOTO

15.07.2025 / 18:57
Tanınmış tədqiqatçı Qismət Yunusoğlu Aydın Quliyevi təbrik etdi

15.07.2025 / 18:50
Cəlilabaddakı yanğının söndürülməsinə 2 helikopter cəlb edildi

15.07.2025 / 18:44
Ursula Lyayen Paşinyanın “sülh siyasəti” barədə inanılmaz sözlər dedi...

15.07.2025 / 18:30
Subbakalavrların taleyini kim həll etməlidir - universitetlər, nazirlik, ya DİM?

15.07.2025 / 18:16
Tramp Ukrayna müharibəsinin gedişini dəyişəcək qərar verdi...

15.07.2025 / 18:03
Azərbaycanda 2 yeni qoruq yaradıldı - nə dəyişəcək?..

15.07.2025 / 18:00
“...Harada boşluq varsa, onu ya savadsızlıq, ya da xarici radikal çağırışlar doldurur” - Vüqar Əliyev

15.07.2025 / 17:50
Hansı ixtisasın lazım olub-olmadığına DİM özü qərar verə bilərmi?

15.07.2025 / 17:42
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslərin ifadələri dinlənildi

15.07.2025 / 17:35
Ukraynanın baş naziri istefa verdi

15.07.2025 / 17:31
İkinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı “Azəriqaz”da yüksək vəzifəyə təyin olundu

15.07.2025 / 17:27
Vətəndaşların şəxsi məlumatlarını xarici kiberbunkerlərə ötürən şəxs ifşa edildi - 300 min manatlıq ziyan...

15.07.2025 / 17:15
Trampdan Zelenskiyə Putini şoka salan təlimat - Moskva və Peterburqu vurun…

15.07.2025 / 17:01
Şamaxıdan mesaj - Media dinin siyasiləşdirilməsinə qarşı dayanan böyük qüvvədir...

15.07.2025 / 16:50
Ersin Tatar Kipr danışıqlarında Lefkoşanın şərtlərini açıqladı - heç bir federal quruluşundan söhbət gedə bilməz

15.07.2025 / 16:34
Şamaxıda “Müasir informasiya məkanı və dini etiqad azadlığı” mövzusunda konfrans başlayıb

15.07.2025 / 16:05
"Vaqif Poeziya Günləri" Qazaxda başladı

15.07.2025 / 16:03
BDU İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi ilə əməkdaşlıq haqqında anlaşma memorandumu imzalayıb

15.07.2025 / 15:22
Vətənə sevdalanan ömür...

15.07.2025 / 15:22
ABŞ Rusiyaya qarşı 10 milyardlıq planı işə saldı - Ukraynaya Rusiyanın dərinliklərini vura biləcək raketlər də veriləcək…

15.07.2025 / 14:39
"Ağdamda 8 yaşayış məhəlləsi, 1 qəsəbə, 23 kənd lahiyələndirilir" - Prezidentin xüsusi nümayəndəsi

15.07.2025 / 14:30
"Azərbaycan ilə Türkiyənin birgə layihələri regionun yeni geosiyasi mənzərəsini formalaşdırıb" - Samir Şərifov

15.07.2025 / 14:18
Tramp ATACMS raketləri ilə Rusiyaya zərbə endirməyə icazə verə bilər...

15.07.2025 / 14:02
Evdən 30 min dollar və 12 min manat oğurlayan qadın tutuldu...

15.07.2025 / 13:47
Laçından Ağcabədiyə 120 kq yararsız mal əti aparan şəxs yolda yaxalandı...

15.07.2025 / 13:34
"Azərbaycan ilə Türkiyənin qanunvericilik aktlarını bir-birinə uyğunlaşdırmağa çalışırıq" - Əhliman Əmiraslanov

15.07.2025 / 13:19
"Xain çevrilişə cəhd zamanı can Azərbaycanın ölkəmizə güclü dəstəyini xatırlayırıq" - Türkiyə səfiri

15.07.2025 / 13:10
Дмитрий Киселев! Совет Прессы Азербайджана в отличии от вас, никогда не врёт - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

15.07.2025 / 12:53
Azərbaycandan qardaş Türkiyəyə 15 iyul mesajı - "dərin ehtiram və minnətdarlıqla anırıq”

15.07.2025 / 12:38
Baku Network Parisdə ilk dəfə olaraq erməni təcavüzü nəticəsində həlak olmuş azərbaycanlı jurnalistlərlə bağlı məsələ qaldırıb

15.07.2025 / 12:32
III MDB Oyunlarına 8 ölkədən 1846 idmançı qatılacaq

15.07.2025 / 12:20
"Bu gün Azərbaycanla Türkiyə gələcəyə doğru çiyin-çiyinə irəliləyir" - İlham Əliyev

15.07.2025 / 12:13
Slovakiya Azərbaycanda fəxri konsulluq açacaq

15.07.2025 / 12:10
"Bu layihələrin dünyada analoqu yoxdur" - Prezidentin xüsusi nümayəndəsi

15.07.2025 / 12:05
"Barselona" bu futbolçu üçün "pivəçilər"ə elçi düşdü...

15.07.2025 / 12:00
Hollivud ulduzunun bu fotosu 21 min dollara satıldı...

15.07.2025 / 11:51
2025-ci ilin ilk 6 ayı ərzində 44 milyondan çox tibbi xidmət göstərilib

15.07.2025 / 11:44
Xameneinin müşaviri yenə Azərbaycan əleyhinə danışdı - bu dəfə pakistanlı nazirlə görüşündə...

Ermənistanın ağır müharibə cinayətləri məhkəmədə bir-bir sübuta yetirilir...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910