Bahalı neft dövründə də Azərbaycan hökumətinin ehtiyatlı büdcə siyasətinin pozitiv tərəfləri...

Zakir Əhmədov: “Neft pullarından aşırı dərəcədə büdcənin artırılmasında istifadə olunması qeyri-neft sektorunun inkişafını tormozlayır”
Son günlər neft qiymətlərində artım müşahidə olunur. Hətta qiymətlərin 100 dollara qədər bahalaşacağı ilə bağlı fikirlər səslənir. Ancaq bütün bunlara rəğmən, Azərbaycan son dərəcə ehtiyatlı və balanslaşdırılmış büdcə siyasəti həyata keçirir. Büdcə gəlirlərinin artırılmasında aşırı dərəcədə neft gəlirlərinə önəm vermir.
Ona görə də neftin dünya bazarında qiyməti 100 dollar həddini keçsə belə, ölkəmizdə sənayenin digər sahələrinin inkişafını dayandırmaq və zəiflətmək olmaz. Ona görə ki, bu, təhlükəli tendensiyalara yol açar. Əvvələn postneft dövrünün xarakterinə uyğun olaraq, hökumət qeyri-neft sektorunun inkişafı strategiyasını işləyib hazırlayıb. Bu sahədə nəhəng işlər görülüb və milyardlarla vəsait xərclənib. Bu səbəbdən investisiyalar iqtisadiyyata nə vaxtsa geri çəkilmək üçün yox, daimi işlək mexanizmə nail olmaq üçün qoyulur. İkincisi də görülən işlərin nəticələri var və hər il ölkə büdcəsi yüz milyonlarla vəsait qazanır. Həm də əhalinin geniş qrupları işlə təmin olunur. Fərəhli haldır ki, bu gün Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişafını təmin edən geniş baza var. Buraya həm insan kapitalı, həm də texniki vəsaitlər daxildir. Hökumətin qərarı ilə yaradılan iri sənaye parkları, aqroparklar, sənaye məhəllələri, fərdi sahibkarlıq subyektləri, fermer təsərrüfatları ölkənin iqtisadi inkişafının vahid mexanizminin ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Təsadüfi deyil ki, ixrac məhsulları arasında qeyri-neft sektoruna aid məhsullar öz çəkisini ildən-ilə artırır. Xüsusilə kənd təsərrüfatı üzrə ixrac potensialının yaranması və reallaşdırılması günün tələblərinə cavab verir.
Bütün bunların fonunda, neftin artan qiymətinə rəğmən, Azərbaycanın ehtiyatlı büdcə siyasəti yeritməsini ekspertlər necə dəyərləndirirlər?
Məsələyə münasibət bildirən ekspert Zakir Əhmədovun sözlərinə görə, Azərbaycanın balanslaşdırılmış büdcə siyasəti yeritməsi ölkənin iqtisadi uğurlarından xəbər verir: “Görünən odur ki, Azərbaycan əvvəlki illərin təcrübəsindən çıxış edərək son dərəcə optimal büdcə siyasəti həyata keçirir. Baxmayaraq ki, uzun müddətdir dünya bazarında neftin qiyməti yükskdir, dövlət büdcəsində artımların edilməsinə tələsmirlər. Hesab edirəm ki, bu tamamilə doğru siyasətdir. Ona görə ki, neft gəlirləri hesabına dövlət büdcəsinin artırılması bir sıra fəsadlara yol açırdı. Ən başlıcası, bu, izafi xərclərin artması deməkdir ki, bu da, öz növbəsində, inflyasiya təzyiqlərinin güclənməsinə şərait yaradırdı. Çünki, necə gəldi, neft pulları hesabına büdcənin artırılması qiymətlərin yüksəlməsinə təkan verir. Bu da aztəminatlı ailələrin sosial vəziyyətinə mənfi təsir göstərir. Nəzərə alsaq ki, Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı bir sıra böyük layihələr həyata keçirilir, o zaman neft pullarından maksimum səmərəli istifadə olunmalıdır. Neft pullarından aşırı dərəcədə büdcənin artırılmasında istifadə olunması qeyri-neft sektorunun inkişafını tormozlayır. Bu da indiki dövrdə arzuedilən deyil. Biz elə etməliyik ki, ölkə iqtisadiyyatı neftdən az asılı olsun. Ən nəhayət, nəzərə almaq lazımdır ki, neftin qiymətinin dayanıqlı olaraq artmasına və yaxud da yüksək həddə qalxmasına hansısa zəmanət yoxdur. Belə olan halda, əlbəttə ki, ehtiyatlı büdcə siyasətinin yeridilməsi daha məqsədəuyğundur”.
Vidadi ORDAHALLI