Bazar günü günü, 20 iyul 2025
     

3-cü deportasiyanın qurbanlarının Qərbi Azərbaycana qayıdışı barədə tarixi söz deyildi...

Image

Ermənistan adlandırılan tarixi Qərbi Azərbaycan ərazisindən azərbaycanlıların sonuncu deportasiyası 1988-1990-cı illərdə baş verib və XX əsrdə üçüncü dəfə soydaşlarımız erməni separatçıları, şovinistləri, monoetnik Ermənistan tərəfindən öz evlərindən qovulublar. Amma Qərbi azərbaycanlılar bu illər ərzində geriyə qayıdacaqlarına, yenidən ev-eşiklərinə, yurd-yuvalarına sahib olacaqlarına qətiyyən şübhə etməyiblər. 

Bu gün soydaşlarımızın Qərbi Azərbaycana, öz tarixi yurdlarına qayıdışı günün ən aktual məsələlərindən biridir. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə çıxışında Qərbi azərbaycanlıları əmin edib ki, onlar mütləq öz yurdlarına qayıda biləcəklər. 

Prezident İlham Əliyev Azərbaycan aşıq sənətinin görkəmli nümayəndəsi Aşıq Ələsgərin abidəsinin açılış mərasimindəki çıxışında XX əsrdə xalqımızın məruz qaldığı deportasiyalar haqqında danışıb. 

XX əsrdə xalqımızın üç deportasiya dalğasına məruz qaldığını xatırladan Prezident Əliyev  deyib: "1918-ci ildə birinci, 1940-50-ci illərdə ikinci və 1980-ci illərin sonları-1990-cı illərin əvvəllərində üçüncü deportasiya baş vermişdir. İki deportasiyadan müəyyən müddətdən sonra Azərbaycan xalqı öz dədə-baba torpaqlarına qayıtmış, yəni hamısı olmasa da, böyük bir qisim qayıtmışdır. Bu, bizdə haqlı olaraq əminlik yaradır ki, üçüncü etnik təmizləmə dalğasına məruz qalmış Qərbi azərbaycanlılar öz dədə-baba torpaqlarına qayıdacaqlar".

Aydın Quliyev: "Qərbi Azərbaycana dönüşümüz "Ən Böyük Qayıdış" olacaq" 

"Bakı-Xəbər" Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Aydın Quliyev öz Facebook səhifəsində Prezidenin Qərbi azərbaycanlıların tarixi qayıdışı ilə bağlı fikirlərinə maraqlı şərh verib: "Qərbi Azərbaycandan deportasiya edilmiş 100 minlərlə soydaşlarımızın doğma yurdlarına dönüşü bəzilərinə xəyali görünsə də, mütləq gerçək olacaq. 1918, 1948-53 və 1988-1989-cu illərin 3 deportasiyasından sonra 4-cü deportasiya daha olmayacaq".

A.Quliyev daha sonra yazır: "Qərbi Azərbaycana dönüşümüz "Ən Böyük Qayıdış" olacaq. Nə vaxt olacağını da deyim.

Ermənistanın üzərində hərbi, siyasi, ideoloji və diplomatik Zəfərimiz Hüquqi Zəfərə çevriləndə Qərbi azərbaycanlı soydaşlarımızın tarixi vətənimizə Ən Böyük Qayıdışı real olacaq. 8 noyabr və 20 sentyabr düşmən üzərində hərbi, siyasi, ideoloji və diplomatik Zəfərimizin rəmzləridir. Tam və hərtərəfli Sülh sazişinin imzalandığı gün isə Hüquqi Zəfərimizin rəmzi olacaq. Bu andan başlayaraq Ermənistandan müharibə təzminatının alınmasına və soydaşlarımızın Ən Böyük Qayıdışına hüquqi təminat olan Beynəlxalq Məhkəmə qərarlarının yolu açılacaq. Real olaq. İndiki geosiyasi reallıqlar və beynəlxalq düzən hələlik belə məhkəmə qərarlarının alınmasına imkan vermir. Bu gün "Arsax erməniləri"nin geri qaytarılmasını gündəmdən düşməyə qoymayanlar və Ermənistanı sülhə yox, silahlanmaya təşviq edənlər Beynəlxalq Məhkəmələrdə ədalətin təcəlli etməsinə hələlik imkan verməzlər. Lakin bu, indilik belədir. Dəyişəcəyi an mütləq gələcək. Yetər ki, Qərbi azərbaycanlıların Ən Böyük Qayıdışına inamımızı itirməyək".

Qasım Hacıyev: "Bu onların əbədi qayıdışı olacaq və bir daha deportasiya ilə üzləşməyəcəklər" 

AMEA-nın Qafqazşünaslıq İnstitutunun Qafqaz Tarixi şöbəsinin müdiri, professor Qasım Hacıyev "Bakı-Xəbər"ə şərhində bildirdi ki, Prezidentin sözündə böyük həqiqət var: "Bu olduqca vacib bir bəyanatdır. Gerçəklikdir ki, erməni şovinistləri XX əsrdə üç dəfə soydaşlarımızı deportasiya etsə də, onlar sonradan heç nədən çəkinməyərək, tərəddüd etməyərək öz yurdlarına qayıdıblar. Ermənilər bizim torpaqlara sahiblənmək üçün xalqımızı deportasiya ediblər, amma onların sevincləri uzun sürməyib, müəyyən zaman keçəndən sonra soydaşlarımız Qərbi Azərbaycana qayıdıblar. Təbii ki, bu dəfə də belə olacaq. "Böyük Qayıdış"a böyük hazırlıq gedir və hamımız inanırıq ki, gün gələcək, dəfələrlə deportasiya olunan, qovulan Qərbi azərbaycanlılar öz yurdlarına dönəcək. Cənab Prezidentin də dediyi kimi, 1918-ci ildə birinci, 1940-50-ci illərdə ikinci və 1980-ci illərin sonları-1990-cı illərin əvvəlində isə üçüncü deportasiya baş verib. 1918-ci il mart qırğınları zamanı da, ondan sonra da ermənilər azərbaycanlılara qarşı soyqırmlar törətdilər, Qərbi Azərbaycan əhalisinin xeyli hissəsini qırdılar. Eyni zamanda həmin dövrdə Qərbi Azərbaycan ərazisindən Azərbaycan türklərini deportasiya etdilər. O deportasiyadan xeyli müddət keçdikdən sonra bu, Sovet hökuməti dövründə də davam etdi. Mərkəzi Komitə tərəfindən 1948-1953-cü il qərarı qəbul olundu, azərbaycanlıların Ermənistan adlanan respublikanın ərazisindən çıxarılması barədə bədnam qərarın əsasında onlar növbəti dəfə öz ata-baba yurdlarından, tarixi torpaqlarından deportasiya edildilər. Bununla da Azərbaycanda ağır şəraitdə yaşayan yerli əhalinin üzərinə ağır bir yük qoydular, həm də onların gətirilib onlara yad olan iqlim şəraitinə malik aran yerlərində yerləşdirilməsi də əhalinin müəyyən hissəsinin qırılmasına, məhv olmasına səbəb oldu. Hətta tədqiqatlar göstərir ki, 1948-1953-cü il deportasiyasından sonra onların ev-eşiklərinə, yurdlarına xaricdən köçürülüb gətirilən ermənilər yerləşdirilmişdi. Onların da çoxu qaçıb yenidən xaricə getdilər, onlara yad olan yerlərdə yaşaya bilmədilər, o yerlər yenidən boşaldı. Azərbaycanlıların yenidən öz yerlərinə qayıtması prosesi baş verdi. Qərbi azərbaycanlılar Azərbaycan Respublikası ərazisinə köçürülsələr də, onların əsas məqsədi öz yurdlarına qayıtmaq idi. Ona görə də, ilk fürsətdə geriyə döndülər. Azərbaycanlılar orada əsasən kənd təsərrüfatı ilə məşğul olurdular. Onlar deportasiya ediləndən sonra kənd təsərrüfatı tamamilə ifliuc olmuşdu. Çünki ermənilər kənd təsərrüfatı ilə, işlə-güclə məşğul olmurlar, onların əsas işi fırıldaqçılıqdır, onun-bunun hesabına yaşamaqdır. Zəhmətkeş azərbaycanlıların öz yurdlarına qayıdışına icazə veriləndən sonra ordan deportasiya edilənlərin cəmi 30 faizi ora qayıtdı. Çünki 20-30 faizi məhv olmuşdu, yerdə qalanlar isə bir daha qayıtmaq istəmədilər. Ona görə ki, ermənilərin xislətinə bələd idilər. Bilirdilər ki, nə zamansa yenə deportasiya edilə bilərlər. Ermənilərin xisləti heç zaman dəyişmir. Keçən əsrin 80-ci illərinin sonlarında ermənilərin Azərbaycan kəndlərinə hücumları başladı, talanlar, qırğınlar törətdilər, nəticədə Qərbi azərbaycanlılar növbəti dəfə deportasiya edildilər. İndiki Ermənistan ərazisindən sonuncu azərbaycanlılar 1991-ci ildə Nüvədi kəndindən çıxarıldılar.   Onlar uzun müddət dirəniş göstərsələr də sonda erməni şovinistləri nüvədililəri də çıxarmağa nail oldular. Ona qədər də, dediyim kimi, azərbaycanlılar Qərbi Azərbaycanın müxtəlif ərazilərindən qovulmuşdu". 

Q.Hacıyev qeyd etdi ki, Prezidentin də dediyi kimi, bir əsrdə soydaşlarımıza qarşı üç deportasiya dalğası baş verib və bir əsrdə üç dəfə ağır deportasiya edilməsi xalqımıza böyük zülmlər yaşadıb. Q.Hacıyev bildirdi ki, tarixi ədalətin tezliklə bərpa ediləcəyinə inanır: "Bu böyük haqızlığa yalnız onlar öz doğma torpaqlarına qayıtdıqdan sonra ədalətli şəkildə son qoyula bilər. Hesab edirəm ki, Prezident çox haqlıdır. Qərbi Azərbaycandan deportasiya edilən nəsillər, tayfalar, insanların davamçıları durur, gələnlərin əksəriyyəti yaşayır, onlar öz doğma ata-baba yurdlarına qayıtmağa hazırdırlar. Mənə elə gəlir ki, Qərbi azərbaycanlıların öz yurdlarına qayıdışı gerçəkləşəcək, Azərbaycan türkləri öz doğma torpaqlarına qayıdıb orda yerləşəcəklər. Bu onların əbədi qayıdışı olacaq və bir daha deportasiya ilə üzləşməyəcəklər"-deyə Q.Hacıyev bildirdi.

Professor Hacıyev bildirdi ki, Azərbaycan dövləti çox gücülüdür və dünyanın hər yerində yaşayan azərbaycanlılara sahib çıxır, onların arxasında dayanır. "Dövlətimizin dəstəyi ilə Qərbi azərbaycanlılar da öz əzəli yurdlarına qovuşacaqlar, o gün uzaqda deyil. Prezident tarixi bəyanat verdi və bu bəyanat da Qərbi azərbaycanlıların qarşısında böyük yollar açdı"-deyə Q.Hacıyev əlavə etdi. 

İradə SARIYEVA



VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

İctimai Birlik sədri Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

65 İLLİK ÖMÜR YOLUNA DƏYƏR VERƏN İNSANA! - Milli İstiqlalçıların Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

SON XƏBƏRLƏR

19.07.2025 / 21:37
Prezident: "Azərbaycan ilə Ermənistan arasında etimadın zəmanəti beynəlxalq hüquq normaları olmalıdır"

19.07.2025 / 21:28
"Qarabağ və Şərqi Zəngəzur artıq cənnətin kiçik bir parçasıdır" - Prezident

19.07.2025 / 21:16
Azərbaycan Prezidenti: "Fransa ilə Yeni Kaledoniya arasında baş verən hadisə tarixi presedentdir"

19.07.2025 / 21:15
Azərbaycan Rusiyanı beynəlxalq məhkəməyə verəcək...

19.07.2025 / 21:11
"Azərbaycan ilə Çinin ticarət həcminin artırılmasına dair böyük planları var" - Prezident

19.07.2025 / 21:01
Prezident İlham Əliyev: "Azərbaycan mediasının inkişafı məni çox sevindirir"

19.07.2025 / 20:57
"Biz xarici investorları enerji sektoruna cəlb edirik" - Prezident

19.07.2025 / 20:50
Prezident: "Mən süni intellektdən istifadə etmirəm"

19.07.2025 / 20:39
Prezident İlham Əliyev: "İqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizədə Afrika dövlətlərini dəstəkləyirik"

19.07.2025 / 20:32
"Azərbaycan və Ermənistana razılığa gəlməkdə kömək etmək səylərinə görə Prezident Trampa minnətdarıq" - Prezident

19.07.2025 / 20:28
Azərbaycan Prezidenti qəzaya uğrayan AZAL təyyarəsi ilə bağlı sualı cavablandırıb

19.07.2025 / 20:17
Prezident Rusiya ilə Avropa İttifaqı arasında yaranmış təbii qaz böhranına münasibət bildirdi

19.07.2025 / 20:10
Prezident İlham Əliyev Şuşa Forumunda öz siyasətinin təməl prinsiplərini sadaladı

19.07.2025 / 19:59
"Cənubi Qafqaz sabit məkan olacaq" - Prezident İlham Əliyev

19.07.2025 / 19:56
Prezident Ermənistanla sülh müqaviləsinin hansı halda imzalana biləcəyini açıqladı

19.07.2025 / 19:49
Prezident İlham Əliyev III Şuşa Qlobal Media Forumunda iştirak edib - FOTO

19.07.2025 / 19:41
"Bizi tənqid edənlərin xarici borcu ÜDM-in 100 faizi qədərdir və ondan da artıqdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:23
"Biz indi beynəlxalq səhnədə daha fəalıq" - Prezident

19.07.2025 / 19:15
Prezident: "İstəyirik ki, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı daha güclü, daha effektiv olsun"

19.07.2025 / 19:12
"Bizim Qələbəmiz göstərir ki, ədalət var, sadəcə, ona nail olmaq lazımdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:10
Bakı ilə İrəvanın arasında Paris özünü bu dəfə belə pərdələyir - "göz yaşları"...

19.07.2025 / 19:03
Azərbaycan Prezidenti: "ABŞ-la güclü tərəfdaşlıq münasibətlərinin dəstəkləndiyini görürük"

19.07.2025 / 18:40
"Bu gün Cənub Qaz Dəhlizi maksimal həcmdə fəaliyyət göstərir" - Prezident

19.07.2025 / 18:35
Ərdoğan Trampın “50 gün” hədəsindən Putini xilas etmək istəyir...

19.07.2025 / 18:28
Prezident İlham Əliyev: "Bizim etibarlı tərəfdaş imicimiz var"

19.07.2025 / 18:20
"Ermənistan Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı prosesi bundan sonra da bloklasa, onun tranzit ölkəyə çevrilmək şansı sıfra yaxınlaşır" - Prezident

19.07.2025 / 18:06
AB Azərbaycan qazına möhtac... Rəsmi Brüssel isə bizə pislikdən əl çəkmir…

19.07.2025 / 18:01
Prezident: "Zəngəzur dəhlizinin potensialı ilkin mərhələdə 15 milyon ton yük səviyyəsində qiymətləndirilir"

19.07.2025 / 17:38
Azərbaycanın MDB İqtisadi Şura iclasından imtinasının ardınca maraqlı bəyanat səsləndi...

19.07.2025 / 17:36
"Azərbaycan ekoloji baxımdan çox düzgün mövqe seçmiş ölkədir" - Prezident

19.07.2025 / 17:24
Prezident İlham Əliyev: "Şuşa Media Forumu artıq ənənəvi xarakter alıb"

19.07.2025 / 17:09
Mahmud Kaşqari Fondunun layihəsi əsasında çap olunan kitabların təqdimatı keçirilib - FOTO

19.07.2025 / 16:52
Yunus peyğəmbərdən sonra üçüncü Yunus... Yunus Oğuz - 65

19.07.2025 / 16:37
Bu gün 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu işə başlayır

19.07.2025 / 16:10
"Dünya liderləri Prezident İlham Əliyevdən çox şeyləri öyrənə bilər" - Rusiyalı politoloq

19.07.2025 / 15:33
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri də oğurlayıblar...

19.07.2025 / 14:16
Azərbaycan-Pakistan mövcud strateji tərəfdaşlıq münasibətləri müzakirə edilib

19.07.2025 / 12:18
Milli Məclisdən Belçika parlamentinə sərt cavab - regionda yeni gərginlik ocağı yaratmağa çalışırlar...

19.07.2025 / 11:45
Prezident İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında qanunu təsdiqlədi

19.07.2025 / 11:33
Azərbaycanda geodeziya, qravimetriya, topoqrafiya, kartoqrafiya və kadastr işlərində yeni koordinat sistemi tətbiq ediləcək - SƏRƏNCAM

19.07.2025 / 10:12
ŞOK - Özbəkistanda İŞİD-ə məxsus terror qruplaşması aşkar edildi!

19.07.2025 / 10:08
İrəvanda keçmiş deputat hakimiyyətin devrilməsinə çağırışa görə həbs edilib

19.07.2025 / 10:01
"Napoli" Vikter Osimhen üçün "Qalatasaray"a "HƏ" dedi

19.07.2025 / 09:53
Milli Məclis Belçika Nümayəndələr Palatasının qətnaməsinə kəskin etirazını bildirib

19.07.2025 / 09:27
Müəllimlər kimi həkimlər də "yazı-pozu" ilə hədsiz yükləniblər...

19.07.2025 / 08:42
Ət 1 manat da bahalaşdı....

18.07.2025 / 23:20
Bakı Kitab Mərkəzində “Tanımadığımız Konfutsi” adlı gecə keçirildi - FOTO

18.07.2025 / 22:32
İctimai Birlik sədri Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 22:18
“65 illik yubileyiniz mübarək olsun, ustad!” - Missiya TV-nin baş redaktorundan Aydın Quliyevə təbrik...

18.07.2025 / 21:51
Prezident İlham Əliyev İraq Prezidentinə başsağlığı verdi

18.07.2025 / 21:50
Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqları və qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin törətdiyi təxribatlar nəticəsində zərər çəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

18.07.2025 / 21:35
Ermənistanı elə Avropanın özü vurmağa hazırlaşır - Makron nə ilə fərqlənir?..

18.07.2025 / 21:23
65 İLLİK ÖMÜR YOLUNA DƏYƏR VERƏN İNSANA! - Milli İstiqlalçıların Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

18.07.2025 / 21:20
31 tona yaxın qızıl almışıq - yığım, ya emal üçün?

18.07.2025 / 21:06
İmamoğlunun həbsindən sonra Türkiyənin iç siyasətində mümkün təmayüllər - sabitlik qalacaqmı?..

18.07.2025 / 20:53
Bakıdan Parisə sərt sillə - dünya mediası Azərbaycanın möhtəşəm uğuruna heyrandır...

18.07.2025 / 20:39
Avropa İttifaqı yeni SSRİ olmaq istəyir - Cənubi Qafqazda ilk olaraq Gürcüstanı əzəcək...

18.07.2025 / 20:26
Qonşularla müqayisədə iki rəqəm bizi geridə qoyur...

18.07.2025 / 20:14
Çin-Hindistan-Rusiya ittifaqı? - XİN-in yeni strategiyasında ən ağır maneə...

18.07.2025 / 20:00
Azərbaycanın çay ixracı azalır... Niyə?

18.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

18.07.2025 / 19:35
"Erməni kilsəsi İŞİD-dir, molla rejimi ilə bir addımlayır" - təhqirin biri "1 qəpik"…

18.07.2025 / 19:26
Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi Aydın Quliyevi təbrik etdi

18.07.2025 / 19:22
Suriyada Türkiyə-İsrail müharibəsi hər an başlaya bilər...

18.07.2025 / 19:09
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 19:04
Müəllimlər müəllimi Sabir Qurbanov - FOTO

18.07.2025 / 19:04
BMT-nin İqtisadi və Sosial şurasına üzvlüklə bağlı təlimlər keçirilir

18.07.2025 / 18:50
İsrailin Suriyanı vurması Azərbaycanın siyasətinə bəzi çətinliklər yaradır...

18.07.2025 / 18:46
Bakıda Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq Forumu keçirildi

18.07.2025 / 18:31
Azərbaycan Türkmənistanın Transxəzər problemini həll edəcək...

18.07.2025 / 18:17
Dünyanın yaradıcı insanlarının bir qrupu “Azərbaycan” Nəşriyyatına toplaşdı - 150 illik işığın əhatəsi... - FOTO

18.07.2025 / 18:03
Ay Paşinyan, Şanxay təşkilatı hara, Avropa Birliyi hara?..

18.07.2025 / 17:49
İrəvanda “Arsax deyən son dilləri də kəsirlər”...

18.07.2025 / 17:36
İrəvan Moskvanı konyakla məst edə bilmədi, ancaq Kreml İrəvanı konyakla vurdu...

18.07.2025 / 17:23
Prezident İlham Əliyev Təzəbinə və Xanyurdu sakinlərinə - Biz burada əbədi yaşayacağıq, daha heç kim bizi bu yerlərdən çıxara bilməz

18.07.2025 / 17:05
"Suriyada sülhün, təhlükəsizliyin və sabitliyin bərqərar olunması mütləq dərəcədə vacibdir" - Azərbaycan XİN

18.07.2025 / 16:51
Xadimələrə maşınını yudurdan məktəb direktoru işdən çıxarıldı

18.07.2025 / 16:36
Polis Maştağada əməliyyat keçirdi - 881 kq çətənə kolu yetişdirilən istixana aşkarlandı...

18.07.2025 / 15:55
Bakıda 12 min manatlıq oğurluq edən və avtomobil qaçıran şəxslər saxlandı

18.07.2025 / 15:43
Valideyn himayəsindən məhrum uşaqlar üçün yaradıcı və psixoloji inkişaf layihəsi

18.07.2025 / 15:40
Prezident Xocalının Xanyurdu kəndində olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

XƏBƏR ARXİVİ