Elşən Manafov: “Bütün bunlar illüziyadır və erməni tərəfinin görmək istədiyi, amma reallıqda baş verməyən hadisələrdir”
ATƏT-in Minsk Qrupu Dağlıq Qarabağ münaqişəsində yalnız iki tərəfi tanıyıb – Ermənistan və Azərbaycanı. Bunu ATƏT-in Minsk Qrupunun ABŞ-dan sabiq həmsədri Metyu Brayza Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı panel müzakirələrində açıqlamalarını şərh edərkən deyib.
O bildirib ki, Minsk Qrupunun danışıqlarında yalnız Bakı və Yerevanın nümayəndələri iştirak ediblər. Qondarma qurum danışıqlarda heç vaxt tərəf olmayıb: “Mən həmsədr olduğum müddətdə erməni tərəfi qondarma Dağlıq Qarabağ “nümayəndələri”nin iştirak etməsini istəyirdi, amma hər üç həmsədr bu müraciətləri qəbul etmirdi. Həmsədrlərin müqavimətindən sonra Yerevan bu tələbi irəli sürməyib”.
M.Brayza hesab edir ki, bu cür bəyanatlarla Ermənistan hökuməti Azərbaycanı qıcıqlandırmadan və danışıqlar masasında yaranan müsbət impulsu zərbə altına qoymadan Qarabağ erməniləri üçün “işarə qoymaq” istəyir.
ABŞ-ın keçmiş həmsədrinin məlum açıqlaması bir daha Ermənistan tərəfinin yalanlarını ifşa etdi. Onlar zaman-zaman bəyan edirdilər ki, guya Robert Köçəryan prezident olmamışdan əvvəl qondarma qurum danışıqlarda tərəf olub. 1998-ci ildən sonra Köçəryan buna ehtiyac duymayıb.
Bununla yanaşı, Dağlıq Qarabağ erməniləri münaqişə tərəfi olsaydı, onda Ermənistan 1992-ci ildən ATƏT-in Minsk Qrupu çərçivəsində, eləcə də 1999-cu ildən başlayaraq iki dövlətin prezidentləri səviyyəsində indiyədək keçirilən 50-dən çox görüşdə iştirak edib müvafiq sənədləri imzalamazdı.
- “O vaxt Kazimirov da istəyirdi ki, separatçı qurum danışıqlarda tərəf olsun”
Məsələyə münasibət bildirən politoloq Elşən Manafovun sözlərinə görə, qondarma rejim heç vaxt danışıqlarda tərəf olmayıb, sadəcə, ermənilər hər zaman bunu istəyiblər: “O baxımdan Brayzanın səsləndirdiyi fikirlər reallığı əks etdirir və qarşı tərəfə ciddi zərbədir. Məlum olduğu kimi, Münhen konfransında Azərbaycan və Ermənistan dövlət başçıları arasında debat oldu. Debatlar zamanı bir daha məlum oldu ki, Ermənistan tərəfi yenidən Dağlıq Qarabağı danışıqların gedişində bir tərəf kimi görmək istəyir. Beynəlxalq ictimaiyyəti, o cümlədən, danışıqlarda vasitəçilik mövqeyindən çıxış edən ATƏT-in Minsk Qrupunu da inandırmağa çalışır ki, guya qondarma qurum haçansa danışıqlarda tərəf olub. O üzdən, separatçı rejim yenidən danışıqlarda tərəf olmalıdır. Bununla belə, Paşinyan debatda Dağlıq Qarabağ xalqı ifadəsi işlətdi. Prezident İlham Əliyev dərhal buna reaksiya verib bildirdi ki, belə bir xalq yoxdur. Dağlıq Qarabağda azərbaycanlı və erməni icmaları olub. Paşinyan iddia edir ki, guya 1994-cü ildə imzalanan Bişkek protokolunda separatçı tərəfin imzası olub. Sonrakı danışıqlarda guya qondarma “DQR”in müdafiə naziri iştirak edib. Ancaq bütün bunlar illüziyadır. Bunlar erməni tərəfinin görmək istədiyi, amma reallıqda baş verməyən hadisələrdir. O vaxt ATƏT-in Minsk Qrupunda Rusiyanı təmsil edən Kazimirov da istəyirdi ki, separatçı qurum danışıqlarda tərəf olsun. Ancaq Azərbaycan buna razı olmadı. Qüvvədə olan beynəlxalq hüquq normalarına görə, Azərbaycan heç bir vəchlə onun torpaqlarını işğal etmiş separatçı rejimlə danışıqlara gedə bilməz. Əslində, burada qarşı duran tərəflər Azərbaycan və Ermənistan dövlətləridir. 1992-ci ilin martında Azərbaycan BMT-yə qəbul olunarkən bu qurum tərəfindən ölkəmizin ərazi bütövlüyü Qarabağla bir yerdə qəbul olunub. Yənu bu kifayətdir ki, danışıqların gedişində Ermənistan tərəfinin irəli sürdüyü sözügedən istəyin qarşısı alınsın. Ona görə də erməni tərəfinin bu mövqeyi Qarabağ danışıqlarında illüziya yaratmaqdan başqa bir şey deyil”.
Vidadi ORDAHALLI
