Ramiyyə Məmmədova: "Matəmin elan olunması həm Rəisiyə olan hörmətdən, həm də müsəlmanların baş verən faciəyə humanist yanaşmasından irəli gəlir, İrana bəslənən simpatiyadan yox"
İran da daxil olmaqla, dünyanın ən azı 8 ölkəsində helikopter qəzasında İran İslam Respublikasının Prezidenti İbrahim Rəisi və onu müşayiət edən nümayəndə heyətinin vəfatı ilə əlaqədar matəm elan edilib.
Məlumata görə, bunlar Hindistan, İraq, Livan, Pakistan, Suriya, Tacikistan və Türkiyədir.
Əksər ölkələrdə bir günlük matəm elan edilib. Ancaq Suriya və Livanda matəm üç gün, Tacikistanda isə iki gün olacaq. İslam Respublikasında matəm tədbirləri beş gün davam edəcək.
Bir çox ölkələrin İranla həmrəylik göstərərək matəm elan etməsi nədən irəli gəlir: Tehrana bəslənən simpatiyadan, yoxsa baş verən hadisə ilə bağlı humanistlikdən?
Siyasi şərhçi Ramiyyə Məmmədova "Bakı-Xəbər"ə açıqlamasında bildirdi ki, İrana görə matəm elan edən ölkələrin çoxu müsəlman ölkələridir: "İran regionun böyük ölkəsidir və ciddi nüfuza sahibdir. İranın bir çox hallarda doğru siyasət yürütmədiyi bəllidir. Buna baxmayaraq, İran öz siyasətini digər ölkələrin daxilində də yürütməklə məşğuldur və bunun üçün kifayət qədər böyük məbləğlər xərcləyir. Matəmin elan olunması heç də həmin ölkələrin İrana bəslədiyi simpatiyadan irəli gəlmir. Burada əsasən humanizm amilləri önə çıxır. Rəisi bir qədər islahatçı lider kimi tanınıb. Əksər hallarda onun fikirləri Xamneyi ilə də uzlaşmayıb. Bu da onun dünya miqyasında hörmətinin artmasına səbəb olurdu. O, İranın bundan əvvəlki dövlət başçılarından fərqli siyasət yürüdən siyasətçi kimi xarakterizə olunurdu. Hazırda bu hadisəyə görə İran cəmiyyəti iki yerə bölünüb. Mühafizəkar kəsimin bu hadisədən ciddi təsirlənməməsi İran siyasətindəki ikitirəliyi açıq göstərir. Yəni matəmin elan olunması həm Rəisiyə olan hörmətdən, həm də müsəlmanların baş verən faciəyə humanist yanaşmasından irəli gəlir, İrana bəslənən simpatiyadan yox. Son görüşdə gördük ki, Azərbaycanla bağlı da ciddi irəliləyiş nəzərə çarpdı. Əslində, Rəisinin faciəvi ölümü də bir çix suallar doğurur. Elan olunan matəmlərə baxmayaraq, hər bir ölkənin İranla bağlı siyasəti özünü davam etdirəcək. Çətin anlarda göstərilən həmrəylik daimi siyasi kursa təsir edən amil deyil".
İran prezidenti İbrahim Rəisi və xarici işlər naziri Abdullahiyan da daxil olmaqla 9 nəfərin həyatını itirdiyi helikopter qəzasından sonra matəm elan etməklə yanaşı, bir çox dünya dövlətləri İrana başsağlığı verib. Ancaq 5 günlük milli matəm elan edilən İrana Avropa ölkəsi Litvadan fərqli açıqlama gəlib.
Litvanın xarici işlər naziri Qabrielius Landsbergis sosial media hesabında İranın Ukraynada mülki şəxslərə qarşı istifadə edilən pilotsuz uçuş aparatlarını göndərdiyini xatırladaraq başsağlığı göndərməkdə tərəddüd etdiyini bildirib.
Landsbergis açıqlamasında "İran Ukraynada mülki şəxslərə qarşı istifadə edilən pilotsuz uçuş aparatlarını göndərərkən başsağlığı verməkdən çəkinirəm" sözlərini paylaşıb.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
