Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov 2020-ci ilin yekunları ilə bağlı keçirdiyi mətbuat konfransında deyib ki, hərbi əsirlərin mübadiləsi məsələsi 9 noyabrdan 10 noyabra keçən gecə imzalanan bəyanatın tərkib hissəsidir. Bu məsələ Rusiya Prezidentinin Azərbaycan və Ermənistan liderləri ilə telefon danışıqlarında müzakirə olunub: “Mənim Azərbaycan və Ermənistan XİN başçıları ilə telefon danışıqlarımda da mövzu müzakirə olunub. Hərbi əsirlərin dəyişdirilməsi olduqca uzun davam edən 11 yanvar Moskva görüşündə də müzakirə edilib”.
Lavrov bildirib ki, Ermənistan tərəfində daha çox problemlər olub: “Gərək hər iki tərəf əsirlərin siyahısını verəydi. Azərbaycan tərəfi həmin siyahını verib. Bu siyahı böyük deyildi. Həmin əsirlər dəyişdirildi. Əsir, itkin düşmüşlərlə bağlı daha Azərbaycan tərəfindən məsələ qaldırılmadı. Ermənistan tərəfindən isə bu siyahı dərhal və tam təqdim olunmadı. 9 noyabra kimi əsir düşənlərin mübadiləsi oldu. İndi isə söhbət dekabrın əvvəlində yaranan məsələdən gedir. Böyük erməni çağırışçıları noyabrın sonunda Hadruta göndəriliblər. Onlar bir həftə, 10 gün sonra, dekabrın əvvəlində 62 nəfər orda əsir düşüblər. Azərbaycan tərəfi həmin mərhələdə bəyan etdi ki, əsir düşənlər hərbi əməliyyatların dayandırılmasından sonra həmin ərazilərə göndəriliblər, ona görə də həmin məsələyə 9 noyabr üçtərəfli Bəyanatı çərçivəsində deyil, ayrıca baxmaq lazımdır. Rusiya əsirlərin “hamının hamıya” prinsipi əsasında dəyişdirilməsinin tərəfdarıdır. Mən erməni həmkarımla danışdım. Məlum oldu ki, siyahıda 62 nəfərdən çox əsir var. Bildirim ki, bu mövzu mövcuddur. Əgər bizim sülhməramlılarımız olmasaydı, bunu həll etmək çətin olardı”.
Lavrovun toxunduğu 62 nəfərlik siyahıdakı şəxslər hərbi əsir hesab oluna bilərmi?
“Lavrovun dediyi siyahıda yer alan 62 nəfər Azərbaycan qanunlarına görə diversant və terrorçu sayılır”
Azərbaycanlı Əsir və Girovlarla bağlı Məlumat Mərkəzinin koordinatoru Əhməd Şahidov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, əsirlərin dəyişdirilməsilə bağlı məsələyə Azərbaycan neçə il əvvəl nail olmaq istəyib: “Hətta müxtəlif vaxtlarda Azərbaycana qarşı diversiya törətmək istəyən əsirlərin sayının artması da Ermənistanın bu məsələyə müsbət reaksiya verməsinə şərait yaratmırdı. Yəni bizim əlimizdə sayca onlardan çox əsir olsa da, onlar “hamının hamıya” prinsipi ilə əsirlərin dəyişməsinə tərəfdar çıxmırdılar. Əsasən də, prinsipial olaraq Dilqəm Əsgərovla Şahbaz Quliyevin qaytarılmasından imtina edirdilər. Bir ara hətta bəhanə edərək deyirdilər ki, güya bu, Ermənistanın yox, qondarma qurumun məsələsidir. 44 günlük müharibə Ermənistanı diz çökdürdü. Əvvəllər qəbul etmədiyi bir çox məsələləri hazırda yalvararaq təklif edir. Hazırda bizim əlimizdə olan hərbi əsirlərin sayı xeyli artıq oldu. Hətta Ermənistan tərəfi bunu bir neçə dəfə şişirdirdi. Bu məsələ Ermənistan hakimiyyəti üçün baş ağrısına çevrildi. İtkin düşən, barəsində heç bir xəbər olmayan erməni hərbçilərin valideynləri, demək olar ki, hər gün Ermənistan hakimiyyətinə qarşı etiraz aksiyaları keçirir. Nikol Paşinyana müxalif olan qüvvələr isə bundan məharətlə istifadə edir. Buna görə də Paşinyan bu bəladan qurtarmaq istəyir. Onların “hamının hamıya” prinsipi ilə razılaşması bu amillə bağlıdır. Buna onları Azərbaycan ordusunun qazandığı zəfər məcbur edib. Hətta bununla bağlı vasitəçilik etməsi üçün Rusiyaya yalvarırlar. Erməni valideynləri deyir ki, belə getsə, Paşinyana deyil, İlham Əliyevə müraciət edəcəklər. Bilirsiniz ki, əsirlərin dəyişdirilməsi 10 noyabr Bəyanatında da öz əksini tapıb”.
Ekspertin sözlərinə görə, məhz həmin Bəyanatdan sonra ermənilər yenidən terror törətməyə can atdılar: “Bunun nəticəsində əsir götürülən erməni hərbçilərinə humanitar tədbirlər şamil olunmur. Lavrovun dediyi siyahıda yer alan 62 nəfər Azərbaycan qanunlarına görə diversant və terrorçu sayılır. Buna uyğun da onlara ittiham irəli sürülməlidir”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
