Cümə günü, 25 iyul 2025
     

Azərbaycan Çini Avropaya, Çin isə Azərbaycanı Cənub Şərqi Asiyaya bağlayacaq...

Image

Bu gün dünyanın ən böyük ixracatçı ölkəsi kimi tanınan Çinin xüsusi maraq dairəsində olan məsələlərdən biri də dünya bazarlarına məhsullarını ən sərfəli marşrutlar üzərindən çıxarmaqdır. Çinin artan ixracatı fonunda ölkələrin əksəriyyəti Çin məhsullarını öz əraziləri üzərindən daşımaqda maraqlıdır.

Amma bu sırada əsas üstün mövqedə ola ölkə qismində Azərbaycan çıxış etməkdədir. Pekin burada onu da nəzərə alır ki, Çindən gələn malların Avropaya daşınması üçün Azərbaycanda mükəmməl infrastruktur yaradılıb.

Hazırda Çinin Azərbaycan üzərindən Avropaya çıxmasına daha böyük ehtiyacı yaranıb. Qeyd edək ki, Çin lideri Si Cinpin Cənub-Şərqi Asiyanın ixraca ən çox bağlı olan ölkələrinə strateji əhəmiyyətli səfər turu çərçivəsində Vyetnamda olarkən çoxtərəfli ticarət sisteminin qorunmasının vacibliyini vurğulayıb. Onun bu səfəri ABŞ ilə qlobal ticarət gərginliyi fonunda baş tutur. Vyetnama ikigünlük dövlət səfəri ilə başlayan tur çərçivəsində Cinpin Malayziya və Kambocaya da gedəcək. Səfərin məqsədi regionda sərt tariflər tətbiq edən ABŞ-dən fərqli olaraq Çini sabit və etibarlı tərəfdaş kimi təqdim etməkdir. Cinpin səfəri ərəfəsində Vyetnamın dövlət mediasında dərc olunan məqaləsində yazıb: “Ticarət müharibələrinin və tarif qarşıdurmalarının qalibi olmur, proteksionizmin isə çıxış yolu yoxdur”. Pekin və Hanoy arasında 45 sənəd imzalanıb, lakin bu razılaşmaların hamısının detalları hələ açıqlanmayıb. Cinpin Vyetnamla Çin arasında 8 milyard dollar dəyərində yeni dəmiryol layihəsinin təməlqoyma mərasimində də iştirak edib. Bu layihə Çinin qlobal infrastruktur strategiyası olan "Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünün tərkib hissəsidir. ABŞ-ın qlobal tariflərinin elanından əvvəl planlaşdırılsa da, səfər indi Vaşinqton və Pekin arasında dərinləşən ticarət müharibəsi fonunda Çinin cazibəsinin təşviqinin bir hissəsinə çevrilib. Sözügedən ticarət qarşıdurması çərçivəsində ABŞ prezidenti Donald Tramp Çindən idxal olunan məhsullara 145 faiz, Pekin isə buna cavab olaraq ABŞ mallarına 125 faiz tarif tətbiq edib.

ABŞ-nin qlobal tariflərinə 90 günlük fasilə verilməzdən əvvəl Vyetnam və Kambocaya, müvafiq olaraq, 46 faiz və 49 faiz tariflər tətbiq edilmişdi. Hər iki ölkənin - həm Çin, həm də ABŞ ilə əhəmiyyətli iqtisadi tərəfdaşlıqları olduğu üçün onlar iki güc arasında münasibətlərdə diqqətli bir tarazlıq saxlayırlar. Tariflərin səbəb olduğu xaos fonunda Çin, həmçinin Avropaya da yol axtarır. Cinpin aprelin 11-də Pekində İspaniyanın baş naziri Pedro Sançesi qəbul edib. Görüş zamanı o deyib ki, Çin və Avropa İttifaqı birtərəfli təzyiq siyasətinə birgə qarşı çıxmalıdır. Çin baş naziri Li Çian isə keçən həftə Avropa Komissiyasının 0prezidenti Ursula Fon der Lyayen ilə telefonla danışıb. O, danışıq zamanı güclü, islahat aparılmış ticarət sisteminin azad, ədalətli və bərabər şərtlər üzərində qurulmasının vacibliyini vurğulayıb. Avropa Siyasəti Təhlili Mərkəzinin (CEPA) baş tədqiqatçısı Keytlin Qarman bildirib: “ABŞ tarifləri, həqiqətən də, mövcudluq məsələsi kimi qəbul edilirdi. Qarşılıqlı tariflər üzrə fasilənin tətbiqinə baxmayaraq, gələcək tariflər təhdidi ilə bağlı hələ də qeyri-müəyyənlik hissi var. Siz qısa və uzunmüddətli ssenariləri görə bilərsiniz. Siyasi qərarlar ABŞ ilə yeni bir qarşıdurma nöqtəsi açmaq potensialı və ticarət müharibəsinin böyümə riskini nəzərə alaraq qiymətləndirilməlidir”. Prezident Tramp tariflərin məqsədinin ABŞ-nin ticarət kəsirini birdəfəlik aradan qaldırmaq olduğunu söyləyib. O hesab edir ki, bu qərar daha çox istehsalın ABŞ-a qayıtmasına, ölkədə iş yerlərinin yaradılmasına və ABŞ pullarının Çinə axınının qarşısını almağa kömək edəcək. Tariflər həm də Vaşinqtonun dünyanın əksər ölkələri ilə ticarət əlaqələrini yenidən qurmaq üçün danışıqlar aləti kimi görünür.

Hazırda 70-ə yaxın ölkənin tariflərin yüngülləşdirilməsi ilə bağlı Vaşinqtonla danışıqlar apardığı deyilir. ABŞ-ın maliyyə naziri Skott Bessent bildirib ki, bu ölkələr ABŞ ilə birlikdə Çinə bir qrup olaraq yanaşmalıdır. Lakin Asiyanın bir çox ölkəsi yüksələn tariflərlə qarşı-qarşıyadır və 90 günlük fasilənin sonunda tariflərin tam şəkildə bərpa ediləcəyi təqdirdə necə reaksiya verəcəklərini müzakirə edirlər. Bu şəraitdə Pekin Cənub-Şərqi Asiyada strateji qonşuları ilə münasibətlərini və mövqeyini möhkəmləndirməyə çalışır. Vyetnam və regiondakı bir sıra ölkələr ənənəvi olaraq Çin və ABŞ arasında tərəf tutmaqdan çəkiniblər. Vaşinqton Cənub-Şərqi Asiya üçün vacib ixrac bazarı və mübahisəli Cənubi Çin dənizində Pekinin iddialığına qarşı təhlükəsizliyi təmin edən tərəfdaşdır. Bununla belə, regiondakı ticarət Çinə sıx bağlıdır və regional blok olan Cənub-Şərqi Asiya Ölkələri Assosiasiyasına (ASEAN) üzv ölkələr keçən il Çin ixracatının ən böyük alıcıları kimi qeydə alınıb. Vyetnam Tramp administrasiyası ilə ticarət əlaqələrini müzakirə prosesindədir və baş nazirin müavinini artıq Vaşinqtona göndərib. Vyetnam hökuməti 46 faizlik rüsumun yenidən tətbiq olunmaması üçün müdafiə sistemləri də daxil olmaqla daha çox ABŞ malları alacağını vəd edib. ABŞ-a ixracat Vyetnamın ümumi daxili məhsulunun 30 faizini təşkil edir. Həmçinin son illərdə Çinin bir çox şirkəti Vaşinqtonun tətbiq etdiyi tariflərdən yayınmaq üçün Vyetnama köçüb ki, bu da ölkənin iqtisadiyyatına müsbət təsir edib. Pekin ABŞ tariflərindən sonra diplomatik mənada faydalanmaq üçün geniş şəbəkə qurmağa çalışır. Keçən həftə Çin Malayziya, Səudiyyə Ərəbistanı və Cənubi Afrika Respublikası ilə videozənglər vasitəsilə müzakirələr aparıb. Cinpin İndoneziya prezidenti Prabovo Subianto ilə telefonla danışığında bildirib ki, Pekin İndoneziya ilə strateji tərəfdaşlığı dərinləşdirmək niyyətindədir. Brüssel isə iyulda Avropa İttifaqı-Çin sammitinə ev sahibliyi etməyi planlaşdırır. Həmçinin, Avropa İttifaqı bəyan edib ki, blok Çindən idxal edilən elektrikli avtomobillərə tətbiq etdiyi tariflərə görə yaranan mübahisəni çözmək üçün Pekinlə danışıqları bərpa etməyə razıdır. Aİ müvafiq tariflə bağlı qərarı 2024-cü ildə qəbul edib. İspaniya baş naziri Sançesin Pekin səfəri də manşetlərə çıxıb, o, ABŞ ilə münasibətlərdə yeni reallıqlara uyğunlaşarkən Avropanı Çinlə münasibətlərini bir daha nəzərdən keçirməyə çağırıb. Bu şərhlərə ABŞ maliyyə naziri Bessent etirazla cavab verib. O, Pekinlə əməkdaşlığı “öz boğazını kəsmək” ilə müqayisə edib. Analitiklər bildirir ki, Brüssel və Pekin arasında yaxınlaşma ehtimalı yoxdur. Çünki Çin Ukraynadakı müharibədə Rusiyanı dəstəkləməklə Avropa İttifaqı ilə münasibətləri ciddi şəkildə zədələyib. Lakin Trampın tariflərlə bağlı təhdidləri, eləcə də Ukraynadakı müharibəni necə bitirmək barədə ABŞ ilə bağlı fikir ayrılığı Avropa hökumətlərini xarici siyasətlərini tənzimləməyə vadar edir. Bu da onların Asiyada Hindistan, Yaponiya və Cənubi Koreya kimi və Avropada Norveç və Britaniya kimi digər oxşar düşüncəli tərəfdaşlarla daha sıx ticarət tərəfdaşlığı qurmağa imkan verə bilər. Avropa Parlamentinin keçmiş üzvü Reynhard Butikofer bildirib: “Avropa, oxşar fikirdə olan tərəfdaşlar vasitəsilə ticarəti möhkəm şəkildə təşviq etməyə sərmayə qoyacaq. Avropa İttifaqı çox fəal bir ticarət siyasəti həyata keçirəcək və yeni ticarət razılaşmaları imzalamağa çalışacaq”.

Nahid SALAYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

25.07.2025 / 19:22
Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

25.07.2025 / 19:16
Bakıda DİN müşavirəsində sərt tələb - “icra olunmalıdır”

25.07.2025 / 19:09
Qubanın şəhid ailələri təklif etdilər - hər şəhid barədə kitab yazılsın...

25.07.2025 / 19:01
MM-in Korsikaya Dəstək Qrupundan Fransa parlamentinə sərt cavab - bu onları qıcıqlandırır...

25.07.2025 / 18:58
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib

25.07.2025 / 18:55
Tələbə təqaüdləri artırıldı - 300, 450 manat...

25.07.2025 / 18:50
İsgəndər Xəlilovun oğlunun şirkəti ofisdə axtarış aparılmasını təkzib etdi

25.07.2025 / 18:41
Rusiya Aİİ çərçivəsində Ermənistanı iqtisadi sanksiyalarla hədələdi...

25.07.2025 / 18:35
Mixail Qusmanın Azərbaycan boyda səmimi və doğma ailəsi var – Cavid İsmayıl yazır

25.07.2025 / 18:30
Şuşa Media Forumu qlobal mətbuatda

25.07.2025 / 18:27
Nazirlər Kabineti 2018-də söz vermişdi ki, yaxın 3 ildə 100 faiz olacaq - hanı bəs?

25.07.2025 / 18:14
Kreml rəsmisi Zəngəzur dəhlizindən imtina etdi - şok...

25.07.2025 / 18:09
“Bakcell”in dəstəyi ilə “YAŞAT” yay məktəbi Londonda - FOTO

25.07.2025 / 17:59
Rusiya Ermənistanın qazını kəsməkdən başladı – Tiflis-İrəvan xəttində nə baş verir?..

25.07.2025 / 17:46
İstanbulda Rusiya-Ukrayna danışığının iflas etməsinin şok səbəbləri - təfərrüatlar...

25.07.2025 / 17:33
Türkiyənin Akkuyu AES tikintisində maaş qalmaqalı günbəgün böyüyür...

25.07.2025 / 17:14
Ərdoğan Trampla Putini İstanbulda bir araya gətirmək istəyir...

25.07.2025 / 17:10
"Zəngəzur dəhlizi regional logistikanı gücləndirəcək" - Özbəkistan Nəqliyyat Nazirliyinin hesabatı

25.07.2025 / 17:07
“Yüksəliş” müsabiqəsi insan kapitalına dəyərli investisiyadır" - Fərəh Əliyeva

25.07.2025 / 17:01
"Beşinci “Yüksəliş” müsabiqəsinin 20 qalibindən ikisi ADA Universitetinin tələbəsi, biri isə ADA-nın müəllimidir" - Hafiz Paşayev

25.07.2025 / 16:49
Polis Pirallahıda əməliyyat keçirdi - 42 kq narkotik aşkarlandı

25.07.2025 / 16:33
Keçmiş Baş Qərargah rəisindən xəbərdarlıq - Rusiya-Ukrayna müharibəsi 2034-cü ilə qədər uzana bilər…

25.07.2025 / 16:15
ABŞ səfiri Makronun Fələstin qərarını ələ saldı - onda İngiltərə də Fransanı öz müstəmləkəsi elan edə bilər

25.07.2025 / 16:09
"Bakıda yəhudi özünü Parisdən daha təhlükəsiz hiss edir" - Corc Dik

25.07.2025 / 15:46
Hacıqabulda avtoxuliqanlıq edən sürücü məsuliyyətə cəlb olundu

25.07.2025 / 15:27
"Gəncəyə raketlər düşəndə mən oradaydım" - İsrail səfiri erməni hücumlarından danışdı

25.07.2025 / 15:22
Castin Timberleyk Bakıdadır!

25.07.2025 / 14:43
"Şuşanı ziyarət etmiş ilk İsrail səfiri olmaq mənim üçün böyük şərəfdir" - Corc Dik

25.07.2025 / 14:27
Kreml Ukraynanın təklifini yenə qəbul etmədi - Putin-Zelenski görüşü çətin ki, mümkün olsun...

25.07.2025 / 14:21
Şəxsiyyət vəsiqəsinə yeni məlumatlar əlavə ediləcək - FOTO

25.07.2025 / 14:18
İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun nizamnamə kapitalı artırıldı - FƏRMAN

25.07.2025 / 14:11
44 günlük müharibə zamanı Ermənistanın əsir götürdüyü azərbaycanlı - "Mənə işgəncələr verildi"

25.07.2025 / 13:43
"Azərbaycan İsraillə Türkiyənin yaxınlaşmasında mühüm rol oynayıb" - Səfir

25.07.2025 / 13:35
Qazaxıstan Xəzər dənizini xilas etməyə çağırdı...

25.07.2025 / 13:19
"Azərbaycan multikulturalizm modeli ilə haqlı olaraq qürur duyur" - İsrail səfiri

25.07.2025 / 13:10
За что уволили в России бакинца М. Гусмана? - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

25.07.2025 / 12:55
Yeni tədris ilində təhsil haqlarında dəyişiklik olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA

25.07.2025 / 12:37
Fərdi jurnalist müsabiqəsi"nin nəticələri açıqlandı

25.07.2025 / 12:28
İnsan ölümü bilib, boşuna yaşayır - müğənni Günel

25.07.2025 / 11:04
Zaxarova Azərbaycana şərt qoydu. İşə baxın! - CANLI

25.07.2025 / 10:12
İsrailə bəd xəbər - Kanada da Fələstini tanımağa hazırlaşır

25.07.2025 / 10:06
Bu gün 22 min abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq

25.07.2025 / 10:00
Trampdan QƏRAR - USAID üçün ayrılan 7,9 milyard dollar geri qaytarıldı

25.07.2025 / 09:30
Bu gün Cənub zonasında işıq olmayacaq - səbəb açıqlandı

25.07.2025 / 09:22
Ukraynalı deputat yol qəzasında ölüb

25.07.2025 / 09:18
"Pivəçilər" bu futbolçu üçün 75 milyon avro təklif edir!

25.07.2025 / 09:12
ABŞ-dan Makrona ŞOK- "Fələstini dövlət kimi tanımayacayıq"

25.07.2025 / 09:06
Ər-Riyadda sürücüsüz avtomobillər işə düşür

25.07.2025 / 09:00
Ağdamın Xıdırlı kəndinə və Cəbrayıl şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb

25.07.2025 / 08:44
İli 5 min manata peşə təhsili olar? Universitetlərdən baha?

25.07.2025 / 08:30
Goranboyda dəhşətli qətl - yeniyetmə öz anasını və nənəsini öldürdü!

24.07.2025 / 22:35
Ermənistan Zəngəzur dəhlizini ABŞ-a icarəyə verməkdən imtina etdi

24.07.2025 / 21:43
Ermənilərin təxribatları nəticəsində yaralanmış, evləri dağıdılmış, əsir və girovluqda olmuş 60-dan çox zərərçəkmiş şəxs ifadə verdi - MƏHKƏMƏ +FOTO

24.07.2025 / 21:08
Dünyanın diqqəti Zəngəzur dəhlizinə fokuslanır...

24.07.2025 / 21:01
Lerikdə yanğına səbəb olan iki nəfər saxlandı

24.07.2025 / 20:52
Düşmən kəşfiyyatı Azərbaycanın nüfuzlu adamları barədə məlumatlar toplayır... Ayıq olun...

24.07.2025 / 20:36
Ermənistan daxildə qanlı toqquşmalar mərhələsinə girdi...

24.07.2025 / 20:21
Ermənistan Zəngəzurun icarəyə verilməsi məlumatlarını məqsədli yayır...

24.07.2025 / 20:04
Rusiya Azərbaycanla münasibətlərini daha da gərginləşdirir - yeni şok detallar üzə çıxır...

24.07.2025 / 19:49
Fransada islamofobiya yenidən qızışır - müsəlmanlara qarşı repressiyalar kəskinləşdi...

24.07.2025 / 19:35
100 mindən çox sənədsiz ev sahiblərinə Prezidentdən böyük töhfə...

24.07.2025 / 19:20
Suriya İsrailin təcavüzünə qarşı Türkiyədən hərbi dəstək istədi...

24.07.2025 / 19:06
Putin "ekstremist" adı ilə müxalifətin üstünə qanuni yürüşə başladı...

24.07.2025 / 18:51
Xaricilər işğaldan azad rayonlarımıza öz maşınları ilə getmək hüququ qazandılar...

24.07.2025 / 18:37
Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

24.07.2025 / 18:23
Erməni lobbi konqresmenləri Azərbaycana qarşı hücuma keçdilər...

24.07.2025 / 18:19
Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı müraciəti BMT-nin rəsmi sənədi kimi yayıldı

24.07.2025 / 18:09
Xarici ticarətimizdə müsbət saldo getdikcə azalır - nə etməliyik…

24.07.2025 / 18:04
Azərbaycan QHT-ləri ermənipərəst konqresmenlərlə bağlı ABŞ dövlət katibinə müraciət etdi...

24.07.2025 / 18:03
Prezident İlham Əliyev Putinə başsağlığı verdi

24.07.2025 / 17:56
Peskov səhv etdi - Bakıdakı rusları Rusiyadakı azərbaycanlılarla müqayisə etmək düzgün deyil...

24.07.2025 / 17:43
Paşinyan belə təcili Altaya niyə gedib?..

24.07.2025 / 17:37
Zəngəzur dəhlizi açılmadan İrəvanda "bir kəmər, bir yol bayramı" başlayıb...

24.07.2025 / 17:30
UNESCO-nun baş katibi Trampa cavab verdi - ancaq öz təşkilatının eybini açdı…

24.07.2025 / 17:25
“Rəqəmsal sahibkarlıq” müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırıldı

24.07.2025 / 17:16
Rusiya ABŞ-ı hiyləgərlikdə ittiham etdi - onlar yeni bir şey təklif edə bilməz...

24.07.2025 / 17:06
Deputat Cavanşir Feyziyev Şəkidə seçiciləri qəbul edib

24.07.2025 / 16:52
Abşeronda saxlanılan 2 nəfərdən 5 kq narkotik aşkarlandı

24.07.2025 / 16:37
Korrupsiya ilə bağlı 10 nəfər cinayət başında yaxalanıb...

24.07.2025 / 16:23
13 milyonluq əmlaka həbs qoyuldu...

24.07.2025 / 16:12
Qarabağda Zəfər bayrağı qaldıranlardan biri – Muxtar Babayev...

Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910