KTMT-ni tərk etməyə hazırlaşan Ermənistan Rusiya hərbi bazasını da bağlamaq niyyətinə düşüb
Ermənistanın Rusiyanın əsas güc mərkəzi olan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) çıxması son günlərdə bu ölkədə əsas müzakirə mövzusuna çevrilib. Xüsusən də ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatasının spikeri Nensi Pelosinin Ermənistan səfərindən sonra bu məsələ olduqca aktuallaşıb. Ermənistanın KTMT-ni tərk etməsi baş nazir Nikol Paşinyanın parlamentdənkənar siyasi qüvvələrin liderləri ilə görüşündə də əsas diqqət mərkəzində yer alıb.
Görüşdə Ermənistan Xristian Demokratik Partiyasının sədri, politoloq Levon Şirinyan, Respublika Partiyasının sədri Aram Sarkisyan, Vahid Vətən Partiyasının lideri Mher Terteryan, Sosial Demokrat Hunçak Partiyasının rəhbəri Hambik Sarafyan, “Hnçakyan” Sosial Demokrat Partiyasının İdarə Heyətinin rəhbəri Sedrak Açemyan, Ermənistan Demokratik Partiyasının sədri Tiqran Arzakantsyan və ölkənin sabiq baş naziri Aram Sarkisyan iştirak edib. Həmçinin bu günlərdə hakimiyyətdən KTMT-dən çıxmağı və yeni təhlükəsizlik sisteminin işə salınmasını sərt şəkildə tələb edən Ermənistan Avropa Partiyasının sədri Tiqran Xzmalyan müzakirələrdə iştirak edib. Respublika Partiyasının sədri Aram Sarkisyan məsələ ilə bağlı bildirib: “Hakimiyyət öz mümkün addımlarının fayda və risqlərini hesablayır. Baş nazir Nikol Paşinyanla parlamentdənkənar qüvvələr arasında keçirilən görüşdə Rusiyanın rəhbərlik etdiyi KTMT hərbi blokundan çıxmaq məsələsi də müzakirə olunub”. Aram Sarkisyan və iclasda iştirak edən bir neçə həmkarı İrəvanın KTMT üzvlüyünə dərhal xitam verilməsi təklifi səsləndiriblər. “Bundan sonra nə etmək lazımdır” sualına Sarkisyan belə cavab verib: “Dünyada heç bir hərbi ittifaqa daxil olmayan bir çox ölkələr var. Məsələn, İordaniya heç bir hərbi alyansın üzvü deyil. Yaxud İsrail heç bir hərbi alyansın üzvü deyil, ABŞ-ın tərəfdaşıdır. ABŞ hər il İordaniyaya 800 milyon dollar hərbi yardım edir. Mənim hesablamalarıma görə, Ermənistana münasibətdə onlar hər il 400 milyon dollar məbləğində hərbi yardım göstərəcəklər. KTMT-dən çıxmaq baxımından Ermənistan hakimiyyətindən təsirli addımlar gözləyirəm. Və bu tələbi onların qarşısına qoyuram. Əgər bunu edirlərsə, çox yaxşıdır, etmirlərsə, bu onların problemidir. Hazırda biz rus bataqlığındayıq. Ruslar bizdən yalnız bir şey istəyir: Mehri dəhlizini. Azərbaycan da bizdən eyni şeyi istəyir, onun ərazi bütövlüyünü tanımağımızı və Qarabağdan imtina etməyimizi. Bu vəziyyətdən çıxırıq, ya yox? KTMT-dən çıxmasaq, o zaman bu variantla razılaşırıq: Zəngəzur dəhlizi açılır, Qarabağdan əlimizi birdəfəlik üzürük”.
Ermənistanın ABŞ-dan hərbi əməkdaşlıq təklifi alıb-almaması ilə bağlı suala cavab verən Sarkisyanın sözlərinə görə, ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatası sədrinin İrəvana səfəri bu suala müsbət cavab olub. Nensi Pelosi ictimai bəyanatlarında belə birbaşa təkliflər səsləndirməsə də, Sarkisyan bu mesajların açıq olduğunu iddia edir: “Nensi Pelosi birbaşa Ermənistana əlini uzadıb deyir: biz sizə bütün məsələlərdə dəstək verməyə hazırıq. Bu məsələlərə Ermənistanın müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü, Ermənistan iqtisadiyyatının, o cümlədən ordusunun inkişafı daxildir. Bütün bunlarda ABŞ bizə dəstək vermək istəyir”. Sarkisyan əmindir ki, ABŞ-ın dəstəyinə yeganə maneə Ermənistanın KTMT-yə üzv olmasıdır: “Onlar düşmən və ya düşmən ölkənin rəhbərlik etdiyi hərbi blokun üzvü olan ölkəyə yeni texnologiyalar ötürmürlər. Yəni KTMT-yə üzv olmağımız yeni hərbi texnologiya silah və sursatları almağımıza mane olur. Rusiya silah və sursatları ilə, rus texnologiyaları ilə biz həmişə Azərbaycana uduzacağıq”.
Sarkisyan qeyd edir ki, Qərblə sıx əlaqələri inkişaf etdirməmək üçün Rusiyanın Ermənistanı qorxutmaqdan başqa çarəsi yoxdur. Erməni siyasi ekspert Karen Ohancanyan da onun mövqeyini bölüşür. O, Ermənistanın KTMT-dən çıxması ilə bağlı çağırışlara toxunaraq bildirib ki, Ermənistan hakimiyyəti açıq şəkildə Rusiyanın sistematik hərbi təxribatı ilə üzləşib: “Bütün KTMT ölkələri faktiki olaraq Ermənistan və Azərbaycana hərbi əməliyyatları dayandırmaq və fikir ayrılıqlarını sülh yolu ilə həll etmək üçün neytral çağırışları ilə Vladimir Putini dəfn etdilər, əslində onun gücü Ermənistanın bir dövlət kimi mövcudluğu üçün ən böyük təhlükədir. Ona görə də Ermənistan hökuməti də, müxalifəti də, bütün xalq Ermənistan ərazisində rus hərbi bazalarının olmasına qəti “yox” deməlidir. Ermənistan təkcə KTMT-dən deyil, həm də Rusiyanın iştirak etdiyi və dominant rol oynadığı bütün hökumətlərarası strukturlardan çıxmalıdır. Ermənistan Rusiyadakı səfirini məsləhətləşmələr üçün geri çağırmalı və Rusiya rəsmən üzr istəməyincə onu göndərməməlidir. Ona görə də KTMT-dən çıxmaqla bağlı heç kimin şübhəsi yoxdur, bu, zaman məsələsidir”. “Qraparak” nəşri isə yazır ki, Ermənistanda KTMT əleyhinə çağırışlar Rusiyanı daha da qəzəbləndirir: “Hələ bir neçə il əvvəl Nikol baş nazir təyin olunandan çox keçməmiş KTMT-nin baş katibi, Ermənistanın nümayəndəsi Yuri Xaçaturova qarşı cinayət işi açmaqla həmin strukturun beynəlxalq nüfuzuna şüurlu şəkildə zərbə vurub. Bu, Rusiya prezidentinin özünün səlahiyyətinə zərbədir, çünki KTMT Rusiyanın özüdür. Biabırçı məğlubiyyətdən sonra o, orduda islahat aparmaq və silah-sursat əldə etmək, eləcə də sərhəd zastavalarının normal texniki təchizatı baxımından heç nə etməyib. Bu şəraitdə KTMT-dən çıxmaq Ermənistanı daha böyük təhlükəyə atacaq. Xüsusən də Rusiya Ermənistanı cəzalandırmağa çalışacaq”.
Samirə SƏFƏROVA
