Rusiya XİN Azərbaycanda rus dilinin vəziyyətini(?) araşdırır...

Məzahir Məmmədli: “Rusiyanın həmin təşkilatının narahatlığına əsas yoxdur”
“Vedomosti”nin yaydığı məlumata görə, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) sifarişi ilə Ümumrusiya İctimai Rəyin Öyrənilməsi Mərkəzi (VTsİOM) rus dilinin xaricdə, xüsusən də Azərbaycanda təbliği ilə bağlı sosioloji araşdırma aparacaq.
Mərkəzin baş direktoru Valeri Fyodorov Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin kəskinləşməsinin burada araşdırma aparmaq planlarına hər hansı təsirinin olub-olmaması ilə bağlı suala belə cavab verdi: “Eskalasiyalar gəlir və gedir... Tədqiqatın özü hələ başlamayıb, biz təzəcə tenderdə qalib gəlmişik, hələ ki, müqavilə ilə bağlı danışıqlarımız davam edir”.
Qeyd edək sosial şəbəkələrdə Azərbaycan təhsil müəssisələrində guya rus dilində tədrisin dayandırılması ilə bağlı paylaşım edilmişdi, amma Azərbaycanın Elm və Təhsil Nazirliyi məlumatın həqiqəti əks etdirmədiyini qeyd etdi.
Yeri gəlmişkən bildirək ki, Azərbaycanda 300-dən artıq rus dilində fəaliyyət göstərən məktəb var və o müəssisələr dövlət büdcəsindən maliyyələşir.
Azərbaycanda rus dili ilə bağlı nə problem var ki, araşdırma aparılır? Azərbaycanda rus dilinin vəziyyəti yaxsi olduğu halda Rusiya nəyi araşdıracaq?
“Azərbaycanda rus dilinin vəziyyəti normaldır, eyni zamanda rus dilində tədrisin həyata keçirilməsində də hər hansı bir problem yoxdur”
Tanınmış ekspert Məzahir Məmmədli “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, Rusiyanın sözügedən təşkilatının bu araşdırmanı aparması üçün əsas yoxdur, çünki Azərbaycanda rusdilli məktəblər, rusdilli təhsil hər hansı bir problemlə üzləşməyib. Ekspert qeyd etdi ki, əslində Azərbaycanda rus dilində təhsillə bağlı hər hansı bir təhlükənin olduğunu demək yersizdir. “Azərbaycanda rus dilinin vəziyyəti normaldır, eyni zamanda rus dilində tədrisin həyata keçirilməsində də hər hansı bir problem yoxdur. Ölkəmizdə onlarla məktəb var ki, rus dilində fəaliyyət göstərir, əksər məktəblərimizdə rus bölmələri var. Cəmiyyətdə də rus dilində danışan insanların sayı az deyil.
Rusiya tərəfin araşdırma aparmaq istəyinə gəlincə, bu, rus dilində danışanların vəziyyətinin deyil, rus dilində təhsilin durumunu öyrənmək məqsədi güdə bilər. Məncə, hazırda rusdilli təhsillə bağlı hər hansı bir təhlükə yoxdur. Elm və Təhsil Nazirliyi də açıqlama verdi ki, Azərbaycanda rusdilli məktəblər bağlanmır. Yəni bu baxımdan, Rusiyanın həmin təşkilatının narahatlığına əsas yoxdur”.
M.Məmmədli hesab edir ki, bəzi qüvvələr yanlış məlumatlar yaymaqla gərginlik yaratmaq istəyib, amma bunu siyasiləşdirməyə, başqa rənglər verməyə ehtiyac yoxdur. M.Məmmdəlinin fikrincə, cəmiyyətdə rus dilində təhsilə münasibətin necə olması başqa bir məsələdir. Onun sözlərinə görə, o başqa məsələdir ki, Azərbaycan məktəblərinin rus bölmələrində 5-ci sinifdən sonra dərs deyəcək müəllimlərin sayı yetərincə deyil, fənlər üzrə ixtisaslı müəllimlər yetişmir, formalaşmır, bunun da bizimlə əlaqəsi yoxdur. Bunun rus bölmələrinə münasibəti dəyişdiyini deyən M.Məmmədli hesab edir ki, Azərbaycanda valideynlər bu səbəbdən son zamanlar uşaqlarını rus bölmələrinə qoya bilmir. “Son dövrə qədər bizim valideynlərin çoxu övladlarını rus bölmələrinə ona görə yönləndirirdilər ki, ali məktəblərə az balla rahat qəbul olsunlar. Artıq bu tendensiya da ləğv olunub. Çünki qəbul olunanlar rus dilində ali təhsil müəssisələrində çox zəif nəticə göstərirlər, oxuya bilmirlər. Çünki bazaları zəif olur. Bu da orta məktəblərin rus bölmələrində fənn müəllimlərinin çatışmazlığı ilə bağlıdır”.
M.Məmmədli, VTsİOM-un rus dilinin Azərbaycanda təbliği ilə bağlı sosioloji araşdırma aparmaq niyyətinə gəlincə, onu da qeyd etdi ki, bu qurumun hansısa əndişəsinə ehtiyac yoxdur. “Dediyim kimi, bizim cəmiyyətdə rus dilində danışanlar, oxuyanlar kifayət qədərdir. Bu qurum o araşdırmanı Rusiyanın forpostu olan Ermənistanda apararsa rus dilinin təbliğinə ən böyük təhlükəni orda görə bilərlər. Ermənistanda rus dilində tədrisə və rus dilinə münasibət həddən artıq pisdir.
Amma Azərbaycanda rus məktəbləri də, Azərbaycandilli məktəblərin rus bölmələri də var. Bizim ölkədə heç bir dilə təhlükə yoxdur. Təbii ki, dövlət dilimiz Azərbaycan dilidir və hər bir vətəndaşımız bu dili bilməlidir, bu dildə danışmalıdır, oxuyub-yazmalıdır. Bu öz yerində. Amma bizim cəmiyyətdə hansısa bir başqa dilə qarşı basqıdan söhbət gedə bilməz. Bizdə rus, ingilis, fransız və başqa dillər də tədris olunur və heç biri ilə bağlı narahatlıq yoxdur”-deyə M.Məmmədli qeyd etdi.
İradə SARIYEVA