Əbu-Dabidə Əliyev-Paşinyan görüşünün ardınca Gorus görüşü başlayıb...
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Azərbaycan lideri İlham Əliyevlə görüşündən iki gün sonra partiya üzvlərini ölkəmizlə sərhəddə yerləşən Gorusda toplayaraq toplantı keçirib.
“Vətəndaş müqaviləsi” partiyasının elit və sıravi üzvləri bu məqsədlə Gorusa gəliblər. Görüş bir neçə saat davam edib.
Böyük toplantının səbəbi nə olub, o, niyə Gorusda baş tutub? İndi bu məsələ Ermənitsnada geniş müzakirə edilir. Məkan seçiminin əhəmiyyəti ilə bağlı bəzi erməni media vasitələri yazır ki, Sünikdən Naxçıvana yolun açılması ilə bağlı inkişaflar gözlənilir. Amma baş nazirin aparat rəhbəri Arayik Arutyunyanın sözlərinə görə, görüşün yeri xüsusi əhəmiyyət kəsb etmir. O, əvvəlki görüşlərin başqa bölgələrdə də olduğunu bildirib: “Yəqin ki, biz 4-cü və ya 5-ci siyasi görüşü keçiririk, hamısı bölgələrdə olub, bu dəfə Sünikdə qərar verdik”. “Paşinyan görüşdə Əbu-Dabi görüşü ilə bağlı hər hansı təfərrüat açıqlayıbmı, Əliyevlə hansı razılaşmalar əldə olunub?”. Bu suallara cavabında “Vətəndaş müqaviləsi” partiyasının deputatlarından biri olan Davit Danielyan belə cavab verib: “Bizə Əbu-Dabi haqqında rəsmi bəyanatda deyildiyi qədər danışıblar. Demək olar ki, artıq heç nə deyilməyib, deyilənlər rəsmi açıqlamada deyilənlər olub”. Rəsmi açıqlamaya görə, Ermənistan və Azərbaycan liderləri Əbu-Dabidə dövlətlərarası münasibətlərin normallaşdırılması üçün gündəliyin müxtəlif aspektlərini müzakirə ediblər. Tərəflər ikitərəfli danışıqları ən səmərəli format hesab etdiklərini təsdiqləyiblər və bunun əsasında dialoqun davam etdirilməsi barədə razılığa gəliblər. Baş nazirin aparat rəhbəri Arayik Arutyunyan qeyd edir ki, təfərrüatlar yaxın vaxtlarda ictimaiyyətə açıqlanacaq: “Yaxın vaxtlarda həmin görüşlə bağlı şərhlər olacaq və bütün manipulyasiyalar aradan qaldırılacaq”. Hökumətin deputatı Hasmik Akopyan qeyd edib ki, Gorusdakı iclasın gündəliyinə əsasən sentyabrda gözlənilən partiya qurultayı ilə bağlı məsələlər daxil olub: “Biz qurultay öncəsi, əsasən, gündəmdə olan məsələləri müzakirə etdik”. Payızda hakim partiya növbəti qurultayını keçirəcək və bu qurultayda yeni idarə heyəti, yəni rəhbərlik seçiləcək. Bundan doqquz ay sonra isə “Vətəndaş müqaviləsi” partiyasının da iştirak edəcəyi növbəti parlament seçkiləri keçiriləcək. Amma erməni mediası yazır ki, Gorusdakı görüşün əsas məqsədi Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı olub. Mövzuya toxunan “Respublika Meydanı” “Telegram” kanalı yazır ki, Paşinyan Zəngəzur dəhlizini təhvil verir və bu prosesi üçüncü tərəfin olması ilə pərdələyir: “Paşinyan və İlham Əliyev Əbu-Dabidə mühüm qərara gəliblər, türkpərəst “Vətəndaş Müqaviləsi” partiyasının rəhbəri növbəti dəfə Ermənistanın milli və dövlət maraqlarını Türkiyə-Azərbaycan tandeminə güzəştə gedir, bunu “sülh dövrü” və ya “sülh müqaviləsinin ilkin imzalanması” kimi təqdim edir. Paşinyan Zəngəzuru güzəştə gedir və bununla Ermənistan dövlətçiliyinin dağılmasının əsasını qoyur”.
Azərbaycan məsələlər üzrə erməni ekspert Qarnik Davtyan isə bir qədər də irəli gedir: “Məndə məlumat var ki, Zəngəzurda nəzarət-buraxılış məntəqəsi yaradılıb”. Onun sözlərinə görə, nəzarət-buraxılış məntəqəsi 2021-ci ildə Gorus-Qafan yolunda quraşdırılmış Azərbaycan sərhəd-keçid məntəqəsinə bənzəyir, Ermənistan vətəndaşları buradan keçərkən Azərbaycan sərhədçiləri tərəfindən yoxlanılır: “Məlumatı verən şəxslərin təhlükəsizliyi ilə əlaqədar olaraq nəzarət-buraxılış məntəqəsinin hansı sektorda yerləşdiyini açıqlaya bilmirəm”. Digər erməni politoloq Artur Xaçikyan isə vuğrğulayır ki, Zəngəzur dəhlizii məsələsi artıq həllinin tapıb: “Bu qrupun, Xarici İşlər Nazirliyinin nümayəndəsi bildirib ki, onlar faktiki olaraq Zəngəzur dəhlizini güzəştə gediblər. Ermənistan XİN-in nümayəndəsi “autsorsinq” ifadəsindən istifadə edib, yəni ölkə öz ərazisini hansısa özəl şirkətə autsorsinq edir və bu şirkətə artıq yalnız Ermənistan tərəfindən deyil, həm də Azərbaycan və bəlkə də Türkiyə tərəfindən nəzarət olunacaq. Bu, o deməkdir ki, həmin özəl şirkət sizin ərazidə Türkiyəyə və Azərbaycana tabe olacaq. Yəni, biz artıq bu əraziyə nəzarət etmirik, Türkiyə bizim ərazimizə daxil olur və heç vaxt geriyə çəkilməyəcək. O, artıq Zəngəzura birdəfəlik daxil olub, qoy bunu qoyun kəsən, Paşinyanı seçən 680.000 insan başa düşsün. İlham Əliyev üçün bu, sadəcə nəqliyyat məsələsidirsə, nə üçün ermənilərin buna nəzarət etməməsində israr edir? Əgər bu, sadəcə nəqliyyat məsələsi olsaydı, min bir yol var, vizaları tez almaq, hətta sərhəddə elektron vizalar almaq mümkündür. İlham Əliyev razılaşmır, o deyir ki, ermənilər buna nəzarət etməməlidirlər. Beş yaşlı uşaq da başa düşər ki, niyə o, ermənilərin nəzarət etməsini istəmir? Çünki o, bu dəhlizin öz nəzarətinə keçməsini istəyir”. Ermənistan Demokrat Partiyasının sədri, “Birgə” hərəkatının koordinatoru Aram Sarkisyan isə hesab edir ki, Zəngəzurdən keçən yollar açıqdır: “ Biz gələcəkdə ciddi iqtisadi layihədə iştirak etməyə hazır olmalıyıq. Bəs Azərbaycan və Türkiyə nə istəyir? Onlar Azərbaycanın qərb hissəsindən Naxçıvana bütün yükləri nəzarətsiz həmin marşrutla daşımaq istəyirlər və Nikol Paşinyan kimi bir adam olmalıdır ki, özünü bu ölkələrin nə istədiyini başa düşməyən kimi aparsın. Kərkidən Naxçıvana 12 km məsafə var. Türkiyə buradan tez keçə bilər, belə olan halda bizim Zəngəzura gedən yolumuzu bağlayacaqlar, bu o deməkdir ki, Kərki o müqaviləyə daxildir, çünki yük mütləq oradan keçməlidir. Ya birbaşa Naxçıvana magistral yol çəkəcəklər, ya da Arazdəyənə daxil olacaqlar, sonra yenə Naxçıvana çatacaqlar. Belə çıxır ki, biz özümüz öz əlimizlə ərazimizi rəqibə veririk”.
Nahid SALAYEV
