Firdovsi Şahbazov: “Hər 1000 nəfərə düşən ölüm sayı ona görə artır ki, yeni doğulanların sayı azalıb”
Dövlət Statistika Komitəsindən verilən məlumata görə, ilin əvvəlindən ölkə əhalisinin sayı 7994 nəfər və ya 0,1 faiz artaraq 2021-ci il mart ayının 1-i vəziyyətinə 10127127 nəfərə çatıb. Bir kvadratkilometrə düşən əhalinin sayı 117 nəfər olub. Əhalinin 53,0 faizini şəhər, 47,0 faizini kənd sakinləri, 49,9 faizini kişilər, 50,1 faizini isə qadınlar təşkil edir. Hazırda orta hesabla hər 1000 kişiyə 1002 qadın düşür.
Diqqətçəkən məqam odur ki, əhalinin hər 1000 nəfərinə ölüm səviyyəsi 2018-ci ildə 5,8, 2019-cu ildə 5,6, 2020-ci ildə 7,6, 2021-ci ilin ilk 2 ayında 8,2 təşkil edib. Belə ki, 2021-ci ilin yanvar-fevral aylarında ölkədə 13 min 338 ölüm halı qeydə alınıb və əhalinin hər 1000 nəfərinə ölüm səviyyəsi 8,2 təşkil edib. Ölkə üzrə 2021-ci ilin yanvar-fevral aylarındakı ölüm halı 2020-ci ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 3 122 və 2019-cu ilin eyni dövrü ilə müqayisədə isə 3 090 nəfər çoxdur. Ötən il Vətən müharibəsində 3000-ə qədər şəhid verdiyimizdən və koronavirus səbəbindən əhalinin hər 1000 nəfərinə ölüm səviyyəsi göstəricisi yüksək olub. Bütün bunlar öz yerində. Ancaq bu il koronavirus qalsa da, müharibədə itkimiz yoxdur. Üstəlik, yanvar-fevralda pandemiyadan ölənlərin sayı elə də çox olmayıb. Belə olan halda, ilin iki ayında nədən ölüm səviyyəsi bu qədər artıb?
- “Pandemiya səngiyəndən sonra məhdudiyyətlər götürülsə, bu sahədə vəziyyət müsbətə doğru dəyişəcək”
Məsələyə aydınlıq gətirən iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Firdovsi Şahbazov hər 1000 nəfərə düşən ölüm sayının artmasını yeni doğulanların az olması ilə əlaqələndirdi: “Hər 1000 nəfərə düşən ölüm sayı ona görə artır ki, yeni doğulanların sayı azalıb. Məsələ ondadır ki, bu ilin iki ayı ərzində ölkədə 20 min 984 yeni doğulan körpə qeydə alınıb. Bu isə o deməkdir ki, əhalinin hər 1000 nəfərinə bu göstərici 13 təşkil edir. İlin iki ayı ərzində doğulan körpələrin sayı 2020-ci ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1 337 nəfər, 2019-cu ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə isə 2 416 nəfər azdır. Məlum olduğu kimi, pandemiya ilə əlaqədar ötən ilin martından toyların keçirilməsi qadağan edilib. Düzdür, toy olmadan nikaha girənlər var, amma onların sayı elə də çox deyil. Bütün bunlar, istər-istəməz, həm əhalinin sayına, həm də 1000 nəfərə düşən ölüm səviyyəsinə öz təsirini göstərir. Nəzərə almaq lazımdır ki, 2020-ci ildə Azərbaycanda ən yüksək ölüm statistikası qeydə alınıb. Belə ki, 75 min nəfər dünyasını dəyişib, 50 min nəfər doğulub. Ölənlərin sayı doğulanların sayından 25 min nəfər çox olub. Fikrimcə, pandemiya səngiyəndən sonra məhdudiyyətlər götürülsə, bu sahədə vəziyyət müsbətə doğru dəyişəcək”.
Ekspert onu da qeyd etdi ki, analoji tendensiya bir sıra ölkələrdə də özünü göstərir.
Vidadi ORDAHALLI
