çərşənbə günü, 19 fevral 2025
     

Katolikos Vazgenin Bulqanindən Naxçıvan, Qarabağ və Əhəlkələk barədə xahişi – 1956-ci il...

Image

Hay kilsəsinin Türk-Müsəlman dünyasına qarşı daha bir qəsdi açılır ...

II Dünya müharibəsinin son ilində, 19 aprel 1945-ci il tarixdə hayların baş keşişi VI Qevorq Çörəkçiyants (1868-1954) SSRİ rəhbəri İ.V.Stalinlə (1879-1953), Xarici işlər naziri V.M.Molotovla (1890-1986) və Dini Şuranın başçısı İ.V.Polyanski (1898-1956) ilə görüşündə 1947-ci ildə SSRİ, ABŞ və Böyük Britaniya başçılarına rəsmi müraciətində Türkiyə Cumhuriyyətinin şərq ərazilərinin 186 min kv.km-ə qədər hissəsini (qondarma "Qərbi Ermənistan" adlandırmaqla) onlara "qaytaılmasına" köməklik göstərilməsini xahiş etmişdir.  

Cənubi Qafqaza eramızın əvvəllərində köçürülən ibtidai insan-hay sürüsünün dini, siyasi, ictimai, milli-mənəvi...dəyərlərini ifadə edən hay kilsəsi, mövcuddiyyəti kimi fəaliyyəti də Türk-Müsəlman dünyasına qarşı yönəldiyindən, daimi olaraq yeni çalarlar qazanmışdır. Vətənsiz bir icmanın, toplumun idarəedilməsinə təhkim/məhkum olmuş dinsiz hay kilsəsi bu məqsədlə həm də güc dövlətlərinə qəbul edilmiş və edilməmiş bütün hallarda, siyasi-hərbi və ictimai-iqtisadi sahədə yarınmaqda beynəlxalq/xüsusi təcrübə qazanmışdır.

Türk-Müsəlman dünyası timsalında Azərbaycan dövlətinə qarşı XIX-XX əsrlərdə dini, irqi, milli-mədəni, siyasi-idarəetmə, hərbi-təhlükəsizlik, ictimai-iqtisadi...kimi ümumdövlət/ümumxalq cəbhəsində işğalçılıq mübarizəsində/müharibəsində eyni dəsti-xətdən istifadə olunmuşdur.

1919-1920-cu illərdə Paris Sülh konfransında ABŞ prezidenti Tomas Vudro Vilsonunun (1856-1924) ABŞ Senatı tərəfindən ləğv edilmiş (01.06.1920-ci il tarixli iclasda) hüquqi vasitəçiliyini, 1920-1923-cü illərdə Rusiya/SSRİ imperiyasının rus-bolşevik və hay/daşnak birliyinin Zəngəzur və Qarabağla bağlı qəbul etdiyi siyasi qərarları...əlində dəstəvuz edən hay kilsəsinin digər mənfur əməlləri də az olmamışdır.

Bu sırada XX əsrin I yarısında hay kilsəsinin baş keşişi  I Vazgenin SSRİ Nazirlər Sovetinin sədri N.A.Bulqaninə ünvanladığı məktubun II hissəsi (1956-cı il may nömrəsində "Eçmiədzin" jurnalında dərc edilib) məzmun etibarı ilə fikrimizə nümunə ola bilər. 

Məktubun tərcüməsi hörmətli oxucuların nəzərinə çatdırılır. 

Çox hörmətli Nikolay Aleksandroviç! 

Biz, I Vazgen, Bütün ermənilərin katolikosu olaraq erməni Kilsəsinin başçısı seçilməklə Sovet Hökumətinin humanist münasibəti nəticəsində yaradılmış şəraitdən yararlanaraq xaricdə fəaliyyət göstərən erməni kilsələrini ziyarət etmək, Vətəndən kənarda yaşayan ermənilərin həyatı ilə tanış olmaq imkanına görə Sizə minnətdarıq. Üç ay ərzində biz Livanda, Misirdə, İtaliyada, Fransada və İngiltərədə olan erməni koloniyaları ilə tanış olduq. Xalqımız hər yerdə bizi Ana Vətənin -.Müqəddəs Eçmiədzin Kilsəsinin təmsilçiləri kimi yüksək mehribanlıqla və qəlb coşqusu ilə qarşılamışlar.

Üç ay müddətində keçən xarici səfərimizin nəticələrini Sizin Ali nəzərinizə  çatdırmağı və aşağıdakılar barədə məlumat verməyi özümüzə borc sayırıq: 

a) hazırda xaricdə yaşayan 1 milyondan çox erməninin nəzərləri müqəddəs Eçmiədzinə, Ana Vətənə-Sovet Ermənistanına yönəlib. Bir neçə onillikdir ki, Vətən həsrəti ilə yaşayan və köçüb orada yaşamaq arzusunda olanlar "erməni məsələsi"nin (Naxçıvan MR və DQMV-nin "Ermənistan SSR"-ə birləşdirilməsi nəzərdə tutulur-Q.Y.) ədalətlə həll olunacağına ümid bəsləyirlər. 

Biz harda olsaq da, istər, Livan, Misir, Suriya, Fransa olsun, hər yerdə, 400 min erməni yaşayan ərazilərdə, on minlərlə soydaşlarımız – "Bizi burada qoymayın, bizi Vətənə aparın!" - deyə  yalvarırdılar. Beyrut şəhərindən Misirə, Fransaya qədər uzanan bütün yollar boyunca erməni xalqının axıtdığı göz yaşları Vətən həsrəti ilə yoğrulmuşdur.

b) bu ölkələrdə yaşayan alovlu vətənpərvərlər-xalqımızın öndərləri-yepiskoplar milli-kilsə hakimiyyətinin nümayəndələri bizdən Sovet Hökumətinə dərin minnətdarlığı bildirməyi xahiş etmişlər ki, böyük rus xalqının və Sovet İttifaqının dəstəyi ilə 1,5 milyon erməni Sovet Ermənistanında azad və xoşbəxt yaşamaq hüququna malik olmuşlar. Ancaq bu, "erməni məsələsi"nın üçdə bir hissəsi qədərdir. Zaqafqaziyanın qonşu ölkələrində-Gürcüstan və Azərbaycanda 1 milyondan çox erməni yaşayır, təqribən bu sayda da xaricdə. Onlar Birinci  Dünya müharibəsində Türkiyə Ermənistanında yerli hökumət tərəfindən doğma yurdlarından   qovulan və ağır işkəncələrə məruz qalanların nəslindəndir. Bütünlüklə onlar inandıqları ümidlərini böyük rus xalqına və Sovet hökumətinə bağlamışlar.

v) xaricdə olarkən əksəriyyət bizdən soruşurdu ki, əsasən ermənilər məskunlaşan və Sovet Ermənistanının sərhədlərindən kənarda qalan Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin, Naxçıvan Muxtar Respublikasının və Əhəlkələk rayonunun birləşdirilməsi məsələsinin ədalətli həllinin vaxtı çatmayıbmı? Beləliklə, xaricdə yaşayan ermənilər əmindirlər ki, Sovet Hökumətinin davamlı səyi sayəsində Vətənə qayıtmaq naminə torpaq (ərazi), iqtisadi və yaşayış məsələlərinin həlli istiqamətində zəruri şərait   yaradılacaq, onlar da  doğma torpaqlarda doğma qardaşlarına qovuşa biləcəklər.

q) xaricdə yaşayan ermənilərin rəhbərləri Sovet Hökumətinə bir istəklərini də çatdırmağı xahiş etmişlər ki, yaxın 5-7 il ərzində hər il 3-40 min erməninin Sovet Ermənistanına qayıtması üçün dövlət proqramı hazırlansın. Təbii ki, bu cür proqramın icrası məqsədi ilə ərazi ayrılması və işlə təmin edilməsi, yaşayış tikintisinin aparılmasına müəyyən məbləğ vəsait yönləndirilməsi   məsələlərinin həll olunması şərti ilə müvafiq tədbirlər görülməlidir.

d) xaricdə yaşayan ermənilərin əksəriyyəti narahatdır ki, Gürcüstan və Azərbaycanın ayrı-ayrı rayonlarında və şəhərlərində, eləcə də ermənilər sıx yaşayan digər yaşayış məntəqələrində erməni dilli məktəblər bağlanılmış və həmin məktəblərin olduğu ərazilərdə isə məktəblərin sayı kifayət deyil ki, erməni uşaqları doğma dildə təhsil ala bilsinlər. Belə ki, 1937-ci ilə kimi  Rostov, Krasnodar, Armavir, Pyatiqorsk, Batumi, Suxumi şəhərlərində, Xəzərarxası respublikalarda (Qazaxstan, Türkmənistan və Özbəkistan nəzərdə tutulur-Q.Y.) və başqa yerlərdə mövcud olmuş erməni orta məktəbləri artıq fəaliyyət göstərmir.

Çox hörmətli Nikolay Aleksandroviç Bulqanin!

Sizi əmin etmək istəyirik ki, məktublarda göstərilən məsələlər bütün erməni xalqının ən səmimi hissləridir və daimi arzularıdır. İcazə verin, əlavə edim ki, Zaqafqaziyada erməni xalqı və Ermənistan nə qədər güclü olarsa, bizim Böyük Vətənimizin cənub sərhədlərinin təhlükəsizliyi daha çox təmin oluncaqdır. Son 200 il ərzində erməni xalqı öz tarixi ilə böyük və humanist rus xalqına münasibətdə sonsuz sədaqətini və möhkəm dostluğunu bir daha təsdiq etmişdir. Həmişə olduğu kimi, indi də bizim xalqın bütün həyatı və taleyi özünün böyük şimal dostunun, xilaskar xalqın taleyi ilə bağlıdır. 

Bütün ermənilərin katolikosu I Vazgen.

Qismət Yunusoğlu,
Bakı Dövlət Universitetinin müəllimi 

R.S. 2001-ci il dekabr ayının əvvəlində Fransa Respublikasının prezidenti J.Şirak Yelisey sarayında "erməni"lərin baş keşişi II Qaregini (1951) "Fəxri Legion" ordeni ilə təltif etmişdir. 

ABŞ Konqresinin Nümayəndələr palatasının 10 oktyabr 2007-ci il tarixli iclası II Qareginin "xeyir-duası" ilə açılmışdır. Keşişi Nümayəndələr palatasının sədri Nensi Pelosi (Demokratlar partiyasının üzvü, Kaliforniya ştatı) təqdim etmişdir.




DİGƏR XƏBƏRLƏR

VİDEO

ABŞ-ın Ukrayna siyasətində xaos başlayıb - VİDEO

Zaxarova təyyarə qəzası haqda qeyri-səmimi danışdı... - VİDEO

ABŞ Dövlət katibi Münhenə uça bilmədi, ya uçmaq istəmədi... - VİDEO

Zelenskinin Trampa bir təklifi Ukraynanı ağır zərbə altına qoydu... ABŞ ölkənin bütün resurslarını ələ keçirir - ŞOK sənəd yayıldı...

ABŞ və Rusiya Ukrayna müharibəsini həll edə bilmədi... Ancaq hələlik...

Ticarət ortaqlarımızda inflyasiya 15 faiz, bizdə 3 faiz necə ola bilər?..

SON XƏBƏRLƏR

19.02.2025 / 19:09
Azərbaycan gəncliyinin yolu ataların qəhrəmanlıq yoludur...

19.02.2025 / 18:55
Ukrayna danışıqlarında Türkiyə də iştirak edə bilər - Zelenskidən “xod”...

19.02.2025 / 18:41
Supermarketlərdə siqaretin açıq reklamları gedir - qanunsuzluq...

19.02.2025 / 18:27
Ermənistan işğalçıları 19 min azərbaycanlını qəsdlə öldürüblər…

19.02.2025 / 18:14
Pezeşkian "Azərbaycanla siyasi sərhədlərimiz" deyəndə nəyi nəzərdə tutdu...

19.02.2025 / 17:59
ABŞ-la Rusiyanın gizli Ukrayna razılaşması? - “Ərazilərin qaytarılması”...

19.02.2025 / 17:44
"İsgəndər" ballistik raketləri Qarabağa gizli şəkildə bu marşrutla daşınıb...

19.02.2025 / 17:31
Paşinyanın Avropa Birliyi qanunu Münhendə hesaba alınmadı...

19.02.2025 / 17:18
Tramp ABŞ-Rusiya masasında yer istəyən Zelenskini sərt “vurdu” - üç ildir niyə bunu etmirdiniz?

19.02.2025 / 17:08
Fermerlərin növbəti problemi - rayonlarda çoban tapılmır...

19.02.2025 / 16:55
Zelenskinin Trampa bir təklifi Ukraynanı ağır zərbə altına qoydu... ABŞ ölkənin bütün resurslarını ələ keçirir - ŞOK sənəd yayıldı...

19.02.2025 / 16:50
Birinci sinfə elektron qeydiyyatla bağlı valideynlərə müraciət edildi

19.02.2025 / 16:21
Putinlə Tramp gələn həftə görüşə bilər...

19.02.2025 / 16:13
Zelenskinin Trampa cavabı gecikmədi: “Kimsə məni indi əvəzləmək istəyirsə, o zaman bu, işləməyəcək”

19.02.2025 / 16:02
Zakir Həsənov Quru Qoşunlarının təlimini izlədi, tapşırıqlar verdi

19.02.2025 / 15:44
ABŞ-ın bütün diplomatik missiyalarının agentlik və nəşrlərə abunəliyi ləğv edilir...

19.02.2025 / 15:32
Bakıda Türkiyə-Azərbaycan media platformasının dəyirmi masası keçirildi

19.02.2025 / 15:32
Təyyarə qəzasında yaralanan şəxslərdən sonuncusu xəstəxanadan buraxılıb

19.02.2025 / 15:10
Bakıya qar gəlir, temperatur mənfi 3 dərəcəyə düşəcək - XƏBƏRDARLIQ

19.02.2025 / 14:20
Zelenski üçün “FATİHƏ” – Tramp şoumen aktyoru bitirir...

19.02.2025 / 13:50
Trampın Ukrayna üzrə xüsusi nümayəndəsi Keyt Kelloq Kiyevə gəlib

19.02.2025 / 13:45
Dövlət büdcəsindən vəsait alan 57 təşkilatda 13 milyon manatdan çox artıq və əsassız ödənişlər aşkarlandı

19.02.2025 / 13:11
Переговоры США - Россия. Интересные детали - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

19.02.2025 / 12:33
"Azərbaycan hər zaman səmərəli və inklüziv çoxtərəfli sistemin güclü tərəfdarı olub" - Sahibə Qafarova

19.02.2025 / 12:20
"Azərbaycanla Türkiyə arasında media sahəsində qurulan strateji əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu yerli medianın fəaliyyətində canlanma yaradıb" - Əhməd İsmayılov

19.02.2025 / 12:03
Braziliyalı futbolçu Azərbaycan klubundan ayrıldı

19.02.2025 / 11:55
Prezident Xocalının Ballıca kəndinə köçən bir qrup sakinlə görüşdü - FOTO/YENİLƏNDİ

19.02.2025 / 11:50
Azərbaycan və Türkiyə arasında media sahəsində əməkdaşlığa dair tədbir keçirildi

19.02.2025 / 11:31
"Bu memorandum birgə layihələrin uğurla həyata keçirilməsi üçün möhkəm zəmin yaradıb"

19.02.2025 / 11:26
Tramp Zelenskiyə " hakimiyyətdən get" mesajı verdi...

19.02.2025 / 11:15
Prezident Xankəndi tikiş fabrikinin fəaliyyəti ilə tanış olub - FOTO/YENİLƏNDİ

19.02.2025 / 11:09
"Dünyada sülhə nail olmağın yeganə yolu çoxtərəfli əməkdaşlıqlardır"

19.02.2025 / 11:06
ABŞ - Rusiya danışıqlarının gizlin tərəfləri - CANLI

19.02.2025 / 11:02
Tramp Zelenskini hədələdi, "Rusiya Kiyevi 100% məhv etməyə qadirdir" dedi...

19.02.2025 / 11:00
Qazaxıstandan qəzaya uğrayan AZAL təyyarəsi ilə bağlı YENİ AÇIQLAMA

19.02.2025 / 10:25
Prezident Xankəndidə Zəfər parkının təməlqoyma mərasimində... - FOTO/YENİLƏNDİ

19.02.2025 / 10:22
Bakıda Asiya Parlament Assambleyasının 15-ci plenar sessiyası keçirilir

19.02.2025 / 10:14
Füzulidə traktor “Mercedes"lə toqquşdu, 2 yaşlı uşaq öldü...

19.02.2025 / 10:10
"Real" "Mançester Siti"yə, "Yuventus" PSV-yə qarşı

19.02.2025 / 10:04
Türkiyəli aktrisa ŞOKDA - anası ölümlə təhdid olundu!

19.02.2025 / 10:00
Tramp bu ay Putinlə görüşəcək? - özü açıqladı

19.02.2025 / 09:54
Xankəndidə “Bulud” hotelinin açılışı oldu - FOTO/YENİLƏNDİ

19.02.2025 / 09:34
Bu gün Binəqədinin bir neçə küçəsində qaz olmayacaq

19.02.2025 / 09:23
Rayonlardan ana ölümü xəbərləri gəlir...

19.02.2025 / 09:05
Polis bank kartlarından oğurluq edən şəxsi yaxalayıb

19.02.2025 / 09:00
Daha 37 ailə Cəbrayıla yola salınıb

19.02.2025 / 08:37
QMİ şagirdləri də Həccə aparır - "uşaq həcci" və "çoxdəfəli həcc" qadağan oluna bilər(?)…

18.02.2025 / 22:39
ABŞ və Rusiya Ukrayna müharibəsini həll edə bilmədi... Ancaq hələlik...

18.02.2025 / 21:22
Ukraynada xaos USAİD-in 2013-cü ildə tökdüyü pullardan sonra başladı...

18.02.2025 / 21:07
Ticarət ortaqlarımızda inflyasiya 15 faiz, bizdə 3 faiz necə ola bilər?..

18.02.2025 / 20:53
Səudiyyədə ABŞ-Rusiya danışıqlarının real nəticə verəcəyinə inam çox azdır...

18.02.2025 / 20:38
Paşinyanla Putinin 1 ay əvvəlki telefon danışığının məzmunu açıldı - Münhendə "Ermənistansız Ermənistan müzakirələri"...

18.02.2025 / 20:25
Üç ayda qızıl 3300 dollara qalxacaq - Tramp qızılı "yerindən oynatdı"...

18.02.2025 / 20:21
Rusiyadan alınan silahlar gizli üsullarla Ermənistana, oradan isə Qarabağa keçirilib - Məhkəmədə faktlar açıqlandı...

18.02.2025 / 20:17
Azərbaycanın hərbi arsenalına və mülki infrastrukturuna vurulmuş maddi ziyanın məbləği açıqlandı...

18.02.2025 / 20:15
Ermənilər tərəfindən 1988-2024-cü illər ərzində 18 min 850 şəxs qəsdən öldürülüb

18.02.2025 / 20:11
Dünyanın ən qorxunc terror təşkilatlarının pulu USAİD-dən gəlirdi...

18.02.2025 / 20:09
Azərbaycan xalqına qarşı çoxsaylı cinayətlərin törədilməsində təqsirləndirilən şəxslərin ittiham aktının nəticəvi hissəsinin elanı başa çatdı - FOTO

18.02.2025 / 19:57
Makron 8 Avropa dövlətinin lideri ola bilmədi - Trampın "acığına görüş" iflas etdi...

18.02.2025 / 19:43
Azərbaycan Vəkillər Kollegiyası “Əqrəb mövsümü”nə qarşı...

18.02.2025 / 19:30
Tramp Ermənistana “sürprizlər” hazırlayır - İrəvanı Avropa da xilas edə bilməyəcək...

18.02.2025 / 19:16
Ermənistan İraq Kürdüstanını Türkiyəyə qarşı yönəltmək planı ilə işləyir...

18.02.2025 / 19:02
Ehtiyatda olan mayor, şair, Əməkdar jurnalist Rəşid Faxralıya…

18.02.2025 / 18:53
Makronun yaxın çevrəsinin Azərbaycanda korrupsiya əməllərinə növbəti sübut...

18.02.2025 / 18:50
“TÜRK” etnonimi və törələri- YUNUS OĞUZ yazır

18.02.2025 / 18:39
ABŞ ticarət müharibəsini qızışdırır - Azərbaycanın Orta Dəhlizinə təhlükə?..

18.02.2025 / 18:25
Paşinyan iqtidarı Minsk Qrupu barədə Azərbaycanın tələbini unutdurmağa çalışır...

18.02.2025 / 18:12
USAİD Pakistanda məktəb tikintisinə ayrılmış 840 milyon dolları mənimsəyib...

18.02.2025 / 17:58
Təhlükəli qida istehsal edənlər 10 il həbs cəzası alacaq...

18.02.2025 / 17:51
Ər-Riyadda 4,5 saatlıq ABŞ-Rusiya zirvəsi – Ukraynada müharibəni bitirmək üçün ilk addım atıldı...

18.02.2025 / 17:43
Bayden hökumətinin nəhəng “sosial təminat korrupsiyası” ifşa olundu...

18.02.2025 / 17:30
Azərbaycanda kişilər qadınlar tərəfindən hansı növ zorakılıqlara məruz qoyulur?..

18.02.2025 / 17:17
Azərbaycançılıq, milli ideya və iqtisadiyyat - dünyada yerimizi təyin etmiş amillər...

18.02.2025 / 17:04
Əli Əsədov Pezeşkianla görüşdü - FOTO

18.02.2025 / 16:53
Türkiyə 2025-ci ildə mötəbər velosiped yarışlarına ev sahibliyi edəcək

18.02.2025 / 16:52
BMU ilə Özbəkistan universiteti arasında memorandum imzalanıb

18.02.2025 / 16:40
MOK-dan Makronun idmançılara verdiyi yararsız medallarla bağlı açıqlama - top Fransa Təşkilat Komitəsindədir...

18.02.2025 / 16:19
DTX əməliyyat keçirdi - MİDA-nın adından istifadə edən dəstə ifşa edildi

18.02.2025 / 16:14
Vətən sevgisinin şəhidlik zirvəsi

18.02.2025 / 16:10
Bakıda "avtoşluq" edən iki sürücü saxlandı

18.02.2025 / 16:01
Almaniyadan Ukrayna danışıqlarından kənarda qalan Avropa liderlərinə sərt tənqid - buna görə “uşaq masası”nın ümidinə qaldınız...

Azərbaycan gəncliyinin yolu ataların qəhrəmanlıq yoludur...

XƏBƏR ARXİVİ