Fuad İbrahimov:“Alternativ variantlar bir mənbədən asılılığı aradan qaldırır və bu da ölkələrin manevr imkanlarının artması deməkdir”
“CQD layihəsi Avropanın enerji təminatında çox ciddi faktora çevrilməkdədir”
Bizimlə Cənub Qaz Dəhlizi üzərində işləyən bəzi ölkələrin tarixdə ilk dəfə alternativ təchizat mənbələrinə malik olmaq imkanı olacaq.
Bunu Prezident İlham Əliyev Münhen Təhlükəsizlik Konfransı çərçivəsində “Enerji təhlükəsizliyi” mövzusunda keçirilən dəyirmi masada çıxışı zamanı deyib. Dövlət başçısının sözlərinə görə, ötən il ölkəmiz və Avropanın enerji təhlükəsizliyi üçün əlamətdar il olub:“Çünki biz tərəfdaşlarımızla birlikdə artıq Türkiyə-Yunanıstan sərhədinə çatan, əsas qaz kəməri olan TANAP-ı uğurla başa çatdırdıq. Bu o deməkdir ki, Cənub Qaz Dəhlizinin dörd seqmentindən üçü artıq uğurla tamamlanıb. Sonuncu seqmentə gəlincə, TAP layihəsi bu ilin sonunda tamamlanacaq. Beləliklə, 3,5 min kilometr uzunluğunda inteqrasiya olunmuş kəmər sistemi artıq istismara veriləcək. Bu, regionumuzda əsas infrastruktur layihələrindən biridir. Bu, əlbəttə ki, bizim üçün, tərəfdaşlarımız üçün, Avropanın enerji təhlükəsizliyi üçün çox vacibdir”. Ölkə başçısı onu da qeyd edib ki, bu gün biz gələcək layihələrimizlə bağlı yeni ölkələrlə işləyirik: “Bosniya və Herseqovina, Monteneqro və Xorvatiya - bu üç ölkənin ərazisindən keçən, xüsusilə İonik-Adriatik kəmərinin tikintisini nəzərdə tutan ikinci fazada layihəyə qoşulmaqla bağlı artıq bizimlə Anlaşma Memorandumu imzalayıblar. Əgər bu layihə də Avropa İttifaqının ümumi maraqlarına uyğun layihələr siyahısına daxil edilsə, onun həyata keçirilməsi daha sürətli olacaq. Bizimlə Cənub Qaz Dəhlizi üzərində işləyən bəzi ölkələrin tarixdə ilk dəfə alternativ təchizat mənbələrinə malik olmaq imkanı olacaq. Alternativ mənbə təkcə marşrut deyil. Çünki təhlükəsizlikdən danışanda biz mənbədən danışmalıyıq. Bizim timsalımızda Azərbaycan qazının Avropa bazarına, Türkiyə bazarına nəqli yeni mənbə və yeni marşrutdur”.
Göründüyü kimi, Prezident İlham Əliyev sözügedən məqamları qeyd etməklə Cənub Qaz Dəhlizini yeni strateji tezislə gündəmə gətirdi. Çünki CQD sayəsində bəzi Avropa ölkələri alternativ təchizat mənbələrinə malik olacaqlar. Bu baxımdan sözügedən layihənin əhəmiyyətini ekspertlər necə dəyərləndirir? Məsələyə münasibət bildirən iqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimovun sözlərinə görə, Balkan ölkələri CQD sayəsində alternativ enerji mənbələrinə sahib olacaqlar: “Bu həm Avropa, həm də sözügedən ölkələr üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Şərqi və Cənubi Avropa ölkələrinin Rusiya qaz təchizatından asılılığı böyükdür. Rusiya və Qərb arasında siyasi münasibətlər gərginləşən kimi qaz məsələsi gündəmə gəlir. Qiymətlərə bağlı məsələ aktuallaşır. Zaman-zaman biz bunun şahidi olmuşuq. Hesab edirəm ki, CQD vasitəsilə bəzi Avropa ölkələri yeni enerji təchizatı mənbələrinə çıxış əldə edəcəklər. Bu da onlara yeni imkanlar yaradacaq. Düzdür, ilk mərhələdə Azərbaycanın Avropaya ötürəcəyi qazın həcmi o qədər də çox olmayacaq. Ancaq sonrakı mərhələdə bunun artacağı qaçılmazdır. Bunun Avropa üçün nə demək olduğunu təsəvvür etmək çətin deyil. Çünki alternativ variantlar bir mənbədən asılılığı aradan qaldırır və bu da ölkələrin manevr imkanlarının artması deməkdir. Ona görə də CQD layihəsi Avropanın enerji təminatında çox ciddi faktora çevrilməkdədir. Bunun sayəsində Avropa dayanıqlı enerji ilə təmin ediləcək. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu layihə ən əlverişli, dayanıqlı və risqsiz layihədir”.
Vidadi ORDAHALLI
