Faiq Ələkbərli: “Erməni daşnaklarının türk xalqlarına qarşı törətdikləri soyqırımları əks etdirən bütün filmlər beynəlxalq aləmə təqdim edilməli və...”
Ermənilər Çar Rusiyası tərəfindən Cənubi Qafqaza, xüsusən də Azərbaycan torpaqlarına köçürüldükdən sonra burada yerli xalqlara, Azərbaycan türklərinə qarşı saysız soyqırım cinayəti, kütləvi qırğınlar törədiblər. Ermənilərin Azərbaycan türklərinə qarşı soyqırım cinayətlərinin XX əsrdə daha geniş miqyas aldığı məlumdur.
XX əsrdə yalnız azərbaycanlılara qarşı deyil, həmçinin də Orta Asiya, Güney Azərbaycan, Borçalı və Anadolu türklərinə qarşı ermənilərin böyük soyqırım cinayətləri törərətdikləri son illərin elmi araşdırmaları zamanı üzə çıxarılıb. Ermənilərin Orta Asiya türklərinə qarşı da tükürpədici cinayətlər törətməsi faktı özü onu göstərir ki, onların hədəfi türk etnosu olub.
Yayılan məlumatlara görə, ermənilərin Özbəkistanda törətdikləri soyqırım barədə sənədlər toplanaraq film hazırlanıb. Ekspertlərin şərhlərinə görə, bu film həm də onu göstərir ki, Xocalı soyqırımı ilk deyil və türklərə və digər xalqlara qarşı soyqırım törətmək ermənilərdə bir ənənədir.
XX əsrdə ermənilərin türk xalqlarına qarşı törətdikləri soyqırım cinayətləri türk xalqlarının erməni terroru ilə bağlı ortaq mübarizəsini şərtləndirən amildir. Bütün Türk dünyası birləşərək qondarma “erməni soyqırımı” iddiası ilə dünyanı bezdirən ermənilərə böyük dərs verməlidir ki, reallıqda türklər erməniləri deyil, ermənilər türkləri soyqırıma məruz qoyublar.
Ekspertlər hesab edirlər ki, ermənilərin ayrı-ayrı türk xalqlarına qarşı həyata keçirdikləri soyqırım cinayətləri faktları tamamilə bir yerə toplanmalı və Türk Şurası tərəfindən beynəlxalq ictimaiyyətə təqdim edilməlidir.
Tarixçilər qeyd edirlər ki, Birinci Dünya müharibəsi dövründə Çar Rusiyasının Orta Asiyada davam etdirdiyi qanunsuz məskunlaşdırma siyasəti nəticəsində ruslarla bərabər ermənilər də bu türk ərazilərinə köçürülüblər. Bu da daşnakların Orta Asiyada fəallaşması ilə nəticələnib. Erməni daşnakları Buxarada, Daşkənddə, eləcə də digər Orta Asiya şəhərlərində türklərə qarşı tükürpədici genosid aktları həyata keçiriblər. Bu proses XX əsrin 20-ci illərində daha da genişlənib, minlərlə Orta Asiya türkü erməni terrorunun, qətliamının qurbanı olub. Ekspertlər bildirirlər ki, ermənilərin türklərə, müsəlmanlara, eləcə də xristianlara, yəhudilərə qarşı saysız genosid aktı törətməsi tarixi faktdır və bu, ermənilərin necə cinayətkar, faşist bir toplum olduğunu dünyaya sübut edir. Ekspertlərin fikrincə, Özbəkistanda ermənilərin özbək türklərinə qarşı törətdikləri soyqırım cinayətlərinin film şəklində sənədləşdirilməsi çox müsbət haldır və bu filmlərin sayı artırılmalı, ermənilərə havadarlıq edən bəzi dövlətlərə, eləcə də beynəlxalq təşkilatlara təqdim edilməlidir.
- “Dünya bilməlidir ki, erməni terrorçuları yüz il bundan əvvəl Türk dünyasına qarşı hansı soyqırım cinayətləri törədiblər”
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Faiq Ələkbərli bizimlə söhbətində bildirdi ki, ermənilərin türk xalqlarını soyqırıma məruz qoyması faktlarının, sənədlərinin bu şəkildə filmlərə çevrilməsi əhəmiyyətlidir. “Erməni daşnakları ilə bolşeviklərin birgə 1917-1918-ci illərdə təkcə Quzey Azərbaycanda deyil, eyni zamanda, Türküstanda da, Orta Asiyada - Qazaxıstandakı, Özbəkistandakı, Türkmənistandakı türklərə qarşı da soyqırım cinayətləri törətdikləri məlumdur. Bu bəlli məsələdir. Bununla bağlı özbək tədqiqatçısı Şöhlət Barlas araşırmalar aparıb. Bu məsələ doğrudan da diqqət çəkir. Biz bilirik ki, erməni daşnakları Qafqazda türklərə qarşı törətdikləri soyqırım cinayətlərini Türküstanda da həyata keçiriblər. Bununla bağlı bir neçə kitab da yazılıb. Deyim ki, Şöhlət Barlas bu barədə tədqiqatlar aparıb, kitablar çap etdirdiyinə görə ermənilər tərəfindən təzyiqlərə də məruz qalıb. Onun Özbəkistanda yaşayan ermənilər tərəfindən təzyiqlərlə üzləşdiyini bilirik. Demək istəyirəm ki, ermənilərin və rus bolşeviklərinin birgə Orta Asiya türklərinə qarşı törətdikləri soyqırım cinayətləri haqqında son illər çox yazılır, bu barədə çox danışılır. Erməni daşnaklarının əsas məqsədinin təkcə Azərbaycan türklərinə deyil, bütövlükdə, türklərə qarşı soyqırım törətmək olduğu məlumdur. Biz də bu məsələlərlə bağlı daha dərin tədqiqatlar aparmalıyıq və dünya ictimaiyyətinə çatdırmalıyıq ki, hələ yüz il bundan əvvəlı erməni daşnakları ilə birgə rus bolşevikləri türk, müsəlman xalqlarına qarşı bu cür soyqırımlar törədiblər. Sadəcə, burada məsələ ondan ibarətdir ki, bu barədə məlumatlar azdır. Ancaq biz bunu daha geniş ictimaiyyətə təqdim etməliyik”.
F.Ələkbərli qeyd edir ki, bu məsələ ilə bağlı türk alimlərinin ortaq tədqiqatları aparılmalı və bütün faktlar bir yerə yığılmalıdır, bundan sonra biz beynəlxalq müstəvidə təbliğat işi qurmalıyıq. Amma bununla belə, əlimizdə olan faktları gecikmədən beynəlxalq aləmə çatdırmalı olduğumuzu deyən F.Ələkbərli hesab edir ki, Özbəkistanda ermənilərin törətdikləri soyqırımla bağlı filmin çəkilməsi müsbət haldır. F.Ələkbərlinin sözlərinə görə, bu film müxtəlif dillərə tərcümə edilərək beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılmalıdır: “Erməni daşnaklarının türk xalqlarına qarşı törətdikləri soyqırımları əks etdirən bütün filmlər beynəlxalq aləmə təqdim edilməli və qondarma soyqırım iddiasında olan ermənilərin yüz il bundan əvvəl türk xalqlarına qarşı hansı soyqırımlar törətdikləri dünyaya çatdırılmalıdır. Dünya bilməlidir ki, erməni terrorçuları, erməni daşnakları yüz il bundan əvvəl Türk dünyasına qarşı hansı soyqırım cinayətləri törədiblər, erməni terrorunun hədəfi türk, müsəlman etnosu olub” - deyə F.Ələkbərli vurğuladı.
İradə SARIYEVA
