Ermənilər Ağdamı Xirosimaya necə oxşatdılar...
“Xarici jurnalistlər Ağdamı “Qafqazın Xirosiması” adlandırıblar”. Bunu Prezident İlham Əliyev Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının baş katibi Bağdad Amreyevi videoformatda qəbul edərkən deyib.
Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, vaxtilə Qarabağın çiçəklənən, on minlərlə insanın yaşadığı Ağdam və Füzuli şəhərləri tamamilə dağıdılıb: “Füzulidə bircə salamat bina yoxdur. Ağdamda da bütün binalar sökülüb, yalnız qismən dağıdılmış məscid qalıb. O da, mənim dediyim kimi, sonradan məlum olub ki, yalnız Azərbaycan Ordusunun bu istiqamətdə hücum edəcəyi halda baş verə biləcək artilleriya zərbələrinin oriyentiri kimi ərazidə səmtləşdirmək üçün qalıb. Təsadüfi deyil ki, xarici jurnalistlər Ağdamı “Qafqazın Xirosiması” adlandırıblar. Fikrimcə, eyni sözləri Füzuli şəhəri, həmçinin, işğal altında olmuş başqa şəhərlər haqqında da demək olar. Zəngilan da, Cəbrayıl da, Qubadlı da, praktiki olaraq, tamamilə dağıdılıb. Təkcə şəhərlər yox, kəndlər də. Siz Füzuliyə, Ağdama gedəndə yol boyunca yəqin ki, tamamilə dağıdılmış kəndləri görmüsünüz. Bütün bu dağıntılar Birinci Qarabağ müharibəsi başa çatandan sonra törədilib, məhz bu ərazilərdə Azərbaycanın mədəni irsinin izlərini məhv etmək üçün. Həm də azərbaycanlıların bu ərazilərə qayıtmalarına heç vaxt imkan verməmək üçün, eləcə də sırf oğurluq, qarət üçün”.
Qeyd etdiyimiz kimi, Ağdam şəhərində, ondan qalan ərazidə səfərdə olmuş xarici jurnalistlər onu “Qafqazın Xirosiması” adlandırırlar. Ancaq mütəxəssislər hesab edirlər ki, Ağdam Xirosimadan da pisdir. Ona görə ki, Xirosima nüvə faciəsi, atom zərbəsi idi. Lakin oradan vandallar və barbarlar dəstəsi keçməmişdi. Ancaq Ağdam şəhəri işğal ediləndən sonra dağıdılıb.
- “Ağdamda başlanan bərpa işləri onu dünyanın ən gözəl şəhərlərindən birinə çevirəcək”
Siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zaur Əliyev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, Prezident İlham Əliyev Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının baş katibi Bağdad Amreyevi videoformatda qəbul edərkən bildirib ki, keçmiş Ağdam şəhərində, ondan qalan ərazidə səfərdə olmuş xarici jurnalistlər onu “Qafqazın Xirosiması” adlandırırlar: “Mən hesab edirəm ki, bu, Xirosimadan da pisdir. Cənab Prezidentin bu çıxışı həqiqətə söykənir. Qeyd edim ki, Ağdam şəhəri Azərbaycanın qədim və çox böyük tarixə malik şəhərlərindən biridir. Eyni zamanda, Ağdam bu gün xarabazarlıq, viran edilmiş yurddur. Onun 6 mindən çox şəhidinin ruhu narahatdır. Ruhlar şəhəridir. Orada indi yalnız xaraba binaların divarları qalıb. Bu xaraba qoyulan şəhərin bizə ehtiyacı olduğu danılmaz bir faktdır. Britaniyalı jurnalist Tomas de Vaal Ağdamda olandan sonra yazıb: “1993-cü ildə ermənilər Ağdamı ələ keçirdikdən sonra bir-bir küçələri və evləri talayıb daşıdılar. Dağıdılmış evləri qanqal və böyürtkən kolları basıb. Viran qalmış şəhərə minarədən baxıb, bir daha bu apokalipsisin səbəbləri haqqında düşündüm…”. Çex jurnalisti Petruşka Şustrova da Ağdama səfərindən sonra yazıb: “Bir vaxtlar britaniyalı jurnalist Tomas de Vaalın kitabında “balaca Xirosima” deyə bir bənzətmə oxuyanda düşünmüşdüm ki, bu, şişirtmədir. Amma yox, şişirdilməyib. Ağdam xarabalığa çevrilib və bu, olduqca dəhşətli bir mənzərədir”. 2000-ci illərdə “Lonely Planet” jurnalı Ağdama “Qafqazın Xirosiması” adını verdi. Eyni zamanda, populyar “WebUrbanist.com” saytında belə bir məlumat yerləşdirildi: “…Parlaq bir yaz günü idi, buradan hətta yüz kilometr şimalda ucalan Qafqaz dağlarının səfalı zirvələri aydın görünürdü. Bu mənzərəni seyr etmək əvəzinə, gözlərim aşağıdakı kiçik Xirosimadan ayrıla bilmirdi…” Bu sayt Ağdamı turistlər arasında maraq doğuran 20 ruhlar şəhərindən biri kimi dünyaya tanıtdı. İspaniyanın ən böyük nəşrlərindən olan “El Mundo” qəzeti Ağdam şəhəri haqqında yazıb. “Yer üzündən silinmiş şəhərlərə səyahət” adlı məqalədə dünyanın bir çox şəhəri ilə yanaşı, qəzet Ağdam şəhərindən də bəhs edir. “Azərbaycanın Ağdam şəhəri 1993-cü ildən sonra mistik vəziyyətə düşüb. Ermənistan və Azərbaycan arasındakı münaqişədə bu şəhər dağıdılıb”, - deyə yazıda bildirilir. Lakin bu, keçmişdə qaldı. Tarixdə daha “Qafqazın Xirosiması” sadəcə, kitablarda və sənədlərdə, rəsmlərdə qalacaq. Ağdam daha azaddır və biz inanırıq ki, Ağdamda başlanan bərpa işləri onu dünyanın ən gözəl şəhərlərindən birinə çevirəcək. Ağdam “Qafqazın Xirosiması”ndan Qafqazın cənnətinə çevriləcək”.
Günel CƏLİLOVA
