Rizvan Qarabağlı: “Bu gün dünyanın ən optimal şəhərsalma, kəndsalma sistemləri, prinsipləri var, azad edilən rayonlarımız bu şəkildə qurulmalıdır”
İşğaldan azad edilən rayonların bərpası istiqamətində tədbirlər həyata keçirilməkdədir. Bərpa ediləcək rayonların bəzilərinin artıq baş planı hazırdır, bəzilərinin baş planı isə hazırlıq prosesindədir.
Rayonlarımızın bərpası ərtafında mübahisələr var. Bəzi ekspertlər deyirlər ki, şəhərlərin, rayonların köhnə görkəmi saxlanmalı, onlar keçmişdə olduğu şəkildə bərpa edilməlidir. Bir qismi tam müasirləşdirmənin, bir sıra ekspertlər isə qismən müasirləşdirmənin tərəfdarıdırlar.
Şəhər və rayonlarımızın bərpası necə olmalıdır?
- “Yeniliklə, müasirliklə ayaqlaşmalıyıq, “ağıllı” kəndlər, şəhərlər salınmalıdır”
Azərbaycan Memarlar İttifaqının üzvü, memarlıq namizədi, tanınmış memar Rizvan Qarabağlı “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, rayonlarımızın bərpası müasir memarlıq üslubunda aparılmalıdır. R.Qarabağlı hesab edir ki, memarlıq abidələri, tarixi əhəmiyyət kəsb edən evlər, məscidlər, məbədələr əvvəlki vəziyyətdə, klassik memarlıq üslubunda bərpa edilməli, amma kütləvi yaşayış binaları, kənd, qəsəbə evləri müasir üslubda qurulmalıdır: “Dövlət internet vasitəsilə sosial sorğu keçirir. Bu sorğuda da məqsəd odur ki, keçmiş köçkünlər həmin saytlara daxil olub necə evlərdə yaşamaq istədiklərini orada qeyd etsinlər, bərpa məsələsində öz fikirlərini bildirsinlər. Yəni rayonların, şəhərlərin bərpasında hər şəxs öz rəyini bildirməlidir.
Bu sorğular qoyulub və yaxşı olar ki, insanlar o sorğularda iştirak edərək rəylərini bildirsinlər. Demokratiyadır, dövlət öz istədiyini etmir ki, xalqın rəyini də, arzu, istəyini də nəzərə alır. Bu baxımdan, insanlar aktiv olmalıdırlar.
Rayon və şəhərlərimizin bərpasına mütəxəssis kimi yanaşmama gəlincə, tarixi, memarlıq baxımından əhəmiyyəti olan hər bina bərpa, restavrasiya, konservasiya olunmalıdır. İstər məscid, istər yaşayış evi, istərsə də inzibati bina olsun, əgər tarixi memarlıq baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edirsə, onlar mütləq bərpa edilməlidir. Rekonstruksiya da oluna bilər. Yəni bu abidələri qoruyub saxlamaq lazımdır. Ancaq, sadəcə, heç bir tarixi əhəmiyyəti olmayan fərdi evlər bünövrəsinə qədər dağılıbsa, onların yerində yenisi tikilməlidir. Onları yenidən bərpa etmək o qədər də asan deyil axı. O elə yenidən tikmə deməkdir”.
R.Qarabağlı hesab edir ki, vaxtilə kəndlərimizdə, şəhərlərimizdə şəhərsalma baxımından xeyli qüsura yol verilib, bu gün o səhvlər düzəldilməlidir. “Əvvəllər şəhərsalma və kəndsalma sahəsində qüsurlara yol verilib. Hesab edirəm ki, şəhərsalma, kəndsalma məsələsinə yeni baxış olmalı, memarlıq dünyanın hər yerində inkişaf edir, bizdə də inkişaf etməlidir. Bu gün dünyanın ən optimal şəhərsalma, kəndsalma sistemləri, prinsipləri var, azad edilən rayonlarımız bu şəkildə qurulmalıdır. İşğaldan azad edilən rayonlarımızda “ağıllı” şəhərlər, kəndlər olmalıdır. Biz dünyadan geri qala bilmərik. Rayon və kəndlərimizin bərpası üçün bizə yeni layihələr lazımdır ki, onların əsasında “ağıllı” kəndlər, qəsəbələr, küçələr salınsın. Bunların hamısı həyata keçirilməlidir. İşğaldan azad olunan ərazilərimizdə şəhər və kəndlər yeni layihələr əsasında qurulmalıdır. Elə deyək ki, bura mənim babamın yurdudur, o necə evdə yaşayıb, biz də elə evdə yaşamalıyıq, elə olmaz. Məsələn, biz yüz il bundan əvvəl babamızın geydiyi çuxanı indi geyinə bilmərik. Memarlığımız da inkişaf etməlidir. Bərpa edilən kənd və şəhərlərimizdə bütün infrastruktur yenidən qurulmalıdır ki, əvvəlki kimi qaz, su borusu partlamasın, köhnə qüsurlar təkrarlanmasın. Yeniliklə, müasirliklə ayaqlaşmalıyıq, “ağıllı” kəndlər, şəhərlər salınmalıdır. Biz yerimizdə saya bilmərik” - deyə R.Qarabağlı bildirdi.
İradə SARIYEVA
