Məlum olduğu kimi, sentyabrın 12-də Bakıda Azərbaycan, Türkiyə və Pakistanın xüsusi təyinatlı qüvvələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə “Üç qardaş-2021” beynəlxalq təliminin açılışına həsr olunan təntənəli mərasim keçirilib. Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr komandanı, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı general-leytenant Hikmət Mirzəyev Türkiyə və Pakistan xüsusi təyinatlılarının nümayəndələrini Azərbaycanda görməkdən çox məmnun olduğunu bildirərək deyib: “Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan bəşəriyyət tarixinə bir-birinə yaxın dost və qardaş ölkələr kimi düşüb. Bu əlaqələrin mərkəzində dayanan isə xalqlarımızın bir-birinə sıx şəkildə bağlı olmalarıdır. Buna əyani sübut kimi Azərbaycanın 2020-ci il sentyabrın 27-də təcavüzkar Ermənistanın silahlı qüvvələrinə qarşı başladığı 44 günlük əks-hücum əməliyyatının ilk günündən Türkiyə və Pakistanın Azərbaycana həmrəylik və dəstək nümayiş etdirməsini göstərmək olar. Bu gün ölkələrimiz arasında bütün sahələr üzrə əməkdaşlıq ən yüksək səviyyədədir. Regionun və xalqlarımızın təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün əlaqələrimizin daha da gücləndirilməsi və inkişaf etdirilməsi istiqamətində mühüm tədbirlər həyata keçirilir”.
Türkiyə və Pakistan nümayəndə heyətlərinin rəhbərləri polkovnik-leytenant Kürşad Konuk və polkovnik-leytenant Aamir Şahzad çıxış edərək qeyd ediblər ki, xalqlarımız və ordularımız arasında bu dostluq bağı sürətlə dəyişən qlobal mühitdə zamanın sınaqlarından uğurla çıxacaq, beynəlxalq siyasi dəyişikliklərin güclü küləkləri bütün dünyanı bürüsə də, bu üç qardaş etibarlı regional tərəfdaş və əməkdaş olaraq daha da yaxınlaşacaq. “Üç qardaş-2021” beynəlxalq təlimi ordular arasında mövcud olan ikitərəfli əlaqələrin daha da gücləndirilməsinə xidmət edəcək, eyni zamanda, terrorla mübarizə üçün yeni üsulların kəşf edilməsinə və qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi yolu ilə bacarıqlarımızı inkişaf etdirməyə imkan yaradacaq. Təlimlərin başlaması region ölkələri, xüsusən də Ermənistan tərəfindən xüsusi diqqətlə izlənilir. “Facebook” səhifəsində keçmiş erməni döyüşçü Gevorq Gevorqyan bu xüsusda yazıb: “Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan ilk dəfə olaraq Azərbaycanda birgə hərbi təlimlər keçirir”. O qeyd edib ki, rəqib Zəngəzur dəhlizini hərbi yolla götürməyin imitasiyasına hazırlaşır:
“Daha doğrusu, eyni Qarabağ ssenarisinə görə, müharibə örtüyü altında qüvvələrin qeyri-bərabər olmasına dair əsaslandırılma ilə Nikolun Ermənistanı da təhvil verməyə çalışacağı ikinci kapitulyasiya sövdələşməsinə hazırlaşırlar”.
Cənubi Qafqaz üzrə ekspert Mehmud Həsən Xan isə məsələ ilə bağlı “azvision”a bildirir ki, sürətlə dəyişən geosiyasi və geostrateji ssenarilər hər hansı bir xarici təcavüz və ya hücumun qarşısını almaq üçün Azərbaycan, Pakistan və Türkiyə arasında sıx əlaqə yaratmağı tələb etdiyi üçün bu həm regional, həm də bölgələrarası siqnal və jestlərə malikdir: “Bu, onların rəqibi cilovlamaq qabiliyyətini daha da gücləndirəcək. Önümüzdəki günlərdə hərbi təlim, təhsil, araşdırma və əlbəttə istehsal baxımından birgə müəssisələrin yaradılması üçün müxtəlif imkanlar araşdırılacaq. Onun uğurla tamamlanmasından sonra regional və transregional hərbi situasiya daha çox Azərbaycanın xeyrinə dəyişəcək”.O xatırladır ki, “Bir millət, iki dövlət” şüarını rəhbər tutan Türkiyə ilə Azərbaycan arasında sıx münasibətlər var: “Özünün prezidentlik dövründə dövlət başçısı Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycana 20 dəfədən çox səfər edib, heyət ziyarətlərinin sayı isə 100-ü keçib. “Üç Qardaş-2021” hərbi təlimlərinin keçirilməsi gələcəkdə Pakistan, Azərbaycan və Türkiyə arasında üçtərəfli strateji dialoqun və tərəfdaşlığın, hərbi əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsi üçün yaxşı bir əlamətdir. Bundan əvvəl Azərbaycan, Pakistan və Türkiyə arasındakı hərbi əlaqələr bölgədə yeni müdafiə tərəfdaşlığının ortaya çıxdığına işarə edirdi. Birgə təlim istehsal, texniki təhsil və taktiki hazırlıq baxımından əslində ikitərəfli və üçtərəfli müdafiə əməkdaşlığını daha da gücləndirəcək. Xüsusilə Baş Qərargah rəisi, general Qamar Cavad Bacvanın Bakıya səfərindən sonra Pakistanla Azərbaycan arasında ikitərəfli əlaqələrin daha da möhkəmləndirilməsi perspektivləri hərbi əməkdaşlıq baxımından da aydınlaşdı. Öz növbəsində, İslamabad Pakistanda hərbi dəniz və hava qüvvələrinin təlimi baxımından Azərbaycana kömək edir. Hər iki ölkə hazırda ilkin mərhələdə olan “JF-17 Thunder”in satışı ilə bağlı ciddi danışıqlar aparır.
Bundan əvvəl Pakistan və Azərbaycan "ikitərəfli hərbi əməkdaşlıq müqaviləsi" imzalayıb və bu müqavilə iki ölkə arasında hərbi əməkdaşlığa təkan verib. Azərbaycan və Pakistan nisbətən oxşar silah və hərbi maşın sistemlərinə sahibdir ki, bu da gələcək inkişaf üçün ortaq bir işarədir. Hər iki ölkənin hərbi əməkdaşlıq sahəsinə silahlı qüvvələrin müntəzəm hərbi təlimlərinin əlavə ediləcəyi də güman olunur. Azərbaycan və Cənubi Qafqaz üzrə regional mütəxəssis olaraq “Üç Qardaş-2021” hərbi təlimlərinin keçirilməsini yüksək qiymətləndirirəm və bunu tarixi, müsbət və məhsuldar adlandırıram. Bu tədbir Azərbaycan, Pakistan və Türkiyə üçün çoxsaylı geosiyasi və geostrateji üstünlüklərə malikdir. Bölgədə sürətlə dəyişən tendensiyalar iqtisadiyyat, ticarət və əlbəttə, hərbi əməkdaşlıq baxımından sıx əlaqələri təşviq edir”.
Azərbaycan, Türkiyə və Pakistanın xüsusi təyinatlı qüvvələri dünyanın ən hazırlıqlı bölmələri sırasında yer alır. Onların qarşılıqlı fəaliyyətini nəzərdə tutan birgə təlimlər isə, ölkələrimizə real təhdidlər yaranacağı halda, istənilən təhlükəni birlikdə daha tez və effektiv şəkildə aradan qaldırmağa imkan verəcək. Bütün bunlar Azərbaycanın, Pakistanın və Türkiyənin maraqlarına tam cavab verir, ölkələrimizin qarşılıqlı əlaqələrində növbəti uğur kimi dəyərləndirilir. Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan üçtərəfli formatı hərbi, siyasi, iqtsadi baxımdan qlobal miqyasda mühüm güc mərkəzlərindən birinə çevrilir. Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan arasında hərbi, hərbi-texniki, hərbi-təhsil və digər sahələrdə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi ilə bağlı bugünə kimi çoxsaylı razılıqlar əldə edilib. Hər üç ölkənin orduları arasında dostluq və qardaşlıq münasibətləri üzərində qurulan əməkdaşlığın bundan sonra da uğurla inkişaf etdirilməsi gözlənilir.
Nahid SALAYEV
