Bu gün Avropada Azərbaycana marağın artan xətt üzrə inkişaf etməsi, yeni tərəfdaşlıq sazişlərinin imzalanması Ermənistanda ciddi narahatlıq predmetinə çevrilməkdədir. Burada hesab edilir ki, Azərbaycan təkcə Avropa yox, bütün Qərb dünyası ilə əməkdaşlığını sürətlə genişləndirməklə Ermənistanı arxa plana atır. Onu da qeyd edək ki, erməni tərəfinin narahatlığı Azərbaycan dövlət başçısının İtaliya səfərindən sonra özünü daha qabarıq şəkildə büruzə verməyə başlayıb.
Hazırda Cənubi Qafqaz regionunda Azərbaycan yeganə ölkədir ki, İtaliya ilə siyasi və iqtisadi dialoq ən yüksək səviyyədədir. Təbii ki, yüksək siyasi dialoq hazırkı dövrlə yanaşı, gələcək illərdə də əlaqələrin şaxələnməsinə, beynəlxalq əhəmiyyətli məsələlərdə səmimi tərəfdaşlığa xidmət edir. İtaliya indi Avropa İttifaqının üzv ölkələri arasında Azərbaycanın bir nömrəli siyasi, iqtisadi və ticarət tərəfdaşıdır. Digər tərəfdən, üç Avropa nəhəngindən biri kimi qitənin siyasi gündəmini müəyyənləşdirən gücə malik İtaliya kimi etibarlı və strateji tərəfdaşla münasibətləri inkişaf etdirmək, dialoq qurmaq ölkəmizin Avropada nüfuzunun, strateji rolunun artmasında da mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Xatırladaq ki, prezidentin məlum səfəri zamanı siyasi, müdafiə, iqtisadi-ticarət, kənd təsərrüfatı, energetika, yüksək texnologiyalar, nəqliyyat, infrastruktur, mədəni, elmi, turizm, idman sahələrinin əməkdaşlığına dair 28 sənəd imzalanıb.
Qeyd edək ki, İlham Əliyevin İtaliyaya səfəri çərçivəsində imzalanmış sənədlər sırasında “Azərbaycan Respublikası ilə İtaliya Respublikası arasında Çoxölçülü Strateji Tərəfdaşlığın gücləndirilməsinə dair Birgə Bəyannamə” müstəsna əhəmiyyət daşıyır. Sənəd çoxölçülü, çoxşaxəli, hərtərəfli əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsi üçün konkret istiqamətləri ehtiva edir. Bunlar həm də onu göstərir ki, İtaliya - Azərbaycan tərəfdaşlığı ancaq ticarət, turizm, investisiya, kənd təsərrüfatı, hərbi, eləcə də neft və qaz sahəsində məhdudlaşmır. 2020-ci ilin İtaliyada “Azərbaycan Mədəniyyət İli” elan olunmasını da mədəni əlaqələrin yüksək səviyyəsinin göstəricisi kimi xüsusi olaraq vurğulamaq olar. Beləliklə, Azərbaycan-İtaliya münasibətlərinin dinamik inkişafı göz önündədir. Hər iki dövlət yaxın gələcəkdə geoiqtisadi mənzərəni dəyişəcək birgə layihələrin üzərində çalışır. TAP layihəsi üzrə Azərbaycan və İtaliya bundan sonra onilliklər ərzində enerji sahəsində etibarlı tərəfdaşlar kimi birgə fəaliyyət göstərəcəklər. İtaliya səfəri Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə etibarlı və strateji partnyor kimi tanınmasının daha bir nümayişi oldu. Səfər çərçivəsində imzalanmış sənədlər, əldə olunmuş razılaşmalar iki dövlət arasında strateji tərəfdaşlığın dərinləşdirilməsi üçün möhkəm zəmin yaratmış oldu.
O da mühüm faktdır ki, səfər çərçivəsində Prezident İlham Əliyevin və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın Katolik Kilsəsinin rəhbəri Papa Fransisk ilə görüşü də Azərbaycanın dünyada tolerantlıq ənənələrinə, multikultural dəyərlərinə görə nümunəvi bir ölkə olduğuna daha bir nümunə oldu. Xatırladaq ki, görüşdə Papa Fransisk xüsusilə ictimai-siyasi sabitliyin hökm sürdüyü Azərbaycanda dini icmalar arasındakı tolerant münasibətlərin yüksək səviyyədə olduğunu qeyd edib, ölkəmizdə həyata keçirilən daxili, xarici siyasəti yüksək dəyərləndirib. İtaliyaya rəsmi səfər zamanı mədəniyyətin, o cümlədən Müqəddəs Taxt-Tac təsisatları ilə qarşılıqlı əlaqələrin inkişafına verdiyi töhfələrə görə Mehriban Əliyevanın Vatikanda Papa Cəngavər Ordeninin ən ali dərəcəsinə – IX Piy Ordeninin Böyük Xaçına layiq görülməsi də böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, bütün bunlar Ermənistanda indi böyük narahatlıq doğurur. Hər halda, erməni politoloq Qrant Məlik-Şahnazaryanın açıqlamaları da bunu aydın göstərir. Bu xüsusda o qeyd edir: “Roma Papası Fransisk tərəfindən Azərbaycan prezidenti və onun xanımının nümayişkaranə şəkildə isti qəbulu, eləcə də Mehriban Əliyevanı Papa Cəngavər Ordeninin ən ali dərəcəsi olan IX Piy Ordeninin Böyük Xaçı ilə mükafatlandırmaq faktı Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən “uğurla” görməzdən gəlindi. “Vatikan zirzəmilərində” Mikael Minasyanı axtaran Nikol Paşinyandan fərqli olaraq, İlham Əliyev Vatikanda hansı real hədəflərə sahib olduğunu bilir. İki gün ümid edərək səbrlə gözlədim ki, bununla bağlı şəbəkədə ortaya çıxan materiallar hakimiyyətinin ləyaqətinə bəlkə təsir edər. Əbəs yerə. Bu insanların ləyaqəti yoxdur. Nə şəxsi, nə də dövləti. Və bu, dövlətin sonudur. Azərbaycanın belə bir dövlət üzərində Qarabağ məsələsində də qələbə çalması isə, sadəcə, zaman məsələsidir”. İtaliya Senatının üzvü Cianluka Ferraranın açıqlamaları da erməni tərəfinin narahatlığının əslində əbəs olmadığını göstərir. O bildirir ki, Azərbaycanla İtaliya arasında yaxşı münasibətlər və bunun daha da genişləməsi üçün əla potensial var: “İki ölkə arasında iqtisadi-ticarət münasibətləri ilə yanaşı, mədəni əlaqələrin, eləcə də xalqlar arasında ünsiyyətin inkişafı çox əhəmiyyətlidir. Biz dəfələrlə ali səviyyədə, parlament iclaslarında bunu ifadə etmişik”. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə toxunan italiyalı senatoru qeyd edib ki, ölkəsi Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpasını, bu istiqamətdə ATƏT Minsk Qrupunun fəaliyyətini tam dəstəkləyir.
Tahir TAĞIYEV
