İsmayıl Tanrıverdi: “Onlar bu “muzeyi” ona görə yaradırlar ki...”
İrəvan şəhərinin tarixini saxtalaşdıraraq onu “Erabuni” kimi təqdim edən ermənilər dünyanın diqqətini cəlb etmək üçün yeni bir qondarma işə əl atıblar. Dünyaya “Erabuninin 2800 yaşı var” deyə car çəkən ermənilər bununla kifayətlənməyərək İrəvanda açıq səma altında muzey yaradırlar. Artıq 6 mərtəbədən ibarət olacaq muzeyin maketi də hazırlanıb, həmin maketin fotoşəkilləri erməni mediasında yayılıb.
İrəvanın tarixi mərkəzində, İrəvan xanlarına aid məkanda ermənilərin belə bir muzey layihəsi təqdim etməsi təəccüb doğurmasa da, onların bizim tarixi şəhərimizdə, buradakı abidələrə qarşı həyata keçirdikləri kütləvi saxtakarlıq əməlləri bizi qıcıqlandırmaya bilmir. Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın göstərişi ilə hazırlanan “muzey” layihəsində saxta Erabuni şəhərinin mənzərəsi “canlandırılıb”. Türk əsilli İrəvan xanlarına aid olan tkililərin xarabalıqları üzərində qurulması nəzərdə tutulan bu “muzey”in yaradılmasında məqsəd heç kəsə gizlin deyil, onlar bununla İrəvanın tarixini saxtalaşdırmaq, onun İrəvan deyil “Erabuni” olduğunu dünyaya təqdim etmək, bu yalana turistləri inandırmaq istəyirlər.
- “Paşinyanın göstərişi ilə artıq bu saxtakarlıq işlərinə başlanıb”
Qeyd edək ki, ermənilərin bu mənfur planını Azərbaycanda ifşa edən və onların yaratmaqda olduqları muzeyin tamamilə saxtakarlıq nümunəsi olduğunu sosial şəbəkələr vasitəsilə ermənilərin özlərinə çatdıran BDU-nun Erməni Araşdırmaları Elmi-Tədqiqat və Tədris Mərkəzinin böyük elmi işçisi İsmayıl Tanrıverdi “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, ermənilər kütləvi olaraq İrəvanın tarixini saxtalaşdırmaqla, buradakı türk abidələrini dağıdıblar, dağıtmadıqlarını isə “fars mədəniyyəti” adı ilə təqdim etməkdə davam edirlər. “İrəvan saxtakarlığı sevmir, amma ermənilər isə saxta tarixsiz yaşaya bilmirlər. Ermənilər “Erabuni”nin tarixini “qədimlər”ə aparmaq üçün dəridən-qabıqdan çıxırlar. İrəvanın mərkəzi meydanında ermənilərin açıq səma altında “muzey” layihəsinin hazır olduğunu bu ölkənin mətbuatı yazmışdı. Ermənilərin İrəvanın mərkəzi meydanında İrəvan xanlarına aid olan 1650-1670-ci illərdə tikilmiş Zal xan məscidi, Zal xan hamamı və Zal xanın bir sıra başqa məkanları üzərində “açıq səma altında muzey” yaratmaq planlarına səssiz qalmamalıyıq. Həmin dövrdə İrəvan xanı oıan Abbas xanın kürəkəni Zal xan İrəvan hakimi olub. İrəvanın mərkəzi meydanında olan yeraltı və yerüstü tikililər ona məxsusdur. Orada üçmərtəbəli məscid olub və o məscid İrəvanın ən hündür, görkəmli məscidi olub. Hətta 1946-cı ilə qədər ermənilər həmin məscidin binasından sərgi salonu kimi istifadə ediblər. Məscidin gümbəzini uçurdublar və təmir edərək burada sərgi salonu açmışdılar. Sonra isə bu binanı yerlə yeksan ediblər. Zal xana aid olan tikililərin bəzilərinin xarabalıqları qalıb. Ermənilər qərara gəliblər ki, indi İrəvanın mərkəzi meydanında həmin muzeyi yaratsınlar və o saxta maketi də ora qoysunlar. Paşinyanın göstərişi ilə artıq bu saxtakarlıq işlərinə başlanıb. Onu da deyim ki, “muzeyin” yaradılacağı mərkəzdəki tikililərin qalıqlarının qədim erməni abidələri adı ilə bərpa olunaraq xarici turistlərə sırınması da nəzərdə tutulur. Onlar bu “muzeyi” ona görə yaradırlar ki, İrəvanın 2800 yaşlı bir şəhər olduğunu dünyaya sübut etsinlər. Daha doğrusu, saxta, tarixdə olmayan Erabuni şəhərinin tarixini “qədimləşdrməyə” çalışırlar. Amma bunun üçün 100 yaşı olan bir obyekt belə tapa bilmirlər, bu da onları qıcıqlandırır. Tarixi bilənlər bilir ki, İrəvanın əsası Şah İsmayıl Xətainin tapşırığı ilə Rəvanqulu xan tərəfindən 1510-cu ildə qoyulub. Ermənilərin “təpədən tapdıqları Erabuni”nin müəllifi isə Akopyan soyadlı bir erməni alimidir. O bu “qədim daşı” 1948-ci ildə “tapıb”. Orada basdırılan saxta daşın üzəri mixi əlifbası ilə yazılmışdı, həmin Akopyan adlı professor gedib Misirdə mixi əlifbasını öyrənib. Mənbələrin birində qeyd edilir ki, həmin daşı Gədəbəydən gətirib orada basdırıblar, digər mənbənin məlumatına görə isə Qarsdakı Axtamar kilsəsindən gətiriblər. Hətta bu daşı gətirənlərin içində Akopyanla yanaşı, Amerkadan gələn erməni alimi də olub. Hətta bu saxtakarlıq haqqında erməni alimlərinin özləri də yazıblar. Daşı basdırdıqdan on il sonra bu daşı çıxarıb üstündə işləyiblər. Məndə olan dəqiq məlumata görə, ermənilər o vaxt görüblər ki, gürcülər Tiflisin 1500 illiyni qeyd edir, onlar da həmin vaxt İrəvanın tarixini saxtalaşdırmaq işinə başlayırlar və onlar “elə edək ki, İrəvanın tarixi Tiflisin tarixindən qədim olsun” deyib, o daşı üzə çıxarırlar”.
Ermənilərin məqsədinin yeni yaranmış UNESCO-da qədim “Erabuni” şəhərini qəbul etdirmək olduğunu deyən İ.Tanrıverdinin sözlərinə görə, qurumun ekspertləri bura gəlir, lakin onlar “Erabuni”ni UNESCO-ya qəbul etmirlər. “Ermənilər “qədim daşı” UNESCO-ya, eləcə də digər təşkilatlara göstərirlər, lakin heç bir qurum onu qəbul etməyib. Həmin daşın baş hissəsində erməni professor mixi əlifbası yazıb ki, burada Argiştnin oğlu Erabunu olub. Bu da sonradan yazılma olduğu üçün ekspertlər onu qəbul etməyiblər. Ermənilər “Erabuni”nin tarixini Romanın tarixindən 30 il əvvələ, Moskvanın tarixindən isə on dəfə qədimə yazırlar. Bu saxta tarixi ermənilər uydursalar da, bu saxta şəhəri UNESCO-ya daxil edə bilmirlər”.
İ.Tanrıverdi vurğuladı ki, ermənilər Mikoyan vasitəsilə keçmiş SSRİ Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Xruşşovdan Erabuninin yubileyinin keçirilməsinə icazə verməsin xahiş edirlər. Xruşşov da buna razılıq verir və 1968-ci ildə onlar “İrəvanın 2750 illiyini” bütün SSRİ miqyasında keçirirlər. “Ermənilər İrəvanın mərkəzində yaratmağı planlaşdırdıqları açıq səma altındakı muzeydə təqdim ediləcək eksponatların heç biri onlara məxsus deyil, onlar qədim alban mədəniyyəti örnəkləridir. Onlar bu muzeyə xaçqarları, eləcə də digər nümunələri qoyacaqlar. Ermənilər İrəvanın mərkəzi meydanında yaratmağı planlaşdırdıqları muzey erməni saxtakarlığının növbəti bir təsdiqidir. İrəvanın mərkəzi meydanında Rəvan xanlarına aid tikillərin hər birinin fotoşəkli bizdə var və biz o fotoları çap etmişik. Mən o şəkilləri ermənilərə də təqdim edirəm ki, bu tikililər bizim xanlara aiddir və onların da hərəsinin 300 yaşı var, bu halda onları necə 2800 yaşlı tikili kimi təqdim edirsiniz. Ermənilər burada saxta abidələr düzəldib, saxta eksponatlar yaradıb onların “2800 yaşlı abidələr” olduğunu göstərəcəklər. Bu muzeydə saxtakarlıqla yaradılan nümunələr təqdim ediləcək” - deyə İ.Tanrıverdi qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
