Putin Avropanın və Trampın 30 günlük atəşkəs təklifinə pozucu alternativ çıxardı...
Elşən Manafov: “Putinin təklifləri “İstəklilər koalisiyası”nın müraciətinə cavabdır”
Məlum olduğu kimi, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Ukraynaya İstanbulda birbaşa danışıqları bərpa etməyi təklif edib. Putin bunu mətbuat konfransında bildirib: “Biz Kiyevə heç bir ilkin şərt olmadan birbaşa danışıqları bərpa etməyi təklif edirik. Danışıqlara mayın 15-də İstanbulda başlamağı təklif edirik”.
Putin əlavə edib ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğanla danışacaq və ondan Ukrayna ilə danışıqlar üçün meydança təqdim etməyi xahiş edəcək. Rusiya Prezidenti qeyd edib ki, yeni atəşkəslərin razılaşdırılması mümkündür: “Biz ciddi danışıqlara hazırıq. Bizim təkliflərimiz masa üzərindədir. Ukrayna hakimiyyəti və kuratorları qərar verməlidirlər. Rusiya heç bir şərt olmadan danışıqlara hazırdır. Uzunmüddətli sülh əldə etmək lazımdır. İndi müharibə gedir və biz danışıqlar təklif edirik, bunun nəyi pisdir?”.
O da məlumdur ki, Avropa ölkələrinin “İstəklilər koalisiyası” mövcuddur. Almaniya, Fransa, Böyük Britaniya, Polşa burada təmsil olunur. Hətta Türkiyə də ora qoşuldu. Bu dövlətlər Ukrayna ilə bağlı qərar qəbul etdilər ki, Ukrayna Avropa ölkələri və ABŞ ilə birlikdə 12 may tarixindən etibarən tam və şərtsiz atəşkəsin başlanması barədə razılığa gəlib. Bu atəşkəs ən azı 30 gün davam etməlidir. Əgər atəşkəs olmasa, Rusiyaya qarşı daha ağır sanksiyalar qəbul ediləcək.
Bu baxımdan hesab etmək olarmı ki, Putin mayın 15-də danışıqlara başlamağı məhz Qərbdən Trampın və “İstəklilər koalisiyası”nın birgə təşəbbüsü olan təklifin alternativi olaraq bunu irəli sürür? Yəni onu pozmaq üçün irəli sürüb? Putin sülhdə maraqlı olsa, “İstəklilər koalisiyası”nın təklifi ilə razılaşıb həmin o formatla 30 günlük atəşkəsə getmək olar. O baxımdan nə əcəb Putin indi bu təklifi verir?
“İstanbul danışıqlarının pozulması, Minsk razılıqlarına rəsmi Kiyev və havadarlarının...”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən politoloq Elşən Manafov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında Rusiyanın belə addım atmasını bir sıra amillərlə əlaqələndirdi: “Rusiya prezidenti Putinin Ukrayna ilə ilkin şərtlər olmadan İstanbulda danışıqlar aparmaq barədə təklifləri “İstəklilər koalisiyası”nın Rusiyaya ünvanlanmış müraciətinə cavabdır. Lakin koalisiya və ABŞ Rusiyadan ilk olaraq 30 günlük atəşkəs barədə mövqe sərgiləməsi tələbini irəli sürüblər. Əks halda sanksiyaların daha da gücləndirilə biləcəyi ilə hədələyirlər. Rusiya isə artıq sanksiyalar altında yaşamağa qadir olduğunu göstərib, Qərbin bütün səylərinə baxmayaraq Rusiya iqtisadiyyatında, maliyyə və bank sistemində proqnozlaşdırılan təlatümlər baş verməyib. Rusiya neft və qaz ehtiyatlarını satmaqda davam edir. Onun hərbi sənaye kompleksi müharibə dövrünün tələblərinə uyğunlaşdırılıb və uğurla hərbi sifarişləri yerinə yetirir. Ən nəhayət, Rusiyanı daxildən sarsıtmaq, əhali və siyasi hakimiyyət arasında qarşıdurma yaratmaq kimi ümidlər özünü doğrultmayıb. Cəmiyyət, demək olar ki, kiçik istisnalar olmaqla monolit təsir bağışlayır. Putin Ukrayna və “İstəklilər koalisiyası”nın atəşkəslə bağlı təkliflərinin arxasında tamamilə fərqli niyyətlərin olduğunu düşünür. O cümlədən, atəşkəsdən qarşı tərəfin qüvvələri səfərbər etmək, vaxt əldə edərək bəzi tədbirləri həyata keçirmək üçün dividend qazanmaq niyyətində olduğunu bildirir. Buna görə də o, Qərbin atəşkəslə bağlı təkliflərinə şübhə ilə yanaşır. İstanbul danışıqlarının pozulması, Minsk razılıqlarına rəsmi Kiyev və havadarlarının riayət etməməsi Rusiyanın şübhələrinə səbəb olan ciddi dəlillərdir. Lakin Rusiyanın müharibə ritorikasının tərəfdarı olan tərəf kimi təbliğ edilməsinə yol verməmək üçün prezident Putin sülh danışıqlarına hər zaman hazır olduğunu bəyan edir. Bu zaman danışıqların aparılması üçün məkan olaraq onların pozulduğu yeri -İstanbulu təklif edir. Digər tərəfdən isə növbəti dəfə Türkiyənin tərəflər arasında vasitəçilik etmək təkliflərinə yüksək dəyər verdiyini, Ankaraya etimad etdiyini nümayiş etdirir”.
Vidadi ORDAHALLI
