Sosial ipoteka şərtlərinin dəyişməsi ləngiyir

Tarix: 12.08.2014 / 01:29
Bölmə: İqtisadiyyat

Sosial ipoteka sahəsində özünü göstərən ən böyük çatışmazlıqlardan biri də bu istiqamətdə ayrılan kredit məbləğinin yetərincə olmamasıdır. Elə bunun nəticəsidir ki, bu qəbildən olan kreditlərin verilməsi daim qısa zaman ərzində başa çatır. Belə bir vaxtda isə, yenidən yayılan məlumata əsasən, güzəştli ipoteka kreditlərinin verilişində fasilə yaranıb. İlin əvvəlindən yalnız mart ayında 10 milyon manat kredit ayrılıb.
Nə ilin dördüncü, nə beşinci, nə də altıncı ayında kreditləşmə həyata keçirilib. Xatırladaq ki, analoji praktika ötən büdcə ilində də baş verib. Dövlət hesabına ipoteka kreditlərinin verilişi 2 dəfəyə həyata keçirilib. 10 milyon manat həcmində kredit mart ayında, 10 milyon manat kredit isə iyul ayında təqdim edilib. Ümumiyyətlə, İpoteka Fondu və banklar son 3 ildir ki, bu metodla işləyir. Halbuki, 2011-ci ildə kredit üçün büdcədən ayrılan vəsait aylar üzrə bölünərək təqdim edilirdi.
Onu da xatırladaq ki, artıq sosial ipoteka üçün büdjədən 40 milyon manat ayrılır. Lakin ekspertlər bu məbləğin az olduğunu, Azərbaycanın maliyyə imkanlarının qeyd olunan istiqamət üzrə daha böyük vəsait ayırmağa imkan verdiyini vurğulayır.
Onu da qeyd edək ki, dövlət büdcəsi hesabına verilən güzəştli ipoteka kreditlərindən daha çox hərbi qulluqçular faydalanır. Məsələn, bu ilin birinci rübündə bu növ kreditlərin 82 faizi hərbi qulluqçulara verilib. Xatırladaq ki, güzəştli ipoteka kreditlərindən yalnız müəyyən sosial qruplar istifadə edə bilər. Bunlar şəhid ailəsinin üzvü, Milli Qəhrəman, məcburi köçkün və ya ona bərabər tutulan şəxs, 3 ildən az olmayan müddətdə dövlət qulluqçusu işləyən şəxs, elmlər namizədi və ya doktoru elmi dərəcəsi olan şəxs, idman sahəsində xüsusi xidmətləri olan şəxslər, həmçinin 3 ildən az olmayan müddətdə hərbi xidmətdə, eləcə də ehtiyata və ya istefaya buraxılan hərbi qulluqçulardır. Verilən güzəştli ipoteka kreditinin məbləği 50 min manatdan çox ola bilməz, minimum 3, maksimum 30 il müddətinə verilə bilər, kredit üzrə illik faiz dərəcəsi 4 faizi ötə bilməz.
Bu günə qədər 3 min nəfərdən artıq adam güzəştli ipoteka krediti alıb.
Nəzərə alsaq ki, ölkədə güzəştli ipoteka kreditlərinin tətbiqinə 2006-cı ildən başlanıb, bu xətlə kredit alanların sayı çox aşağıdır. Çünki Azərbaycanda hər il evsizlər ordusuna təxminən 20 min yeni qurulmuş ailə qoşulur. Yaranmış durumda, adi ipoteka ilə yanaşı, güzəştli ipotekanın da şərtlərinin dəyişdirilməsi vacib hesab olunur. Xatırladaq ki, hələ 2011-ci ildə Gənclər və İdman Nazirliyi sosial ipoteka kreditlərinin verilməsi şərtlərinin tezliklə dəyişdirilməsi təklifi ilə çıxış etmişdi. Bu məsələ "Azərbaycan gəncliyi 2011-2015-ci illərdə" Dövlət Proqramına daxil edilmişdi. Həmin təkliflərə görə, dövlət vəsaiti hesabına maliyyələşdirilən sosial ipoteka kreditləri üzrə faiz dərəcəsi illik 4 faizdən 2 faizədək endirilməli idi. Nazirlik, faizlərin endirilməsi ilə yanaşı, ipoteka alarkən ilkin ödəmənin ləğvini, kreditin maksimum məbləğinin artırılması təklifini də irəli sürmüşdü. Lakin təklif Milli Məclisdə müzakirəyə çıxarılmadı. Bununla belə, təklif edilən dəyişikliklərin həyata keçirilməsi vacib sayılır. Millət vəkili Əli Məsimli də xatırladır ki, ipoteka şərtlərinə dəyişikliklər ediləcəyi barədə söhbətlər getsə də, hələlik bu sahədə heç bir real addım atlmayıb: "Son məlumata görə, bu sahədə ciddi iş gedir, amma hələ başa çatmadığından məsələ ləngiyir".
O, ipoteka ilə bağlı yeni təkliflər irəli sürdüklərini bildirib: "Əsas məsələ faiz dərəcələri ilə bağlıdır. Dünyanın bir sıra inkişaf etmiş ölkələrində ipoteka kreditləri illik 4 faizlə, sosial ipotekalar isə 2 faizlə verilir. Biz də təklif edirik ki, adi ipotekalar indiki 8 faizdən 5 faizə, sosial ipotekalar isə 4 faizdən 1-2 faizədək endirilsin. Eyni zamanda 20 faizlik ilkin ödəniş də vətəndaşlar üçün bir sıra hallarda əlavə çətinliklər törədir. İlkin ödəniş isə ləğv olunmalıdır. Bu mümkün deyilsə, ya azaldılmalı, ya da müvafiq fond yaratmaqla bu problem yumşaldılmalıdır. Hazırda ipoteka üçün ayrılan kreditin maksimum məbləği 50 min manatdır. Mənzil bazarına baxanda görürük ki, 50 min manata Bakıda nəinki normal 2-3 otaqlı, heç bir otaqlı belə hər şəraiti olan mənzil almaq mümkün deyil. Bu səbəbdən ayrılan məbləğin 70 min manatadək artırılmasını təklif edirik".
Bununla yanaşı, Azərbaycanın mənzil bazarında evlərin qiymətinin daha da artmaması və əhalinin mənzilə olan ehtiyacının ödənilməsi işini sürətləndirməkdən ötrü sosial evlərin tikilməsi daha məqsədəuyğun hesab edilir.

DİGƏR XƏBƏRLƏR

Tarix: 12.12.2025 / 21:49

Avropa "Yaşıl keçid" istəyir, Azərbaycan buna da hazırdır...

Tarix: 11.12.2025 / 19:04

Mərkəzi Bank 7.25-dən başlayıb 6.75-ə düşdü - nə dəyişəcək?...

Tarix: 11.12.2025 / 18:11

2029-cu ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı əsasən rəqəmsallaşacaq...

Tarix: 10.12.2025 / 18:15

Bu ölkə ilə Azərbaycanın geniş qarşılıqlı sərmayələr dövrü başladı...

Tarix: 10.12.2025 / 17:50

Rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafına dair 2026–2029-cu illər üçün Strategiya təsdiq edildi - SƏRƏNCAM

Tarix: 10.12.2025 / 17:43

Azərbaycan Biznesinin İnkişafı Fondu Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə çevrildi - FƏRMAN

Tarix: 10.12.2025 / 12:15

Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini azaltdı

Tarix: 10.12.2025 / 12:03

Mərkəzi Bank inflyasiya proqnozlarını açıqladı...

Tarix: 09.12.2025 / 19:50

Ölkədə kiçik və makro biznesin sayı sürətlə azalır - sürət 19 faiz artıb...

Tarix: 09.12.2025 / 19:36

Azərbaycanda Süni İntellekt Akademiyası... Sosial-iqtisadi tərəqqinin yeni mənbəyi...

Tarix: 09.12.2025 / 14:31

Şahdəniz kompressiya platformasının dayaq blokunun tikintisi üzrə müqavilə imzalandı

Tarix: 09.12.2025 / 13:52

"Azad olunmuş ərazilərin bərpasına büdcədən 25 milyard manatdan çox vəsait ayrılıb" - Baş nazir

VİDEO

Tarix: 27.11.2025 / 11:10

Biri ermənini öpür, biri sovet bayrağı qaldırır... Günümüzə baxın! - VİDEO

Tarix: 12.11.2025 / 11:05

Lavrov işdən kənarlaşdırılır, yoxsa oyun qurulur? - VİDEO

Tarix: 21.06.2025 / 08:15

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tarix: 12.12.2025 / 21:49

Avropa "Yaşıl keçid" istəyir, Azərbaycan buna da hazırdır...

Tarix: 12.12.2025 / 20:25

Bəs deyirdilər Qarabağdan 120 min erməni gedib? - 23 min nə deməkdir?

Tarix: 12.12.2025 / 18:08

Emin Əmrullayevin hədəfi doğru, seçdiyi üsul mübahisəli...

Mədəni-maarif proqramları Azərbaycan cəmiyyətinin rifahı üçün strateji əhəmiyyət daşıyır