Ay Paşinyan, Şanxay təşkilatı hara, Avropa Birliyi hara?..
Xaqani Cəfərli: "Qənaətimcə, Azərbaycan cəmiyyəti artıq Ermənistanın addımlarını izləməkdən əl çəkməlidir - Ermənistan yüz il sonra da Azərbaycan üçün təhlükə olmayacaq"
Ermənistan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına (ŞƏT) üzv olmaq üçün müraciət edib.
"Bəli, biz ŞƏT-ə daxil olmaq üçün müraciət etmişik. Bu bizim balanslaşdırma və tarazlıq siyasətimizə uyğundur", - iyulun 16-da İrəvanda keçirilən mətbuat konfransında baş nazir Nikol Paşinyan bildirib.
O xatırladıb ki, Ermənistan artıq ŞƏT-də müşahidəçi statusuna malikdir.
“Başqa sözlə, biz sıfırdan meydana çıxmışıq, orada heç bir səsvermə hüququna malik deyilik və birdən təşkilata üzv olmaq qərarına gəlmişik”, - Paşinyan bildirib.
O qeyd edib ki, Ermənistan hakimiyyətinin qərarı həm də “təşkilatda baş verən mühüm struktur dəyişiklikləri” ilə bağlıdır, çünki ŞƏT-də “müşahidəçi və ya assosiativ üzv statusunun ləğvi məsələsi” müzakirə olunur.
Bundan əvvəl Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyi ölkənin ŞƏT-ə üzv olmaq arzusunu ifadə edib. "Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının əsas prinsiplərini, yəni ərazi bütövlüyü, güc tətbiq etməmək və sərhədlərin toxunulmazlığını bölüşən Ermənistan Respublikası ŞƏT-ə üzv olmaq arzusunu ifadə edib", - nazirliyin bəyanatında deyilir.
Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı ümumi əhalisi təxminən 3,5 milyard nəfər olan on dövlətdən ibarət beynəlxalq birlikdir. Bunlar Rusiya, Hindistan, İran, Qazaxıstan, Çin, Qırğızıstan, Pakistan, Tacikistan, Özbəkistan və Belarusdur. Onun əsası 2001-ci il iyunun 15-də Çinin Şanxay şəhərində bu dövlətlərin başçılarının görüşündə qoyulub. Rəsmi dillər rus və çin dilləridir.
Ermənistan 2024-cü ilin iyulunda assosiasiyaya tamhüquqlu üzvlüyündən əvvəl olan müşahidəçi statusu istəyib. Azərbaycan da müşahidəçi olmaq arzusunu bildirib, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan isə ölkəsinin ŞƏT-ə daimi üzv kimi qoşulmalı olduğunu bildirib. Bir il sonra Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Pekində çinli həmkarı ilə görüşündən sonra İrəvanın ŞƏT-in daimi üzvü olmaq arzusunu açıq elan etdi.
Ermənistanın ŞƏT-ə üzv qəbul edilməsi nə dərəcədə realdır və bunun Azərbaycan-Ermənistan munasibətlərinə bir təsiri ola bilərmi?
Politoloq Xaqani Cəfərli məsələ ilə bağlı baki-xeber.com-a açıqlamasında bildirdi ki, kiçik dövlətlərin, o cümlədən Ermənistanın balanslaşdırma və tarazlıq siyasətindən bəhs etməsini qeyri-ciddi möve hesab edir: "Böyük dövlətlər, güc mərkəzləri arasında tarazlıq yaratmaq Ermənistan kimi kiçik ölkələrin imkanları xaricindədir. Eyni zamanda, həm Avropa İttifaqına, həm də Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olmaq cəhdini qeyri-ciddi məsələ hesab edirəm. İkisindən birinə üzv olmaq normal siyasət hesab oluna bilər. Ancaq fərqli maraqları olan, hətta rəqib olan ittifaq və bloklarda təmsil olunmaq mümkün deyil.
Digər tərəfdən, Çin və Hindistanın ikisinin də üzv olduğu birlikləri prespektivi olmayan ittifaqlar hesab edirəm. Çin və Hindistan hər ikisi böyük dövlətlərdir və fərqli maraqları var. Bir-biri ilə strateji rəqib olan bu iki dövlətin ikisinin də üzv olduğu birlik effektli ola bilməz.
Ermənistanin ŞƏT-ə üzv olmasının Azərbaycan-Ermənistan munasibətlərinə ciddi təsiri ola bilməz. Ümumiyyətlə, Ermənistan bu gün dünyada mövcud olan bütün birlik və alyanslara qoşulsa, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinə ciddi təsiri olmaz. Qənaətimcə, Azərbaycan cəmiyyəti artıq Ermənistanın addımlarını izləməkdən əl çəkməlidir. Ermənistan yüz il sonra da Azərbaycan üçün təhlükə olmayacaq".
Akif NƏSİRLİ
