Ukraynada “qismən atəşkəs” qərarı... Putin Trampla görüşdən dərhal sonra orduya əmr verdi...
Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə ABŞ prezidenti Donald Tramp arasında 2,5 saatdan çox davam edən kritik telefon danışığında Ukraynadakı müharibənin həlli ilə bağlı mühüm qərarlar qəbul edilib. Kremldən verilən açıqlamaya görə, Putin Trampın tərəflərin enerji infrastrukturuna hücumları 30 gün ərzində qarşılıqlı olaraq dayandırmaq təklifinə müsbət cavab verib və hərbçilərə dərhal atəşı dayandırmağı əmr edib.
Ağ Ev də Tramp və Putinin Ukrayna müharibəsində daimi sülh və atəşkəs haqqında razılığa gəldiyini bəyan edib.
Kremlin açıqlamasında bildirilib ki, görüş zamanı tərəflər əsir mübadiləsi ilə bağlı da razılığa gəliblər. Kremlin məlumatına görə, Rusiya və Ukrayna martın 19-da 175-175 düsturu əsasında əsir mübadiləsi həyata keçirəcək. Həmçinin Rusiyanın tibb müəssisələrində müalicə alan 23 ağır yaralı ukraynalı əsgərin xoşməramlılıq əlaməti olaraq Kiyevə təhvil veriləcəyi açıqlanıb.
Bundan başqa, Putinin Trampın Qara dənizdə gəmilərin təhlükəsizliyi ilə bağlı təşəbbüsünə də müsbət yanaşdığı və bu məsələnin təfərrüatlarını müəyyən etmək üçün danışıqlara başlayacağı bildirilib. Tərəflər təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığı artırmaq niyyətində olduqlarını bildiriblər.
Putin görüşdə münaqişənin gərginləşməsinin qarşısını almaq üçün əsas şərtlərini də Trampa çatdırıb. Rusiya prezidenti bildirib ki, Ukraynaya xarici hərbi yardımı tamamilə dayandırılmalı, Kiyevə kəşfiyyat dəstəyinə son qoyulmalı və Ukraynanın yenidən silahlanmasının qarşısı alınmalıdır. Ukraynada məcburi səfərbərliyin dayandırılması şərtini də qoyan Rusiya lideri bildirib ki, mümkün atəşkəsə bütün cəbhə xətti boyunca effektiv şəkildə nəzarət edilməlidir.
Trampın Kursk vilayətində mühasirəyə alınan ukraynalı əsgərlərin həyatını qorumaq tələbinə cavab olaraq Putin, ukraynalı əsgərlər təslim olacaqları halda Rusiyanın humanitar əsaslarla bu əsgərlərin həyatına və beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq onlara humanist münasibət göstəriləcəyinə zəmanət verəcəyini bildirib.
Putin və Tramp Ukrayna böhranının diplomatik həlli üçün ikitərəfli təmasları davam etdirməyə razılaşıblar və bu çərçivədə Rusiya və Amerika ekspert qruplarının yaradılacağı açıqlanıb. Liderlər Qara dənizdə atəşkəsin təmin edilməsi və daimi sülh üçün texniki danışıqlara başlanılacağını da açıqlayıblar. Qeyd edilib ki, bütün bunlarla bağlı müzakirlər Yaxın Şərqdə aparılacaq.
Liderlər həmçinin ABŞ və Rusiya arasında ikitərəfli münasibətlərin yaxşılaşdırılmasının vacibliyini də vurğulayıblar. “İki lider ABŞ və Rusiya arasında ikitərəfli münasibətlərin yaxşılaşdırılmasının gələcəyinin böyük dividentlər gətirəcəyi barədə razılığa gəliblər. Bura nəhəng iqtisadi sövdələşmələr və sülh əldə edildikdən sonra geosiyasi sabitlik də daxildir” – deyə Ağ Evin açıqlamasında bildirilir.
Tramp isə sosial media hesabından verdiyi açıqlamada Putinlə görüşü “çox yaxşı və məhsuldar” adlandırıb.
"Rusiya prezidenti Putinlə danışığım çox yaxşı və məhsuldar oldu. Bütün enerji və infrastruktur sahələrində dərhal atəşkəsə razılaşdıq və Rusiya ilə Ukrayna arasında bu dəhşətli müharibəni tam sona çatdırmaq üçün sürətli şəkildə tez çalışmaq barədə razılığa gəldik. Mən prezident olsaydım, bu müharibə heç vaxt başlamazdı!
Sülh sazişinin bir çox elementləri müzakirə edildi, o cümlədən minlərlə əsgərin həlak olması faktı da var. Həm prezident Putin, həm də prezident Zelenski bunun bitməsini istəyir. Bu proses artıq tam qüvvədədir və ümid edirəm ki, bəşəriyyət naminə biz bu işi uğurla başa vuracağıq!” – deyə Tramp bildirib.
Trampın qısa müddət ərzində Ukrayna prezidenti Zelenski ilə telefon danışığı aparacağı açıqlanıb. Trampın Putinlə telefon danışığının təfərrüatlarını Zelenski ilə bölüşəcəyi gözlənilir.
Tramp-Putin danışıqlarına münasibət bildirən Zelenski isə deyib ki, liderlər arasında danışıqlar zamanı Ukraynada hava hücumu siqnalları səslənib. Ona görə də ukraynalılara aydındır ki, onların razılaşmaları hələ işə yaramır.
Onun fikrincə, Ukrayna və Amerika nümayəndə heyətlərinin Səudiyyə Ərəbistanında, Ciddədə apardığı danışıqlarda yaxşı nəticələr əldə olunub, xüsusən də ABŞ tərəfindən tam atəşkəs təklifi irəli sürülüb. Baxmayaraq ki, Ukraynanın təklifi enerji obyektlərinə, həmçinin silsilə zərbələrin dayandırılması ilə bağlı idi.
"İndi qaldırılan yeganə sual enerji sektoruna zərbə vurmamaqdır. Hələlik əlavə məlumatım yoxdur. Düşünürəm ki, Prezident Trampla söhbətimiz olub, rusların amerikalılara nə təklif etdiyini və ya amerikalıların ruslara nə təklif etdiyini təfərrüatlarını bilsək, düzgün olardı", - deyə Zelenski vurğulayıb.
Dövlət başçısı qeyd edib ki, Amerika tərəfi Ukrayna ilə razılaşmalara hörmətlə yanaşaraq, Ciddədə Ukrayna ilə müzakirə olunan təklifləri irəli sürüb.
Ukrayna enerji sahəsində atəşkəslə bağlı təklifləri dəstəkləyəcək, lakin razılaşmanın tərəfləri ilə bağlı bütün detalları ictimaiyyətə açıqlamaq lazımdır.
"Amerika Prezidentindən, Amerika tərəfdən təfərrüatları aldıqdan sonra biz öz cavabımızı verəcəyik, onu hazırlayacağıq və komanda texniki danışıqlara hazır olacaq", - deyə Zelenski bildirib.
TAHİR
