ECO-nun Qarabağ sammiti Əfqanıstandan Rusiyaya “yol açdı”...
Əli Orucov: “Əfsuslar olsun ki, bu dövlət bütün qonşu ölkələr üçün bir təhdid mənbəyi rolunda çıxış edir”
Özbəkistan Əfqanıstan mallarının tranzitini sadələşdirəcək və elektrik enerjisi ixracını artıracaq. İyulun 3-də İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Xankəndi sammiti çərçivəsində Şavkat Mirziyoyev Əfqanıstanın baş nazirinin iqtisadi məsələlər üzrə müavini vəzifəsini icra edən Molla Əbdül Qani Baradarı qəbul edib.
Tərəflər ticarət-iqtisadi, nəqliyyat, logistika və energetika sahələrində qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsinin cari aspektlərini müzakirə ediblər.
Prezident transsərhəd ticarətin və bununla bağlı infrastrukturun daha da inkişaf etdirilməsinin, mədənçıxarma, tekstil, əczaçılıq sənayesi, tikinti materiallarının istehsalı, kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı və digər sahələrdə əməkdaşlıq layihələrinin təşviqinin vacibliyini vurğulayıb. Trans-Əfqan Dəmir Yolunun tikintisi layihəsinin icrasının sürətləndirilməsinin vacibliyi də qeyd olunub.
Qani Baradar Özbəkistanı Əfqanıstan mallarının respublika ərazisindən keçməklə Mərkəzi Asiya ölkələrinə və Rusiyaya tranzit ixracını asanlaşdırmağa çağırıb. Mirziyoyev Əfqanıstan mallarının, xüsusən də kənd təsərrüfatı məhsullarının Özbəkistan vasitəsilə Mərkəzi Asiya və Rusiyaya ixracını asanlaşdırmaq üçün xüsusi göstərişlər verəcəyini vəd edib.
Burada diqqət çəkən məqam ondan ibarətdir ki, Xankəndi sammiti Rusiya üçün də yeni tranzit imkanlarının açılması üçün hardasa vəsilə olub. Azərbaycan-Rusiya münasibətlərində yaşanan soyuqluq fonunda bu, Rusiyanın tranzit imkanlarından faydalanmağa mane olmayıb.
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən AMİP funksioneri Əli Orucov hesab edir ki, əslində nəinki Mərkəzi Asiya ölkələri, digər region ölkələri də Rusiya ilə normal qarşılıqlı münasibətlərdə maraqlıdır: “Problem ondadır ki, Rusiyanın imperiya keçmişi və hazırkı ambisiyaları normal münasibətlər qurmağa mane olur. Bu səbəbdən bir sıra ölkələr Rusiyadan çəkinir və bu ölkə ilə məsafə saxlamağa çalışır. Bu həmin Rusiyadır ki, Qırğızıstanla Tacikistan arasında sərhəd mübahisəsi yaradaraq bundan öz məqsədləri üçün istifadə edirdi. Yaxşı ki, son illər bu ölkələr özlərində siyasi iradə taparaq sərhəd mübahisəsinə və bundan doğan toqquşmalara son qoydular. Qırğızıstanın Tacikistanla olan mübahisəli sərhəd hissəsi delimitasiya edildi. Xankəndi sammitində Rusiyanın tranzit imkanlarından istifadə ECO ölkələrinin sağlam niyyətindən xəbər verir. Ancaq əfsuslar olsun ki, Rusiya bütün qonşu ölkələr üçün bir təhdid mənbəyi rolunda çıxış edir. Mərkəzi Asiyadan olan miqrantlar Rusiyanın əmək bazarında mövcud olan boşluğu doldurur. Orta Asiya ölkələri, o cümlədən Azərbaycan Rusiyaya qarşı sanksiyalara qoşulmayıb, bu ölkənin tranzit potensialına töhfə verirlər. Rusiya isə bu ölkələrdən olan miqrantlara divan tutur, şərtləri ağırlaşdırır və s. Bu isə Rusiyanın imperiya ambisiyalarından hələ də əl çəkmədiyini bir daha sübut edir”.
Vidadi ORDAHALLI
