Avropa İttifaqı yeni SSRİ olmaq istəyir - Cənubi Qafqazda ilk olaraq Gürcüstanı əzəcək...
“Avropa İttifaqı bizi viza rejiminin ləğvi ilə hədələyir. Lakin gürcü xalqı üçün əsas viza məsələsi deyil. Əgər gürcü xalqının qarşısında sülh və sabitlik və ya viza rejiminin liberallaşdırılması arasında seçim olarsa, biz sülh və sabitliyə üstünlük verəcəyik”.
Bunu Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
Onun sözlərinə görə, sülh və sabitlik gürcü xalqının seçimidir. “Viza rejiminin liberallaşdırılması o deməkdir ki, Gürcüstan vətəndaşının Avropaya getməsi üçün viza lazımdır. Sülh, sabitlik, ailə dəyərləri ekzistensial məsələlərdir. Avropaya viza ilə, yaxud vizasız səyahət etməyiniz ekzistensial məsələ deyil”. Bu arada qeyd edək ki, Avropa İttifaqı, Gürcüstan hakimiyyəti yayın sonuna qədər demokratik inkişaf yoluna qayıtmasa, Tiflisi Avropaya inteqrasiyasını kəsməklə hədələyir. Qeyd olunur ki, avropalılar respublikanı vizasız rejimdən məhrum edə və onunla assosiasiya sazişinə xitam verə bilərlər. Buna cavab olaraq, hakim “Gürcü arzusu” Avropa İttifaqını Sovet İttifaqı ilə müqayisə edir və münasibətləri elə indi də poza biləcəyini açıq şəkildə bildirir. Avropa Komissiyasının miqrasiya və daxili işlər üzrə baş direktoru Beate Qminder Gürcüstan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Maka Boçorişviliyə məktub göndərərək, Tiflisdən demokratik inkişaf yoluna qayıtmaq üçün Brüsselin tövsiyələrini yerinə yetirməyi xahiş edib. Xüsusilə, Aİ nümayəndəsi xatırladıb ki, islahatlar sayəsində 2017-ci ildə Qafqaz respublikası Aİ ilə vizasız rejim əldə edib, lakin 2024-cü ildə Gürcüstan hakimiyyəti öz dəyərlərinə zidd siyasət yürütməyə başladığından avropalılar onu məhdudlaşdırmağa məcbur olublar: “Komissiya öz hesabatında Gürcüstanda əsas hüquq və azadlıqların, o cümlədən müvafiq Avropa və beynəlxalq standartlara zidd olan ayrı-seçkiliyə yol verilməməsi prinsipinin pozulması hallarını qeyd edib”. Vəziyyəti düzəltmək üçün Qminder Tiflisi “xarici agentlər” və “ailə dəyərləri” haqqında qanunları ləğv etməyə və cinsi azlıqların hüquqlarını qorumağa çağırıb. Bundan əlavə, Gürcüstan hökumətinin antikorrupsiya siyasəti yeritməsi Avropa İttifaqını qane etmir. “Gürcü arzusu” indiyədək Brüsselin tələblərinə məhəl qoymadığından Aİ-nin 12 ölkəsi diplomatik və xidməti pasportlara malik gürcülər üçün vizasız rejimi ləğv edib, lakin bu, respublikanın hakimiyyət orqanlarına təsir etməsə, onun bütün sakinləri tezliklə Aİ-yə sərbəst səfər etmək hüququnu itirə bilər. Qminder bu fonda qeyd edib: “Ümid edirəm ki, Gürcüstan hakimiyyəti konstruktiv cavab verəcək və komissiyanın tövsiyələrinin tam yerinə yetirilməsi üçün lazımi addımlar atacaq. Komissiya vizadan azad etmə mexanizmi ilə bağlı növbəti hesabatında bu tövsiyələrə uyğunluq səviyyəsini qiymətləndirəcək. Bu qiymətləndirməyə əsasən, uyğunsuzluğun davam etməsi halında, komissiya yenilənmiş Visa-reqlamentin 8-ci maddəsinə uyğun olaraq müvafiq tədbirlər həyata keçirə bilər”.
Aİ-nin ciddiliyini Avropa diplomatiyasının rəhbəri Kaja Kallas da təsdiqləyib: “Gürcü arzusu”nun demokratiyaya hücumu getdikcə ciddiləşir. Aİ nazirləri Aİ-nin vətəndaş cəmiyyətinə dəstəyini yüksək qiymətləndirdilər və müxtəlif variantları müzakirə etdilər - başqa nə edə bilərik? Bura vizasız rejimin, Assosiasiya Sazişinin dayandırılması və sanksiyaların tətbiqi daxildir. Gürcüstanda demokratik reqressiya üçün yüksək qiymət ödənəcək”. Qərb mətbuatının yazdığına görə, Brüsselin tələblərinin yerinə yetirilməsi üçün son tarix avqustun 31-dir. Bununla belə, Gürcüstan hakimiyyəti, görünür, güzəştə getmək niyyətində deyil. Belə ki, parlamentin spikeri Şalva Papuaşvili Kallasdan dezinformasiya və böhtana görə ictimaiyyət qarşısında üzr istəməsini tələb edib: “Postsovet siyasi elitasının Brüsseli və onun nüfuzunu bu dərəcədə dəyərdən salması, onu sovet tipli hücumlar alətinə çevirməsi təəssüf doğurur... Aİ-nin Ali Nümayəndəsi Gürcüstanın məhkəmə sisteminə qarşı dezinformasiya və böhtanlara görə üzr istəmək əvəzinə, hakimləri böhtan atmaqda və onları hədələməkdə davam edir”. Öz növbəsində Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze bəyan edib ki, vizasız rejimin saxlanması hakim rejimi gücləndirən, sülh və sabitliyi qoruyan qanunları ləğv etməyə dəyməz. “Geocase” mərkəzinin rəhbəri Viktor Kipiani hesab edir ki, “Gürcü arzusu” liderlərinin bəyanatları hakim partiyanın Avropa İttifaqına heç bir güzəştə getməyəcəyini açıq şəkildə göstərir: “Onların ritorikası əvvəlkindən daha zəhərli olub. Eyni zamanda, Aİ qərara gəlib ki, şəxsi sanksiyalar nəticə vermədiyi üçün ittifaqın bütün üzvlərinin razılığını tələb etməyən daha ciddi tədbirlərə keçməyin vaxtı çatıb”. Ekspertin fikrincə, hakim partiya Aİ ilə informasiya müharibəsi məntiqinə uyğun hərəkət edir, ona görə də öz çıxışlarında münasibətlərin pozulmasının mümkün mənfi nəticələrini bilərəkdən görməzlikdən gəlir. Buna baxmayaraq, vizasız rejimin və assosiativ sazişin ləğvi nəinki müxalifət, hətta iqtidar tərəfdarları tərəfindən də mənfi qarşılanacaq: “Nəzərə almalıyıq ki, “Gürcü arzusu” seçicilərinin əhəmiyyətli hissəsi özləri də Aİ ilə münasibətlərin dərinləşməsinin tərəfdarıdırlar. Ona görə də ölkədə siyasi böhran daha da pisləşəcək. İqtisadi nəticələrə gəlincə, mənfi nəticələr də olacaq, amma o qədər də radikal deyil. Son illərdə Gürcüstanın xarici ticarət dövriyyəsi Aİ-dən Rusiyaya və digər qonşulara keçib”. Eyni zamanda, o hesab edir ki, respublikanın Avropaya inteqrasiya hekayəsi çətin ki, bu payızda bitsin. Birincisi, Gürcüstan Konstitusiyası və gürcülərin əhəmiyyətli hissəsinin yanaşması buna mane olur. İkincisi, Avropa İttifaqı çətin ki, Rusiyaya bu ölkəyə təsirini gücləndirmək imkanı vermək istəsin. Politoloq Nino Skvortsova isə hesab edir ki, Gürcüstanda dəhşətli heç nə olmayacaq: “Məşhur inancın əksinə olaraq, vizasızlıq məsələsi ölkənin milli maraqları iyerarxiyasında ən vacib məsələ deyil... Gürcüstan onilliklər ərzində inteqrasiya trayektoriyası ilə irəliləyir, lakin bu gün yaxınlaşma dərəcəsini daxili islahatlar deyil, Brüssel bürokratiyasının siyasi iradəsi müəyyən edir”.
Samirə SƏFƏROVA
