Ramil Hüseynov: “Bütün deputatlara eyni məbləğdə belə yüksək maaşların verilməsi doğru deyil”
Hazırda Milli Məclisin sıravi deputatlarının əməhaqqı parlamentin sədrinin maaşının 70 faizi qədər, komitə sədrlərinin maaşı 80 faizi qədər, sədr müavininin maaşı 90 faizi qədər, birinci müavinin maaşı 95 faizi qədərdir. Belə ki, sıravi deputatların əməkhaqqı 1730 manatdır. Sıravi deputatın maaşına əsasən aparılan hesablamalarımız göstərir ki, parlament sədrinin rəsmi maaşı 2 471 manat, birinci müavinin rəsmi maaşı 2 347 manat, müavinin rəsmi maaşı 2 224 manat, komitə sədrlərinin maaşı 1977 manatdır.
Milli Məclis üzvlərinə deputatlıq fəaliyyətini yerinə yetirdiklərinə görə təxminən 730 manat əlavə müavinət təyin edilib. Rəsmi maaşların üzərinə 730 manat müavinəti gələndə parlament sədrinin aylıq gəliri 3 201 manat, birinci müavinin aylıq gəliri 3 077 manat, müavinin aylıq gəliri 2 954 manat, komitə sədrlərinin aylıq gəliri 2 707 manat, sıravi deputatın aylıq gəliri isə 2460 manat edir. Həmçinin, bayram günlərində (Yeni il, Novruz bayramı, Qurban bayramı, Ramazan bayramı) deputatlara 700 manat bayrampulu verilir. Bundan başqa, deputatlar 3 aylıq yay tətili üçün rəsmi maaşlarından əlavə, 3 aylıq maaşlarının məbləği qədər məzuniyyət və istirahət pulu alırlar. Həmçinin, pensiya hüququna malik olan eks-deputatlara Milli Məclisin fəaliyyətdə olan deputatının maaşı qədər pensiya verilir.
Müşahidələr göstərir ki, parlament üzvlərinin yüksək maaş alması cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmır. İnsanların çoxu buna ikrah hissi ilə yanaşır və tez-tez belə fikirlər səslənir ki, “deputatların bu qədər maaş alması və imtiyazlara sahib olması doğru deyil”. Bu bir sıra amillərlə əlaqələndirilir. Əvvəla belə yüksək imtiyazlar, yeri gəldi-gəlmədi, bəzilərini millət vəkili olmağa həvəsləndirir. Baxırsan ki, namizədin siyasi savadı, anlayışı aşağı səviyyədədir, ancaq deputat olmağa çalışır. Bütün vasitələrlə çalışır ki, parlamentə düşsün. Belələri seçicilərin səsini parçalayaraq daha layiqli şəxslərin parlamentə düşməsinin qarşısını alırlar. Hətta vəziyyət o yerə gəlib çatıb ki, bəzi şou müğənniləri belə deputat olmaq istəyirlər. Təbii ki, onları da parlamentə yüksək maaş və imtiyazlar cəlb edir. Başqa bir tərəfdən, parlamentdə elə deputatlar var ki, bir neçə dəfə seçilmələrinə rəğmən, bir dəfə də olsun müzakirələrdə aktiv iştirak etməyiblər. Çoxlarının fəaliyyəti passivdir. Eləsi var ki, bir dəfə belə spikerdən söz alıb danışmayıb. Belə olan halda, parlamentdə fəal olan millət vəkilinə də, heç danışmayan deputata da yüksək maaş vermək doğru deyil. Hansı ki, özünü doğrultmayan millət vəkilləri var və onların da bu imkanlardan istifadə etməsi cəmiyyətdə xoş qarşılanmır. Bununla belə, əvvəlki parlamentin Prezidentin islahatlar kursuna dəstəyi elə də özünü göstərmədi. Parlamentin bu yöndə fəaliyyətində hansısa dinamiklik müşahidə edilmədi. Bütün bunlardan çıxış edərək deputatlara yüksək maaş və imtiyazlar verilməsi nə dərəcədə doğrudur?
- “...cəmiyyətdə müəyyən qıcıq yaradır”
Məsələyə münasibət bildirən siyasi ekspert Ramil Hüseynovun sölərinə görə, bütün deputatlara eyni məbləğdə belə yüksək maaşların verilməsi doğru deyil: “Düzdür, parlamentdə fəal olan millət vəkilləri də var. Hansı ki, onlar qanun yaradıcılığında, hansısa məsələlərin müzakirəsində, müəyyən problemlərin qaldırılmasında aktiv iştirak edirlər. Ancaq belə millət vəkillərinin sayı barmaqla sayılacaq qədər azdır. Bunu cəmiyyət də yaxşı bilir. Çünki mətbuat və telekanallar vasitəsilə onların fəaliyyəti izlənir. Deputatların əksəriyyəti iclaslarda passiv iştirak edir. O cümlədən, parlamentdə bir sıra komitələr var. Baxıb görürük ki, həmin komitələrdə belə, deputatlar müzakirələrdə aktiv iştirak etmirlər. Nəzərə almaq lazımdır ki, komitə üzvü və sədri olan deputatlar digərlərindən daha çox məvacib alırlar. Bütün bunlar, təbii ki, cəmiyyətdə müəyyən qıcıq yaradır. Haqlı olaraq soruşurlar ki, “onlar nəyin müqabilində bu qədər maaş alırlar? O baxımdan, millət vəkillərinə bu qədər yüksək məvacib verilməsi düzgün deyil”.
Vidadi ORDAHALLI
