Şənbə günü, 26 iyul 2025
     

Tramp yenə fikrini dəyişdi, İranı güc yolu ilə çökdürməyə qərar verdi

Image

ABŞ prezidenti Donald Tramp İranın nüvə proqramı ilə bağlı yüksək səviyyəli birbaşa danışıqların olacağını deyəndə hamını təəccübləndirdi. O, danışıqların aprelin 12-də Omanda keçiriləcəyini açıqladı. İranın bu məsələ barədə susmaq istəyib-istəmədiyi bəlli deyil. Amma xarici işlər naziri Abbas Əraqçi Tehran vaxtı ilə gecəyarısı aydınlatma vermək ehtiyacı hiss elədi, danışıqların Trampın dediyinin əksinə, birbaşa olmayacağını söylədi.

Tərəflər bu görüşü mümkün danışıqlarla bağlı kəşfiyyat xarakterli adlandırıb. Tramp Vaşinqtonun son məqsədini aydın bildirib: İranın nüvə silahı əldə etməsinə icazə verilə bilməz. Amma aydın deməyib ki, bu, nüvə proqramına məhdudiyyət qoymaq deməkdir, yoxsa onu tamamilə dayandırmaq. Tramp qeyd edib ki, İranla Omanda keçiriləcək məsləhətləşmələr uzun bir prosesin yalnız başlanğıcı olacaq: “Bir az vaxtımız var. Bir az vaxtımız var, çünki onların nüvə silahı əldə etməsinə imkan verməyəcəyik. Mən çox şey istəmirəm. Onların nüvə silahı ola bilməz. Əgər bunu hərbi yolla etmək lazımdırsa, biz bunu hərbi yolla edəcəyik. İsrail açıq şəkildə bu işdə çox fəal iştirak edəcək. Onlar liderlər olacaq. Amma heç kim bizə cavabdeh deyil. Biz istədiyimizi edirik”. İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahu bu yaxınlarda Trampın İranla razılaşma əldə etmək üçün diplomatik səylərini dəstəklədiyini bildirib və əlavə edib ki, İran heç vaxt nüvə silahı istehsal etməməlidir. Trampın dəfələrlə hərbi güc tətbiq etməklə hədələmələrinə cavab olaraq İran ABŞ-a “sərt cavab” vəd edib və Vaşinqtonu vəziyyəti gərginləşdirməməyə çağırıb. Trampın Yaxın Şərq üzrə elçisi Stiv Uitkof Oman danışıqlarında ABŞ nümayəndə heyətinə başçılıq edəcək. O, daha əvvəl deyib ki, Vaşinqton elə bir yoxlama proqramı yaratmaq istəyir ki, heç kəs İranın nüvə materialından silah düzəldəcəyindən narahat olmasın. ABŞ-ın milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Uolts isə bildirir ki, administrasiya “tam dayandırılma” istəyir: “İran nüvə proqramından elə əl çəkməlidir ki, bunu bütün dünya görə bilsin”. Nüvə proqramının tam dayandırılması tərəfdarları deyirlər ki, bu, İranın nüvə silahı əldə etməyəcəyini təmin etməyin ən etibarlı yoludur. Vaşinqtonda yerləşən Demokratiyaların Müdafiəsi Fondunun İran proqramının baş direktoru Behnam Taleblu bildirir ki, Tramp silahlara nəzarətə razılaşmamalıdır: “İranın atom proqramını məhdudlaşdırmağa çalışmaqdansa, onu birdəfəlik məhv etməlidir”. Onun fikrincə, buna sanksiyaları gücləndirmək, İsraillə birgə təlimlər keçirmək yoluyla, təzyiq vasitəsilə nail olmaq olar və vacibdir. İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu da İranın nüvə proqramının tamamilə dayandırılması tərəfdarıdır. Bəzilərinin fikrincə, İrandan proqramı tam dayandırma tələbinə Tehran siyasi intihar kimi baxa bilər. Nyu Yorkda yerləşən Avrasiya Qrupunda İran üzrə aparıcı təhlilçi Qreqori Brü deyir ki, belə bir tələblə Tehranla danışıqlara başlamaq alınmaz, İranın nüvə proqramını nəzarətdə saxlayacaq yoxlama mexanizmi gələcək danışıqlar üçün azından əsas yaradardı: “Vaşinqton İranın nüvə proqramının məhvində israr edərsə, danışıqlar çox tez bitər, hərbi eskalasiya riski artar”. Trampın 2018-ci ildə çıxdığı 2015-ci il nüvə sazişinin müddəti oktyabrda bitir. Bu zaman BMT-nin Təhlükəsizlik Şurası İrana sanksiyaları yenidən tətbiq edə bilməyəcək. Yəni, Qərbin vaxtı da tükənir, hövsələsi də. Tramp xəbərdarlıq edib ki, razılaşma əldə olunmasa, İranı bombalayacaq. Fransa deyib ki, yeni razılaşma olmazsa, hərbi qarşıdurma ehtimalı demək olar qaçılmaz olacaq. Birləşmiş Ştatlar regionda hərbi gücünü artırır. İranın dəstəklədiyi husi yaraqlılara hava zərbələri endirir. Təhlilçi Brü İran rejimi üçün riskin çox böyük olduğunu bildirir. Taleblu isə inanır ki, islam respublikası risk məsələsinə ehtiyatlı yanaşır, hərbi qarşıdurma riskinə getmək istəməz.

Bu şəraitdə ABŞ-ın müdafiə naziri Pet Hegşet bildirb ki, İran B-2 bombardmançılarının son yerdəyişmələri fonunda artıq qərar verməlidir. Xtırladaq ki, ABŞ-ın Yəməndəki bombardmanları və İranla gərginliyin artması fonunda mart ayında Hind okeanındakı Dieqo Qarsiya adasındakı ABŞ-Britaniya hərbi bazasına altı B-2 bombardmançı təyyarəsi yerləşdirilib.​ Amerikalı siyasi analitik Peter Teyz bildirib ki, İran ciddi iqtisadi geriləmə ilə üzləşir. Vaşinqton tərəfindən tətbiq edilən ticarət və iqtisadi sanksiyalar, ABŞ Administrasiyasının İsrailə göstərdiyi dəstək Tehrana Tramp administrasiyası ilə diplomatik müzakirələrə başlamaq üçün təzyiq göstərən əsas geosiyasi amillərdir:

“Gözlənilən danışıqlar çərçivəsində İranın silahlı qüvvələrə aid infrastrukturunun təhlükəsizliyinin təmin olunması istiqamətində addımlar atıla bilər. İranın nüvə zənginləşdirmə proqramını dinc məqsədlərlə məhdudlaşdırması məsələsi əsas diqqət mərkəzindədir. Bu danışıqların Oman Sultanlığında keçirilməsi planlaşdırılır. Bildirilir ki, bu seçim həm neytral platforma olması, həm də müxtəlif kommersiya layihələri baxımından uyğundur. Bununla belə, Bakı kimi tarixi irsi olan şəhərlər də belə müzakirələr üçün münasib alternativlərdən biri ola bilərdi”.

Nahid SALAYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

26.07.2025 / 11:03
Qazaxda çətənə kolu yetişdirən qadın yaxalanıb

26.07.2025 / 10:25
Gəncə sakini dəm qazından boğularaq ölüb

26.07.2025 / 10:18
"Real"ın dünya çemionatındakı qazancı açıqlandı

26.07.2025 / 10:06
Rusiya bu gecə Xarkovu bombalayıb

26.07.2025 / 10:01
Məşhur aktyor "Arka sokaklar"da

26.07.2025 / 09:53
2100-cü ilə qədər 1 milyard insan susuzluqdan ölə bilər - alimlərdən XƏBƏRDARLIQ!

26.07.2025 / 09:45
Naxçıvanda 3 kəndin içməli su təchizatı dayandırılıb

26.07.2025 / 09:27
Klinikalar süni mayalanma əməliyyatını da çəkib paylaşırlar - "Medipoint"də baş verənlər...

26.07.2025 / 08:41
Dövlətin əsl müdaxilə vaxtıdır - ehsandan imtinanı sürətləndirmək lazımdır, hələlik 1-2 rayon...

25.07.2025 / 22:22
Türkiyənin 22-ci UNESCO İrsi: Sardis və Bintepə

25.07.2025 / 22:10
Ceyhun Bayramov və Hakan Fidan Ermənistanla sülh danışıqlarını müzakirə etdi...

25.07.2025 / 21:23
Bütün Fransa Makronun qəsdinə durdu - ölkə yeni aksiyalara hazırlaşır...

25.07.2025 / 21:08
Millət vəkili Mehriban Vəliyeva Aydın Quliyevi təbrik etdi

25.07.2025 / 21:06
65 yaşda "Əməkdar jurnalist" adı almaq mənim günahım deyil...

25.07.2025 / 21:05
EKO-nun Xankəndi zirvəsi Rusiyanı niyə bu qədər narahat edir?

25.07.2025 / 20:49
Sülhü pozan Ermənistan, hədəf Azərbaycan - Fransa parlamentindən absurd qərar...

25.07.2025 / 20:34
Zəngəzur dəhlizi məsələsinə NATO da qarışdı...

25.07.2025 / 20:19
Paşinyan həbs etdiyi rus oliqarxı barədə beynəlxalq məhkəmə qərarını da heçə saydı...

25.07.2025 / 20:12
Ermənistanın hücumları nəticəsində yaralanmış, mülklərini itirmiş, əsirlikdə və girovluqda olmuş zərərçəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

25.07.2025 / 20:04
Paytaxt köçürülə bilər - su qıtlığı daha kəskin problemə çevrilir...

25.07.2025 / 19:49
Paşinyanın siyasəti Elçibəyin 90-cı illərdəki Qərbyönlü siyasətinə bənzədildi...

25.07.2025 / 19:35
ABŞ-ın Zəngəzur planı Rusiya layihəsindən kəskin fərqlidir - Zaxarova narahatdır...

25.07.2025 / 19:22
Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

25.07.2025 / 19:16
Bakıda DİN müşavirəsində sərt tələb - “icra olunmalıdır”

25.07.2025 / 19:09
Qubanın şəhid ailələri təklif etdilər - hər şəhid barədə kitab yazılsın...

25.07.2025 / 19:01
MM-in Korsikaya Dəstək Qrupundan Fransa parlamentinə sərt cavab - bu onları qıcıqlandırır...

25.07.2025 / 18:58
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib

25.07.2025 / 18:55
Tələbə təqaüdləri artırıldı - 300, 450 manat...

25.07.2025 / 18:50
İsgəndər Xəlilovun oğlunun şirkəti ofisdə axtarış aparılmasını təkzib etdi

25.07.2025 / 18:41
Rusiya Aİİ çərçivəsində Ermənistanı iqtisadi sanksiyalarla hədələdi...

25.07.2025 / 18:35
Mixail Qusmanın Azərbaycan boyda səmimi və doğma ailəsi var – Cavid İsmayıl yazır

25.07.2025 / 18:30
Şuşa Media Forumu qlobal mətbuatda

25.07.2025 / 18:27
Nazirlər Kabineti 2018-də söz vermişdi ki, yaxın 3 ildə 100 faiz olacaq - hanı bəs?

25.07.2025 / 18:14
Kreml rəsmisi Zəngəzur dəhlizindən imtina etdi - şok...

25.07.2025 / 18:09
“Bakcell”in dəstəyi ilə “YAŞAT” yay məktəbi Londonda - FOTO

25.07.2025 / 17:59
Rusiya Ermənistanın qazını kəsməkdən başladı – Tiflis-İrəvan xəttində nə baş verir?..

25.07.2025 / 17:46
İstanbulda Rusiya-Ukrayna danışığının iflas etməsinin şok səbəbləri - təfərrüatlar...

25.07.2025 / 17:33
Türkiyənin Akkuyu AES tikintisində maaş qalmaqalı günbəgün böyüyür...

25.07.2025 / 17:14
Ərdoğan Trampla Putini İstanbulda bir araya gətirmək istəyir...

25.07.2025 / 17:10
"Zəngəzur dəhlizi regional logistikanı gücləndirəcək" - Özbəkistan Nəqliyyat Nazirliyinin hesabatı

25.07.2025 / 17:07
“Yüksəliş” müsabiqəsi insan kapitalına dəyərli investisiyadır" - Fərəh Əliyeva

25.07.2025 / 17:01
"Beşinci “Yüksəliş” müsabiqəsinin 20 qalibindən ikisi ADA Universitetinin tələbəsi, biri isə ADA-nın müəllimidir" - Hafiz Paşayev

25.07.2025 / 16:49
Polis Pirallahıda əməliyyat keçirdi - 42 kq narkotik aşkarlandı

25.07.2025 / 16:33
Keçmiş Baş Qərargah rəisindən xəbərdarlıq - Rusiya-Ukrayna müharibəsi 2034-cü ilə qədər uzana bilər…

25.07.2025 / 16:15
ABŞ səfiri Makronun Fələstin qərarını ələ saldı - onda İngiltərə də Fransanı öz müstəmləkəsi elan edə bilər

25.07.2025 / 16:09
"Bakıda yəhudi özünü Parisdən daha təhlükəsiz hiss edir" - Corc Dik

25.07.2025 / 15:56
Cənubda ilk qız məktəbini təşkil edən Məryəm xanım...

25.07.2025 / 15:46
Hacıqabulda avtoxuliqanlıq edən sürücü məsuliyyətə cəlb olundu

25.07.2025 / 15:27
"Gəncəyə raketlər düşəndə mən oradaydım" - İsrail səfiri erməni hücumlarından danışdı

25.07.2025 / 15:22
Castin Timberleyk Bakıdadır!

25.07.2025 / 14:43
"Şuşanı ziyarət etmiş ilk İsrail səfiri olmaq mənim üçün böyük şərəfdir" - Corc Dik

25.07.2025 / 14:27
Kreml Ukraynanın təklifini yenə qəbul etmədi - Putin-Zelenski görüşü çətin ki, mümkün olsun...

25.07.2025 / 14:21
Şəxsiyyət vəsiqəsinə yeni məlumatlar əlavə ediləcək - FOTO

25.07.2025 / 14:18
İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun nizamnamə kapitalı artırıldı - FƏRMAN

25.07.2025 / 14:11
44 günlük müharibə zamanı Ermənistanın əsir götürdüyü azərbaycanlı - "Mənə işgəncələr verildi"

25.07.2025 / 13:43
"Azərbaycan İsraillə Türkiyənin yaxınlaşmasında mühüm rol oynayıb" - Səfir

25.07.2025 / 13:35
Qazaxıstan Xəzər dənizini xilas etməyə çağırdı...

25.07.2025 / 13:19
"Azərbaycan multikulturalizm modeli ilə haqlı olaraq qürur duyur" - İsrail səfiri

25.07.2025 / 13:10
За что уволили в России бакинца М. Гусмана? - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

25.07.2025 / 12:55
Yeni tədris ilində təhsil haqlarında dəyişiklik olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA

25.07.2025 / 12:37
Fərdi jurnalist müsabiqəsi"nin nəticələri açıqlandı

25.07.2025 / 12:28
İnsan ölümü bilib, boşuna yaşayır - müğənni Günel

25.07.2025 / 11:04
Zaxarova Azərbaycana şərt qoydu. İşə baxın! - CANLI

25.07.2025 / 10:12
İsrailə bəd xəbər - Kanada da Fələstini tanımağa hazırlaşır

25.07.2025 / 10:06
Bu gün 22 min abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq

25.07.2025 / 10:00
Trampdan QƏRAR - USAID üçün ayrılan 7,9 milyard dollar geri qaytarıldı

25.07.2025 / 09:30
Bu gün Cənub zonasında işıq olmayacaq - səbəb açıqlandı

25.07.2025 / 09:22
Ukraynalı deputat yol qəzasında ölüb

25.07.2025 / 09:18
"Pivəçilər" bu futbolçu üçün 75 milyon avro təklif edir!

25.07.2025 / 09:12
ABŞ-dan Makrona ŞOK- "Fələstini dövlət kimi tanımayacayıq"

25.07.2025 / 09:06
Ər-Riyadda sürücüsüz avtomobillər işə düşür

25.07.2025 / 09:00
Ağdamın Xıdırlı kəndinə və Cəbrayıl şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb

25.07.2025 / 08:44
İli 5 min manata peşə təhsili olar? Universitetlərdən baha?

25.07.2025 / 08:30
Goranboyda dəhşətli qətl - yeniyetmə öz anasını və nənəsini öldürdü!

24.07.2025 / 22:35
Ermənistan Zəngəzur dəhlizini ABŞ-a icarəyə verməkdən imtina etdi

24.07.2025 / 21:43
Ermənilərin təxribatları nəticəsində yaralanmış, evləri dağıdılmış, əsir və girovluqda olmuş 60-dan çox zərərçəkmiş şəxs ifadə verdi - MƏHKƏMƏ +FOTO

24.07.2025 / 21:08
Dünyanın diqqəti Zəngəzur dəhlizinə fokuslanır...

24.07.2025 / 21:01
Lerikdə yanğına səbəb olan iki nəfər saxlandı

24.07.2025 / 20:52
Düşmən kəşfiyyatı Azərbaycanın nüfuzlu adamları barədə məlumatlar toplayır... Ayıq olun...

24.07.2025 / 20:36
Ermənistan daxildə qanlı toqquşmalar mərhələsinə girdi...

24.07.2025 / 20:21
Ermənistan Zəngəzurun icarəyə verilməsi məlumatlarını məqsədli yayır...

Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910