Cümə günü, 14 fevral 2025
     

Vətəndaşların sosial-siyasi fəallığı Azərbaycanı daha güclü ölkəyə çevirir

Image

Əhalinin siyasi fəaliyyət aktivliyi, onun inkişafı və stimullaşdırılması, şəxsiyyətin sosial hərəkətliliyinə təsir edən amillərin müəyyən edilməsi problemləri dövlətin mövcudluğunun və tərəqqisinin bütün mərhələlərində böyük önəm kəsb edir. Amma o da faktdır ki, cəmiyyətin inkişafının müxtəlif dövrlərində fərdin fəaliyyəti haqqında təsəvvürlər əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir.

Ölkəmizdə vətəndaş cəmiyyətinin inkişafının müasir mərhələsində əhalinin siyasi fəallıq və ictimai iştirakçılıq potensialını reallaşdırmaq üçün kifayət qədər geniş imkanları var. Son onilliklərdə baş verən ictimai-siyasi transformasiyalar vətəndaş cəmiyyətinin müxtəlif sosial institutlarının ictimai-siyasi proseslərdə aktiv iştirakına əlverişli zəmin yaradıb. 

Hakimiyyət orqanları ilə vətəndaşlar arasında münasibətlər mexanizmi təkmilləşir 

Hazırda vətəndaşlar ictimai həyatın müxtəlif sahələrində özünü reallaşdırmaq, aktiv şaquli və üfüqi sosial hərəkətlilik imkanı əldə ediblər. Əhali arasında ən populyar siyasi fəaliyyət formaları aşağıdakılardır: əhalinin seçkilərin nəticələrinə təsir etmək istəyindən irəli gələn seçkiqabağı və seçki fəaliyyəti. Bura seçkilərdə səsvermə, ayrı-ayrı namizədlərin müdafiəsi üçün səslərin toplanması kimi məsələlər daxildir; seçki komissiyalarında iştirak; ictimai, müxtəlif siyasi təşkilatlarda iştirakda özünü göstərən mütəşəkkil fəaliyyət. Bunun məqsədi siyasi qərarların qəbulu prosesinə təsir göstərməkdir; Siyasi davranış və iştirak amillərinin üç qrupu var: 1) xarici mühit amilləri: siyasi sistemin vəziyyəti və fəaliyyəti, siyasi rejimin növü, idarəetmənin xarakteri və forması, vətəndaş cəmiyyətinin inkişaf səviyyəsi, siyasi fəal əhalinin mədəniyyəti, ideologiyası, müxtəlif siyasi hadisələr; 2) şəxsiyyətdaxili amillər: ehtiyaclar, motivasiya, dəyər yönümləri; 3) şəxsi xüsusiyyətlər: cins, yaş, maddi və sosial status. 

Araşdırmalar onu da üzə çıxarır ki, əhalinin siyasi fəallığının artırılması tədbirləri üç istiqamətdə həyata keçirilməlidir. Birincisi, mövcud hakimiyyətləri və onların yeritdiyi siyasəti dəstəkləyən əhalinin fəallıq səviyyəsini qorumaq, inkişaf etdirmək və artırmaq. İkincisi, vətəndaşların siyasi cəhətdən passiv hissəsini öz sıralarına cəlb etmək. Üçüncüsü, radikal müxalifətə qarşı müqavimət göstərmək, eyni zamanda onun sıravi üzvlərinə həyata keçirilən iqtidar siyasətinin həqiqi məqsədlərini çatdırmaqla onların əməllərini neytrallaşdırmaq. Əhalinin siyasi fəallığını artırmaq üçün sadalanan istiqamətlər bununla məhdudlaşmır. Xalqda yüksək müsbət siyasi fəallıq yaratmağın bir sıra başqa yolları, vasitələri, üsulları da var. Fərd siyasi münasibətlərin subyektinə çevrilməzdən əvvəl siyasi ictimailəşməyə məruz qalır və mövcud siyasi münasibətlər sistemini mənimsəyir. Nəticədə fərd siyasi məzmun kəsb edir, cəmiyyətin siyasi həyatında öz yerini və rolunu müəyyən edir. Hazırda Azərbaycanda əhalinin hazırkı hakimiyyəti dəstəkləmək üçün siyasi fəallığının artırılması əslində ciddi zərurət kimi çıxış etmir. Xüsusən də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası indiki hakimiyyətə xalqın dəstəyini daha da artırıb. Bu, həm hakimiyyət orqanları ilə vətəndaşlar arasında münasibətlər mexanizmini təkmilləşdirməyə səbəb olub, həm də əhalidə vətənpərvərlik, qanunçuluq hisslərini aşılamaqla müşayiət olunur. O da qeyd olunmalıdır ki, cəmiyyətin sosial və siyasi fəallığı ölkənin güclənməsi baxımında önəmli əhəmiyyət kəsb edir. Müasir və demokratik dövlətlərin əsas təməl prinsiplərindən sayılan insan hüquq və azadlıqları, siyasi mədəniyyətin formalaşdırılması buna görə hər zaman xüsusi diqqət mərkəzində yer alır. 

Əhalinin maddi rifahının yaxşılaşdırılması üçün kompleks tədbirlər insanların siyasi fəallığına təsirsiz ötüşmür 

Həyatın müxtəlif sahələrində sürətlə modernləşmək istəyi ictimai inkişafın obyektiv kursuna ziddir. Dünya təcrübəsi göstərir ki, islahatların və özəlləşdirmənin mərhələli, təkamül sürəti effektiv olmalıdır. Hazırda cəmiyyətdə vətəndaşların sosial-siyasi fəallığının artırılması üçün səfərbərlik resursundan istifadə etmək vacib məqamlardan hesab olunur. Belə səfərbərlikdə iştirakın aşağıdakı modellərini vurğulamaq məqsədəuyğundur: – əlverişsiz vəziyyətin təsiri altında qeyri-rasional səviyyədə baş verən kortəbii səfərbərlik iştirakı; – avtoritar rejimdə məcburi səfərbərlik; – seçki kampaniyaları, referendumlar və sair zamanı vətəndaşların fəallığının artırılması məqsədilə dövlət strukturları tərəfindən dəstəklənən demokratik səfərbərlik iştirakı; - müasir Azərbaycan cəmiyyətinə xas olan transformasiya, aralıq səfərbərlik iştirak növü. 

Məhsuldar iştirak hakimiyyət orqanları tərəfindən şəxslərin potensial imkan və maraqlarının maksimum nəzərə alınması nəticəsində əldə edilə bilər. Siyasət əsasən sağlam düşüncəyə əsaslanmalı və gündəlik həyatdan ayrılmamalıdır. Bir qayda olaraq, mücərrəd siyasi layihələr uğur gətirmir. Beləliklə, vətəndaşlar tərəfindən dəstəklənməyən rasional qurulmuş siyasi strukturlar belə iflasa məhkumdur. Səfərbərlik resursunun aktivləşməsi bilavasitə mənəvi komponentdən asılıdır ki, bu da bəzən hakimiyyətin vətəndaşlara birbaşa təsirindən daha çox rol oynayır. Beləliklə, əhalinin siyasi iştirakı kifayət qədər dinamik, mobil, lakin prinsipcə idarə olunan prosesdir. Əhalinin siyasi iştirakını ən səmərəli şəkildə artırmaq üçün onun səviyyəsi bir sıra parametrlər üzrə daim izlənilməlidir. Bu barədə təsəvvürü aşağıdakılar nəticəsində əldə etmək olar: – əhalinin müəyyən siyasi fəaliyyət növlərinə cəlb olunmasının kəmiyyət göstəricilərinin tədqiqi; – əhalinin siyasi iştirakının müxtəlif formalarının müəyyən edilməsi; – əhalinin siyasi məsələlərin, müxtəlif siyasi layihələrin və qəbul edilmiş qərarların müzakirəsində səriştə və maraq dərəcəsinin araşdırılması; – dövlət məmurlarının əhalinin ictimai rəyinə, onların istək və təkliflərinə reaksiya dərəcəsinin müəyyən edilməsi; – siyasi proseslərə daxil olan əhalinin müxtəlif sosial qruplarının nümayəndələrinin dəyər yönümlərinin və motivasiyalarının öyrənilməsi; Bunlar Azərbaycanda nəzərə alınır. Ölkəmizdə əhalinin siyasi fəallığının yüksəldilməsi müəyyən istiqamətlərdə diqqət mərkəzində yer alır. Məsələn, əhalinin maddi rifahının yaxşılaşdırılması üçün kompleks tədbirlər görülür. Bu hal onun siyasi fəaliyyətinə bilavasitə təsir edir, mövcud hökumətə və onun həyata keçirdiyi dövlət siyasətinə dəstək dərəcəsini artırır. Bütün əhali qruplarının qanun qarşısında bərabərliyinə möhkəm təminat yaradılır. halinin sosial vəziyyətindən asılı olmayaraq öz mövqelərinin bərabərliyini dərk etməsi vətəndaşların özünə hörmətini artırır, sosial məsuliyyəti gücləndirir, siyasi fəallığın və mövcud hakimiyyətə dəstəyin artmasına töhfə verir. İctimai və dövlət həyatının müxtəlif sahələrində idarəetmə qərarlarının müzakirəsinə, işlənib hazırlanmasına və qəbuluna sadə əhalini cəlb lunması da xüsisi diqqət mərkəzindədir. Dövlət məmurlarının konkret hərəkətləri, peşəkarlıq səviyyəsi, yüksək şəxsi keyfiyyətləri, məişətdə təvazökarlığı, həssaslığı və diqqəti əhali tərəfindən inam səviyyəsini artırır, onların fəaliyyətinə dəstək verməyə kömək edir. Bütün bunlar vətəndaşların sosial və siyasi fəallığını artırır. Bu hal da öz növbəsində Azərbaycanı daha qüdrətli ölkəyə çevirir.

Tahir TAĞIYEV
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.



VİDEO

Rusiyanın Bakıdakı casusları deyilən şəxslər danışdı... - VİDEO

"Çörəyi sahibini tanımayan itin qabağına atanda sonu belə olar"... - VİDEO

Rusiya təyyarə qəzası ilə bağlı Azərbaycanın tələblərindən yayınır - işi bir il gecikdirmək planı... - VİDEO

Orta Dəhlizdə yaxın 3 ildə böyük dəyişikliklər olacaq - rəsmi anons verildi...

Son 4 il Azərbaycan üçün bu səbəbdən itirilmiş illər sayılır...

Azərbaycan indiki yerə 3 amilin gücü ilə gəlib çıxdı...

SON XƏBƏRLƏR

14.02.2025 / 21:23
Mərkəzi Bank müştərini ən çox incidən bankları açıqladı - "hansı məsələlərdə" sualı isə açıq qaldı...

14.02.2025 / 21:07
“Putinin pul kisəsi”, Bakı məhkəməsi, dünya cana gəldi - niyə?..

14.02.2025 / 20:53
USAID-in 3 Qafqaz dövlətinə qarşı fərqli üsullarla işlədiyi açılır...

14.02.2025 / 20:40
Kobaxidze Bakı-Tbilisi-Bakı sərnişin qatarının bərpası barədə konkret heç nə demədi...

14.02.2025 / 20:37
1979-cu ildən dövlətlərin arasında ilk dəfə... - Bakı İrəvanı bu Konvensiya ilə vurur...

14.02.2025 / 20:25
USAID-in Bakıda "informasiya diversantları" hazırlayan xüsusi institutları...

14.02.2025 / 20:22
Bu nə biabırçılıqdır? - Şəhərin ortasında sərxoş hallı eyni geyimli qızlar dubinka ilə polisi döyürlər... - VİDEO

14.02.2025 / 20:10
USAİD Ukrayna mediasının 90 faizini Rusiyaya qarşı qaldıra bildi...

14.02.2025 / 20:02
Azərbaycanda universitet rektoru istefa verib - bu postdan ikiəlli yapışanlara gözəl nümunədir...

14.02.2025 / 19:57
Qərbin dəstəyi itirildi, prezidentlə merin davası başladı - bu ölkənin gələcəyinə zülmət çökdü...

14.02.2025 / 19:43
Azərbaycandan Çinə neft ixracının böyük mərhələsi açılır - Prezident anons etdi

14.02.2025 / 19:30
Avropa İttifaqının 4 mühüm qurumu Ermənistana qrup göndərdi...

14.02.2025 / 19:16
Azad edilmiş ərazilərdə məskunlaşma prosesi daha intensiv xarakter alır

14.02.2025 / 19:04
335 milyard dollar səmərəsiz səpələndi - USAİD sonda ABŞ-ın özünə də ziyan vurdu...

14.02.2025 / 19:01
Prezident İlham Əliyev Əhməd əl-Şaraanı təbrik etdi

14.02.2025 / 18:50
Ermənilər Trampın vəzifə verdiyi şəxsi ABŞ-ın Qafqaz siyasətinə qarşı qaldırır...

14.02.2025 / 18:41
Paşinyan Münhendə biabırçı duruma düşdü – onu heç bir alman məmuru qarşılamadı...

14.02.2025 / 18:33
“Transparency İnternational" Azərbaycan əleyhinə qərəzli reytinq rəqəmi uydurdu...

14.02.2025 / 18:32
MSK bələdiyyə seçkilərinə yekun vurdu

14.02.2025 / 18:27
Dövlət katibinin təyyarəsi "nasazlıq" üzündən Münhenə uça bilmədi, Trampın Ukrayna planı eşidilməz qaldı - təsadüfdür?...

14.02.2025 / 18:14
İrəvanda Bakı-Moskva gərginliyi "təhlil" edilir - qaz məsələsi, İran və Qərb faktorları...

14.02.2025 / 18:01
Azərbaycan və Ermənistan delimitasiya Komissiyalarının işçi görüşü keçirildi

14.02.2025 / 17:53
“USAİD büdcəsinin hər sətri ya korrupsiyadır, ya da gülməli...” - Tramp baltanı kökdən vurdu...

14.02.2025 / 17:40
Dünyaca məşhur qəzetlər USAİD-in pulu ilə “muzdlu geosiyasi alətlərə” çevrildi...

14.02.2025 / 17:36
Mülkiyyəti əlindən alınmış Cəlilabad sakini - Kərəm Həsənovun qəbulunda oldum.... - VİDEO

14.02.2025 / 17:29
QHT-lər USAİD-in əməlləri ilə bağlı ABŞ səfirliyində görüş keçirəcəklər...

14.02.2025 / 17:16
Seçkilərdə yol verilən nöqsanlara görə bəzi seçki komissiyaları buraxıldı

14.02.2025 / 17:10
Bayden hökuməti Azərbaycana qarşı USAID-lə birgə sinxron iş aparırdı...

14.02.2025 / 17:03
2 bələdiyyəyə seçkilərin nəticələri etibarsız sayıldı

14.02.2025 / 16:53
Orban Rusiya-Ukrayna sülh masasında yer tələb edən Aİ-ni sərt tənqid etdi – siz buna layiq deyilsiniz...

14.02.2025 / 16:46
Heydər Əliyev Fondu yeni məktəb binaları inşa edir

14.02.2025 / 16:37
"Biz bilirik ki, aviaqəza ilə bağlı faciə həm Bakıda, həm də Moskvada çox həssas qarşılanır" - Zaxarova

14.02.2025 / 16:25
Tramp böhtan kampaniyaları üçün ABŞ-dan maliyyə alan media qurumlarını ifşa etdi - Pulları geri qaytarın…

14.02.2025 / 16:16
Prezident İlham Əliyev müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırışla bağlı sərəncam imzaladı

14.02.2025 / 16:14
KOBİA nümayəndə heyəti “Veysəloğlu”na məxsus Məhəmmədi Logistika Mərkəzini ziyarət edib

14.02.2025 / 16:14
Mirzə Qədim İrəvaninin 200 illiyi qeyd ediləcək - SƏRƏNCAM

14.02.2025 / 16:06
Trampdan BRİCS ölkələrinə 100 faizlik vergi təhdidi - dollarla oynasalar…

14.02.2025 / 15:33
“Konstitusion, suveren dövlətin müdrik Lideri” - Akademik Əhliman Əmiraslanov yazır...

14.02.2025 / 15:25
Ağcabədidə narkotikin təsiri altında avtomobil idarə edən sürücülər həbs olundu

14.02.2025 / 15:10
Putin işğalçılıq siyasətini davam etdirmək üçün ABŞ–la danışıqlardan istifadə edir

14.02.2025 / 14:41
Əmək hüquqlarını pozan şirkətlərlə bağlı məhkəməyə müraciət edildi

14.02.2025 / 14:20
Moldova Rusiya ilə 1998-ci il sazişini ləğv etdi - Kişinyovdakı Rus Mədəniyyət Mərkəzi bağlanır...

14.02.2025 / 14:10
İsmayıllıda narkotikdən istifadə edən sürücülər saxlandı - FOTO

14.02.2025 / 13:56
“İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin yeni sədri kollektivə təqdim edildi - FOTO

14.02.2025 / 13:42
Cərimələrdən toplanan vəsaitin 50 faizi hərbçilərin maaşlarına əlavə ediləcək

14.02.2025 / 13:27
“Lazer Beauty Klinikası” bağlanır - Nazirlik hərəkətə keçdi...

14.02.2025 / 13:09
“Alleqoriya” gəncləri incəsənətlə görüşdürür

14.02.2025 / 12:27
Ağdamda insan sümüklərinin qalıqları tapıldı

14.02.2025 / 12:11
Ağdamda yük maşını minaya düşdü... - FOTO

14.02.2025 / 11:56
"Yerli istehsal cizgi filmləri yox səviyyəsindədir"

14.02.2025 / 11:45
Pakistanda terror - bomba partlayıb, 6 nəfər ölüb

14.02.2025 / 11:34
Polis Naxçıvanda narkotik əməliyyatı keçirib

14.02.2025 / 11:15
"Bu məhkəmə separatizmin ədalətli cəzalandırılmasına nümunə olacaq" - 19 rumıniyalı deputatdan BƏYANAT

14.02.2025 / 11:05
Somali Prezidenti Bakıdan getdi

14.02.2025 / 11:00
"4 innovativ məhsulu sınaqdan keçiririk" - Mərkəzi Bank

14.02.2025 / 10:25
65 yaşlı kişi yol qəzasında xəsarət alıb

14.02.2025 / 10:20
Tramp USAİD - i bağladı, bəs Soros fondu?...

14.02.2025 / 10:16
Bu gün Bakıda "Böyük Dəbilqə" turniri başlayır

14.02.2025 / 10:15
MSK iclas keçirir - bu gün bələdiyyə seçkilərinə yekun vurulacaq

14.02.2025 / 10:07
Kolumbiya məhkəməsindən Trampa qarşı şok qərar

14.02.2025 / 10:05
Amerikalı aktyor cinsi təcavüzə görə məhkəməyə verildi

14.02.2025 / 09:53
Azərbaycan Maliyyə Forumu işə başlayıb

14.02.2025 / 09:49
Gənc taekvondoçumuz beynəlxalq turnirdə qızıl medal qazanıb

14.02.2025 / 09:30
Bakının bu rayonu qazsız qalacaq

14.02.2025 / 09:25
"Şagirdlərimizin get-gedə dili tutulur" - Sabiq təhsil naziri yol göstərdi...

14.02.2025 / 09:03
"Putin güclü şəxsdir" - NATO rəhbəri hər kəsi təəəcübləndirdi

14.02.2025 / 08:41
İmişlidə “Niva” və “Mercedes” toqquşub

14.02.2025 / 08:37
Mal əti dəyərindən 4-5 dəfə baha necə satıla bilər?! - Müəmma....

13.02.2025 / 23:41
Avropalı siyasətçilər Trampla Putinin danışıqlarını "Münhendən daha pis" adlandırdılar

13.02.2025 / 23:25
Avropa Parlamenti Zurabişvilini Gürcüstanın qanuni prezidenti kimi tanıdı

13.02.2025 / 22:35
Danielyan: “Ermənistan təzminatı əraziləri hesabına ödəməli olacaq”

13.02.2025 / 22:22
“Zəngəzur dəhlizi məsələsi çoxdan həll edilıb” - Alen Gevondyan

13.02.2025 / 21:30
Azərbaycan diplomatiyasının yeni vəzifəsi - Şərqdə xarici siyasət...

13.02.2025 / 21:17
Tramp Paşinyanı həmin səhvinə görə bağışlamaz...

13.02.2025 / 21:02
Xalqının dəstəyini itirən Əsəd, Makron, Trüdo, Paşinyan - Çin televiziyasında xəbərdarlıq...

13.02.2025 / 20:48
Ermənistan Aİ və NATO-ya bir gündə qoşulmayacaq - "ancaq Avropaya göstərməliyik ki..."

13.02.2025 / 20:33
Orta Dəhlizdə yaxın 3 ildə böyük dəyişikliklər olacaq - rəsmi anons verildi...

13.02.2025 / 20:20
Vardanyan xarici ölkələrdə Azərbaycan diplomatlarına qarşı terror aktları planlaşdırırmış...

13.02.2025 / 20:19
Kollektiv Qərb parçalandı - Ukrayna ABŞ-la Tərəfdaşlıq sənədini aldı...

13.02.2025 / 20:15
Vardanyana qarşı irəli sürülmüş konkret ittihamlar elan edildi

13.02.2025 / 20:04
Xidmət, ya Agentlik - nə fərqi var?...

Azad edilmiş ərazilərdə məskunlaşma prosesi daha intensiv xarakter alır

XƏBƏR ARXİVİ