12 günlük müharibə Rusiya-İran münasibətlərini xeyli zədələdi...
Ramil Məmmədli: “Tehranda belə bir əminlik var ki, Moskva onları hər an sata bilər”
12 gün davam edən İran-İsrail toqquşmasından sonra Tehranla Moskva arasında münasibətlər pisləşib. Bu barədə həm Rusiya, həm də İran mətbuatında xəbərlər yayılıb.
Sözügedən məlumatlarda qeyd olunur ki, İranın ali dini lideri Əli Xamnei Rusiyanın hadisələrə münasibətindən narazı qalıb. İran hakimiyyətinə yaxın "Fərhixteqan" qəzetində dərc edilən məqalədə deyilir ki, xarici işlər naziri Abbas Əraqçı Moskvaya səfəri zamanı Xamneinin Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə ünvanladığı narazılıq məktubunu çatdırıb. Xamnei məktubunda İranın gözləntilərini doğrultmadığını vurğulayıb. Tehran Moskvanın münaqişəyə münasibətinin daha sərt və dəqiq olmasını gözləsə də, bu baş verməyib. Nəşrin iddiasına görə, müharibənin əvvəlində Rusiya İsraili işğalçı kimi tanıyaraq onun hücumlarını pisləsə də, ümumi mövqeyi İranın istədiyi qədər möhkəm və ciddi olmayıb.
“Putin İranın müdafiəsi ilə bağlı praktiki addımlar atsaydı, bu, Trampın qəzəbinə səbəb olardı”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən hərbi ekspert Ramil Məmmədli hesab edir ki, faktiki olaraq Rusiya 12 günlük müharibədə İranı qorumadı: “Nəinki qorumadı, heç buna təşəbbüs də göstərmədi. Çünki Ukrayna müharibəsi fonunda, prezident Putin ABŞ prezidenti Donald Trampla münasibətləri pisləşdirə bilməzdi. Putin İranın müdafiəsi ilə bağlı praktiki addımlar atsaydı, bu, Trampın qəzəbinə səbəb olardı. Nəticədə ABŞ Ukraynanı yenidən və daha sürətli şəkildə silahlandıracaqdı ki, bu da cəbhədə Rusiyanın durumunu ağırlaşdıracaqdı. Hətta İsrail belə Ukraynanın silahlandırılmasında yer alacaqdı. Bəzi istisnaları çıxmaq şərti ilə, İsrail Rusiya ilə münasibətləri saxlayaraq Ukraynaya silah göndərmir. Əgər İsrail malik olduğu müasir silahları Ukraynaya versə, bunun nəticəsi Rusiya üçün yaxşı olmayacaq. Onsuz da 3 ildən artıq davam edən müharibə ilə əlaqədar Rusiya böyük resurslar itirir. Ancaq o da var ki, İran Rusiyanı “Şahid” zərbə dronları və digər silahlarla təmin edir. Bunun müqabilində Rusiyanın sərgilədiyi siyasət İranda adekvat qəbul edilmədi. On iki günlük müharibədə məlum oldu ki, Rusiya İranı düz-əməlli hava hücumundan müdafiə vasitələri ilə təmin etməyib. Yoxsa İsrail İranı bu dərəcədə rahat bonbardıman edə bilməzdi. Bir sözlə, Tehranda belə bir əminlik var ki, Moskva onları hər an sata bilər. Baxmayaraq ki, iki ölkə arasında bir sıra müqavilələr var. Məlum müharibə İranın Rusiyaya olan etimadını, gözləntilərini sarsıtdı. O baxımdan hesab edirəm ki, bu amil mütləq bundan sonra iki ölkə münasibətlərində mənfi mənada özünü büruzə verəcək. İran daha çox Çinə stavka etməyə çalışacaq”.
Vidadi ORDAHALLI
