Azərbaycan Prezidentinin beynəlxalq hüququ ikili standartlardan xilas etmək cəhdləri – dünya heç vaxt indiki qədər buna möhtac olmayıb
“Bu gün dünyanın hər zaman olduğundan daha çox beynəlxalq hüquqa hörmət və bunu təmin etmək iqtidarında olan səmərəli qlobal təsisatlara ehtiyacı var”.
Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasının 75-ci sessiyası çərçivəsində BMT-nin 75 illiyinə həsr edilmiş Yüksək Səviyyəli İclası zamanı videoformatda çıxışında bildirib. Prezident sözügedən məsələ ilə bağlı bir sıra məqamlara toxunub: “Qoşulmama Hərəkatı təsdiq edir ki, narahatlıq doğuran yeni sahələr və çağırışlar meydana gəlib. Burada BMT Nizamnaməsinin prinsip və məqsədlərinin, beynəlxalq hüququn prinsiplərinin bərqərar olunması və qorunması üçün beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən müvafiq öhdəlik yenidən nümayiş etdirilməlidir”.
Dövlət başçısı deyib ki, insan hüquqlarının pozulması, maliyyə böhranları və ekologiyanın pisləşməsi ilə müşahidə olunan silahlı münaqişələr, təcavüzkar ekspansionist siyasətlər, terrorçuluq, separatizm, beynəlxalq mütəşəkkil cinayətkarlıq və ekstremizm dünyada milyonlarla insana mənfi təsir etməkdə davam edir.
Prezident vurğulayıb ki, bu gün dünyanın hər zaman olduğundan daha çox beynəlxalq hüquqa hörmət və bunu təmin etmək iqtidarında olan səmərəli qlobal təsisatlara ehtiyacı var: “Bu baxımdan Qoşulmama Hərəkatının rolu mühüm əhəmiyyətə malikdir. Özünün tarixi boyunca Qoşulmama Hərəkatı beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsində fundamental rol oynamış və davamlı olaraq beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə ciddi riayət edilməsinə çağırmışdır. Qoşulmama Hərəkatı BMT-nin rolunun gücləndirilməsinə çox böyük əhəmiyyət verir və onun potensialından tam istifadə olunması üçün səylərin göstərilməsini vacib hesab edir”.
Həqiqətən də indi dünyanın daha çox beynəlxalq hüquqa hörmət etməsinə ehtiyac var. Çünki ötən illər ərzində dünya çox dəyişib. Bir sıra yeni münaqişə ocaqları yaranıb, dünya əhalisi artır və s. Bəzən dünyada proseslər çox sürətlə inkişaf edir. O baxımdan dünyada beynəlxalq hüquqdan irəli gələn prinsiplərin təmin edilməsi ilə bağlı yeni mexanizmlərin yaradılmasına və onların səmərəli işləməsinə ehtiyac var. O üzdən, bütün bunları ekspertlər necə dəyərləndirirlər?
- “Ona görə də beynəlxalq hüququn işləməsini təmin etmək üçün yeni mexanizmlər hazırlanmalıdır”
Məsələyə münasibət bildirən millət vəkili Aydın Mirzəzadənin sözlərinə görə, beynəlxalq hüququn və ondan irəli gələn məsələlərin işləməsinə ciddi ehtiyac var: “Bir sıra çətinliklərə, problemlərə baxmayaraq, beynəlxalq hüquq dünyada sabitliyin qorunub saxlanmasında yeganə alətdir. Məsələ ondadır ki, bu gün dünyada yaranan bir sıra problemlər məhz beynəlxalq hüququn işləməməsindən irəli gəlir. Konkret olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyü Ermənistan tərəfindən pozulub. Sözügedən ölkə tərəfindən kobud surətdə beynəlxalq hüquq tapdanıb. Belə hallar dünyanı yenidən orta əsr dövrünə, müharibələrə qaytara bilər. Həmçinin, mehriban qonşuluq siyasətinin həyatımızdan silinməsinə gətirib çıxara bilər. Bunun yeganə həll yolu hesab edirəm ki, dünya birliyinin beynəlxalq hüququ pozan qüvvələrə qarşı sərt tədbirlər görməsi sistemidir. BMT, ATƏT və digər regional təşkilatların prinsipləri olsa da, sözügedən təşkilatların təsir mexanizmləri yoxdur. Kim Ermənistan qoşunlarını bu gün Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxara bilər? Kim Ermənistanı sərhədləri pozmamağa məcbur edə bilər? Bu gün bu suallara cavab açıq qalıb. BMT-nin 4 qətnaməsinin icrası təmin edilmir. Ona görə də cənab Prezidentin qaldırdığı məsələ çox düzgün idi. Bu gün sözügedən məsələnin onlara aid olmadığını düşünən dövlətlər sabah o problemlə üzləşə biləcəklər. Ona görə də beynəlxalq hüququn işləməsini təmin etmək üçün yeni mexanizmlər hazırlanmalıdır. Eyni zamanda, bütün dövlətlərin buna əməl etməsi təmin edilməlidir”.
Millət vəkili hesab edir ki, sözügedən məsələlər həll edilməsə, o zaman dünyada mövcud olan problemlər həllini tapmayacaq.
Vidadi ORDAHALLI
