Təbriz Musayev: “Bununla bağlı dünya təcrübəsindən faydalanmaq lazımdır”
Prezident İlham Əliyev “Mədəni irs və qayıdış hüququ: Ermənistandan didərgin salınmış azərbaycanlıların mədəni irsinin bərpası – ədalətə, barışığa və sülhə aparan yol kimi” mövzusunda III beynəlxalq konfransın iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb. Dövlət başçısı müraciətində bir sıra məsələlərə toxunub.
Prezident müraciətində bildirib ki, azərbaycanlıların geri qayıdışı BMT-nin ixtisaslaşmış qurumlarının iştirakı ilə prosesin başladılması üçün səylərin artırılması vacibdir: “Bu gün Ermənistandan zorla çıxarılmış azərbaycanlıların qayıdışının Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsində, Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktda, Qaçqınların statusu haqqında Konvensiyada və digər mühüm beynəlxalq aktlarda təsbit olunmuş geriyə qayıdış hüququ çərçivəsində təmin edilməsi, eləcə də mədəni irsin bərpası və qorunması ilə bağlı beynəlxalq ictimaiyyətin, o cümlədən BMT-nin ixtisaslaşmış qurumlarının iştirakı ilə prosesin başladılması üçün səylərin artırılması vacibdir. Çünki qayıdış hüququ insan hüquqlarının təməl prinsiplərindən biridir.”.
Burada “BMT-nin ixtisaslaşmış qurumlarının iştirakı ilə prosesin başladılması üçün səylərin artırılması çərçivəsində” deyərkən Prezident nə kimi işlərin görülməsini tələb edir?
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən İrəvan Azadlıq təşkilatının sədri Təbriz Musayev baki-xeber.com-a açıqlamasında bildirdi ki, BMT-nin bununla bağlı ixtisaslaşmış qurumu var: “Əvvəla, Prezident sözügedən məsələ ilə bağlı müraciətində sistemli işlərin görülməsini tələb edib. Ölkə başçısı bununla bağlı konkret istiqamətlər müəyyənləşdirib. Məsələ ondadır ki, 1950-ci ildə BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı (UNHCR) yaradılıb. BMT-nin tərkibində yaradılan bu orqanın əsas məqsədi dövlətlərin tələbi və ya BMT-nin öz təşəbbüsü ilə qaçqınları himayə etmək və dəstəkləmək, onların öz ölkələrinə qaytarılması, üçüncü ölkələrə köçürülməsi və lokal inteqrasiyasını təmin etməkdir. BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının Azərbaycandakı Nümayəndəliyi 1992-ci ilin dekabr ayından fəaliyyət göstərir. Azərbaycan Respublikası 2012-ci ildən BMT QAK-ın İcraiyyə Komitəsinin üzvüdür. Qurumun hər ilin oktyabr ayında təşkil olunan sessiyasında Azərbaycan yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti ilə fəal iştirak edir. Bütün bunları qeyd etməkdə məqsədim odur ki, sözügedən orqan həm də qaçqınların öz yurdlarına qayıtması üzrə ixtisaslaşıb. Qərbi Azərbaycandan olan soydaşlarımız BMT QAK-ın bilavasitə iştirakı ilə yurdlarına dönməlidir. Bununla bağlı dünya təcrübəsindən faydalanmaq lazımdır. 1989-cu ildə Bolqarıstanda həyata keçirilən zorakı assimilyasiya və təzyiq nəticəsində təxminən 320 min etnik türk deportasiya edildi. Bolqar türkləri Türkiyəyə sığındılar. Sonra beynəlxalq qurumların iştirakı ilə onların böyük hissəsinin Bolqarıstana qayıtması təmin edildi. Ona görə də Azərbaycan qalib, ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təmin edən ölkə olaraq bu məsələdə qətiyyətli olmalıdır. Bütün beynəlxalq qanunlara dayanaraq Ermənistandan deportasiya edilən azərbaycanlıların geri qayıtması prosesinə başlamalıdır”.
Vidadi ORDAHALLI
