Rusiya ilə Ukraynanın "kartof atışmasının" Azərbaycana mümkün təsirləri...
.jpg?v=1520254601)
Hər il aprelin sonundan başlayaraq Azərbaycandan Rusiyaya faraş kartof ixrac olunur. Adətən bu proses bir ay davam edir. Sonrakı mərhələdə ehtiyac yarandığı təqdirdə kartof ixracı davam etdirilir. Ancaq bunun həcmi elə də böyük olmur. Çünki Azərbaycanda istehsal olunan kartofun həcmi elə də böyük deyil.
Ötən il ölkədə kartof istehsalı azaldığı üçün bu dərhal qiymətlərdə özünü göstərdi. Faktiki olaraq qış mövsümündə bazarlarda kilosu 1 manatdan az olan kartof tapmaq mümkün olmadı. Bu il məhsuldarlığın nə qədər olacağını proqnozlaşdırmaq çətin olsa da, fermerlər qiymətlərin baha olmasından həvəslənərək daha çox kartof əkiblər.
Bu arada Rusiya Kənd Təsərrüfatına Nəzarət Xidməti (Rosselxoznadzor) iyunun 16-dan etibarən Ukraynadan ölkəyə kartof idxalına qadağa qoyub. Məlumata görə, qərara səbəb Ukraynada becərilən kartofda "nematoda" parazitlərinin aşkarlanması olub. Kartof ölkə ərazisinə yalnız fitosanitar nəzarətin müsbət nəticəsi olduğu halda buraxıla bilər.
Maraqlıdır, baş verənlər fonunda Rusiya Azərbaycandan daha çox kartof idxal edə bilərmi? Bu da nəticə etibarilə Azərbaycanın daxili bazarında kartofun kəskin bahalaşmasına gətirib çıxara bilərmi?
Məsələyə münasibət bildirən kənd təsərrüfatı üzrə mütəxəssis Vahid Məhərrəmovun sözlərinə görə, belə bir risq yoxdur. O bunu müəyyən faktorlarla əlaqələndirdi: "Çünki Rusiyanın özündə də kartof istehsal olunur. Ölkənin elə bölgələri var ki, orada may ayının sonundan noyabra qədər sahələrdən yığılan kartof birbaşa bazarlara təklif olunur. Rusiyanın Ukraynadan kartof idxalını dayandırması daha çox siyasi məsələdir, nəinki iqtisadi məsələ. Məsələ ondadır ki, "nematoda" parazitləri 1949-cu ildə Rusiyanın Kalininqrad vilayətində aşkar olunub və bu günə kimi sözügedən ölkədə geniş yayılıb. Rusiyanın özünün bununla bağlı problemi var. Bunun Azərbaycana hər hansı bir formada təsir edəcəyini düşünmürəm. Əvvəla, Azərbaycan qonşu ölkələrdən hər il 60 min ton kartof idxal edir. Ötən il Azərbaycan 62 min ton kartof idxal edib ki, onun da 32 min tonu İranın payına düşür. İxrac olunan kartofun həcmi isə 54 min tondur. Azərbaycanın ixrac etdiyi məhsul faraş kartof olduğu üçün onun ixracı aprelin sonundan başlayır və bu bir ay davam edir. Bundan artıq Azərbaycanın Rusiyaya kartof ixrac etmək imkanı yoxdur. Deməyim odur ki, sonrakı etapda Rusiya bizdən deyil, digər ölkələrdən kartof idxal edir. Xüsusən də İsraildən. Sanki bazarda bölgü aparılıb. Azərbaycandan Rusiya bazarına faraş kartof əsasən Şəmkir və Cəlilabad rayonlarından aparılır. Ona görə də düşünmürəm ki, Rusiyanın Ukraynadan kartof idxalını dayandırması Azərbaycanda bu məhsulun qiymətini artıracaq".
Ötən il ölkədə kartof istehsalı azaldığı üçün bu dərhal qiymətlərdə özünü göstərdi. Faktiki olaraq qış mövsümündə bazarlarda kilosu 1 manatdan az olan kartof tapmaq mümkün olmadı. Bu il məhsuldarlığın nə qədər olacağını proqnozlaşdırmaq çətin olsa da, fermerlər qiymətlərin baha olmasından həvəslənərək daha çox kartof əkiblər.
Bu arada Rusiya Kənd Təsərrüfatına Nəzarət Xidməti (Rosselxoznadzor) iyunun 16-dan etibarən Ukraynadan ölkəyə kartof idxalına qadağa qoyub. Məlumata görə, qərara səbəb Ukraynada becərilən kartofda "nematoda" parazitlərinin aşkarlanması olub. Kartof ölkə ərazisinə yalnız fitosanitar nəzarətin müsbət nəticəsi olduğu halda buraxıla bilər.
Maraqlıdır, baş verənlər fonunda Rusiya Azərbaycandan daha çox kartof idxal edə bilərmi? Bu da nəticə etibarilə Azərbaycanın daxili bazarında kartofun kəskin bahalaşmasına gətirib çıxara bilərmi?
Məsələyə münasibət bildirən kənd təsərrüfatı üzrə mütəxəssis Vahid Məhərrəmovun sözlərinə görə, belə bir risq yoxdur. O bunu müəyyən faktorlarla əlaqələndirdi: "Çünki Rusiyanın özündə də kartof istehsal olunur. Ölkənin elə bölgələri var ki, orada may ayının sonundan noyabra qədər sahələrdən yığılan kartof birbaşa bazarlara təklif olunur. Rusiyanın Ukraynadan kartof idxalını dayandırması daha çox siyasi məsələdir, nəinki iqtisadi məsələ. Məsələ ondadır ki, "nematoda" parazitləri 1949-cu ildə Rusiyanın Kalininqrad vilayətində aşkar olunub və bu günə kimi sözügedən ölkədə geniş yayılıb. Rusiyanın özünün bununla bağlı problemi var. Bunun Azərbaycana hər hansı bir formada təsir edəcəyini düşünmürəm. Əvvəla, Azərbaycan qonşu ölkələrdən hər il 60 min ton kartof idxal edir. Ötən il Azərbaycan 62 min ton kartof idxal edib ki, onun da 32 min tonu İranın payına düşür. İxrac olunan kartofun həcmi isə 54 min tondur. Azərbaycanın ixrac etdiyi məhsul faraş kartof olduğu üçün onun ixracı aprelin sonundan başlayır və bu bir ay davam edir. Bundan artıq Azərbaycanın Rusiyaya kartof ixrac etmək imkanı yoxdur. Deməyim odur ki, sonrakı etapda Rusiya bizdən deyil, digər ölkələrdən kartof idxal edir. Xüsusən də İsraildən. Sanki bazarda bölgü aparılıb. Azərbaycandan Rusiya bazarına faraş kartof əsasən Şəmkir və Cəlilabad rayonlarından aparılır. Ona görə də düşünmürəm ki, Rusiyanın Ukraynadan kartof idxalını dayandırması Azərbaycanda bu məhsulun qiymətini artıracaq".