Ermənistan üçün son günlərdə şok effekti yaradan hadisələrdən biri də BMT tribunasından işğal siyasətinə görə yenidən sərt şəkildə tənqid hədəfinə çevrilməsi oldu. BMT Baş Assambleyasının 75-ci Sessiyası çərçivəsində qurumun 75 illiyinə həsr edilmiş Yüksək Səviyyəli İclasında Azərbaycan işğalçı ölkəyə növbəti diplomatik zərbəni endirdi.
- Ermənistan BMT qarşısındakı öhdəliklərinə də xilaf çıxdı
Dünyanın ən böyük təşkilatının yuxarıda barəsində bəhs edilən iclasında Azərbaycan Prezidenti, Qoşulmama Hərəkatının sədri İlham Əliyev dünya dövlətlərinə Ermənistanın işğalçı siyasətinin mahiyyətini çatdırmaqla yanaşı, İrəvanın BMT Nizamnaməsini hələ də kobud şəkildə pozduğunu konkret şəkildə göstərdi: “Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra 1992-ci il martın 2-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv olmuşdur. Müstəqillik ən yüksək dəyərdir və Azərbaycan xalqının hər zaman azad və müstəqil dövlətdə yaşamaq ümidinin və istəyinin təzahürüdür. Təqribən 30 illik müstəqilliyi dövründə Azərbaycan müxtəlif sahələrdə çox böyük tərəqqiyə nail olmuşdur. Bütün üzv dövlətlər BMT Nizamnaməsinə qoşulmaqla hər hansı bir ölkənin siyasi müstəqilliyinə və ərazi bütövlüyünə qarşı güclə hədələməkdən və gücün tətbiqindən çəkinmək öhdəliyini götürmüşlər. Lakin Ermənistan öz öhdəliklərini kobud şəkildə pozmuş və Azərbaycana qarşı hərbi güc tətbiq etmişdir. Ermənistan Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsini və ətraf yeddi rayonunu işğal etmişdir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1993-cü ildə qəbul edilmiş dörd qətnaməsi Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarından tam, dərhal və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edir. Təəssüflər olsun ki, Ermənistan hələ də bu qətnamələrə məhəl qoymamaqda davam edir”. Amma Ermənistan təkcə qeyd edilən parametrlər üzrə beynəlxalq hüququ pozmur.
Düşmən ölkə işğal olunmuş ərazilərdə qanunsuz məskunlaşdırma siyasəti həyata keçirməklə, burada Azərbaycan xalqına məxsus tarixi və dini abidələri məhv etməklə də beynəlxalq hüquq normalarının kobud pozuntusuna səbəb olur. Bundan başqa, Ermənistan hərbçilərinin qoşunların təmas xətti və Ermənistan-Azərbaycan sərhədi boyunca mülki əhalini qəsdən hədəf alması, təxribatlar törətməsi də yenə beynəlxalq hüquqa zərbədir. Ermənistanın baş nazirinin ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərinin vasitəçiliyi ilə aparılan danışıqların format və mahiyyətini məqsədyönlü şəkildə pozması, “Qarabağ Ermənistandır” kimi bəyanatı danışıqlar prosesinə ciddi zərbə olmaqla yanaşı, beynəlxlq hüququn heçə sayılmasıdır. Bütün bunlar ən yüksək səviyyədə BMT tribunasından dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırıldı. Başqa sözlə, Azərbaycan dövlət başçısının real faktlar üzərində qurulan çıxışı, praqmatik tezisləri Ermənistanı, onun rəhbərliyini bir daha ifşa etdi. Ən əsası, Prezident İlham Əliyev Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində ölkəmizin qətiyyətli mövqeyini bir daha dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırdı. Münaqişənin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həlli üçün ölkəmizin həm siyasi-iqtisadi, həm də hərbi qüdrətinin çox böyük olduğunu göstərdi. Bütün bunlar, təbii olaraq, Ermənistanda ciddi əndişə doğurur, böyük narahatlıq yaradır.
Bu arada onu da qeyd edək ki, Ermənistanın işğal siyasətini BMT kürsüsündə açıq bəyan edən tərəflərdən biri də qardaş Türkiyə olub. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan BMT Baş Assambleyasının sessiyası çərçivəsində videoformatda çıxışı zamanı bu xüsusda deyib: “İyulda Azərbaycan torpaqlarına hücum edən Ermənistan Cənubi Qafqazda davamlı sülhün və sabitliyin qarşısında ən böyük əngəl olduğunu bir daha sübut etdi. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi başda olmaqla, regiondakı münaqişələrin Azərbaycanın və Gürcüstanın ərazi bütövlüyü və suverenliyi çərçivəsində BMT və ATƏT qərarları əsasında həllinin tərəfdarıyıq”.
- Düşmən narahatdır...
BMT tribunasında Ermənistanın işğalçı siyasətinin ifşası düşmən ölkədə ciddi təşviş yaradıb. Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində yaradılan qondarma “DQR”in “Milli Təhlükəsizlik Şurasının” keçmiş katibi Vitali Balasanyan Nikol Paşinyan hakimiyyətini dipolmatiyada Azərbayacana ciddi şəkildə uduzmaqda ittiham edib. O, bu durumda Paşinyanı Ermənistanı müharibəyə çəkməkdə günahlandırıb: “Hazırda danışıqlar Ermənistanın birinci şəxsi tərəfindən dalana salınıb. Region partlayışın astanasındadır. Tavuş hadisələri təsdiqlədi ki, siyasi hakimiyyət Ermənistanı çox təhlükəli hərbi vəziyyətə çəkir. Belə vəziyyətdə Azərbaycan BMT çərçivəsində Ermənistana diplomatik hücumlarını kəskinləşdirir. Azərbaycan cəmiyyəti daha sərt mövqe tələb edir və İlham Əliyevin davranışı məhz bununla əlaqədardır”.
Baş verənləri şərh edən erməni politoloq Yervand Bozoyan Prezident İlham Əliyevin Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı fikirlərini şərh edərkən qeyd edib ki, Ermənistan dalana dirənmiş vəziyyətə düşür: “Azərbaycan bütün tribunalardan məharətlə istifadə edir. Bu halda Bakının Qarabağda hərbi əməliyyatlara başlamasına da kimsə mane ola bilməyəcək. Azərbaycan son 20 ildə danışıqlar prosesindən narazı olduğunu gizlətməyib. Təəssüf ki, Ermənistanda bu ritorika yaxşı başa düşülmür, siyasi elita isə daxili didişmələrlə məşğuldur”. Eyni mövqe erməni politoloq Qrant Melik-Şahnazaryan tərəfindən də sərgilənir: “Azərbaycan bu ölkənin rəhbəri timsalında müharibənin yenidən başlaması istiqamətində informasiya təbliğatına əvvəlcədən hazırlaşma həyata keçirir. Bizi genişmiqyaslı müharibə təhdid edir və bu yalnız Qarabağla məhdudlaşmaya bilər”. Bu arada xatırladaq ki, yerli telekanallara müsahibəsində Azərbaycan Prezidenti hərbi əməliyyatların Ermənistan ərazisində baş tuta biləcəyini istisna etməyib. İlham Əliyevin telejurnalistlərlə söhbətində verdiyi mesajlar artıq prosesdə radikal dəyişikliklərin olacağını göstərir. Burada Azərbaycan Prezidenti bəyan edir ki, Bakı imitasiya xarakterli heç bir danışıqlara qoşulmayacaq. Çünki Ermənistan rəhbərliyi danışıqları pozub, sülh prosesi dayanıb və bunun bütün məsuliyyəti, danışıqların pozulmasının nəticəsi olaraq baş verə biləcək bütün hadisələrin günahı İrəvanın üzərindədir. Çünki bu müddət ərzində Azərbaycan tərəfi mümkün qədər konstruktiv davranıb, danışıqlar prosesini pozacaq heç bir addım atmayıb, hətta bəzən İrəvandan səslənən avantürist bəyanatları cavabsız buraxıb, yaxud sərt ritorikaya keçməyib. Əvəzində Ermənistan bu ilin iyul ayında Azərbaycanla sərhəddə təhlükəli eskalasiya başladıb, mövqelərimizə və dinc əhaliyə qarşı təcavüz həyata keçirib. Ardınca Livan ermənilərinin Qarabağa köçürülməsini başladıb, işğal edilmiş ərazilərdə qanunsuz məskunlaşdırmaya dair yeni planlarını elan edib. İlham Əliyev də bu fonda bəyan edir ki, Ermənistan yenə hərbi avantüraya əl atmaq istəyirsə, Azərbaycan buna hazırdır. Amma Azərbaycan Prezidentinin çıxışında çox mühüm digər məqam odur ki, Ermənistan yeni avantüraya əl atsa, o zaman Azərbaycanı hərbi əməliyyatları bu ölkənin ərazisinə keçirməkdən heç bir qüvvə saxlaya bilməyəcək. Bu, ilk dəfə səslənmiş fikirdir və hazırda Ermənistanda əsas müzakirə movzusudur.
- Ermənistanın qaçacaq yeri qalmayıb...
Hazırda Azərbaycanın prosesə yanaşması Qarabağ məsələsində yeni hərbi-siyasi reallıqların yarandığını göstərir. Bunu erməni siyasi ekspert Albert Bağdasaryan da etiraf edir: “Qarabağ məsələsi üzrə danışıqların nəticə verəcəyini gözləmək absurd janrındandır. Paşinyanın hakimiyyəti dövründə Qarabağ məsələsi üzrə danışıqlar masası ətrafında Ermənistanı nəzərə almaq şansları getdikcə sıfırlaşır. Bu halda Azərbaycan məqsədinə savaşla çatmağa hazırlaşır və belə vəziyyətdə Ermənistana ağır zərbələr endirəcək”.
Bu fikirlə erməni politoloq Ağasi Yenokyan da razılaşır: “Azərbaycan intensiv şəkildə müharibəyə hazırlaşır. Bu müharibədə Türkiyənin də iştirakının gözlənilməsi isə daha pisdir”. O qeyd edib ki, beynəlxalq ictimaiyyət də, ATƏT-in Minsk Qrupu da sanki müharibəyə qarşı deyil: “Ordumuzun da hazır olmasına ümid etmək istəyirəm. Lakin müharibənin nəticələri həll sənədlərində qeyd olunur, buna görə də yalnız hərbi komponent yetərli deyil, diplomatiya və təbliğat istiqamətləri də ən vacib əhəmiyyətə malikdir. Diplomatiyada açıq şəkildə zəifik, təbliğat isə tamamilə bərbaddır. BMT Baş Assambleyasının sessiyası çərçivəsində baş verənlər də bunu təsdiq edir. Ermənistan hakimiyyəti Azərbaycana adekvat deyil. Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan bugünkü problemləri həll etmək əvəzinə, 2050-ci ilin yenidən dəyişməsi strategiyası ilə məşğuldur. Çünki bu onun üçün daha məsuliyyətsiz yoldur”.
Respublika Partiyasının sədr müavini Armen Aşotyan da narahat olanlar sırasındadır. Siyasətçi hesab edir ki, erməni ictimaiyyəti Nikol Paşinyanın absurd mühazirələrini dinləməyə ehtiyac duymur. Aşotyan əlavə edib ki, Ermənistan hökumətinin hazırkı Qarabağ strategiyası yenidən hərbi əməliyyatların keçirilmə risqini artırır. Onun fikrincə, bu halda Azərbaycan Türkiyənin dəstəyi ilə Ermənistana sarsıdıcı zərbələr vuracağını yaxşı bilir. Belə vəziyyətdən xilas üçün isə Ermənistanın heç bir yolu yoxdur. Bu durumda Bakı Qarabağ məsələsinin həllini istədiyi məcraya daha asanlıqla yönəldəcək.
Tahir TAĞIYEV
Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyi ilə çap olunur.
