Cümə axşamı günü, 24 iyul 2025
     

Son 70-80 ildə Azərbaycan-Vyetnam mədəni əlaqələrində unudulmuş şedevrlər...

Image

Dövlətləri bir-birinə yaxınlaşdıran yalnız siyasi və iqtisadi əlaqələrin qurulması deyil, burda müstəsna rolu məhz mədəniyyət və incəsənətin oynadığı danılmazdır.

Azərbaycanla Vyetmam arasında siyasi, iqtisadi, neft-qaz və sair sahələrlə yanaşı mədəniyyət sahəsində də qırılmaz bağlar mövcuddur.

Əsası ötən əsrin 50-ci illərində qoyulan Azərbaycan Vyetnam əlaqələri bu gün yüksələn xətt üzrə davam edir. Dediyimiz kimi, bu əlaqələrin daha da möhkəmlənməsində ədəbiyyat, mədəniyyət və incəsənət əvəzsiz rol oynayıb.

Azərbaycanın mədəniyyət adamları, yazıçı və şairləri, musiqiçiləri, kino xadimləri Vyetnama böyük maraq göstəriblər. Xüsusən də Vyetnam müharibəsi dövründə incəsənət xadimlərimiz qələmləri ilə bu ölkənin haqq işinə dəstək veriblər.

Azərbaycanla Vyetnam arasında ədəbiyyat və mədəniyyət sahələrində uzun illərə dayanan əlaqələrin olduğu məlumdur. Mətbuatda da qeyd olunduğu kimi, bu əlaqələr xüsusilə sovet dövründə daha da dərinləşib, Azərbaycanın müstəqilliyini bərpa etməsi ilə yeni bir mərhələyə keçib. 1991-ci ildən sonra Azərbaycan və Vyetnam arasında əlaqələr daha da güclənib, xüsusilə mədəniyyət və ədəbiyyat sahələrində qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlıq yüksəlib.

Azərbaycanın Vyetnamla əlaqələri həm tarixi, həm də müasir dövr baxımından çox önəmlidir. Bu əlaqələr yalnız dövlət səviyyəsində deyil, həm də ədəbiyyat və mədəniyyət sahələrində hər iki xalq arasında möhkəm dostluq körpüsünü yaradıb. Hər iki ölkə müstəqil dövlətlər olaraq öz milli kimliklərini qoruyub saxlamaqla yanaşı, beynəlxalq əlaqələrini genişləndirmək məqsədilə müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq ediblər. Bu əməkdaşlığın ən mühüm sahələrindən biri ədəbiyyat və mədəniyyət sahəsi olub. Azərbaycanın ədəbiyyatını və mədəniyyətini tanıdan, Vyetnamın zəngin mədəni irsini nümayiş etdirən müxtəlif təşəbbüslər, qarşılıqlı tərcümələr və ədəbi mübadilə ölkələr arasındakı dostluq əlaqələrini daha da gücləndirib.

Məlum olduğu kimi, 1955-ci ildə Azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayev Vyetnam müharibəsi haqqında ilk sovet-Vyetnam sənədli filmi üçün “Vyetnam süitası”nı bəstələyib, onun premyerası 2023-cü ildə Hanoyda olub. 1959-1962-ci illərdə Prezident Ho Şi Minin dəvəti və sovet hökumətinin təklifi əsasında azərbaycanlı rejissor Əjdər İbrahimov Vyetnamda kino məktəbinin yaradılmasında fəal iştirak edib, orada ustad dərsləri keçib və üç film çəkib. O, bu xidmətlərinə görə Vyetnam Sosialist Respublikasının ali “Əmək” ordeni ilə mükafatlandırılıb.

Vyetnam yazıçılarının əsərləri də dilimizə çevrilib və biz bu ölkənin ədəbi simalarını yaxından tanımaq fürsəti əldə etmişik.

Azərbaycan mətbuatında gedən məlumata görə, Müasir Vyetnam yazıçılarından olan Ma Van Kanq müstəmləkəçilərə qarşı döyüşlərin iştirakçısı olub. O, şahidi olduğu hadisələri öz hekayələrində əks etdirib. Onun bir neçə povest və hekayəsi rus və fransız dillərinə tərcümə olunub, fransızcadan isə Azərbaycan dilinə AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri kimi fəaliyyət göstərmiş, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Əsgər Əliyev tərəfindən çevrilib. 1964-cü ildə Hanoyda fransız dilində çap olunan “Ağ öküz və başqa hekayələr” kitabında yer alan “Dalan” hekayəsi də Əsgər Əliyevin tərcüməsində oxuculara təqdim olunub. Bu hekayədə müharibənin ağrı-acısını yaşamış iki gəncin sülh dövründəki əməksevərliyi, vətənə sədaqəti və Vyetnam mənəviyyatına əsaslanan sevgiləri təsvir olunur.

Əsgər Əliyevin Vyetnam ədəbiyyatından tərcümə etdiyi daha bir mühüm əsər Men Nqunun “Beşiklər” hekayəsidir. Bu əsər 1970-ci ildə “Şərq qapısı” qəzetində dərc olunub. Müqavimət hərəkatının beşinci ilində baş verən hadisələr əsasında yazılmış bu hekayə müharibənin körpələr və analar üçün yaratdığı fəlakətləri bədii dillə təsvir edir. Xəstəlik, aclıq, şaxta və düşmən zərbələri nəticəsində həyatını itirən körpələrin taleyi oxucuda dərin təəssürat yaradır. Hekayədə təsvir olunan, uşaqlar üçün tabut düzəltmək məcburiyyətində qalan qoca dülgər obrazı, eyni zamanda, yeni doğulan uşaqlar üçün beşik hazırlayan bir simvola çevrilir. Bu təsvirlər Azərbaycan oxucusuna Xocalı və 20 Yanvar faciələrini xatırladır. Xüsusilə 20 Yanvar gecəsi dünyaya gələn və gələcək əsgərlər olacaq oğlan uşaqlarının çoxluğu xalqın məğrurluğunu və əzmini simvolizə edir.

Nquyen Layın Fərhad Abdullayevin tərcüməsində təqdim olunan “Nqe dağının ətəklərində” hekayəsində də müharibə mövzusu qaldırılır. Lon adlı gəncin doğma kəndini və ailəsini düşmənin əlindən xilas etməsi onun vətənə olan sevgisinin və mübarizə əzminin göstəricisidir. Manqo ağaclığı, şəkər qamışlığı, biçənəklər və doğma torpaqla bağlı bütün xatirələr Lonun azadlıq uğrunda apardığı mübarizənin əsas dayaq nöqtəsinə çevrilir. Hekayənin sonunda qəhrəmanın düşməndən aldığı silahı çox yüngül hiss etməsi onun qarşısına qoyduğu məqsədin böyüklüyünü və bu yolda hər şeyə hazır olduğunu simvolizə edir.

Müharibə mövzusuna həsr olunmuş Vyetnam hekayələrində qadın obrazı da mühüm yer tutur. Vyetnam qadını vətənin xilası üçün döyüş meydanına atılmaqdan çəkinmir, kişilərlə çiyin-çiyinə vuruşur və canını fəda etməyə hazır olur. Vyetnamlı jurnalist V.Xonqun “Tüstü” oçerkində yer alan Ke adlı qadın obrazı bu qəhrəman qadınların təcəssümüdür. Düşmənin nizəsinə tuş gəlsə də səngərdəki əsgərlərin varlığını gizlətmək üçün qan izlərini yaylığı ilə silən bu gənc qızın cəsarəti insanı heyrətləndirir. Bu obrazlar Azərbaycan tarixində də silaha sarılan, vətən uğrunda canını fəda edən qadınlarla səsləşir.

Azərbaycan–Vyetnam ədəbi əlaqələrinin inkişafında azərbaycanlı yazıçıların da böyük rolu var. Bu baxımdan Ağasəfa Yəhyayevin “Odla oynayıram” əsəri xüsusi qeyd edilməlidir. Əsər Vyetnam xalqının müstəqillik və azadlıq uğrunda apardığı şanlı mübarizəyə həsr olunub. Yazıçı Vyetnam xalqının mübarizə əzmini, qəhrəmanlığını və humanist ideallarını böyük ustalıqla təsvir edərək, Azərbaycan oxucusuna uzaq bir diyarda gedən haqq savaşını daha da yaxın və doğma edib. “Odla oynayıram” əsərində Vyetnamın işğalçılara qarşı apardığı mübarizə təkcə hərbi qarşıdurma kimi deyil, həm də insan iradəsinin, azadlıq sevgisinin və vətənə sədaqətin parlaq təcəssümü kimi təqdim edilir. Yazıçı əsərdə müharibənin gətirdiyi ağır itkiləri, insan talelərində buraxdığı dərin izləri emosional təsvir gücü ilə qələmə alıb. Ağasəfa Yəhyayevin bu əsəri Azərbaycan və Vyetnam xalqları arasında dostluq və həmrəylik duyğularının ədəbiyyat vasitəsilə daha da güclənməsinə xidmət edib.

Belə əsərlər iki xalqın bir-birinin mübarizə tarixini, mədəniyyətini və bəşəri ideallarını daha dərindən tanımasına və qiymətləndirməsinə imkan yaradır. Azərbaycan ədəbiyyatının Vyetnama bu bədii ehtiramı qarşılıqlı mədəni zənginləşmənin gözəl nümunəsidir.

Xalq şairi Fikrət Qocanın “Salam, Vyetnam!” şeiri isə müharibənin insan həyatına və torpağa vurduğu zərbələri dərindən təsvir edir. Şair Vyetnamın yaşadığı müharibə travmalarını, xalqın acılarını və torpağa olan bağlılığını poetik bir dillə çatdırır. “Bir əlinlə avtomat, bir əlinlə torpaq becərmək” misrası müharibə ilə mübarizəni, eyni zamanda, torpağın təkrar bərpasına olan ehtiyacı simvollaşdırır. Şeirdə uşaqların və gənclərin müharibənin fəlakətlərinə məruz qalmaları, onların həyatda qalmaq üçün apardıqları mübarizə təsvir olunur. Bu əsər Vyetnam xalqının həm öz keçmişinə, həm də ümumbəşəri dəyərlərə olan bağlılığını nümayiş etdirir, müharibənin yaratdığı sosial və psixoloji izləri təsvir edərək, insanlıq adına bir çağırışdır.

1988-ci ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası tərəfindən Bakı və Vunq Tau şəhərlərinin dostluğu haqqında “Ağ pələnglə görüş” adlı sənədli film çəkilib. Həmin dövrdən etibarən Bakı şəhərinin Xətai rayonundakı küçələrdən birinin “Vunqtau küçəsi” adlandırılması iki ölkə arasındakı dostluğun rəmzi olaraq yadda qalıb. Vunq Tau şəhəri hazırda Bakı ilə rəsmi olaraq qardaşlaşmış şəhər statusuna malikdir.

Azərbaycan və Vyetnamın mədəniyyət və incəsənət, ədəbiyyat adamlarının bu dostluğa verdiyi töhfələr danılmazdır. İki ölkə arasında humanitar sahədə əməkdaşlığın günü-gündən güclənməsi yeni yaradıcılıq nümunələrinin, bədii əsərlərin, musiqi örnəklərinin ortaya çıxacağını deməyə əsas verir.

İradə SARIYEVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

24.07.2025 / 22:35
Ermənistan Zəngəzur dəhlizini ABŞ-a icarəyə verməkdən imtina etdi

24.07.2025 / 21:43
Ermənilərin təxribatları nəticəsində yaralanmış, evləri dağıdılmış, əsir və girovluqda olmuş 60-dan çox zərərçəkmiş şəxs ifadə verdi - MƏHKƏMƏ +FOTO

24.07.2025 / 21:08
Dünyanın diqqəti Zəngəzur dəhlizinə fokuslanır...

24.07.2025 / 21:01
Lerikdə yanğına səbəb olan iki nəfər saxlandı

24.07.2025 / 20:52
Düşmən kəşfiyyatı Azərbaycanın nüfuzlu adamları barədə məlumatlar toplayır... Ayıq olun...

24.07.2025 / 20:36
Ermənistan daxildə qanlı toqquşmalar mərhələsinə girdi...

24.07.2025 / 20:21
Ermənistan Zəngəzurun icarəyə verilməsi məlumatlarını məqsədli yayır...

24.07.2025 / 20:04
Rusiya Azərbaycanla münasibətlərini daha da gərginləşdirir - yeni şok detallar üzə çıxır...

24.07.2025 / 19:49
Fransada islamofobiya yenidən qızışır - müsəlmanlara qarşı repressiyalar kəskinləşdi...

24.07.2025 / 19:35
100 mindən çox sənədsiz ev sahiblərinə Prezidentdən böyük töhfə...

24.07.2025 / 19:20
Suriya İsrailin təcavüzünə qarşı Türkiyədən hərbi dəstək istədi...

24.07.2025 / 19:06
Putin "ekstremist" adı ilə müxalifətin üstünə qanuni yürüşə başladı...

24.07.2025 / 18:51
Xaricilər işğaldan azad rayonlarımıza öz maşınları ilə getmək hüququ qazandılar...

24.07.2025 / 18:37
Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

24.07.2025 / 18:23
Erməni lobbi konqresmenləri Azərbaycana qarşı hücuma keçdilər...

24.07.2025 / 18:19
Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı müraciəti BMT-nin rəsmi sənədi kimi yayıldı

24.07.2025 / 18:09
Xarici ticarətimizdə müsbət saldo getdikcə azalır - nə etməliyik…

24.07.2025 / 18:04
Azərbaycan QHT-ləri ermənipərəst konqresmenlərlə bağlı ABŞ dövlət katibinə müraciət etdi...

24.07.2025 / 18:03
Prezident İlham Əliyev Putinə başsağlığı verdi

24.07.2025 / 17:56
Peskov səhv etdi - Bakıdakı rusları Rusiyadakı azərbaycanlılarla müqayisə etmək düzgün deyil...

24.07.2025 / 17:43
Paşinyan belə təcili Altaya niyə gedib?..

24.07.2025 / 17:37
Zəngəzur dəhlizi açılmadan İrəvanda "bir kəmər, bir yol bayramı" başlayıb...

24.07.2025 / 17:30
UNESCO-nun baş katibi Trampa cavab verdi - ancaq öz təşkilatının eybini açdı…

24.07.2025 / 17:25
“Rəqəmsal sahibkarlıq” müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırıldı

24.07.2025 / 17:16
Rusiya ABŞ-ı hiyləgərlikdə ittiham etdi - onlar yeni bir şey təklif edə bilməz...

24.07.2025 / 17:06
Deputat Cavanşir Feyziyev Şəkidə seçiciləri qəbul edib

24.07.2025 / 16:52
Abşeronda saxlanılan 2 nəfərdən 5 kq narkotik aşkarlandı

24.07.2025 / 16:37
Korrupsiya ilə bağlı 10 nəfər cinayət başında yaxalanıb...

24.07.2025 / 16:23
13 milyonluq əmlaka həbs qoyuldu...

24.07.2025 / 16:12
Qarabağda Zəfər bayrağı qaldıranlardan biri – Muxtar Babayev...

24.07.2025 / 16:06
İran geri addım atdı – MAQATE Tehrana heyət göndərir...

24.07.2025 / 15:50
Xalq artisti Arif Babayev xəstəxanaya yerləşdirilib, vəziyyəti kritik ağırdır

24.07.2025 / 15:38
Bakıda əməliyyat zamanı çəkiliş - həkimə töhmət, baş həkimə xəbərdarlıq edildi...

24.07.2025 / 15:01
bp BTC ilə ixrac olunan neftin keyfiyyətilə bağlı məsələyə aydınlıq gətirdi

24.07.2025 / 14:49
"Azərbaycan İsrailin müsəlman aləmi ilə yaxınlaşmasında həlledici rol oynaya bilər" - Keçmiş ABŞ səfiri

24.07.2025 / 14:37
Bakıda bağçada qeydiyyatsız uşaqlar aşkarlandı - müdiri işdən çıxarıldı

24.07.2025 / 14:21
Ermənistanın spikeri Marqarita Simonyanı təhqir etdi - çirkin məxluq...

24.07.2025 / 14:05
Tələbələri üçün Prezident təqaüdünün məbləği də artırıldı...

24.07.2025 / 13:57
Tələbə təqaüdlərinin məbləği artırıldı - SƏRƏNCAM

24.07.2025 / 13:53
Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal edən tikinti obyektlərinə rəylərin əhatə dairəsi müəyyənləşdi

24.07.2025 / 13:52
Lukaşenkonun Estoniyaya girişinə qadağa qoyuldu...

24.07.2025 / 13:47
"Zəngəzur dəhlizinin açılması bölgə üçün böyük əhəmiyyət daşıyır" - Birol Akgün

24.07.2025 / 13:32
Azərbaycan Suriyaya qaz nəqlinə başlayır...

24.07.2025 / 13:22
"44 gün-Tarixi zəfər" kitabının II və III cildi Qubada şəhid ailəsinə təqdim edilib...

24.07.2025 / 13:19
Qusarda narkotikin təsiri altında avtomobil idarə edən sürücü tutuldu

24.07.2025 / 13:10
Угрозы Григория Карасина и Ходжы Насреддина - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

24.07.2025 / 13:06
Nazir Somalidən olan tələbələrin Azərbaycanda təhsil almasından danışdı

24.07.2025 / 12:53
Azərbaycan və Somali XİN rəhbərlərinin geniş tərkibdə görüşü keçirilib

24.07.2025 / 12:50
Daha 29 ailə Ağdərənin Həsənriz kəndinə yola salındı

24.07.2025 / 12:46
Kremldən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı açıqlama...

24.07.2025 / 12:16
Rusiyada 49 nəfərin olduğu An-24 təyyarəsi qəzaya uğrayıb

24.07.2025 / 12:03
Mətbuat Şurası Prezident İlham Əliyevə təşəkkür məktubu göndərib

24.07.2025 / 11:50
Dövlət Agentliyindən sabit tarifin tətbiqi ilə bağlı açıqlama...

24.07.2025 / 11:38
Sabah bütün sosial müavinətlər ödəniləcək

24.07.2025 / 11:32
Neftçalada iki nəfərə xəsarət yetirən şəxs yaxalanıb

24.07.2025 / 11:29
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri arasında telefon danışığı olub

24.07.2025 / 11:25
Küveyt sorğu göndərdi, Almaniyada saxlanılan Azərbaycan vətəndaşı azad edildi

24.07.2025 / 11:00
Barak Obama hədəfdə - haqqında araşdırmalar başladı

24.07.2025 / 10:37
Saatlıda "Jiquli" 68 yaşlı qadını vurub öldürdü

24.07.2025 / 10:27
Yevlaxda 40 yaşlı kişini güllə ilə öldürüblər

24.07.2025 / 10:20
Yaşı 75-i ötən fransızlar istilərdən ölür...

24.07.2025 / 10:16
PSJ-də qalmaqal - baş məşqçi 5 futbolçuya qapını göstərdi!

24.07.2025 / 10:12
Trampdan yeni qərar - bu dəfə süni intellektlə bağlı

24.07.2025 / 10:06
"Araz-Naxçıvan" UEFA Konfrans Liqasında ilk matça çıxacaq

24.07.2025 / 10:00
Çin və ABŞ üz-üzə - bu dəfə saxta Labubuya görə...

24.07.2025 / 09:42
Xanhüseyn Kazımlı vəfat edib

24.07.2025 / 09:26
Binəqədidə evdən meyit tapılıb

24.07.2025 / 09:25
178 ölkədən turist azalıb, Çin turistləri isə çoxalıb...

24.07.2025 / 09:20
Ankara və Dəməşq hərbi əməkdaşlıq müqaviləsi imzalayacaq?

24.07.2025 / 09:12
"Qarabağ" Çempionlar Liqasına qələbə ilə başladı

24.07.2025 / 09:04
MAQATE nümayəndələrini qəbul etməyə hazırıq - İrandan açıqlama

24.07.2025 / 09:00
Si Cinpin Pekində Avropa İttifaqının rəhbərləri ilə görüşüb

24.07.2025 / 09:00
Axşamüstü dənizdə boğulmaların sirləri - Elmi-lədun

24.07.2025 / 08:48
ANAMA əməkdaşı qəzaya düşüb

24.07.2025 / 08:45
"44 gün-Tarixi zəfər" kitabının II və III cildi Qubada təqdim ediləcək

24.07.2025 / 08:31
Neft Fondumuzun gəliri 245 milyon manat azalıb... Niyə?

24.07.2025 / 00:40
Ukraynadan Rusiyaya dördlü zirvə təklifi - Zelenski-Putin görüşü üçün konkret vaxt qoyuldu...

23.07.2025 / 23:31
Dəmir yolunun üstündə təhlükəli qəsəbə - 156 ailənin cəmi 12-si məcburi köçkündür, evini kirayə verənlər də var...

23.07.2025 / 21:27
Paşinyan keşişlərə qarşı sonuncu səlib yürüşünə başlayır

23.07.2025 / 21:14
Axundovun milli mənşəyini dəyişdirmək vətəndaş həmrəyliyinə böyük zərbə cəhdidir...

23.07.2025 / 20:59
AB sanksiyaları Rusiyanı Hindistanda da vurdu...

Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910