Çərşənbə axşamı günü, 22 iyul 2025
     

Azərbaycan Rusiya qazının Avropaya əsas ixracatçısına çevrilə bilər - Qərb etiraz etmədi...

Image

Azərbaycan qazının Ukraynaya vasitəsilə Avropaya mümkün ixracı son günlərin ən çox diqqət çəkən mövzularından birinə çevrilib. Məsələyə artıq Rusiyanın özündə də xüsusi diqqət olunur. 

Bütün bunlara nəzər salan Rusiyanın "Nezavisimaya qazeta" mətbu orqanı yazır: "Avropa İttifaqı hökumətlərinin rəsmiləri 2024-cü ilin dekabrında Rusiya ilə tranzit qaz müqaviləsinin rəsmi başa çatmasından sonra Ukraynanın qaz infrastrukturunun istifadəsi ilə bağlı Kiyev hakimiyyəti ilə danışıqlar aparır. Əgər Rusiya qazı əvəzinə Azərbaycandan qaz Rusiya boruları ilə tədarük edilərsə, Kiyev Avropaya tranzitini saxlaya bilər. Azərbaycan qazının Ukrayna ərazisindən tranzitinin perspektivləri hələ də bəlli deyil. Ekspertlərin fikrincə, söhbət Rusiya Federasiyasından qaz tədarükünün Azərbaycanla svop əməliyyatlarından gedir.

"Bloomberg" bildirir ki, Aİ rəsmiləri Ukrayna tərəfi ilə gələn il Ukrayna ərazisindən qaz tranzitinin uzadılması imkanını müzakirə edirlər. Ukrayna ilə "Qazprom" arasında mövcud müqavilənin müddəti 2024-cü ilin dekabrında başa çatır. Variantlardan biri, agentliyin yazdığı kimi, Azərbaycan qazının Rusiya qaz kəmərləri ilə Ukrayna ərazisindən tranzitidir. Bu ssenaridə avropalılar rəsmi olaraq Rusiya qazının Rusiya Federasiyasının özündən alınmasını istisna edirlər. "Bloomberg" mənbələri qeyd edir ki, Azərbaycan qazı ideyası daha çox Ukrayna tərəfinə uyğun olduğu üçün Kiyev də prosesdə maraqlıdır. Ukraynanın "Naftoqaz" şirkətinin baş icraçı direktoru Aleksey Çernışov bildirib ki, Kiyev Bakıdan qaz almaq təşəbbüsünü müsbət qiymətləndirir və ölkədə yerləşən infrastrukturdan istifadəni davam etdirmək niyyətindədir. "Hər zaman yadda saxlamalı olduğumuz iki amil var. Birincisi, Ukraynada istifadə edilməli olan inanılmaz qaz tranziti və saxlama infrastrukturu var və Ukrayna bu infrastrukturdan istifadə etməyə meyllidir, çünki bu, çoxlu fayda gətirir", - o vurğulayıb. Eyni zamanda, Kiyev rəsmisi Ukraynanın Rusiyanın "Qazprom"u ilə əlaqəni nəzərdə tutan tranzitin uzadılması üçün Aİ layihələrində iştirakını istisna edib. "Bloomberg" xatırladır ki, Azərbaycan artıq Avropaya gedən boru kəmərlərindən "tam gücü ilə" istifadə edir. Agentliyin fikrincə, sövdələşmə Moskvanın digər ölkələrə qaz tədarük etməsinə imkan verəcək bir mübadilə kimi tərtib edilərsə, Rusiyaya da fayda verə bilər. Slovakiyanın baş naziri Robert Fiko mayda Azərbaycana səfəri zamanı Ukrayna ərazisindən tranzit sövdələşməsinin mümkünlüyünü istisna etməyib. O bildirib ki, bu halda Slovakiya Azərbaycan qazını idxal edə biləcək, onun bir hissəsi ölkədə qalacaq, qalan hissəsini isə Bratislava digər ölkələrə verəcək. "İndi hər şey Rusiyanın "Qazprom"u, Azərbaycan, Ukrayna şirkətləri və digər şirkətlər arasında iqtisadi və qiymət şərtlərini razılaşdırmaq üçün danışıqlardan asılıdır", - o deyib. Bu ilin aprelində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev bildirmişdi ki, 2024-cü ildə Azərbaycandan Avropaya qaz ixracı 12 milyard kubmetr təşkil edəcək, eyni zamanda, 2023-cü ilin sonunda Azərbaycan 23,8 milyard kubmetr qaz ixrac edib. Avropaya tədarük 11,8 milyard kubmetr təşkil edib. Azərbaycan qazının Avropada əsas alıcıları İtaliya, Yunanıstan, Bolqarıstan, Rumıniya, Macarıstan və Serbiyadır.

Unutmaq olmaz ki, Ukrayna ərazisindən qaz tranzitinin saxlanması Ukrayna büdcəsi üçün əhəmiyyətli gəlir mənbəyidir. 2021-ci ildə ölkə ərazisindən "mavi yanacağ"ın vurulmasından əldə edilən gəlir 1 milyard dollar təşkil edib. Hazırda Ukrayna ərazisindən keçən tranzit xətti "Şimal axını"nın dağıdılmasından sonra Rusiya qazının Qərbi və Mərkəzi Avropa ölkələrinə nəqli üçün yeganə marşrut olaraq qalır. Rusiya qazının tədarükü 2022-ci ilin may ayından, Soxranovka stansiyasından nəqletmə dayandırıldıqdan sonra Ukraynadan azaldılmış həcmdə həyata keçirilir.

Hesablamalara görə, hazırda Rusiya qazının Avropa ölkələrinə tədarükü təxminən 15 milyard kubmetr təşkil edir. Eyni zamanda, Aİ 2027-ci ilə qədər Rusiya qazından imtina etmək planlarını açıqlayıb. Rusiyadan yanacaq tədarükü əsasən Avstriya və Slovakiyaya gedir. Boru kəmərləri ilə yanaşı, Avropa Rusiyadan mayeləşdirilmiş təbii qazı da (LNG) idxal edir. "Kpler" şirkətinin məlumatına görə, bu ilin beş ayının nəticələrinə əsasən, Rusiyanın LNG ixracı illik müqayisədə 3,8% artaraq 14,47 milyon tona çatıb.Tədarüklər Fransa, İspaniya və Belçikaya olub. Eyni zamanda, Avropa ardıcıl olaraq Rusiya qazının birbaşa alışından imtina etməyə çalışır. Beləliklə, 2022-2023-cü illərdə Aİ qaz istehlakını 100 milyard kubmetrdən çox azaldıb,   onu1996-cı il səviyyəsinə endirib. Ötən il Avropa ölkələrində qaz istehlakı 35 milyard kubmetr azalıb, 472 milyard kubmetr   olub. Bununla belə, Avropanın yeraltı anbarlarında qaz ehtiyatları məqbul səviyyədə qalır. Bu gün Avropanın yeraltı qaz anbarları təxminən 78,7 milyard kubmetr və ya  72% doludur. "Gas Infrastructure Europe" şirkətinin məlumatlarına görə, mayeləşdirilmiş təbii qazın terminallardan Avropa qaz nəqli sisteminə daxil olan ümumi həcmi iyun ayında əvvəlki ayla müqayisədə azalıb. Hazırda maye qazın yenidən qazlaşdırılması və onun Avropa boru kəmərlərinə vurulması gücü maksimumun 36%-i ilə yüklənib. "Qazprom"un özü üçün də mənzərə ən sevindirici deyil. 2023-cü ilin sonunda holdinqin təbii və səmt qazının hasilatı 13% azalaraq 360 milyard kubmetrə düşüb. 2021-ci ilin göstəriciləri ilə müqayisədə azalma 30% və ya 156 milyard kubmetr təşkil edib. Hazırda Ukrayna tranziti təxminən 15 milyard kubmetr təşkil edir. Bu, Aİ-də istehlakın təxminən 5%-idir. "Finam" analitiki Sergey Kaufman qeyd edir: "Bu, cari ilin sonunda LNG bazarında tədarükün gözlənilən artımı fonunda əvəz edilə bilən kifayət qədər cüzi bir həcmdir. Əvəzetməni nisbətən çətinləşdirən odur ki, qaz indi əsasən dənizə çıxışı olmayan ölkələrə - Avstriya, Slovakiya, Macarıstana verilir. Onlar üçün əvəzləyici tapmaq daha çətin olacaq". Digər ekspert Tamara Safonova xatırladır ki, Azərbaycandan Avropaya qaz nəqli Bakı-Tiflis-Ərzurum boru kəməri sistemi, TANAP vasitəsilə həyata keçirilir. "TANAP-ın ötürmə qabiliyyəti 16 milyard kubmetrdir, onun 32 milyard kubmetrə qədər artırılması planları var. Amma Azərbaycan qazının Ukraynaya tranzitini nə dərəcədə texnoloji cəhətdən təmin etmək olar, tərəflər açıqlamırlar. Svao əməliyyatlarından danışmaq olar ki, bunu Rusiya qazı olmadan etmək mümkün deyil". Ekspert hesab edir ki, Aİ ilə Azərbaycan arasında qarşılıqlı hesablaşmalar ona görə də Rusiya qazının sövdələşmədə iştirakını nəzərdə tutur və müvafiq olaraq belə müzakirələr hələlik Rusiya qazından real imtina variantlarını əks etdirmir".

Ramil QULİYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

22.07.2025 / 23:25
Azərbaycan və Türkiyə arasında Anlaşma Memorandumu imzalandı - FOTO

22.07.2025 / 22:53
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri belə oğurlayıblar - arxeoloq Fərhad Quliyev maraqlı faktlar açıqladı

22.07.2025 / 22:28
Media nümayəndələri Fəxri xiyaban, Zərdabinin məzarı və Zəfər parkını ziyarət ediblər

22.07.2025 / 22:10
Ceyhun Bayramov Gürcüstan Prezidentini Ermənistanla normallaşma prosesi barədə məlumatlandırdı

22.07.2025 / 21:49
"Yubiley medalı jurnalistikada xidməti olanlar üçün nəzərdə tutulub" - Hikmət Hacıyev

22.07.2025 / 21:40
ABŞ-Rusiya savaşı, hələ ki, sözdə şiddətlənir...

22.07.2025 / 21:25
Rusiyanın ittiham etdiyi 2 azərbaycanlı alimdən reaksiyalar niyə gecikdi?..

22.07.2025 / 21:12
Azərbaycanın Avropa ilə siyasi gündəmi yenidən başlayır...

22.07.2025 / 20:58
Macarıstan və Serbiya Aİ-ni parçalayır - rus "neft kartı" işləyir...

22.07.2025 / 20:45
ABŞ-İran-Ermənistan üçbucağında Zəngəzur qovğası başlanır

22.07.2025 / 20:32
Azərbaycan-Ermənistan sülhü şəraitində Cənubi Qafqaz üçün beş mühüm ssenari…

22.07.2025 / 20:18
Azərbaycan rəsmilərinin adından Rusiya ilə münasibətlərə qarşı təxribat... Məqsəd nədir?

22.07.2025 / 20:05
Paşinyan Trampın qorxusundan 2 sülh maddəsinə münasibətini dəyişdi...

22.07.2025 / 19:51
Zəngəzur dəhlizi beynəlxalq ticarətin həcmini 100 milyard dollar artıracaq

22.07.2025 / 19:43
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslər və zərərçəkmişlərin hüquqi varisləri ifadə verdi - FOTO

22.07.2025 / 19:37
Azad rayonlarımızın bərpasında gənclərin fəal iştirakı böyük nümunədir - təbliğat boşa getməyib...

22.07.2025 / 19:32
Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik yubileyi münasibətilə tədbir keçirilib - FOTO

22.07.2025 / 19:25
Prezident İlham Əliyev: "Bu gün Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində öz layiqli yerini tutmuş güclü dövlətdir"

22.07.2025 / 19:24
Mətbuatın builki yubileyi əvvəlkilərdən çox fərqli oldu...

22.07.2025 / 19:20
Bir sıra media nümayəndələrinə yubiley medalı verildi

22.07.2025 / 19:19
"Bizim milli mətbuat bir əsr yarım ərzində şərəfli və mütərəqqi inkişaf yolu keçib" - Prezident

22.07.2025 / 19:15
Prezident: "Mətbuatın müstəqilliyi cəmiyyətimizin inkişafının başlıca şərtlərindən biridir"

22.07.2025 / 19:13
“AŞIQLAR QƏRBİ AZƏRBAYCANI TƏRƏNNÜM EDİR” ADLI KİTAB HAZIRLANIR

22.07.2025 / 19:12
"Azərbaycan milli mətbuatı xalqımızın ən ülvi arzularının reallaşmasına öz töhfəsini verib" - Prezident İlham Əliyev

22.07.2025 / 19:11
İrəvan Minsk qrupunun buraxılmasını Bakı ilə müzakirə edir? - Maraqlı bəyanat...

22.07.2025 / 19:07
Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın media nümayəndələrinə müraciət ünvanladı

22.07.2025 / 18:57
Prezident Əliyev sazişlə bağlı İrəvana növbəti mühüm təklifi etdi...

22.07.2025 / 18:44
Avropa yalnız Azərbaycandan qaz alışını çoxaldıb - digər 3 mənbədən isə...

22.07.2025 / 18:30
İran nüvə müzakirələri üçün ABŞ-ı yox, 3 Avropa ölkəsini seçdi...

22.07.2025 / 18:23
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 18:16
Dünya mediası Əliyevin Mediaforumda çıxışına niyə həssas yanaşdı..

22.07.2025 / 18:08
DGK sədri Şahin Bağırov Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 18:01
Qərb Azərbaycanı iki qonşu ilə müharibəyə sövq edir... Şok

22.07.2025 / 17:48
Prezident İlham Əliyevin "Rusiya məhkəməyə veriləcək" bəyanatına Kremldən reaksiya ..

22.07.2025 / 17:35
Trampı Azərbaycanla bağlı xüsusi demarşa təşviq edən hadisə...

22.07.2025 / 17:30
Qismət Yunusoğlu Aydın Quliyevi təbrik etdi

22.07.2025 / 17:22
İsraildən Şara ilə bağlı şok iddia - 7 ayda 3 sui-qəsd cəhdi… Həyatını türklər xilas etdi…

22.07.2025 / 17:19
BDU-nun müəllimi “Bakı-Xəbər”in əməkdaşını təbrik etdi

22.07.2025 / 17:15
Hakan Fidandan xəbərdarlıq - Suriyanı bölməyə çalışsalar, müdaxilə edəcəyik...

22.07.2025 / 17:09
Tramp ABŞ-ı UNESCO-dan çıxarır...

22.07.2025 / 17:05
“Nar” milli mətbuatın 150 illiyini media nümayəndələri ilə qeyd edib - FOTO

22.07.2025 / 16:57
Daxili işlər nazirinin adından saxta məlumatlar yayıldı - MEDİA çağırış etdi...

22.07.2025 / 16:50
İrandan Azərbaycana külli miqdarda narkotik keçirilməsinin qarşısı alındı

22.07.2025 / 16:33
Yunus Oğuzun 65 illik yubileyi münasibəti ilə kitab nəşr olunub

22.07.2025 / 16:32
Ömrünün 16 ilini orduda keçirdi, Vətən yolunda şəhadətə ucaldı

22.07.2025 / 16:30
Mətbuat Şurası Yunus Oğuzu 65 illik yubileyi münasibətilə təbrik etdi

22.07.2025 / 16:27
BDU-nun müəllimi Qismət Yunusoğlu “Bakı-Xəbər”i təbrik etdi

22.07.2025 / 16:20
Ali təhsil sahəsində tətbiq edilən beynəlxalq ikili diplom proqramlarının sayı artırıldı - SƏRƏNCAM

22.07.2025 / 16:18
Türkiyənin Egey sahilində yerləşən Didimi ziyarət etmək üçün 5 səbəb...

22.07.2025 / 16:15
Azərbaycanda qablaşdırılan dərmanlar 5 il yerli mal hesab olunacaq

22.07.2025 / 16:10
Azərbaycanda əmlakın qeydiyyatına dair yeni prosedur müəyyənləşdi

22.07.2025 / 16:07
Çoxşaxəli istedad sahibi, dərin intellektual... Aydın Mirzəzadədən Yunus Oğuza yubiley təbriki...

22.07.2025 / 16:01
Millət vəkili jurnalistləri təbrik etdi

22.07.2025 / 15:50
Millət vəkili Cavanşir Feyziyev jurnalistləri təbrik edib

22.07.2025 / 15:48
Millət vəkili Vüqar İskəndərov Yunus Oğuzu 65 yaş münasibətilə təbrik etdi

22.07.2025 / 15:28
Ərdoğan Avropa İttifaqına çağırış etdi - Türkiyəyə ehtiyacınız var…

22.07.2025 / 15:12
Ceyhun Bayramovun Gürcüstanın XİN başçısı ilə müzakirə etdiyi məsələlər açıqlandı...

22.07.2025 / 14:53
Azərbaycanın dövlət borcu açıqlandı

22.07.2025 / 14:36
İranın Rusiyadakı keçmiş səfiri - "Kreml seçim qarşısında qalsa, İsraili seçəcək"

22.07.2025 / 14:20
İran uranın zənginləşdirilməsinin müvəqqəti dayandırıldığını açıqladı...

22.07.2025 / 13:29
"Ermənistan konstitusiyasından ərazi iddiaları çıxarılmalı, Minsk Qrupu ləğv edilməlidir" - Nazir

22.07.2025 / 13:18
Prezident İlham Əliyev onun çıxışını paylaşdığına görə Trampa təşəkkür etdi

22.07.2025 / 13:10
Москва придумала новых врагов - казахов и президента Токаева - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

22.07.2025 / 13:08
Sabirabadda avtomobil yolunun əsaslı təmirinə 2,1 milyon manat vəsait ayrıldı - SƏRƏNCAM

22.07.2025 / 12:22
Maqnit qasırğası barədə əhaliyə XƏBƏRDARLIQ

22.07.2025 / 12:12
Hacıqabulda taxıl daşıyan TIR aşıb

22.07.2025 / 12:03
Türkiyə bu dəmir yolu layihəsinə 2,4 milyard avro cəlb edib

22.07.2025 / 11:43
BMT-dən həyəcan təbili: Quraqlıqlar qlobal fəlakətə çevrilir!

22.07.2025 / 11:38
Zəngəzur dəhlizi açıldıqdan sonra bu şirkətlərin xərcləri azalacaq

22.07.2025 / 11:22
Ceyhun Bayramovla Maka Boçorişvili arasında təkbətək görüş keçirilir

22.07.2025 / 11:12
Xırdalanda faciə - fəhlə üçüncü mərtəbədən yıxılıb öldü

22.07.2025 / 11:04
Azərbaycanlı hakim UEFA-dan təyinat alıb

22.07.2025 / 11:03
Rusiya Qafqazdan sökülməyə başladı - CANLI

22.07.2025 / 11:00
Baqrat Qalstanyan Paşinyanın nazirlərindən kompensasiya tələb edir

22.07.2025 / 10:41
Rezidenturaya qəbul imtahanının II mərhələsində iştirak üçün qeydiyyat başlayıb

22.07.2025 / 10:25
Jurnalistika şərəfli və yüksək məsuliyyət tələb edən peşədir - Hikmət Hacıyevdən PAYLAŞIM

22.07.2025 / 10:14
Uranın zənginləşdirilməsi proqramından imtina etməyəcək - Əraqçi ABŞ-a meydan oxudu

22.07.2025 / 10:10
Ceyhun Bayramov Gürcüstana səfərə gedib

22.07.2025 / 10:06
Daha 53 ailə Cəbrayıla köçürüldü

22.07.2025 / 10:04
Media nümayəndələrinin iştirakı ilə "Mədəniyyətimiz, mətbuatımız: 150 il birlikdə" adlı tədbir keçirilib

22.07.2025 / 10:03
Prezident İlham Əliyevdən Milli Mətbuat Günü münasibətilə paylaşım

Azad rayonlarımızın bərpasında gənclərin fəal iştirakı böyük nümunədir - təbliğat boşa getməyib...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910